جمهوریت نوشت: از هر زاویهای که به این موضوع نگاه کنیم، به لحاظ سیاسی، نظامی و دیپلماتیک تحول مهمی به شمار میرود. بی تردید مدتها درباره تاثیرات و نتایج خرید این فناوریها، دیدگاههای موافقان و مخالفان بحثها ادامه خواهد یافت، اما در مرحله کنونی اولویت مهم بررسی این مسئله است که آیا این گام ترکیه تبدیل به یک گزینه راهبردی و ماندگار خواهد شد یا نه؟ سوال دیگر این است که این گام ترکیه تا چه اندازه به تنشهایی که از مدتی پیش میان ترکیه با آمریکا و ناتو آغاز شده است، دامن خواهد زد و چه عواقبی در کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت در پی خواهد داشت؟
جمهوریت نوشت: ابتدا باید به این موضوع اشاره کنیم، زمانی که کشوری ضعیف گرفتار بی ثباتی شود، اقتصاد و ساختار اجتماعی آن شکننده شود، دشمنان و رقیبانش برای تضعیف بیشتر آن در پی فرصت خواهند بود. آنان از راهها و با استفاده از ابزارهای مختلف در پی اعمال فشار خواهند بود. دوستان و متحدان چنین کشوری نیز تلاش خواهند کرد که از ضعف آن کشور استفاده کنند و تاثیر و نفوذ خود را در آن کشور افزایش دهند. چنین کشوری در مبارزه و کشمکش بلوکهای مختلف و قدرتهای بزرگ در تنگنا قرار میگیرد. در خصوص ترکیه باید به این موضوع اشاره کرد که ترکیه از دوران تنظیمات (در اواسط قرن نوزدهم میلادی) دستگاه دیپلماسی عثمانی در زمینه ایجاد موازنه میان قدرتهای بزرگ تجربه زیادی به دست آورده است. پادشاهانی که در دوره تنظیمات اداره امور ترکیه را در دست داشتند نیز چنین سیاستی را در پیش گرفتند. اکنون نیز حزب عدالت و توسعه که شیفته عثمانی است به تلاش خود در این راستا ادامه میدهد.
جمهوریت میافزاید: مسئله این است که سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه با گرههایی مواجه است. زیرا آلمان بزرگترین شریک تجارت خارجی ترکیه است. روسیه نیز یکی از سه شریک تجارت خارجی ترکیه است. آمریکا از بیشترین نفوذ در عرصه سیاسی داخلی و خارجی همچنین سیاستهای امنیتی و دفاعی برخوردار است. ترکیه هر زمان که روابطش با یکی از این کشورها دچار تنش میشود با نزدیک شدن به دیگری برای برقراری موازنه تلاش میکند. هنگامی که روابط ترکیه با دو کشور به صورت هم زمان دچار مشکل میشود، آنکارا در زمینه برقراری موازنه نیز با مشکل مواجه میشود.
دولت ترکیه با توجه به استفاده ابزاری بیش از اندازه از سیاست خارجی در عرصه سیاسی داخلی، واکنشهای احساسی در زمینه سیاست خارجی، ارزیابی مسائل سیاست خارجی با نگاه عقیدتی و مذهبی از جانب هیچ یک از کشورها مذکور دولتی قابل اعتماد و قابل پیش بینی ارزیابی نمیشود. به عبارت دیگر نه آمریکا بر این باور است که ترکیه حاضر به جدایی از ناتو خواهد شد و نه روسیه بر این باور است که ترکیه سیاست مصمم و با صداقتی در روابط با منطقه اوراسیا در پیش خواهد گرفت.
اکنون ترکیه در مسئله سامانههای اس-۴۰۰ و هواپیماهای اف-۳۵ میان روسیه و آمریکا در تنگنا قرار گرفته است. ترکیه با خرید سامانههای اس-۴۰۰ درها را به روی نفوذ سیاسی، نظامی، فناوری و اقتصادی روسیه بازتر کرد، اما همچنان رئیس جمهور آمریکا را نیز دوست من خطاب میکند.
ترکیه در قطر پایگاه نظامی تاسیس کرده و به خاطر این کشور روابط با عربستان را دچار تنش کرده است. ترکیه در شرق مدیترانه منطقه ویژه انحصاری برای خود اعلام نکرده است. در خصوص سوریه نیز باید خاطر نشان کرد که ترکیه نمیتواند خود را از تاثیر سیاستهای آمریکا رها کند. در دورهای که حتی انگلیس نیز در پی خروج از اتحادیه اروپا است، ترکیه از بحث درباره زیانهای وحدت گمرکی بر یک کشور داوطلب عضویت در این اتحادیه خودداری میکند.
جمهوریت در پایان تاکید کرد: کشتیهای حفاری ترکیه که در شرق مدیترانه به فعالیت هایشان ادامه میدهند فاتح و یاووز نام گذاری شده اند، اما سیاست خارجی دولت ترکیه یادآور دوران پایانی عثمانی است.
انتهای پیام/