همه آنچه که از دیافراگم دوربین عکاسی نمی‌دانید + نحوه تنظیم دیافراگم

به گزارش خبرنگار حوزه دریچه فناوری گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان، عکاس‌‌ها معمولا از سرعت دیافراگم و ایزو برای متعادل کردن میزان نوردهی استفاده می‌کنند.دیافراگم در دوربین عکاسی به تیغه‌هایی گفته می‌شود که درون لنز قرار دارند و با بسته و باز شدن، میزان عبور نور را از روزنه میانی آن‌ها که به آن اپرچر گفته می‌شود، کنترل می‌کنند. این تیغه‌ها که به‌طور معمول ۶ تا ۹ عدد هستند، طوری طراحی شده‌اند که با بازشدن، میزان نور را زیاد و با تنگ شدن، میزان نور را کم می‌کنند و بسیاری از دیافراگم‌ها مانند عنبیه و اپرچر همچون مردمک چشم کوچک و بزرگ یاباز و بسته می‌شوند و با این عمل نور کمتر یا بیشتری به درون دوربین راه می‌یابد. میزان بازبودن این روزنه توسط عدد‌هایی تعریف می‌شود که از تقسیم فاصله کانونی بر قطر مؤثر لنز به دست می‌آید و  پله‌های کامل عدد دیافراگم در عکاسی به صورت زیر است:

 ۱.۴-۲-۲.۸-۴-۵.۶-۸-۱۱-۱۶-۲۲-۳۲-۴۵

به‌طور مثال، اگر فاصله کانونی یک لنز قرار گرفته بر روی یک سنسور ۳۵ میلی‌متری، ۵۰ میلی‌متر باشد و دیافراگم لنز بر روی ۲ تنظیم شده باشد، قطر روزنه ایجاد شده توسط تیغه‌ها (که به آن‌ها دیافراگم گفته می‌شود)، ۲۵ میلی‌متر خواهد بود.

اگر دیافراگم لنز بر روی عدد ۸ قرار گرفته باشد، قطر روزنه ۶.۲۵ میلی‌متر خواهد بود. این اعداد از تقسیم فاصله کانونی بر اپرچر به دست می‌آید و هرچه اپرچر کوچکتر باشد، قطر روزنه یا اپرچر بیشتر خواهد بود و به این دلیل است که اپرچر کوچکتر باعث باز شدن روزنه و اپرچر بزرگتر، باعث تنگ شدن روزنه می‌شود.

با بسته و باز شدن این روزنه، نه تنها میزان ورودی نور به درون دوربین تغییر می‌یابد، بلکه عمق میدان نیز تغییر پیدا خواهد کرد. هرچه عدد دیافراگم، کوچکتر باشد، مساحت روزنه افزایش پیدا خواهد کرد و هرچه این مساحت بیشتر باشد، عمق میدان کمتر خواهد بود. به‌طور مثال، عمق میدان با f/۲۲ بسیار بیشتر از عمق میدان با f/۲.۸ خواهد بود. به عبارت دیگر می توان گفت: هر چه عدد اپرچر (دیافراگم) یا همان ضریب F کوچک‌تر شود => روزنه بزرگ‌تر، ورود نور بیش‌تر و عمق میدان کم‌تر هر چه عدد اپرچر (دیافراگم) یا همان ضریب F بزرگ‌تر شود => روزنه کوچک‌تر، ورود نور کم‌تر و عمق میدان بیش‌تر باید توجه داشت که در ایران، استفاده از کلمه فرانسوی دیافراگم به جای اپرچر اشتباه است. دیافراگم تنها به تیغه‌ها گفته می‌شود و اپرچر به روزنه‌ای که در میان این تیغه‌ها ایجاد می‌شود، گفته می‌شود و در نتیجه، کلمه دیافراگم به‌طور اشتباه متداول شده‌است و جالب است بدانید، در انگلیسی، کلمه دیافراگم به هیچ عنوان استفاده نمی‌شود.

نحوه تنظیم دیافراگم دوربین

دیافراگم عمق میدان و نوردهی را کنترل می‌کند و باز کردن دیافراگم برای تار کردن پس زمینه باعث روشن شدن تصویر هم می‌شود. عکاس‌های پیشرفته از سرعت دیافراگم و ایزو هم برای متعادل ساختن میزان نوردهی استفاده می‌کنند، اما در صورتی که با ایزو و سرعت دیافراگم هم آشنایی ندارید می‌توانید در عین حالی که دیافراگم را کنترل می‌کنید، تصویر خودتان را هم به خوبی نوردهی کنید.

حالت اولویت دیافراگم چیست؟

یکی از تنظیمات نیمه خودکار دوربین است که به کاربر این اجازه را می‌دهد که درحالی که دیافراگم را کنترل می‌کند دیگر تنظیمات نوردهی به صورت خودکار انتخاب شوند و در اکثر دوربین‌ها حالت اولویت دیافراگم با علامت A یا Av روی دیالِ مود مشخص است. در حالت اولویت دیافراگم شما فقط دیافراگم را به منظور کنترل عمق میدان مشخص می‌کنید و بقیه تنظیمات نوردهی توسط دوربین انتخاب می‌شوند.

با استفاده از اعداد کوچکی مانند f/۲.۸ شما پس زمینه را تار می‌کنید و یا می‌توانید از دیافراگم‌های بازی مانند f/۱۱ استفاده کنید تا تصویر واضح‌تری داشته باشید. در اکثر دوربین‌ها هنگامی که دوربین را روی حالت اولویت دیافراگم قرار داده‌اید می‌توانید دیافراگم را با استفاده از دیال پشتی که در گوشه سمت راست بالای تصویر وجود دارد کنترل کنید. اما اگر مطمئن نیستید دفترچه راهنمای دوربین خودتان را مطالعه کنید.

اما با توجه به اینکه در حالت اولویت دیافراگم دوربین تنظیمات باقیمانده را انتخاب می‌کند اگر تصویر خیلی روشن یا تیره باشد، تکلیف چیست و چطور باید نوردهی را تنظیم کنید؟ جبران نوردهی یکی از راه‌های ساده برای انجام این کار است. این کنترل در دوربین‌های مختلف متفاوت است، اما اغلب با علامت +/- مشخص می‌شود. در صورتی که این دکمه را نگه داشته باشید با استفاده از دیال ذکر شده می‌توانید این تنظیمات را کنترل کنید. اعداد مثبت تصویر را روشن‌تر می‌کنند و اعداد منفی باعث تاریک شدن تصویر می‌گردند.

 چند هشدار درباره دیافراگم لنز

دیافراگم یکی از ابزار‌های مفید برای افزایش خلاقیت در تصاویر شما است، اما چند نکته وجود دارد که رعایت نکردن آن‌ها ممکن است سبب ایجاد مشکلات متعددی برای شما شود. اول اینکه دیافراگم باز تاثیر خلاقانه زیادی روی تصویر شما دارد، اما گرفتن عکس‌های واضح را سخت می‌کند. اگر قرار است از دیافراگمی مانند f/۲.۸ استفاده کنید، باید به توانایی فوکوس خودکار دوربین خودتان اطمینان داشته باشید. نحوه استفاده از فوکوس خودکار تک نقطه‌ای را یاد بگیرید و در مواقعی که فوکوس روی سوژه سخت است از دیافراگم‌های خیلی باز استفاده نکنید.

فاصله هم نقش مهمی در عمق میدان دارد. هرچقدر به سوژه نزدیک‌تر باشید پس‌زمینه تارتر خواهد بود و به همین خاطر در صورتی که برای مثال قصد دارید به عکاسی ماکرو یا کلوزآپ بپردازید و به پس زمینه تار نیاز دارید می‌توانید از دیافراگم‌های بسته‌تر هم استفاده کنید. در صورتی که برای عکاسی ماکرو از دیافراگم باز استفاده کنید، قسمت کمی از تصویر در فوکوس خواهد بود. باید بدانید، در مواقعی که فوکوس کردن روی سوژه سخت است (برای مثال سوژه‌هایی که خیلی سریع حرکت می‌کنند و یا شما خیلی نزدیک هستید) از دیافراگم بسته‌تر استفاده کنید تا شانس خودتان را برای گرفتن تصاویر واضح‌تر افزایش دهید.

میزان باز یا بسته بودن دیافراگم در تمام لنز‌ها برابر نیست. برخی لنز‌ها به شما امکان عکاسی با دیافراگم‌های خیلی بازی مانند f/۱.۸ را می‌دهند در حالی که برخی دیگر امکان عکاسی با دیافراگم‌های پائین‌تر از f/۳.۶ را ندارند. مدل ساخت لنز‌های زوم باعث می‌شود گنجاندن دیافراگم باز در آن‌ها خیلی سخت باشد و به همین دلیل اکثر لنز‌ها محدوده دیافراگم بسته‌ای دارند. از طرف دیگر دیافراگم f/۱.۸ برای لنز‌های پرایم موضوع عادی‌ای است.

نکته ای که باید در این میان به آن توجه کنید این است که،  برای اینکه بتوانید از پس زمینه کاملا تار استفاده کنید بهتر است یک لنز ۵۰ میلیمتری f/۱.۸ انتخاب کنید. این لنز کیفیت و کنترل خلاقانه بیشتری نسبت به لنز‌های کیت که همراه دوربین‌های DSLR و بدون آینه عرضه می‌شود در اختیار شما قرار می‌دهد و خیلی هم گران نیست. دیافراگم ، به خصوص هنگامی که اعداد را به آن اضافه می‌کنید، مانند یک زبان خارجی به نظر می‌رسد، اما امکان کنترل اینکه چقدر از یک عکس در فوکوس باشد را به عکاس‌ها می‌دهد و یکی از قطعات مهم پازل حالت دستی است.

انتهای پیام/