حصیر بافی، صنعتی که هنر می‌آفریند+ فیلم

به گزارش گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، می‎گویند صنعت بدون هنر زباله تولید می‎کند، حصیر بافی از جمله صنعت هایی است که افراد برای نشان دادن هنر خود آن را انجام می‎دهند و صنعتی زیبا می‎آفرینند. بافتن برگ درختان، حرفه ای است که از دیر باز در بسیاری از تمدن‌های کهن، از جمله بین النهرین و آفریقا وجود داشته و به عنوان منشا نساجی شناخته می‌شود. نساجی عبارت است از هنر بافتنی که در آن برای تولید پارچه، ۲ مجموعه مجزا از نخ‌ها و رشته‌ها که تار و پود نام دارند، در هم بافته می‌شوند.

خوزستان سرزمینی با نخل‌های سر به فلک کشیده است. نخلستان‌ها دارایی مردم هستند و زندگی افراد را می‌چرخانند. نخیلات برای اهالی ارزش زیادی دارند و با تمام وجود از آن‌ها مراقبت کرده و استفاده می‌کنند.

از قدیم در هر منطقه‌ای که نخلستان وجود داشته حصیر بافی نیز در آن رواج داشته است. بیشتر مردم و کشاورزان در اوقات فراغت خود در کنار شغل کشاورزی، برگ‌های نخل را به هم می‌بافتند تا هم هنر خود را به نمایش بگذارند و هم از آن‌ها در موارد گوناگون استفاده نمایند.

مردی کهن سال به نام ابو سعید که دارای نخیلات فراوان است، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، گفت: این نخل‌ها را با دستان خود در کودکی کاشتم، به آن‌ها آب دادم و مواظب شان بودم تا به این نخلستان تبدیل شدند. کار من کشاورزی است و هر وقت بی کار بشوم این حصیر‌ها را می‌بافم، لفه می‌سازم و هزار و ۵۰۰ یا هزار تومان می‌فروشم. لفه در حقیقت همان باد بزن است که یک دسته هم به انتهای بافته‌ها اضافه می‌کنیم تا هر وقت هوا گرم شود و یا شرجی باشد خودمان را باد بزنیم. بعضی از آن‌ها رنگی و برخی نیز ساده هستند.

سهیلا جلیل زاده که در کارگاهی نسبتا کوچک با برگ هنرمندی می‌کند و محصولات ساخت دست برخی از مردم روستا‌های شادگان را خریداری می‌کند در گفت‌وگو با خبرنگار گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، گفت: در گذشته پدر من کشاورز بوده و ما ۱۰ خواهر بودیم که در کار مزرعه به پدر کمک میکردیم. یک روز مادرمان به ما گفت حیف است این برگ درختان نخل را دور بیندازیم من به شما آموزش میدهم که چگونه با بافتن این برگ‌ها یک سبد درست کنید. خیلی خوشحال شدم که من هم می‌توانم یک محصول حصیری درست کنم و این کار باعث شد که به سمت صنایع دستی گرایش پیدا کنم. پس از آن شروع کردم به ایجاد و برقراری ارتباط با بانوان در روستا‌های شادگان و آنان را به بافت حصیر تشویق کردم که در حال حاضر تعداد زیادی از زنان روستایی مشغول به کار هستند و موجبات اشتغال زایی و ایجاد درآمد برای روستاییان را فراهم کرده‎ام. در شادگان فراورده‌های صنایع دستی زیاد بودند، ولی به فراموشی سپرده شدند، در نتیجه من به این فکر افتادم تا اقدامی انجام دهم و نگذارم که این صنعت از یاد‌ها برود، زیرا حیف است.

وی افزود: سال ٩٣ شروع کردم به ایجاد یک کارگاه در زمینه حصیر بافی که در زبان عربی این بافت‌ها را اخرازه می‌نامند. من همیشه دوست داشتم به همنوعان خود خدمت کنم در نتیجه افرادی را گلچین کردم و به آن‌ها حصیر بافی را آموزش دادم و به آنان اطمینان دادم که نیاز نیست برای فروش محصولاتشان دنبال مشتری باشند، زیرا خودم شخصا از شما خریداری می‌کنم.

جلیل زاده بیان کرد: در جامعه ما از کیف دستی‌های پلاستیکی استفاده می‌شود و ما باید این وسایل ساخت هنرمندان را جایگزین پلاستیک‌ها کنیم، زیرا هم با توجه به بافت گیاهی خود از طبیعت حفاظت می‌کنند و هم کالایی جهت ایجاد درآمد برای خانوار‌های کم در آمد هستند. ضمن آنکه این محصولات به مناطق مختلف خوزستان و ایران از جمله بندر عباس، دیلم، تهران، تبریز فرستاده می‌شود. ۴ سال پیش نیز یک سری صادرات کالا به لهستان انجام دادیم.

یکی از زنان روستا‌های شادگان در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، می‌گوید: من ٢۰ سال است که کار می‌کنم، طبق درست می‌کنم و رنگ می‌زنم، این هنر را در کودکی از مادرم آموختم و حالا ۴ سال است که با خانم جلیل زاده کار می‌کنم. او در انتها خدا را به خاطر زندگی اش شکر می‌گوید.

شخص دیگری که در حال بافتن حصیری شبیه به سینی است، وقتی از او می‌پرسم چه می‌بافی در پاسخ می‌گوید: در حال بافتن وسیله‌ای برای نگهداری نان هستم. این وسیله به دلیل بافت گیاهی خود باعث می‌شود تا نان دیر‌تر کپک بزند. وی در ادامه از مشکلاتشان می‌گوید و اینکه بیمه می‌خواهند، درخواست وام دارند تا بتوانند کارگاه احداث کنند و محصولاتشان را جهانی کنند.

شادگان، کاندیدای اول معرفی به عنوان شهر ملی حصیر

عبدالله کعبی راد، رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان شادگان در گفت‌وگو با خبرنگار گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، با بیان اینکه شهرستان شادگان دارای ۲۲۰ روستا است که در همه این روستاها نخلستان‌های فراوان وجود دارد گفت: شادگان مهد حصیربافی و اخرازه بافی است و بیشتر کشاورزان که تعداد آن‌ها در حدود ۱۵ هزار نفر است به حصیربافی مشغول هستند، که برخی برای سرگرمی می بافند و برخی از این طریق امرار معاش می‌کنند.

وی افزود: تولید مصنوعات حصیربافی شادگان رتبه اول را در خوزستان دارد و محصولات آن در بیشتر نقاط کشور به فروش می‌رسد. صنعتگران این شهرستان در اکثر نمایشگاه های صنایع دستی شرکت می‌کنند و این اداره تاکنون خدماتی از قبیل برگزاری کلاس‌های آموزشی رایگان، تسهیلات اشتغال زایی و مشاغل خانگی کم بهره، برقراری بیمه تامین اجتماعی و صدور دفترچه درمان برای صنعتگران در نظر گرفته است.

کعبی راد بیان داشت: شادگان کاندیدای اول معرفی به عنوان شهر ملی حصیر است و قصد داریم تا تمام مردم ایران شهرستان شادگان را با این عنوان بشناسند.

رئیس اداره میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری شهرستان شادگان در ادامه با اشاره به صادرات حصیر به دیگر نقاط جهان اظهار کرد: در سال های گذشته صادرات صنایع دستی رونق خوبی داشت و حصیرهای شادگان علاوه بر اکثر کشورهای حاشیه خلیج فارس به اروپا نیز صادر می شدند.

این مقام مسئول در ادامه تصریح کرد: هرچند این کالاها به دلیل ضعیف شدن روابط به اروپا صادر نمی‌شوند، اما ارسال آن ها به کشورهای جنوبی حاشیه خلیج فارس کماکان وجود دارد. دلالان و خریداران صنایع دستی از صنعت گران خریداری و سپس آن ها را به کشورهای عراق، کویت، امارات، قطر و بحرین می فرستند.

وی اذعان داشت: کارگاه های حصیر بافی و اخرازه بافی زیادی در شادگان وجود دارد که بدلیل قیمت مناسب، کیفیت خوب، تنوع محصولات و مرغوب بودن، به همراه دیگر کالاهای مورد پسند و خوب این شهرستان از قبیل خرما صادر می‎شوند. تولیدات صنایع حصیری شامل؛ سفره، سینی، طبق، سبد، زیرانداز، جارو، کلاه، بادبزن، دیگ،سبد خرید،کیف دستی، کاسه و غیره در اندازه و نمونه های متفاوت با رنگ های گوناگون در ۲ بخش حصیر بافی و اخرازه بافی تولید می‎شوند.

حصیربافی، صنعتی است که برخی از مردم خوزستان نان خود را از آن در می‎آورند. این ساختار می‌تواند نقشی به سزا در رونق گردشگری و اشتغالزایی در روستاهای محروم این استان داشته باشد. بدون شک زنان روستا نیروی کار پنهان جامعه روستایی هستند که در بخش‎های مختلف خانه داری فعالیت می‎کنند و حصیر را نیز برای معاش خانواده خود می‎بافند. مسئولین شهرستان شادگان می‎توانند با شناسایی ظرفیت‎های موجود در زنان و دختران نوآور و خلاق روستایی، صنعت حصیر بافی را توسعه داده و با همکاری‎های متعدد، بازار مناسب را پیدا کرده و آن را به روستاییان معرفی کنند تا هم محرومیت را از خوزستان بزدایند و هم نام نیکی از خود بر جای گذارند.

گزارش از ساسان ناصری زاده

انتهای پیام/