به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، جنس کاغذی که برای کتاب استفاده می شود یکی از موارد مهم در چاپ آن است و تا حدی این مسئله اهمیت دارد که به عنوان یکی از عوامل مهم در تعیین قیمت انتشار کتاب درنظر گرفته می شود.
کاغذی که در ایران برای انتشار کتاب از آن استفاده می شود انواع مختلفی دارد که در اینجا به این مسئله اشاره می کنیم.
کاغذهای کاهی و یا بازیافتی؛ به این کاغذها، کاغذ نخودی نیز می گویند. رنگ این کاغذ اولین ویژگی منحصر به فرد آن هاست کاغذهای کاهی را به رنگ های قهوه ای روشن تا کرم در بازار می بینیم. این کاغذها یا ضخیم یا بسیار نازک هستند. کاغذهایی که ضخیم هستند معمولاً از کاغذهای بازیافتی به دست آمده اند و کاغذهای نازک که ۶۰ گرمی هم به آنها گفته می شود همان کاغذهایی هستند که بیشتر به عنوان کاغذهای چرک نویس از آنها استفاده می شود. این کاغذها به لحاظ زیست محیطی عالی هستند چون در تولید آنها کمترین میزان درخت قطع می شود زیرا عمدتاً بازیافتی هستند و اگر هم بازیافتی نباشند از الیاف گیاهی مانند نیشکر و یا پنبه درست شده اند. این کاغذها کمترین آسیب را به چشم وارد می کنند زیراکه بازتاب نور از سطح این کاغذها بسیار پایین است.
کاغذهای سفید تحریر؛ عمده کتابهایی که هم اکنون در بازار کتاب هستند از کاغذ سفید تحریر درست شده اند. این کاغذها به صورت ۷۰ یا ۸۰ گرمی وارد بازار می شوند و در سایزهای A3، A4، A5 و … در بازارموجود است. برای تولید این کاغذها عمدتاً باید درخت قطع شود و بازتاب نور نیز در این کاغذها بالاست که همین امر موجب می شود چشم ما در هنگام مطالعه اذیت شود.
کاغذهای گلاسه؛ برعکس دو نوع کاغذ مطرح شده ، این کاغذ عمدتاً برای طراحی جلد کتاب، کارت ویزیت، کاتالوگ،پوستر و مانند این ها استفاده می شود. از این کاغذ برای صفحات کتاب استفاده نمی شود.
بر روی این کاغذ مطلب زیادی نمی نویسند و اغلب برای مواردی استفاده می شود که قرار است نوشته های کمی منتشر شود. این کاغذ بیشترین بازتاب نور را دارند و در مقایسه با دو نوع دیگر کاغذ بیشترین آسیب را به چشم می زند.
در کنار تمام انواع کاغذی که به آن اشاره کردم نوع دیگری کاغذ وجود دارد که این روزها برای انتشار کتاب های سبک استفاده می شود این نوع کاغذ که از آن با عنوان کاغذ کتاب یا بالکی یاد می کنیم از آن در برخی انتشاراتی ها استقبال شده است تا حدی که برخی انتشاراتی های بزرگ و مطرح هم از کاغذ بالکی برای انتشار کتاب هایشان استفاده می کنند. این نوع کاغذ حتی برای انتشار قرآن هم استفاده شده است اما این کاغذ چه ویژگی خاصی دارد که در کتاب های سبک از آن استفاده می شود:
کاغذ بالک برای مطالعه بهتر و راحت تر کتابها طراحی شده است و قیمت مناسبی هم در بازار دارند. معروفترین کاغذ بالک، از سوئد به کشور وارد می شود و به کاغذ بالکی سوئدی معروف هستند.این کاغذ در دو رنگ طبیعی کرم و طوسی تولید می شود. کاغذ بالک علاوه بر اینکه رنگ مناسبی برای مطالعه (رنگ چوب) دارد،برای سفید شدن کاغذ از مواد شیمیایی استفاده نمی شود.
ضخامت کاغذ بالک از کاغذهای عادی بیشتر است. فرآیند شیمیایی روی آن انجام نمی شود و به صورت مکانیکال تولید می شود. در نتیجه دوباره به چرخه طبیعت بازمی گردد و محیط زیست را آلوده نمی کند. . این کاغذهای معروف به کتاب سبز دارای نشان استاندارد محیط زیستی بین المللی (FSC) است. امکان کپی کردن کتاب از روی این کاغذ بسیار سخت است.
کاغذ بالکی علاوه بر چاپ کتاب، در موارد دیگری همچون چاپ اوراق اداری، پاکت، سربرگ و تبلیغات نیز کاربرد دارد. سطح این کاغذها صاف و بدون پرز است.جالب است که این نوع کاغذ از کپی کردن کتاب جلوگیری می کند.
اگر بخواهیم مقایسه ای میان ضخامت کاغذ بالک با کاغذ تحریر داشته باشیم باید گفت «کاغذ تحریر عادی اندونزی با وزن ۷۰ گرم، ضخامتی معادل ۹۰ تا ۹۵ میکرون دارد؛ در حالیکه کاغذ بالک ۵۵ گرمی، ضخامتی بین ۱۰۰ تا ۱۱۰ میکرون دارد، همچنین کاغذ بالکی ۶۰، ۷۰ و ۸۰ گرمی به ترتیب ضخامتی بین ۱۱۰ تا ۱۲۰ میکرون، ۱۲۶ تا ۱۴۰ میکرون و ۱۴۴ تا ۱۶۰ میکرون دارند»
در بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکا تنها از این نوع کاغذ استفاده می شود. گزارش ها نشان می دهد تقریبا ۱۰۰ درصد کتابهای رمان یا خطی روی کاغذ بالک چاپ می شوند.رنگ زرد چوبی کتاب به همراه ضخامت زیاد آن در حالی که وزن پایینی دارد؛ باعث می شود از مطالعه لذت ببرید و حس خوشایندی داشته باشید.
انتهای پیام/