سایر زبان ها

صفحه نخست

سیاسی

بین‌الملل

ورزشی

اجتماعی

اقتصادی

فرهنگی هنری

علمی پزشکی

فیلم و صوت

عکس

استان ها

شهروند خبرنگار

وب‌گردی

سایر بخش‌ها

باشگاه خبرنگاران جوان بررسی می‌کند؛

پاسخ به یک پرسش مهم؛ آیا اختیارات روحانی کاهش یافته است؟!

طبق اصول قانون اساسی، ۳۸ اصل مخصوص اختیارات ریاست جمهوری است که وی را عالی‌ترین مقام اجرایی کشور و مسئول اجرای قانون اساسی شمرده است.

به گزارش خبرنگار حوزه دولت باشگاه خبرنگاران جوان، در روز‌های اخیر بحث‌ها بر سر اختیارات داشته و نداشته دومین مقام عالی و بالاترین مقام اجرایی کشور داغ شده،  دومینوی  این بحث‌ها از یک جلسه افطاری در سالن اجلاس سران کلید خورد، همان لحظه‌ای که برخی فعالان سیاسی با روحانی به بحث نشسته  و خواسته‌های خود  را طرح کردند، اما روحانی تذکر می‌دهد تا خواسته‌ها در حیطه جغرافیایی اختیارات او  طرح شده و بحثی خارج از اختیارش مطرح نشود. به همین بهانه در این گزارش به بررسی برخی از حدود و اختیارات رئیس جمهور در قانون اساسی و شرایط مختلف کشور  می‌پردازیم.

وعده هایی با اطلاع از اختیارات!

روحانی همان کسی است که پس از ثبت نام در انتخابات ریاست  جمهوری سال ۹۲ می گوید «والله اگر مشکلات کشور راه حل نداشت من کاندیدا نمی‌شدم», اما امروز پس از گذشت شش سال بدون اینکه حرارت‌های  دوران انتخابات برایش مانده باشد از حدود کم اختیارات رئیس جمهور برای حل مشکلات می‌گوید و در مراسم‌های افطاری اردیبهشت ۹۸ خود با قشر‌های مختلف به نوعی درخواست اختیارات ویژه دارد که این سوال را پیش می‌آورد که آیا آن وعده‌ها بدون اطلاع از اختیارات بوده که امروز اینگونه می‌گوید؟


البته بی اطلاع بودن از قوانین کشور و حدود اختیارات بالاترین مقام اجرایی کشور از حسن روحانی که نزدیک به دو دهه دبیر شورای عالی امنیت ملی و ریاست مرکز مطالعات تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام بوده و کسوت یک حقوقدان را یدک می‌کشد شاید قابل قبول نباشد و  شبیه یک فرافکنی به نظر برسد.
 
حسن روحانی رئیس جمهور در جمع روحانیون حوزه‌های علمیه خواستار اختیارات ویژه برای ریاست جمهوری در شرایط "جنگ اقتصادی" شده و گفته بود «همانگونه که در جنگ هشت ساله اختیارات ویژه‌ای را از امام راحل گرفته و توانستیم جنگ را اداره کنیم و حتی موفقیت‌های بسیاری را به دست آوریم، امروز هم به چنین اختیاراتی نیاز داریم.»

نکته جالب توجه این است که حسن  روحانی در مناظرات انتخاباتی سال ۹۶ نیز از آمادگی خود برای رفع بقیه تحریم‌ها سخن گفت که با ادعای کمبود اختیاراتش متناقض است چرا که  اگر اختیار لازم را ندارد پس این وعده‌ها به چه پشتوانه‌ای داده شده است؟


قابل ذکر است که در دولت‌های نهم و دهم مسئولیت مذاکرات هسته‌ای با دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی بوده که نهاد‌های مختلفی در آن نماینده داشتند و کنترل آن کامل به دست دولت نبود، اما از سال ۹۲ و دولت روحانی این اختیار به طور کامل به وزارت امور خارجه منتقل شده است که نشانگر اعتماد نظام به دولت و دست باز ریاست جمهور و اختیار او در امر مذاکره است.
 

قانون اساسی در مورد اختیارات ریاست جمهور چه می گوید؟

طبق اصول قانون اساسی، ۳۸ اصل مخصوص اختیارات ریاست جهوری است که وی را عالی‌ترین مقام اجرایی کشور و مسئول اجرای قانون اساسی شمرده است و نشان از دست باز شخص رئیس جمهور در انجام وظایف و اداره امور اجرایی کشور دارد.  

بر همین اساس در حوزه‌های مختلف داخلی و خارجی ریاست جمهور می‌تواند به نظر خود عمل کند و در این حیطه قانون اساسی به او اجازه داده است و مقام حقوقی رئیس جمهور به عنوان رئیس تمام شورا‌های عالی کشور دایره نفوذ اختیار وی را بر امور نشان می‌دهد.

هم اکنون روحانی ریاست شورا‌های خاصی نظیر شورای عالی امنیت ملی، انقلاب فرهنگی و فضای مجازی  را طبق قانون بر عهده دارد که بحث‌هایی نظیر فیلترینگ شبکه‌های مجازی، اجرای سند ۲۰۳۰ در حیطه بررسی و نظر این شوراها است.

یکی از اصولی که دایره اختیار‌های عملی ریاست جمهوری و دولت را نشان می‌دهد اصل ۱۳۴ قانون اساسی است که روحانی نیز در دیدار رمضانی با اصحاب رسانه به آن اشاره کرده و گفته است که کار دولت بی نقص نیست تازه اگر تمام اختیار‌های دولت در قانون اساسی را در اختیار ما بگذارند، اما اصل ۱۳۴ دقیقا چه می‌گوید؟، سوال  اینجا است که اختیارات این اصل را چه کسی از دولت و رئیس آن گرفته است؟ کاش رئیس جمهور شفاف‌تر منظور خود را مطرح کند.

اما اصول دیگری هم در قانون اساسی از اختیارات رئیس جمهور است که در ذیل به برخی از این اصول اشاره خواهیم کرد:

اصل ۱۲۶: رییس‏ جمهور مسئولیت‏ امور برنامه‏ و بودجه‏ و امور اداری‏ و استخدامی‏ کشور را مستقیما بر عهده‏ دارد و می‏ تواند اداره‏ آن‌ها را به‏ عهده‏ دیگری‏ بگذارد.

اصل ۱۳۶: رییس‏ جمهور می‏ تواند وزرا را عزل‏ کند و در این‏ صورت‏ باید برای‏ وزیر یا وزیران‏ جدید از مجلس‏ رای‏ اعتماد بگیرد، و در صورتی‏ که‏ پس‏ از ابراز اعتماد مجلس‏ به‏ دولت‏ نیمی‏ از هیات‏ وزیران‏ تغییر نماید باید مجددا از مجلس‏ شورای‏ اسلامی‏ برای‏ هیات‏ وزیران‏ تقاضای‏ رای‏ اعتماد کند.

اصل ۱۳۹: صلح‏ دعاوی‏ راجع به‏ اموال‏ عمومی‏ و دولتی‏ یا ارجاع‏ آن‏ به‏ داوری‏ در هر مورد، موکول‏ به‏ تصویب‏ هیات‏ وزیران‏ است‏ و باید به‏ اطلاع‏ مجلس‏ برسد. در مواردی‏ که‏ طرف‏ دعوی‏ خارجی‏ باشد و در موارد مهم‏ داخلی‏ باید به‏ تصویب‏ مجلس‏ نیز برسد. موارد مهم‏ را قانون‏ تعیین‏ می‏ کند.

اصل ۱۳۸: علاوه‏ بر مواردی‏ که‏ هیات‏ وزیران‏ یا وزیری‏ مامور تدوین‏ آیین‏ نامه‏ های‏ اجرایی‏ قوانین‏ می‏ شود، هیات‏ وزیران‏ حق‏ دارد برای‏ انجام‏ وظایف‏ اداری‏ و تامین‏ اجرای‏ قوانین‏ و تنظیم‏ سازمانهای‏ اداری‏ به‏ وضع تصویب‏ نامه‏ و آیین‏ نامه‏ بپردازد. هر یک‏ از وزیران‏ نیز در حدود وظایف‏ خویش‏ و مصوبات‏ هیات‏ وزیران‏ حق‏ وضع آیین‏ نامه‏ و صدور بخشنامه‏ را دارد ولی‏ مفاد این‏ مقررات‏ نباید با متن‏ و روح‏ قوانین‏ مخالف‏ باشد. دولت‏ می‏ تواند تصویب‏ برخی‏ از امور مربوط به‏ وظایف‏ خود را به‏ کمیسیونهای‏ متشکل‏ از چند وزیر واگذار نماید. مصوبات‏ این‏ کمیسیون‌ها در محدوده‏ قوانین‏ پس‏ از تایید رییس‏ جمهور لازم‏ الاجرا است‏. تصویب‏ نامه‏‌ها و آیین‏ نامه‏ های‏ دولت‏ و مصوبات‏ کمیسیونهای‏ مذکور در این‏ اصل‏، ضمن‏ ابلاغ‏ برای‏ اجرا به‏ اطلاع‏ رییس‏ مجلس‏ شورای‏ اسلامی‏ می‏ رسد تا در صورتی‏ که‏ آن‌ها را بر خلاف‏ قوانین‏ بیابد با ذکر دلیل‏ برای‏ تجدید نظر به‏ هیات‏ وزیران‏ بفرستند.

آقای روحانی از شما پذیرفته نیست!

در همین راستا مصطفی کواکبیان در واکنش به درخواست اختیارات ویژه از سوی روحانی گفت است: «آقای روحانی از شما پذیرفته نیست که بگویید چندان اختیاری ندارم، چراکه شما رئیس شورای‌عالی امنیت ملی هستید و ریاست ده‌ها شورای جور واجور را هم در اختیار دارید و این مساله نشان‌دهنده اختیارات گسترده شما است. اگر هم در مواردی طبق قانون اساسی باید مسائل به تصویب و نظر مقام معظم رهبری برسد، در عمل و در طول این چندین سال مشخص شده است که ایشان با توجه به نظر مشورتی کارشناسان و متخصصان تصمیم می‌گیرند و بر این اساس جای هیچ‌گونه تعلل و درنگی برای تحقق وعده‌هایتان وجود ندارد.»

روحانی از اختیارات گسترده اش برای حل مشکلات استفاده کند

عباسعلی کدخدایی قائم مقام و سخنگوی شورای نگهبان نیز به این بحث اختیارات ویژه واکنش نشان داده و در صفحه توییتر خود اینگونه نوشت: رؤسای جمهور ادوار مختلف، طبق قانون اساسی اختیارات وسیعی داشته اند، و در این دوره نیز اختیارات بیشتری متناسب با شرایط کشور تفویض شده است. آیا از ظرفیت این اختیارات گسترده برای حل مشکلات استفاده شده است؟

محمد دهقان نماینده مردم طرقبه در مجلس شورای اسلامی نیز در رابطه با بحث اختیارات رئیس دولت و درخواست اختیارات ویژه در گفت‌وگویی گفت: با موافقت مقام معظم رهبری، اختیارات ویژه‌ای برای مقابله با تحریم‌ها به رئیس‌جمهور داده شده که بعضا به جای دور زدن تحریم‌ها، قوانین را دور می‌زنند.

از سوی دیگر سعید لیلاز عضو حزب کارگزاران درباره اظهارات رئیس جمهور می‌گوید «اختیاراتی که آقای خامنه‌ای به روحانی و سران سه قوه داده‌اند، اگر به چوب داده بودند تا الان یک کاری کرده بود.»

سید حسین نقوی حسینی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در گفت‌وگو با خبرنگار مجلس گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به درخواست رییس جمهور مبنی بر داشتن اختیارات ویژه اظهار کرد: این ادعا و صحبت آقای روحانی بسیار عجیب است، چرا که طبق قانون اساسی رئیس جمهور بالاترین اختیارات را بعد از مقام معظم رهبری دارد. آقای روحانی چقدر از اختیارات خود در طی ۶ سال گذشته استفاده کرد؟ ۱۴ میلیارد دلار از ذخایر کشور بر باد رفت در حالی که می‌توانست با استفاده از اختیاراتش مانع این امر شود. اکنون وضعیت برجام بسیار آشفته است و همچنین ارزش پول ملی بسیار کاهش یافته است، روحانی نمی‌توانست با اختیاراتی که دارد مانع این مساله شود؟ لذا این اظهار نظر رئیس جمهور فرار رو به جلو است.

حال باید دید رئیس جمهور با چه هدفی موضوع اختیار نداشتنش را مطرح کرده است؛ آیا روحانی در مشکلات اقتصادی و معیشتی امروز به دنبال فرار رو به جلو است؟!

انتهای پیام/

تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۵۰
در انتظار بررسی: ۰
KJ63
۱۷:۴۷ ۱۴ خرداد ۱۳۹۸
همین اختیارت (ننگ جام) ما را بس
تا 1400 بناست یکطرفه به برجام پایبند باشید
چرا در مذاکرات شروط نه گانه را نادیده گرفتید
چرا تعهداتی برای تصویب و اجرای cft , fatf , 2030 داده اید
چرا رانت و فساد و اختلاص در بدنه دولت اینقدر زیاد است؟
چرا خصوصی سازی را با قیمت زیر 10% واگذار میکنید
بدنه دولت باید چابک بشود
هر کسی در هر منسبی حرفی زد باید مسئولیت حرفش رو قبول کنه
و در قبال حرف و عملکردش پاسخگو باشد
در ایران اگه بناست قانونی اصلاح بشه باید قانون برخورد با جرائم اقتصادی رشوه و رانت و اختلاس و بانکداری ربوی و ویژه خواری و خصولتی اصلاح بشه
اگر با مفسدان دانه درشت برخورد مقتضی صورت گیرد کسی دیگر به طمع غارت بیت المال مسلمین نمی افتد

باید با کنار زدن این مشکلات (موقع انتخابات و رای دادن با دقت و با تحقیق)
و روی کار آوردن مدیران جوان و انقلابی
برای برداشتن گام دوم انقلاب بتوانیم سریعتر حرکت کنیم
قاسم
۱۸:۲۱ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
شعار با امضاء برجام تمام تحریمهای بانکی و غیر بانکی و .... برداَشته میشود چی شد؟
مردم میدانند و یادشان نرفته هنوز
ناشناس
۱۶:۳۹ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
سوال آقای روحانی مگر اختیارات شما پس از رئیس جمهور شدن کم شده است. ؟؟؟
ناشناس
۱۶:۳۸ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
چی بگم
ناشناس
۱۴:۰۰ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
آقای روحانی من برای ارامش اقتصادی رفع بیکاری و... پس چی شد؟
فراموش کردید
ناشناس
۱۲:۳۳ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
آقا به فکر این جوانان باشید با این گرونی چیکار کنیم واقعا
الناز
۱۵:۲۱ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
اون موقع که داشتین رای میدادین فکر ایجا رو میکردین
هی آزادی آزادی
اره آزاری به قیمت گرسنگی
ناشناس
۲۱:۰۴ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
گرانی، بی کاری، ازدواج بسیار بسیار سخت، خانه ی گران.
ایرانی ۵
۱۲:۳۱ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
جناب روحانی از افرادمتعهد ومتخصص جوان استفاده نکرد
ناشناس
۱۰:۵۱ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
ای داد وبیداد
ناشناس
۱۰:۴۶ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
دوباره چی گفته ؟
حامد
۱۰:۴۳ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
بهتره در مجلس این موضوع مطرح بشه
متین
۰۹:۵۷ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
باید این شرایط که روز به روز داره بدتر میشه باید تحمل کرد بهتر که نمیشه هی داره بدتر میشه اونوقت میگن چرا جامعه رو به نا امیدی داره میره تحریمها رو ما هیچ تاثیری نداره
ناشناس
۰۹:۵۰ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
آقای روحانی از گرانی های فراوان خسته شدم
شما این مسئولیت را با تمام اختیاراتش پذیرفته اید یا به وعده ها عمل کنید اختیارات ویژه معنا ندارد وفراراز مسئولیت است
ناشناس
۰۹:۴۳ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
عجب
ناشناس
۰۹:۳۴ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
با همین اختیارات تا سال 92 روسای جمهور کار کردند چی شده ایشان دم از کمی اختیارات میزنند . مشکل کمی اختیارات نیست بلکه عدم مدیریت صحیح شماست . یادم هست ماه رمضان 97 هم گوشت قرمز کم شد ولی سریع مسئله حل شد ولی این دفعه حل که نشد قیمت گوشت گوسفند دوبرابر هم زده بالا!
ناشناس
۰۹:۰۹ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
هیچ امیدی دیگه نیست
ناشناس
۰۹:۰۷ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
مردم از مشکلات گرانی بیچاره شدند
ناشناس
۰۹:۰۴ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
مردم رو بیچاره شدن
حمزه
۰۸:۵۵ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
فیلم اظهارات اقای روحانی در هنگام ثبت نام سال ۹۲ باید پخش شود و به ایشان گفت اگه از اختیارات رئیس جمهور اطلاع نداشتی چرا اون قولو به مردم دادی اگه اطلاع داشتی چرا الان این حرفو میزنی و به استناد همین فیلم ایشان باید بازخاست شود
ناشناس
۰۸:۵۰ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
جناب روحاني بهتر است بهوعده هاي انتخاباتي خودشان عمل بفرمايند بعد توقع داشته باشن از کسي
ناشناس
۰۸:۴۹ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
خدایا این کابوس کی تموم میشه... دیوانه شدیم به خدا
ناشناس
۰۸:۴۸ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
روحانی همان کسی است که پس از ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ می گوید «والله اگر مشکلات کشور راه حل نداشت من کاندیدا نمی‌شدم»!
الان فهمیدم منظور از "راه حل" چیست!
پس رییس جمهور و هیئت وزیران در ایران چیکاره اند؟!
ناشناس
۰۸:۴۰ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
همان بهتر که هیچ اختیاری نداشته باشند ...وضعو از این بدتر کنند
ناشناس
۰۹:۵۳ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
احسنت
مهدی
۰۸:۳۴ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
در طول مدت 6 ساله آقای رئیس جمهور فقط صحبت داشتند و هیجگونه از اختیارات قانونی خود به نفع ملت استفاده نگردند حتی نتوانستند سو استفاده و رانت اطرافیان خود را کنترول کنند حتی برادرشان
ناشناس
۰۸:۳۰ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
هیچ کس به فکر قشر ضعیف جامعه نیست گرانی کمر من کارگر را شکسته دیگه خسته شدم که به بچه خودم بگم بابا پول ندارم نمیتونم بخرم (حتی میوه)
ناشناس
۰۸:۱۹ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
بهتر
ناشناس
۰۸:۱۶ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
اقا کمتر دنبال بهانه باشيد بجاي بهانه تراشي کاري براي مردمي که به شما راي دادند بکنيد
ناشناس
۰۸:۱۵ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
به وعده هايي که در حوزه اختيارات خود داده عمل کنه فعلا
ناشناس
۰۸:۰۱ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
هرچي اختيارات اين دولت کم بشه مردم راضي تر هستن
ناشناس
۰۷:۵۸ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
شاید منظورش چیز دیگری بوده
ناشناس
۰۷:۵۳ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
به خدا اگر اختیاراتش رو زیاد کنین دیگه هیچ وقت رای نمیدم
مجبی
۰۷:۵۳ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
زندگیها سخت شده .
ناشناس
۰۷:۳۳ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
ایشان فقط وعده مي دهند
ناشناس
۰۷:۳۱ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
از ماست که بر ماست
متین
۱۰:۰۰ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
مناظره معاون اول جهانگیری در انتخابات ببینید که چطوری برای ریاست جمهوری آقای روحانی وعده به مردم داد همیشه همینطور اول با وعده های پوچ در مناظرات شرکت می کنند بعد که رای اوردند مردم نابود میشن
ناشناس
۰۷:۳۱ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
اينجا جا داره يک علي برکت الله بگيم
جواد
۰۷:۱۴ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
خیر همان اختیاراتی که ریس جمهوری های قبلی داشته اند روحانی هم داشته اگر غیر از این بود چرا مرحله دوم کاندید شدإإإإإإإإ
ناشناس
۰۴:۵۲ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
درود بر باشگاه خبرنگاران جوان و رسانه ملی که اینگونه گزارشات مستند را به مردم فهیم و شریفمان ارائه می کند!
این گزارش ابعاد بسیاری دارد که هر کسی به اندازه بضاعت فکری خود از آن بهره خواهد گرفت !!!!
در هر صورت متشکریم.
علی سالمین
۰۴:۴۷ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
اختیارات ریاست جمهوری که خیلی بیشتر از رهبری میباشد.پس چرا آقای سید حسین نقوی باز داره فرافکنی میکنه و بین افکار عمومی داره میگه که بعد از رهبری اختیارات ریاست جمهوری بیشتر است.خود آقای نقوی داره جو را به نفع رسانه های بیگانه پیش میبره.کسی نیست که بهش تذکر بده
ناشناس
۱۱:۲۷ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
اجرایی، اجرایی
ناشناس
۰۴:۳۸ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
خدايا به دادمون برس
ناشناس
۰۳:۲۵ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
اين دولت با اختياراتي که داشت هيچ کار مفيدي براي مردم نکرد و همه مردم در رنج و سختي هستند
ناشناس
۰۳:۲۵ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
چیزی نیست
ناشناس
۰۳:۰۴ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
من راضيم اخيتارات ايشون کاهش پيدا کنه
سعید
۰۲:۰۵ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
خیلی راحت بایه نگاه به اوضاع اقتصادی کشورمثل قیمت خودرو وکالاهای اساسی میشه گفت
ناشناس
۰۱:۳۷ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
شما که خطاب به معلما گفتی
ناشناس
۰۱:۳۶ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
خیلی سختی کشیدیم واقعا
ناشناس
۰۰:۲۲ ۱۲ خرداد ۱۳۹۸
علی برکت الله.