در این مراسم، اشرف بروجردی رئیس مرکز اسناد و کتابخانه ملی با اشاره به اینکه سخن از حکیم فردوسی و سراینده شاهنامه است،گفت: شاهنامه فردوسی نه تنها میراث ماندگار ایران بلکه شاهکاری بی بدیل در ادبیات جهان است که با سی و اندی سال رنج بردن حکیم طوس بازسازی شده و تداوم یافته است.
وی افزود:منبع شاهنامه بیشتر خداینامه بوده و با بینش شاعر مسلمان قرن ۴ و با نگاه مردمی سروده شده که دوره باستان را پشت سر گذاشته است.
بروجردی بیان کرد: فردوسی با آگاهی از سنت که نیاز زمان خود بود به سرودن اسطوره‌های پیشین پرداخت. شاهنامه در ساختار بیرونی اش، ساختار دورانی را دارا بود که در آن توصیف شاهان آرمانی است شاید این بازسازی آرمانی یکی از بزرگترین آموزه‌های شاهنامه برای شاعران امروز است. حضور زنان در شاهنامه حضوری فراگیر و سازنده است که از میان هزاران هزار مردمی که در شاهنامه حضور دارند حضور زنان و مردان قهرمان با هم برابر است.
وی ادامه داد:شاهنامه متمدنانه و سازنده به زن نگریسته و مقام آن را ارج نهاده است به زنانی برجسته و شاخص در شاهنامه برمی خوریم که هر یک دارای ویژگی‌های یک شخصیت ارزشمند است؛ متاسفانه ظرفیت‌های شاهنامه برای نسل جوان ما شناخته شده نیست.
رئیس مرکز اسناد و کتابخانه ملی با اشاره به اینکه شاهنامه فردوسی یک دانشنامه ادبی است، اظهار داشت: شاهنامه فردوسی اثری است که از بینش و فرهنگ قومی سخن می گوید که سهم زیادی در پیشرفت ادب جهانی داشته است و با هویت ملی و آسیب هایی که رو به روی فرهنگ زمانه اش قرار گرفته آشناست؛ فردوسی سعی کرده است اثری را خلق کند که نماینده ایران باشد.
وی افزود:امروز باید از حکیم طوس بیاموزیم، عجم را زنده نگه داریم و میراث فردوسی را حفظ کنیم. بخش زیادی از نسخه های شاهنامه فردوسی در ایتالیا، بریتانیا و روسیه نگه داری می شود البته گام هایی را برای جهانی کردن این اثر برداشته ایم. ثبت جهانی شاهنامه بایسنقری در حافظه جهانی یکی از این اقدامات بود که ایران توانست در ۲۰۰۷ این کار را انجام دهد. تنها نسخه این اثر ماندگار در کاخ موزه گلستان نگه داری می شود و این کتاب علاوه بر بعد ادبی، بعد هنری برجسته ای دارد.
بروجردی با اشاره به اینکه سازمان اسناد و کتابخانه ملی دغدغه جدی در گردآوری نسخ شاهنامه فردوسی دارد، بیان کرد: در حال حاضر ۵ نسخه شاهنامه فردوسی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی نگه داری می شود که نسخه خطی کتابخانه ملی هم از نظر کتابت هم از نظر زیباشناسی جزء نسخ نفیس شناخته می‌شود این نسخ از قرن های ده، یازده، دوازده و سیزده باقی مانده اند که هم از نظر قدمت و هم تزئینات، جزء میراث ملی ما شناخته می شوند.
وی افزود: سازمان اسناد و کتابخانه ملی به دنبال آن است تمام آثار فارسی را در جهان جمع آوری و به صورت دیجیتال حفظ و نگه داری کند و در دسترس عموم قرار دهد.
در این مراسم غلامعلی حداد عادل، رئیس بنیاد سعدی و رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به اینکه چند سالی است شورای عالی انقلاب فرهنگی روز ۲۵ اردیبهشت را روز پاسداشت زبان فارسی و حکیم فردوسی نام نهاد، گفت: فرهنگستان زبان و ادب فارسی ۳ سال است روز زبان فارسی را جشن می گیرد جشنی اردیبهشتی در بحبوحه جوشش گل که امسال با بهار معنوی ما یعنی ماه رمضان همراه شد. زبان فارسی رکن مهمی از ارکان ما ایرانیان است وقتی سخن از ملیت ایران می شود حتما زبان فارسی رکن مهمی از تعریف این ملیت است. ملت ایران نه تنها با زبان و ادبیات فارسی در سراسر جهان شناخته می شوند بلکه به زبان و ادبیات فارسی افتخار می کنند.
وی افزود: افتخار می کنیم میراث چند هزار ساله هستیم که پدری مانند فارسی میانه و نیایی چون فارسی باستان دارد.زبان مشترکی است که زمینه اشتراکات فرهنگی ما را در منطقه وسیعی از آسیا شامل آسیای میانه، شبه قاره هند و بخشی هایی از بین النهرین تشکیل می دهد و هم با فارسی زبانان معاصر ایرانی و غیر ایرانی ارتباط برقرار می کند و هم با تمام فارسی دانان و فارسی نویسان که به این زبان اثر آفریدند با عواطف و احساسات آن ها آشنا می شویم.
حداد عادل افزود: در جمهوری اسلامی ایران به موجب اصل قانون اساسی، زبان و خط فارسی، خط و زبان رسمی کشور شمرده شد که تمام متون رسمی و مکاتبات باید به این زبان باشد.
وی ادامه داد:به موجب قانون اساسی آموزش از دبستان تا بالاترین سطح دانشگاه باید به زبان فارسی باشد. زبان فارسی موجود زنده ای است و همانطور که باید از موجود زنده نگه داری شود از زبان هم باید نگه داری شود که بدین منظور فرهنگستان زبان و ادب فارسی تاسیس شد و اکنون در آستانه سی سالگی است.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به کار گسترده گروه پژوهش های ادبی این مرکز در ۲۵ سال گذشته در زمینه تالیف دوره کاملی از دانشنامه زبان و ادب فارسی اظهار داشت: امروز دانشنامه زبان و ادب فارسی رونمایی می‌شود. فرهنگستان زبان و ادب فارسی درصدد است فرهنگی را در ۳۵ جلد با آخرین روش های فرهنگ نویسی پیشرفته جهان منتشر کند که جلد سوم این فرهنگ امروز رونمایی می شود این مرکز تا کنون ۶۰ هزار واژه را معادلسازی کرده و بیش از ۲۰۰ عنوان در گروه نشر فرهنگستان زبان و ادب فارسی به چاپ رسانده است.
رئیس بنیاد سعدی با اشاره به اینکه تعداد دانشجویان و دانش آموزان فارسی آموز مشخص است، اظهار داشت: نزدیک به ۲۱ هزار دانشجو و دانش آموز را می‌شناسیم که فارسی آموز هستند. ۱۷۰۰ نفر از این افراد در پاکستان و ۲۶۰۹ نفر در ازبکستان هستند. ۵۶۴ دانشگاه و کالج در ۶۱ کشور یا رشته زبان و ادب فارسی را دارند یا یکی از واحد‌های درسی آنها زبان و ادبیات فارسی است.
وی افزود:۲۹۱ مدرسه، فارسی را آموزش می‌دهند و ۱۵۷ مدرسه متعلق به جمهوری اسلامی پاکستان است. ده‌ها نهاد مردمی و قوی در کشور‌های هند، پاکستان و بنگلادش عهده دار آموزش زبان فارسی است. بنیاد سعدی در ۶۱ کشور ۷۲ نمایندگی دارد و ۲۲۱ نفر مدرس و معلم از بنیاد سعدی اعزام و انتخاب شدند که ۲۳۱ کلاس آزاد فارسی را برای فارسی آموزان برگزار کرده است و بیش از ۶ هزار فارسی آموز دارد.
حداد عادل ادامه داد: کشور‌های قزاقستان، عراق، اوکراین، لبنان، تونس و روسیه فارسی آموزانی در دوره کارشناسی ارشد رشته آموزش زبان فارسی در دانشگاه علامه طباطبایی دارند. در سال ۹۷، هشت مرکز آموزشی را در دانشگاه‌ها تاسیس و در زمینه تجهیز کتابخانه‌ها و اطاق‌های ایران با سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی همکاری کرده است.
وی افزود:در این مراسم سفرای فارسی دان کشور‌های خارجی به زبان فارسی مطالبی گفتند. از جمله سفیر افغانستان در ایران از غلامعلی حداد عادل خواست کاری کند تا دیگر از افغانستانی‌ها نپرسند فارسی را کجا یاد گرفتی.
رفعت مسعود سفیر پاکستان در ایران با اشاره به اشتراکات میان اقبال لاهوری و فردوسی بیان کرد: امروزه مردم پاکستان به زبان انگلیسی صحبت می‌کنند حتی زبان اردوی خود را فراموش کرده اند از این رو نیاز است با غلامعلی حداد عادل همکاری کنیم تا مانند فرهنگستان زبان و ادب فارسی که در ایران است در آنجا هم باشد چرا که در سفارتخانه پاکستان کسی به زبان فارسی صحبت نمی‌کند.
سفرای فارسی دان دیگری از جمله سفیر لبنان، ترکیه، قزاقستان، روسیه، قرقیزستان و گرجستان هم خاطرات خود را در زمینه فارسی آموزی بیان کردند. سفیر ترکیه در ایران علاوه بر بیان خاطرات خود شعری را از مولانا جلال الدین خواند.
در این مراسم سفیر بوسنی و هرزگوین پیشنهاد داد انجمن سفرای فارسی زبان در تهران تشکیل شود و در ادامه مراسم شاهد برگزاری نقالی بودیم.
چنگيز مولایی، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ادامه مراسم در خصوص شاهنامه فردوسی گفت: تعلق خاطر و دلبستگی عمیق ما به فردوسی دلایل مختلفی دارد از جمله این دلایل آن است که شاهنامه به عنوان عالی ترین و فاخرترین نمونه شعر فارسی با زبان فارسی عجین شده و اینکه شاهنامه سند هویت ملی ماست. شاهنامه میدان کارزار بی امان میان مظهر روشنایی یعنی ایرانیان با مظهر تاریکی است.
وی با بیان اینکه مطابق جهان بینی، ایرانیان مظهر خیر و روشنایی هستند که بر تاریکی چیره می شوند،گفت: ایرانیان بر دشمن دیرین پیروز می شوند. چنین احساسات ملی نه تنها در بخش اساطیر شاهنامه فردوسی متعالی و متجلی است بلکه در بخش تاریخی شاهنامه هم همواره جلوه گر می شود.
عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به گواهی های تاریخی در خصوص وجود قومی در شرق ایران بیان کرد: گواهی های تاریخی بر این است که در ایالات شرق خراسان بزرگ تا شمال و شمال غربی و ایالت مرکزی و جنوب غربی، تدوین زبان فارسی به عنوان زبان مشترک، سهمی دیرینه و غیر قابل انکار دارد. بر اساس شواهد و قراینی که از اسناد متعلق به ایران باستان و مجموعه متون اوستایی به دست می آید می توان یقین داشت همزمان با ورود اقوام ایرانی به غرب ایران، تیره ای از ایرانیان در شرق ایران حضور داشتند که خود را ایرانی می نامیدند. از همین جاست که ملیت ایرانی شکل می گیرد.
در این مراسم از کتاب های زنده باد زبان غریبی، دانشنامه زبان و ادب فارسی به سرپرستی اسماعیل سعادت، سیاست نامه خواجه نظام الملک تصحیح محمود عابدی و جلد سوم فرهنگ جامع زبان فارسی رونمایی شد.
انتهای پیام/