منطقه چرنوبیل در فهرست مناطق ممنوعه دنیا قرار دارد. بیشتر از ۳۰ سال قبل، انفجاری هسته ای در این منطقه رخ داد که این ناحیه و مناطق اطرافش را تا ابد به یکی از آلوده ترین نقاط کره ی زمین تبدیل کرد.
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، به دنبال فاجعه چرنوبیل صدها هزار نفر آواره شدند و سرنوشت مردمان این منطقه و نواحی اطرافش برای همیشه تغییر کرد. به عقیده ی کارشناسان، این نواحی دست کم تا ۲۰ هزار سال آینده قابل سکونت نخواهد بود. با این حال، این مناطق ممنوعه هرگز به طور کامل خالی از سکنه نشدند. در ادامه نگاهی داریم به زندگی مردمان منطقه ممنوعه چرنوبیل.
در آوریل سال ۱۹۸۶، یکی از راکتورهای نیروگاه هسته ای چرنوبیل دچار انفجار شد و در پی آن، ابری از ذرات رادیواکتیو سرتاسر مناطق اطراف را فرا گرفت. این حادثه که معادل انفجار پانصد بمب هسته ای بود، بدترین فاجعه ی هسته ای رخ داده در دنیا بود. (تصویر بالا نیروگاه هسته ای چرنوبیل را سه روز بعد از انفجار نشان می دهد.)
در جریان این انفجار، ۳۱ نفر کشته شدند و نواحی اطراف نیروگاه هسته ای برای همیشه آلوده به مواد رادیواکتیو شد. این منطقه را یکی از آلوده ترین نقاط کره ی زمین می دانند. (تصویر بالا مردم اوکراین را نشان می دهد که بعد از انفجار چرنوبیل، با دستگاه های مخصوص تشخیص مواد رادیواکتیو چک می شدند.)
بعد از فاجعه ی هسته ای چرنوبیل، از همان سال ۱۹۸۶، رفت و آمد به نواحی آلوده ی اطراف نیروگاه ممنوع شد. منطقه ی ممنوعه ابتدا محدوده ای به شعاع حدوداً ۳۰/۵ کیلومتر از نواحی اطراف نیروگاه را در بر می گرفت اما بعدها مناطق بیشتری در این محدوده قرار گرفتند. به دنبال این اتفاق، ۳۵۰ هزار نفر از ساکنان منطقه مجبور به ترک خانه های خود شدند. (تصویر بالا یادبودی در منطقه ممنوعه چرنوبیل را نشان می دهد که نام روستاهای تخلیه شده در آن ذکر شده.)
در زمان وقوع این فاجعه ی هسته ای، نیروگاه چرنوبیل جزئی از اتحاد جماهیر شوروی بود، اما حالا منطقه ممنوعه چرنوبیل در کشور اوکراین قرار دارد.
منطقه ممنوعه چرنوبیل هم مرز با منطقه ی ممنوعه ای است که در کشور بلاروس قرار دارد. گرچه انفجار در خاک اوکراین رخ داد، اما بیشتر تشعشعات ناشی از انفجار هسته ای به سمت شمال یعنی کشور بلاروس رفت.
گرچه منطقه ی ممنوعه را آلوده تر از آن می دانند که قابل سکونت باشد، اما حتی آلودگی هوا، آب و خاک به مواد رادیواکتیو هم مانع از بازگشت بعضی از مردم منطقه به خانه ها و زمین هایشان نشد. (تصویر بالا خانواده ای را نشان می دهد که چهار سال بعد از انفجار به خانه ی خود در منطقه ی ممنوعه بازگشته بودند.)
ایوان شامیانوک از ساکنان یکی از روستاهای منطقه ی ممنوعه ی بلاروس، در سال ۲۰۱۶ در مصاحبه ای با خبرگزاری رویترز گفته بود که به خواست خودش، بعد از انفجار چرنوبیل محل زندگی اش را ترک نکرده بود. او گفته بود که هرگز هیچ اثری از تشعشعات رادیواکتیو و بیماری های ناشی از آن را در خود حس نکرده. در حقیقت، او گفته بود که کاملاً سالم است و اصلاً احساس بیماری نمی کند.
شامیانوک اما تنها کسی نیست که به خانه ی خود بازگشته. تعداد کسانی که تصمیم گرفتند هشدارها را نادیده بگیرند و به روستاهای خود بازگردند، حدود ۲۰۰ نفر تخمین زده شده است. طبق تخمین ها مردم ۱۶۲ روستا از منطقه ی ممنوعه به خانه های خود بازگشته اند. اغلب این مردم، سالخورده هستند. بیشتر این جمعیت سالخورده را زنانی تشکیل می دهد که دهه ی هفتاد و هشتاد زندگی شان را پشت سر می گذارند.
شامیانوک در زمان مصاحبه ی خود با خبرگزاری رویترز در سال ۲۰۱۶، گفته بود که ۹۰ سال سن دارد. او گفته بود که از اهالی روستای او دیگر افراد زیادی باقی نمانده. شامیانوک به خبرگزاری رویترز گفته بود: «یه روز مردم برمیگردن اینجا؟ نه دیگه کسی برنمیگرده. اونایی که می خواستن برگردن تا حالا دیگه مردن.»
زندگی در روستاهای منطقه ی ممنوعه در اصل غیر قانونی است. با این حال، بسیاری تصمیم گرفتند به روستاهای خود بازگردند چون احساس می کردند چاره ی دیگری ندارند. این به ویژه در مورد کسانی صدق می کرد که مجبور به تخلیه ی زمین های آبا و اجدادی خود که به آن ها دلبستگی داشتند، شده بودند.
ایوان سمنیوک یکی دیگر از ساکنان منطقه ی ممنوعه، در سال ۲۰۱۸ در مصاحبه ای با سایت Adventure سن خود را ۸۳ بیان کرده بود و گفته بود که در روز وقوع انفجار در سال ۱۹۸۶ هیچ تمایلی به تخلیه ی خانه اش نداشت و اگر نیروهای مسلح او را مجبور نکرده بودند اصلاً آنجا را ترک نمی کرد.
سمنیوک گفته بود که او دو سال بعد از انفجار، به روستای خود، در فاصله ی حدوداً ۱۳ کیلومتری نیروگاه چرنوبیل، بازگشت. به گفته ی او، همسرش، ماریا که در تصویر بالا در کنار سمنیوک دیده می شود، در سال ۲۰۱۷ از دنیا رفت.
سمنیوک اتفاقاتی که در شب انفجار افتاده بود را به خاطر داشت. او متوجه لرزش شیشه های پنجره شده بود، اما حتی زمانی که به او گفتند که چه اتفاقاتی افتاده هم اصلاً نترسیده بود.
سمنیوک زندگی در منطقه ی ممنوعه را دشوار توصیف کرده بود. با این حال، به گفته ی خودش، سعی می کرد با آماده کردن غذای مرغ ها و خرد کردن هیزم خود را سرگرم کند. او هنوز هم تصمیم خود برای برگشت به روستایش را درست می دانست.
سمنیوک گفته بود: «از سر و صدای کییِف (پایتخت اوکراین) خوشم نمیومد. اینجا ولی اگه ماهی لازم داشته باشم میرم ماهیگیری می کنم و اگه قارچ بخوام، میرم میگردم و پیدا می کنم.» به گفته ی او، برخلاف تصور رایج، میزان تشعشعات رادیواکتیو در اینجا پایین است، حداقل در منطقه ای که او در آن زندگی می کرد.
سطح تشعشعات رادیواکتیو در مناطق آلوده می تواند در هر نقطه ای متفاوت باشد و البته اینکه قرار گرفتن در معرض تشعشعات چه اثرات دراز مدتی دارد، موضوعی است که هنوز مورد بحث است.
طبق گزارش سازمان ملل درخصوص افرادی که طی بیست سال بعد از انفجار هسته ای در مناطق کمتر آلوده سکونت داشتند، مقدار تشعشعاتی که این افراد در معرض آن بودند، با مقدار تشعشعاتی که از یک دستگاه کت اسکن (دستگاهی پزشکی برای تصویر برداری از بافت های نرم بدن و مغز) ساطع می شود برابری می کرد. (تصویر بالا دختری ۱۰ ساله ای را در اوکراین در حین چکاپ سالیانه اش برای تشخیص عناصر رادیواکتیو در بدن او نشان می دهد.)
با این حال، یک گروه طرفدار محیط زیست به نام Greenpeace، در گزارش خود اعلام کرد کودکانی که در این مناطق آلوده به رادیواکتیو زندگی می کنند، از سیستم های تنفسی، گوارشی و ایمنی ضعیفی برخوردارند. (تصویر بالا کودکانی را در صف انتظار مطب یک پزشک در اوکراین نشان می دهد که برای انجام معاینه جهت تشخیص ذرات رادیواکتیو در بدن شان به آنجا آمده بودند.)
پژوهش دیگری که با حمایت مالی اتحادیه ی اروپا صورت گرفته بود نشان داد ۸۱ درصد از چهار هزار کودکی که در یک بازه ی زمانی ۳ ساله در مناطق آلوده زندگی کرده بودند، دچار نارسایی قلبی شده بودند، به این معنی که از قدرت ماهیچه های قلب آن ها کاسته شده بود، مسأله ای که می تواند منجر به تنگی نفس شود.
آب و زمین های منطقه ی ممنوعه هنوز هم آلوده به مواد رادیواکتیو هستند. مؤسسه ی رادیولوژی کشاورزی اوکراین اخیراً در شیر گاوهای بعضی از نواحی خارج منطقه ی ممنوعه مواد رادیواکتیوی پیدا کرده که در صورت بلعیده شدن، می توانند خطرناک باشند.این مسأله از وجود ذرات رادیواکتیو در خاک و علوفه ی این مناطق حکایت دارد که خوراک دام های این نواحی هستند.
مؤسسه ی رادیولوژی کشاورزی اوکراین، میزان ذرات رادیواکتیو در مواد غذایی یافت شده در جنگل های مناطق آلوده را دو تا پنج برابر بالاتر از حد مجاز اعلام کرده است. ورود مواد رادیواکتیو در مقدار بالا به بدن، ساکنان را در معرض خطر بیماری های جدی ای مثل سرطان تیروئید قرار می دهد.
ویکتوریا وترووا از ساکنان منطقه ی ممنوعه، در سال ۲۰۱۶ در مصاحبه ای با خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته بود پسر هشت ساله ی او به بزرگی تیروئید دچار است، بیماری ای که با قرار گرفتن در معرض تشعشعات رادیواکتیو مرتبط است.
وترووا در یکی از روستاهای ناحیه ی چهار منطقه ی ممنوعه زندگی می کند که در فاصله ی ۵۱ کیلومتری جنوب غربی نیروگاه چرنوبیل قرار دارد. بعد از انفجار هسته ای سال ۱۹۸۶، در اوکراین، مناطقی که بیشترین آلودگی را داشتند به چهار ناحیه تقسیم شدند. سه ناحیه ی اول تخلیه شدند اما تصور می شد که ناحیه ی چهارم، به دلیل دوری از نیروگاه، به اندازه ی سه ناحیه ی دیگر آلوده نشده. با این حال، این ناحیه هم برای دریافت کمک های دولتی در خصوص بیماری های ناشی از تشعشعات رادیواکتیو، واجد شرایط تشخیص داده شد.
اما در سال ۲۰۱۵، دولتی که در اوکراین بر سر کار بود به دلیل مشکلات اقتصادی، برنامه ی توزیع غذا در مدرسه های محلی ناحیه ی چهار را لغو کرد و به این ترتیب ۳۵۰ هزار کودک این ناحیه از تنها منبع دسترسی به مواد غذایی غیر آلوده محروم شدند.
به همین دلیل، وترووا با وجود آنکه از آلوده بودن زمین های محل زندگی اش آگاه است، برای تغذیه ی چهار فرزندش از شیر گاوهایشان و مواد غذایی ای که در جنگل پیدا می کند استفاده می کند. او در مصاحبه ی خود با خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته بود: «ما از خطراتی که وجود داره باخبریم ولی چی کار میشه کرد؟ هیچ راه دیگه ای برای ادامه ی زندگی نیست.»
گرچه مهدکودک های ناحیه ی چهار مشمول لغو برنامه ی توزیع غذا نشدند، اما لیوبوف شفچوک، آشپز یکی از مهدکودک های این ناحیه در مصاحبه ای با آسوشیتدپرس گفته بود که بچه های نسبتاً بزرگ تر مهدکودک به خاطر کمبود غذا از هوش می روند: «من سعی می کنم حداقل بهشون یه کم چای داغ بدم یا غذای یکی از بچه ها رو بدم به یکی دیگه شون.»
اولسیا پترووا، دانش آموز ۹ ساله ی همان روستای محل زندگی رترووا، به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته بود که اغلب بدون ناهار به مدرسه می رود. او در جنگل می گردد و از میوه ها و خوراکی های آنجا می خورد. اولسیا در اینباره گفته بود: «تو جنگل لازم نیست پول داشته باشی. اونجا همه جور خوراکی هست و همه میتونن ازشون بخورن.»
البته ساکنان مناطق آلوده راه های دیگری هم برای تأمین غذای خود دارند. در روستای محل زندگی سمنیوک ، یک فروشگاه سیار، هفته ای یک یا دو بار به آنجا می آید و انواع مواد غذایی را به مردم این روستا می فروشد.
شامیانوک ۹۰ ساله هم به خبرگزاری رویترز گفته بود که نوه اش روزهای یکشنبه به خانه ی او می رفت تا برایش غذا درست کند و خانه اش را تمیز کند. اما جز این، شامیانوک در مجموع زندگی بسیار آرامی داشت.
طبق گفته های شامیانوک ، او هر روز ۶ صبح از خواب بیدار می شد و صبحانه می خورد و به خوک ها و سگش غذا می داد. شامیانوک معتقد بود بعد از فاجعه چرنوبیل، زندگی او چندان تغییری نکرده بود.
منبع:روزیاتو
انتهای پیام/