سیاست تغییر نام معابر و اماکن شهری تهران به نام مشاهیر با هدف زنده نگه داشتن یاد و خاطره این افراد صورت می‌گیرد، اما آیا این سیاست توانسته به هدف خود نزدیک شود؟
به گزارش خبرنگار حوزه شهری گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، نامهایی که روزگاری بر سر زبان‌ها و اعتبار یک محل بودند، یک به یک در حال تغییر هستند. تغییراتی که در بیشتر مواقع رنگ و بوی سیاسی به خود می‌گیرد و نوعی اقدام برای بهره وری سیاسی در بزنگاه حساس سیاسی برای برخی از مسئولان است.
در پشت این نامگذاری‌ها سیاستی پنهان است که نشان می‌دهد به تنها چیزهایی که در این اقدام به آن اهمیت داده نشده، مردم و شخصی است که نامش بر سر کوچه و معابر شهری نقش می‌بندد.
در بسیاری از این نامگذاری‌ها، تغییر نام موجب نشده تا مردم آن خیابان یا محل را به نام جدید بخوانند و این نام قدیم هست که همچنان بعد از گذشت سال‌ها از تغییر نام، هنوز بر زبان‌ها جاری است.
مردمانی که هنوز خیابان‌های تهران را به نام نخست آن می‌شناسند و در رفت و آمد به آنجا از آن نام قدیم استفاده می‌کنند. این موضوع سوال بزرگ را در ذهن مردم ایجاد می‌کند؛ آیا سیاست تغیر نام معابر پایتخت یک سیاست غلط است یا اینکه سیاستی است درست، اما نیاز به جراحی و تجدید نظر دارد؟
از یک رو می‌توان گفت با توجه به واکنش برخی از مردم و حواشی به وجود آمده در نامگذاری یکی از معابر به نام یکی از هنرمندان رخ داد، مردم تصمیم شورای شهر تهران را در سیاست تغییر نام معابر به نام برخی از افراد قبول ندارند و از دیگر رو می‌توان گفت که چه الزامی به تغییر نام معابر و میادینی وجود دارد که آن محل و غیره دارای قدمت و هویت هستند.
با نگاهی گذرا به برخی از تغییر نام معابری که در چند سال گذشته انجام شده است می‌توان گفت که هنوز هم شهروندان با این نام‌ها غریبه اند و معابر را به نام قبلی خود می‌شناسند.
مثال‌های متعددی در رابطه با این تغییر نام‌های نا آشنا برای شهروندان وجود دارد که به اختصار به تعدادی از آنها در این قسمت از گزارش اشاره شده است. مثال ملموس تغییر نام معابر به نام چهره‌های سیاسی را می‌توان در تغییر نام بزرگراه نیایش به نام آیت الله هاشمی رفسنجانی مشاهده کرد که پس از درگذشت او در یک اقدام ضربتی تصمیم بر آن شد که برای سپاس از سال‌ها خدمت و تلاش یار دیرین امام (ره) و رهبر معظم انقلاب این بزرگراه به نام او تغییر کند.
اما پرسش مطرح این است که امروز پس از گذشت ۳ سال از رحلت آیت الله هاشمی رفسنجانی و نامگذاری بزرگراه نیایش به نام آیت الله هاشمی رفسنجانی چه تعداد از شهروندان بزرگراه نیایش را به نام آیت الله هاشمی صدا می‌کنند؟
از دیگر تغییراتی که صورت گرفت تغییر نام میدان کاج در منطقه سعادت آباد بود که پس از شهادت سردار حسن تهرانی مقدم، به نام این سردار شهید تغییر نام داد.
بیشتر بخوانید: نظام‌نامه نامگذاری معابر شهری باید تغییر کند
اما تا به امروز چه کسانی این میدان را به نام سردار شهید حسن تهرانی مقدم می‌شناسند و آن را به نام سردار حسن تهرانی مقدم صدا می زنند؟! آیا این تغییر نام سبب شده تا یاد و خاطره این سردار سرافراز زنده بماند؟ اینکه امروز آیا همان اعضای شورای شهر نیز هنگام سوار شدن بر تاکسی مسیر خود را میدان کاج یا میدان شهید تهرانی مقدم معرفی می‌کنند؟
از این دست تغییر نام‌ها در چند سال گذشته زیاد رخ داده است، اما آیا مردم این تغییر نام را پذیرفته اند؟ و سوال اصلی این است که آیا این تغییر نام به زنده ماندن اسامی هنرمندان عزیز و یا شهدای گرانقدر کمکی کرده است؟
یکی از رانندگان تاکسی در مورد اینکه شهروندان نام جدید یا نانم‌های قدیمی را برای مقاصد خود اعلام می‌کنند؟ گفت: بیشتر مسافران برای سوار شدن به تاکسی و آدرس دادن، نام‌های قدیمی معابر را می‌گویند و بسیاری از افراد نام‌های جدید این معابر حتی به گوششان نیز نخورده است.
او ادامه داد: به طور مثال مسافرانی که قصد رفتن به خیابان امیرکبیر را دارند، هنوز که هنوز است نام قدیم خیابان یعنی چراغ برق را صدا می‌زنند. یا هیچکدام از مسافران من به اقدسیه و نیاوران نمی‌گویند موحد دانش.
در این میان اما محمد جواد حق شناس، رئیس کمیسون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران هدف از نامگذاری‌های جدید و تغییر نام‌ها را ارج نهادن به مشاهیر، هنرمندان و شهدا می‌داند و در آخرین نطق پیش از دستور خود در شورای شهر تهران گفت: شورای شهر تهران مفتخر است که تعدادی از معابر شهر را به نام مشاهیر زنده و هنرمندان نام آشنای این مرز و بوم نامگذاری کرده است. شورای شهر در این نامگذاری به هیچ وجه اهداف سیاسی نداشته و صراحتاً اعلام می‌دارد نامگذاری اماکن و معابر به نام مشاهیر و هنرمندان زنده، مرد یا زن، صرفاً اقدامی فرهنگی و در راستای پاسداشت سرمایه‌های فرهنگی و اجتماعی شهر و کشور است.
همچنین زهرا نژاد بهرام عضو هئیت رئیسه شورای شهر تهران در گفتگو با خبرنگار حوزه شهری گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، در خصوص نامگذاری‌های اخیر معابر پایتخت به نام مشاهیر گفت: نامگذاری معابر به نام بزرگان و مشاهیر جزء سنت‌ها و اقداماتی است که نه تنها در ایران بلکه در تمام دنیا رایج است.
نژاد بهرام ادامه داد: این نامگذاری معابر به نام بزرگان و مشاهیر محدود نمی‌شود و در معابری از تهران شاهد هستیم برای افزایش پیوند بین کشورها، هم از نام کشور و هم از نام چهره‌های سیاسی آنها استفاده شده است که مثال بارز این نامگذاری‌ها، خیابان برزیل و بلوار سیمون بولیوار است.
عضو شورای شهر تهران ادامه داد: در نامگذاری معابر باید به این نکته توجه کرد که تغییر نام معابر تا چه اندازه مورد اقبال مردم واقع می‌شود و به اصطلاح آن نام بر روی معابر می‌نشیند یا خیر؟
نژادبهرام ادامه داد: در این مورد باید گفت بسیاری از نام‌های جدید معابر برای مردم جا نیفتاده است و هنوز مردم معابر و خیابانها را به نام قدیم خود می‌شناسند.
وی تاکید کرد: من مخالف نامگذاری معابر به نام مشاهیر و نام آوران نیستم و صحبت و خواسته من در صحن شورای اسلامی شهر تهران این بود که نام مشاهیر و نام آوران بر روی خیابان‌های تازه احداث گذاشته شود و از تغییر نام محله و خیابان‌های دارای هویت خودداری شود.
نژادبهرام ادامه داد: در بحث تغیر نام معابر باید به این نکته توجه شود که نظر اهالی آن منطقه در خصوص تغییر نام پرسیده شود و باید از آنها نظرسنجی کرد.
وی ادامه داد: این نظرخواهی از ساکنان خیابان، در مقیاس کوچک و محلی است و در خصوص پروژه‌هایی که تمام پایتخت آن را می‌شناسند و با آن درگیر هستند باید طبق آیین نامه نامگذاری عمل شود.
عضو شورای شهر تهران ادامه داد: با آقای مسجد جامعی دیگر عضو شورای شهر تهران در رابطه با اینکه برای نامگذاری معابر باید آیین نامه و دستورالعملی تدوین شود، صحبت‌های خوبی انجام شد که مسجد جامعی اعلام کرد، در دوره سوم و یا چهارم شورای شهر تهران این آیین نامه تهیه شد که به علت مورد استقبال قرار نگرفتن از طرف دیگر اعضای شورا به آن پرداخته نشد.
نژاد بهرام ادامه داد: در شورای پنجم قرار است دستورالعمل نامگذاری معابر دوباره مطرح شود و این بار تصمیمات خوبی در خصوص آیین نامه نامگذاری معابر گرفته شود.
عضو شورای شهر تهران در پایان در پاسخ به این سوال که آیا تدوین و تصویب این آیین نامه به عمر شورای پنجم شهر تهران می‌رسد یا خیر؟ گفت: همواره کمیسیون نامگذاری پیشنهاد‌های خود را در صحن شورا در هر جلسه مطرح می‌کند و این نشان می‌دهد نامگذاری معابر همچنان ادامه دارد و با توجه به اینکه ۲ سال و ۵ ماه از عمر شورای پنجم باقی مانده است، به طور حتم آیین نامه نامگذرای معابر پایتخت در شورای پنجم تدوین و به تصویب می‌رسد.
همچنین زهرا صدراعظم نوری عضو شورای شهر تهران در گفتگو با خبرنگار حوزه شهری گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، در خصوص آیین‌نامه نامگذاری معابر پایتخت گفت: در بحث نامگذاری معابر درخواست مردمی مبنی بر تغییر نام یک معبر از طریق شورایاری‌ها به کمیسیون نامگذاری ارائه می‌شود و یا ممکن است این پیشنهاد از طریق برخی از افراد، مؤسسات به کمیسیون نامگذاری شورای شهر ارائه شود که کمیسیون پس از دریافت این پیشنهاد، موارد را از لحاظ فرهنگی و اجتماعی مورد بررسی قرار می‌دهد.
عضو شورای شهر تهران ادامه داد: موضوع در کارگروه مطرح شده و مورد بررسی قرار می‌گیرد و کارگروه نامگذاری مورد را مورد استعلام قرار می‌دهد که نام تکراری نباشد و یا اگر پیشنهاد تغییر نام به نام شهیدی است، خانواده شهید نسبت به این تغییر نام راضی باشند.
وی ادامه داد: بعد از اینکه جمع‌بندی کمیسیون مبنی بر تغییر نام مثبت بود، پیشنهاد آن در صحن شورای شهر تهران مطرح و به رأی‌گیری گذاشته می‌شود.
نوری با اشاره به این موضوع که برخی از نامگذاری‌ها مورد استقبال مردم قرار نمی‌گیرد، گفت: در اصطلاح به این موضوع در شورای شهر می‌گوییم که نام برای معبر جا نیفتاده و در توضیح بیشتر آن می‌توان گفت در زمان قبل از انقلاب معبری نامی داشته که بعد از انقلاب بنا به دلایلی آن نام تغییر کرده است، اما امروزه شاهد هستیم هنوز اهالی محل نام آن معبر را به نام قبل از انقلاب آن می‌شناسند.
وی ادامه داد: در این موضوع ایراد این است که مردم به نام قدیم معابر عادت کردند و در بحث نامگذاری محل باید اهالی همان محل در یک نظرسنجی شرکت کنند و بگویند موافق تغییر نام هستند یا خیر و در مقیاس بزرگ‌تر که تمام پایتخت درگیر آن می‌شود، نامگذاری معابر باید بر اساس آیین‌نامه نامگذاری شورای شهر تهران باشد.
نوری در پایان در پاسخ به اینکه چرا پروژه‌های تازه تأسیس به نام مشاهیر و نام‌آوران نامگذاری نمی‌شود؟ گفت: ذکر این نکته درست است که برخی از معابر را که تازه تأسیس می‌شوند می‌توان به نام مشاهیر نامگذاری کرد، اما باید به این نکته توجه کرد که در برخی از موارد به دلیل ارزش و شأن یک چهره نمی‌توان معبر و یا میدانی کوچک را به نام آن شخصیت نامگذاری کرد و این اقدام، اقدامی شایسته در پاسداشت چهره‌های تأثیرگذار کشور نیست.
در پایان می توان به این نکته اشاره کرد که اگر نام شهید تهرانی مقدم، بجای میدان کاج و یا آیت الله هاشمی به جای بزرگراه نیایش اگر بر یک مجموعه و یا پروژه جدیدالاحداث و در شأن این افراد گذاشته می شد، تا سالهای سال نام این عزیزان و دیگر مشاهیری که این روزها خیابان ها به نام آنها تغییر کرده اند، ماندگار می شد.
به طور مثال اگر نام ایستگاه مترو میدان صنعت که به تازگی افتتاح شده به نام استاد جمشید مشایخی نامگذاری می شد، نام این هنرمند هرگز ار اذهان پاک نمی شد.
شاید بهتر است برای ارج نهادن به مقام شهدا و مشاهیر و زنده نگهداشتن نام این افراد، نامشان را بر مکان های جدیدالاحداث و در شأن آنها بگذاریم.
انتهای پیام/