کارگردان هندی حاضر در جشنوره جهانی فیلم فجر، به برخی سوالات درباره سینمای ایران و هند پاسخ داد.
آقای مورچاله؛ چه فیلمی در جشنواره داشتید و محتوای آن چه بود؟
اسم فیلم من «بیوه سکوت» است. داستان آن درباره نیمه بیوه‌های شهر کشمیر است. نیمه بیوه‌ها زن‌هایی هستند که همسرهایشان طی سی سال گذشته به دلیل درگیری‌هایی که در کشمیر وجود دارد، ناپدید شده اند؛ به همین دلیل به آنها نیمه بیوه گفته می‌شود. این فیلم قصد دارد زندگی سخت این زنان در جامعه را به تصویر بکشد و فیلمبرداری آن در اطراف شهر «دراس» انجام شده است.
توضیحات بیشتری در مورد نیمه بیوه‌ها بدهید.
نیمه بیوه‌ها در حقیقت کسانی هستند که همسرهایشان گم می‌شوند و هیچ وقت باز نمی‌گردند. حالا ممکن است به دلیل ربوده شدن باشد و یا اینکه خودشان به گروه‌های جهادی یا هر گروهی که در آن منطقه حضور دارند، بپیوندند. به هر حال خانواده آنها نمی‌دانند که چه اتفاقی برای آنها افتاده است. این زن‌ها دچار مشکلاتی می‌شوند که دیگر نمی‌توانند ازدواج بکنند و معمولاً به خاطر محدودیت‌های فرهنگی از بسیاری از حقوق محروم می‌شوند.
شناخت شما از سینمای ایران چقدر است و چرا تمایل داشتید فیلمتان در جشنواره جهانی فجر به نمایش در بیاید؟
فیلم من برای حضور در این جشنواره دعوت شد و داوران فیلم را دوست داشتند و آن را انتخاب کردند. سینمای ایران در هند بسیار مورد قبول است. افراد زیادی در هند به خصوص خودم، معتقدیم که سینمای ایران به نسبت سینمای دیگر کشور‌ها سطح بالایی دارد و فیلم‌های ایرانی مضامین انسانیت و فروتنی را به جهان ارائه می‌کنند.
چه برنامه‌ای برای اکران گسترده فیلمتان دارید؟
بعد از این جشنواره، این فیلم در اروپا، کشور بلژیک و بعد آن نیز در یک جشنواره بزرگ آمریکایی شرکت خواهد کرد. در تایوان هم این فیلم روی پرده خواهد رفت؛ اما در بخش تجاری هنوز نمی‌دانیم که پتانسیل فروش این فیلم در هند چقدر است. در تلاشیم که در تعداد محدودی سینما در کشور هند هم این فیلم را به نمایش بگذاریم.
آشنایی شما با سینمای ایران چقدر است؟
بسیاری از جشنواره‌های هندی تعداد زیادی از فیلم‌های ایرانی و عربی را نمایش می‌دهند. از ایران هم هر سال فیلم‌های زیادی به جشنواره هند می‌آید و به همین طریق ما با سینما و فیلم‌های ایرانی آشنا شدیم. بیشتر مردم جهان از طریق سینمای ایران می‌توانند درباره این کشور اطلاعات اجتماعی و سیاسی به دست بیاورند.
حمایت دولت هند از فیلمسازان هندی به نسبت فیلم‌های تجاری به چه صورت است؟
در هند نیز مثل دیگر کشور‌های جهان، دولت‌ها به ندرت به فیلم‌های مستقل اهمیت می‌دهند؛ اما جشنواره و کارگاه‌های هنری برای فیلم‌های مستقل برپا می شود.
تا به حال پیشنهاد همکاری مشترک با ایران داشته اید؟
خیر؛ خیلی خوشحالم که در یک جشنواره سینمایی در ایران بودم. امیدوارم یک همکاری خوب هم پیش بیاید؛ چرا که همکاری بین کشور‌ها روابط آنها را مستحکم‌تر و سینما را پویا‌تر می‌کند. تجارت و خرید فیلم ها هم در چنین شرایطی گسترش می‌یابد.
از جدیدترین فعالیت هنری خود بگویید.
پروژه بعدی من هم درباره کشمیر و وضعیت اجتماعی و سیاسی آن خواهد بود. این فیلم در منطقه مسلمان و شیعه نشین کشمیر ساخته می‌شود.
آیا سینمای هند تحت سلطه یک عده خاص است؟
بالیوود یکی از فضاهای سینمایی بزرگ جهان است و تحت اختیار گروهی است که به دنبال اهداف تجاری خود هستند. بسیار سخت است که یک فرد جدید پا به صنعت سینمای آن بگذارد. ارتباطات در سینمای هند تجاری هستند و نه سیاسی. به همین دلیل ما به این گروه مافیا نمی‌گوییم؛ این گروه‌ها در سینمای همه کشور‌ها حضور دارند و هند نیز از این قاعده مستثنی نیست.
وجه تشابه سینمای هند و ایران از نظر شما چیست؟
چیز زیادی در مورد سینمای تجاری ایران نمی‌دانم؛ ولی درخصوص سینمای تجاری دو کشور فضا کمی متفاوت است. در فیلم‌های مستقل سینمای دو کشور در مورد انسان و انسانیت است و به نظرم یک روح مشترک دارند.
در ادامه گفتگوی کوتاهی هم با عالی پناه فیلمبردار این پروژه داشتیم؛
آقای عالی پناه آشنایی شما با این کارگردان هندی چگونه شکل گرفت؟
آقای مورچاله فیلم «احتمال باران اسیدی» را در یک جشنواره دیده بود و به همین دلیل با من تماس گرفت. او به همکاری ابراز علاقه کرد و ایده فیلمش را با من مطرح کرد و من هم از ایده لذت بردم.
پس از این تجربه همکاری، آیا تفاوتی میان فیلمسازی مستقل هند و ایران بود؟
تفاوت زیادی ندارند. سینمای مستقل در همه جهان به هم شبیه است؛ فیلم‌های مستقل و کم بودجه قواعد مشخصی نسبت به هم دارند و این فیلم هم در همین دایره قرار می گیرد. البته امکانات ما از لحاظ فیلمبرداری خوب بود، ولی برای مثال امکانات نورپردازی نداشتیم چون منطقه‌ای که در آن فیلمبرداری می‌کردیم، بسیار دور بود و وسایل زیادی نمی‌توانستیم با خودمان ببریم.
کمی در مورد ساختار «بیوه سکوت» بگویید.
این فیلم جزو فیلم‌های مستقل هند (سینمای تجربی) است و جزو فیلم‌های اصلی (تجاری) نیست. برای همین نوع اکران و مخاطبش کاملاً فرق دارد و محدود است، مانند سینمای هنر تجربه خودمان.
گفتگو از امیرمحمد درویشی
انتهای پیام/