شبکه تلویزیونی سیانان در برنامه «تاک ویت مک فاستر» (میزگرد سیانان ) موضوع اعدامهای اخیر در عربستان سعودی را بررسی کرد.
مک فاستر، مجری این برنامه گفت: ما در حال دریافت اطلاعات بیشتر درباره یکی از بزرگترین اعدامهای جمعی در تاریخ عربستان سعودی هستیم. برخی از افرادی که در روز سه شنبه اعدام شدند پیش از اعدام در جلسه دادگاه مدعی شده بودند اعترافات شان اجباری بود. سیانان به صدها صفحه سند درباره محاکمه این افراد دسترسی پیدا کرد.
عربستان سعودی در روز سه شنبه اعلام کرد سی و هفت نفر را در ارتباط با جرائم مرتبط با تروریسم اعدام کرده است. این اعدامها یکی از بزرگترین اعدامهای جمعی در تاریخ پادشاهی عربستان سعودی بود. رئیس بخش حقوق بشری سازمان ملل متحد نیز در واکنش به این اعدامها آن را محکوم کرد و در این باره اظهار نگرانی کرد که این سی و هفت نفری که اعدام شده بودند شاهد محاکمه عادلانه نبودند.
اسناد دادگاه نشان میدهند تعدادی از متهمان در حالی که در دادگاه حضور داشتند به قاضی گفته بودند که اعترافات آنها با شکنجه بدست آمده است. اکثریت این مردان اعدامی اعضای اقلیت شیعه در عربستان سعودی بودند. عفو بین الملل اعلام کرد به خانوادههای این اعدامیها قبل از اعدام اطلاع داده نشده بود و این خانوادهها فرصت نیافتند با عزیزان شان خداحافظی کنند.
سیانان در ادامه از مخاطبان این شبکه خواست در جریان برگزاری گفتگو درباره اعدامها در عربستان نظر خود را بیان کنند. مجری از آروا دیمن خبرنگار این شبکه تلویزیونی خواست تا درباره این اعدامها توضیح بیشتری بدهد.
آروا دیمن گفت: در واقع پروندههای افراد اعدامی پروندههای متفاوتی بود. اسناد دادگاه که «تامارا قبلاوی» (Tamara Qiblawi) خبرنگار بخش امور دیجیتال سیانان به آنها دست یافته است نشان میدهد این پروندهها مختلف بودند. این اسناد دادگاهی مربوط به موارد مختلف است. یکی از این موارد «پرونده جاسوسی برای ایران» است و پروندهی دیگر مربوط به «تظاهرات ضد دولتی در شهر عوامیه» است. شهر عوامیه شیعه نشین است که اکثریت مردم آن خواستار آزادی و دموکراسی و دریافت خدمات بهتر برای داشتن یک زندگی بهتر بوده اند.
وقتی که به پرونده شهر عوامیه نگاه میکنیم میبینیم که دادستانها و اسناد دادگاهی تلاش میکنند تصویری خشن از متهمان ترسیم کنند که علیه دولت سعودی تظاهرات کردند. برخی از این افراد به همجنس بازی متهم شدند. چیزی که به طور خاص در این اسناد افشاگرانه است این است که برخی از این متهمان گفتند که اعترافات شان با شکنجه بدست آمده بود. یکی از این متهمان که ۲۷ ساله بود نقصهای بینایی و شنوایی هم داشت گفت این سند را امضا کرد، چون وی نمیدانست که چه خبر است؟ وی در جلسه دادگاه گفته بود: «این چیزهایی که به عنوان اعتراف از زبان من مطرح شده است حرفهای من نیست. من این نامه را ننوشتم. این اتهامات را بازجو نوشته است!»
این مورد یکی از موارد متعدد در جلسات محاکمه این متهمان است. موضوع دیگری که در کل این پروندهها وجود دارد این است که در سال ۲۰۱۷ سازمان ملل متحد مشغول تحقیق درباره نقضهای حقوق بشری عربستان سعودی بود. سازمان ملل از دولت عربستان سعودی خواسته بود که به طور خاص درباره این پرونده اطلاع رسانی کند.
دولت سعودی نیز طوری رفتار کرد که پرونده تکمیل شده است و این افراد اعتراف کردند و کار دیگر تمام شده است! اما اسناد دادگاه نشان میدهد این افراد در دادگاه گفته بودند که اعترافات شان اجباری بود. ما هنوز هیچ واکنش و پاسخی را از دولت سعودی دریافت نکردیم که آیا ادعاهای مطرح شده درباره شکنجه متهمان مورد بررسی و تحقیق قرار گرفت یا خیر؟
مجری سیانان گفت: چهار نکته در این اعدامها وجود دارد:
// متهمان مدعی شدند که اعترافات شان اجباری بود.
// اکثر اعدام شدگان از اقلیت شیعه بودند.
// سه نفر از اعدام شدگان در زمان ارتکاب جرم مورد ادعا؛ به سن قانونی نرسیده بودند.
// جسد یک نفر از اعدام شدگان به صلیب کشیده شد و به نمایش در آمد.
عایشه حضریکا مفسر سیاسی گفت: این اقدامات وحشت آور، قرون وسطایی و وحشیانه است. ما درباره فرقه مرگ داعش صحبت میکنیم، اما اعدامهایی که ما در اینجا میبینیم هیچ فرقی با اعدامهای داعش ندارد. من اطلاعاتی از یک موسسه خیریه انگلیسی به نام «ریپریو» (Reprieve) دریافت کردم - که برضد مجازات اعدام فعالیت میکند - که تکان دهنده است. من از نتیجه تحقیقات سیانان متعجب نشدم. فکر میکنم روند رسیدگی به اتهامات مناسب نبوده است. بسیاری از متهمان سن قانونی نداشتند. همچنین جرم واقعی بسیاری از این افراد چیزی نبود جز اشتراک اطلاعات درباره تظاهرات مسالمت آمیز در شبکههای اجتماعی!
این اقدام یک دولت مستبد و خودکامه است که از خشونت و قتل برای سرکوب هرگونه نارضایتی استفاده میکند. بسیاری از این افراد زیر سن قانونی بودند. عربستان سعودی بیش از یکصد نفر را در چهار ماه نخست سال ۲۰۱۹ اعدام کرد. قرار است آنها سیصد نفر دیگر را اعدام کنند. دیوید کامرون نخست وزیر سابق انگلیس موضوع و پرونده یک جوان هفده ساله عربستانی را مطرح کرده بود که به اعدام و به صلیب کشیده شدن محکوم شده بود.
نام این فرد «علی النمیه» بود. وی به علت شرکت در تظاهرات غیرقانونی به اعدام محکوم شد. وی همچنین متهم بود که چرا برای تظاهر کنندگان توضیح داده بود که چگونه کمکهای اولیه را مورد استفاده قرار دهند؟ این فرد همچنین از تلفن همراه خود استفاده کرد و از دوستان خود خواست تا در تظاهرات شرکت کنند. ما به عنوان یک دموکراسی و به عنوان کشوری که مادر پارلمانها هستیم یعنی دولت انگلیس و ترزا مینخست وزیر انگلیس و افراد ارشد دولت انگلیس باید از خود بپرسند که آیا از اینکه این رژیم وحشی را همپیمان بنامند خشنودند؟!
در ادامه گفتگوی سیانان ، خانم بونیه گریر خبرنگار «نیو یوروپین» گفت: ما به عنوان رای دهندگان در غرب توجهی به این مسئله نداریم که در خارج از کشورهای ما چه رخ میدهد؟ ما سیاستمدارانی را انتخاب میکنیم که قصد دارند دیوار احداث کنند. یک نفر در فیس بوک در واکنش به اعدامها در عربستان گفته بود که به ما ربطی ندارد. در واقع موضع همگان همین است. حتی در آمریکا نیز موضع همین است. محمد بن سلمان ۳۵ سال دارد اگر ما درک نکنیم که اقدامات وی روی همه ما تاثیر دارد و اقدامات وی را بپذیریم او به کارهای خودش ادامه میدهد، چون جوان است و در شصت سال آینده نیز در عرصه حضور خواهد داشت.
در ادامه این گفتگو، «آندریو مک دوگال» مدیر ارتباطات استفن هارپر نخست وزیر پیشین کانادا گفت: نیروهای داخلی در عربستان سعودی دارند فشار وارد میکنند. این فشار یا ناشی از رقابت بین شاهزادهها است که به دنبال دستیابی به سمت پادشاهی هستند. فشار دیگر نیز ناشی از اختلاف سنتی بین شیعیان و سنیها است. سعودیها متولی مساجد مقدس (حرمین شریفین) در عربستان بودند. اکنون ما ایران متخاصمتر را داریم که عربستان سعودی آن را تهدید اصلی علیه خود میداند. ما آمریکا را هم داریم که میپذیرد ایران تهدید اصلی است و به عربستان سعودی به دید یک همپیمان مفید مینگرد و به اتفاقاتی که در یمن رخ میدهد بی توجه است و با وجود رخدادهای داخلی در عربستان باز هم بی توجهی میکند.
در این ماجرای زشت (اعدام ۳۷ نفر در عربستان) نوعی از بین المللی شدن مسئله وجود دارد که البته این بین المللی شدن جنبه مثبت ندارد. آروا دیمن خبرنگار سیانان در ادامه این گفتگو گفت: قانون ضد تروریسم در عربستان چیزی است که سازمان ملل متحد نگرانی خود را درباره آن بیان کرده است. سازمان ملل میگوید که ادبیات بکار رفته در این قانون مبهم است. در عربستان سعودی احتمال دارد که سادهترین فعالیتها براساس این قانون مورد محاکمه واقع شود.
یکی از جوانانی که اعدام شد در زمان به اصطلاح ارتکاب جرم متهم شد که به سمت نیروهای امنیتی کوکتول مولوتوف پرتاب کرد. این جوان همچنین متهم شده بود که از تلفن همراه خود برای فراخوان دادن به مردم برای شرکت در تظاهرات استفاده کرده بود. پدر این جوان به نمایندگی از پسرش در دادگاه گفته بود: «پسر من بی گناه است و در تظاهرات نرفت. وی در برخی از این تظاهرات رفته بود و حضورش بیش از پنج دقیقه نبود».
وی گفت پسرش زمانی بازداشت شد که خود را برای عزیمت به سمت آمریکا آماده میکرد. وی در فرودگاه دمام بازداشت شد. وی قصد داشت در آمریکا تحصیل کند. پدر این جوان گفت که اعترافات پسرش اجباری بدست آمده بودند. وی گفت بازجو جملات را دیکته میکرد تا پسرش بنویسد و امضا کند. جمع بندی مطالب این است که عربستان سعودی میداند که میتواند با مصونیت اقدام کند. این کشور به شیوهای بسیار بد عمل کرده است.
در ادامه، سیانان تصویر این جوان ۱۷ ساله سعودی را که اعدام شده است نشان داد. عایشه حضریکا مفسر سیاسی گفت: ماجراهایی که روایت میشوند وحشتناک هستند. ما در این کشور (آمریکا) جوانان را ترغیب میکنیم که از طریق شبکههای اجتماعی فعالیتهای سیاسی کنند، اما در عربستان سعودی جوانان به علت این فعالیتها اعدام میشوند. این جوان مضروب شد و شوک الکتریکی به وی وارد شد و دستانش هم زنجیر شده بود تا اعتراف کرد.
فرد دیگری هم که هجده ساله بود از کلیه حقوق قضایی محروم شد. وی به اعدام محکوم شد. سازمان ملل بارها مداخله کرد و گفت که رویه محاکمه مناسب نبود. ماجراهایی که روایت میشوند وحشتناک هستند. آنها (سعودی ها) یک خبرنگار آمریکایی (جمال خاشقجی) را کشتند و جسد وی را مثله کردند، اما رئیس جمهور آمریکا گفت که رهبر عربستان سعودی در این باره اطلاعی نداشت.
از رئیس جمهور آمریکا پرسیده شد که آیا فروش تسلیحات به عربستان سعودی را متوقف میکند؟ که وی در پاسخ گفت خیر! آنها اجازه دارند که همچنان سلاح بخرند! دونالد ترامپ در نخستین سفرخارجی خود به عربستان سعودی سفر رفت! میتوان تمام تقصیرها را بر گردن رای دهندگان گذاشت، اما رهبران ما نیز مسئولیت دارند. نخست وزیر انگلیس هیچ کاری نکرد. ما برای محمد بن سلمان (در انگلیس) فرش قرمز پهن کردیم.
آروا دیمن نیز گفت: آمریکا اصول یکسان را در همه مکانها یکسان اجرا نمیکند. برای مثال در کشوری مثل عربستان اصول خود را متفاوت اجرا میکند، چون عربستان سعودی نفوذ و قدرت دارد. ما باید بپذیریم که در دنیایی زندگی میکنیم که از لحاظ اخلاقی جهت خود را گم کرده است. سران کشورها و بخشی از جمعیت کشورهای جهان تمایل دارند به برخی کشورها آزادی عمل بدهند، چون همه به فکر خودشان هستند.
خانم بونیه گریر خبرنگار نیو یوروپین گفت: کنگره آمریکا که براساس قانون اساسی وظیفه نظارت بر قوه مجریه را دارد حتی نمیتواند یک نسخه از متن خصوصی گفتگو بین جارد کوشنر (مشاور ارشد رئیس جمهور آمریکا) و محمد بن سلمان را بدست آورد! چه کسی میداند که آنها درباره چه چیزهایی صحبت میکنند و چه کارهایی میکنند. اما این مسئله برای هیچ کس اهمیت ندارد.
در ادامه، بخشهایی از صحبتهای دونالد ترامپ در ماه نوامبر ۲۰۱۸ درباره دوستی آمریکا با عربستان پخش شد که در آن ترامپ میگفت عربستان سعودی از طریق خرید و سرمایه گذاری در آمریکا چهارصد میلیارد دلار پول به آمریکا میدهد.
آروا دیمن خبرنگار سیانان گفت: در پی قتل وحشتناک جمال خاشقجی دیدیم که دنیا واکنش چندانی نشان نداد. عربستان سعودی مدت اندکی بعد از قتل خاشجقی اجلاس اقتصادی خود را برگزار کرد و کشورها نمایندگان رده دوم خود را به این اجلاس فرستادند، ولی به طور کامل آن را تحریم نکردند. اکنون به نظر میرسد که اوضاع پس از قتل خاشقجی آرام شده است و عربستان سعودی هم درک کرده است که با پیامدهای زیاد روبرو نخواهد شد.
یک روز پس از اعدام این سی و هفت نفر دیدیم که یک کنفرانس بزرگ برگزار شد و اسامی بزرگ در بخش مالی و بانکداری در عربستان حضور یافتند. این شرکتها درباره نقضهای حقوق بشری عربستان پرسشی مطرح نکردند. دولتها مسئول هستند، اما شرکتهای بزرگ هم مسئولیت دارند.
مجری سیانان در ادامه، گزارش عفو بین الملل درباره اعدامها را اعلام کرد و گفت: براساس گزارش عفو بین الملل چین بیشترین میزان اعدام را دارد و ایران در زمینه اعدام بالاتر از عربستان سعودی است! ما نباید کلیه این اتهامات را به عربستان سعودی وارد کنیم!
خانم بونیه گریر خبرنگار نیو یوروپین گفت: ما درباره توحش صحبت میکنیم.
آروا دیمن نیز گفت: عربستان سعودی قطعا در صدر فهرست اعدام نیست، اما این اقدام ضرورتا باعث تبرئه شدن عربستان نمیشود. کشورهای غربی روابط یکسانی با ایران و عربستان سعودی ندارند. ما درباره تحریمهای آمریکا علیه ایران که صحبت کنیم میبینیم که آمریکاییها انتظار دارند عربستان سعودی خلاء ناشی از نفت ایران را پر کند! هرچه این روابط را بیشتر بررسی کنید پرسشهای بیشتری مطرح میشود. بله ما اکنون درباره عربستان صحبت میکنیم، اما این مسئله فراتر از اعدام این ۳۷ نفر است. پرسش این است که ما چگونه این روابط مختلف را شکل داده ایم؟
انتهای پیام/