لازم به ذکر است، روز جهانی زمین پاک هر ساله در ۲۲ آوریل مصادف با ٢ اردیبهشت در تمام دنیا برگزارمی شود و به همه مردم یادآوری می‌کند که نباید سیاره خود، زمین را فراموش کنند.
تاریخچه این مناسبت به سال ۱۹۹۱ و زمانی باز می‌گردد که جان مک مونل ایده برگزاری یک روز جهانی به نام روز زمین پاک را در همایش یونسکو درباره محیط زیست مطرح و در همان سال پرچم زمین پاک را طراحی کرد. یوتانت دبیر کل سازمان ملل (۱۹۹۲ -۱۹۹۹) از ایده مک کونل استقبال کرد و این روزبه یک روز جهانی در تقویم‌های سراسر دنیا تبدیل شد.
در ایران نیز هم زمان با دیگر کشور‌های جهان هفته زمین پاک از روز دوم اردیبهشت به نام روز زمین پاک نامگذاری شده است. امسال نیز مانند سال‌های گذشته این روز در ایران با شعار حفاظت از گونه‌های زیستی – نه دوباره به زباله نام گذاری شده است که بر اساس همین پیام جوهرچی رئیس کارگروه پسماند دفتر آب و خاک کشور در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان، در رابطه با شعار نه دوباره به زباله که شعار روز جهانی زمین است، اظهار کرد: متاسفانه این شعار تاکنون در کشور ما اجرا و عملی نشده است.
وی با بیان اینکه طی یکسال حدود یک میلیون تن پلاستیک به خصوص کیسه‌های پلاستیکی در ایران مصرف می‌شود، گفت: تمام عمر این کیسه‌های پلاستیکی بیشتر از ۱۲ دقیقه نیست وبازگشت به چرخه طبیعت کیسه‌های پلاستیکی حدود ۲۰ تا ۹۰۰ سال طول می‌کشد.
رئیس کارگروه پسماند دفتر آب و خاک کشور تصریح کرد: مصرف و مدیریت مواد پلاستیکی به یک فرهنگ سازی کلی نیاز دارد که براساس طرحی را در فروشگاه‌های زنجیره‌ای اجرا کردند که با شکست روبه رو شد.
وی افزود: کشور‌های جهان سوم نیز برای کاهش مصرف مواد پلاستیکی طرح‌های را به اجرا در آوردند، اما ایران هنوز در مصرف مواد پلاستیکی در رتبه‌های بالای جهان قرار دارد.
جوهرچی گفت: سازمان محیط زیست برای کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیک بسیار تلاش کرد، اما نتیجه‌ای معکوس دریافت کرد.
وی ادامه داد:در سال‌های اخیر موادی برای جایگزینی پلاستیک به بازار آمده است که آن‌ها نیز دارای فلزات سنگین هستند که متاسفانه برای طبیعت خطرناک است.
رئیس کارگروه پسماند دفتر آب و خاک کشور گفت: تنها راهکار برای نجات زمین تفکیک زباله از مبدا است.
گفتنی است که تفکیک زباله از مبدا می‌تواند کم هزینه‌تر از سایر روش‌ها باشد، اما باید این را نیز در نظر گرفت که برای هر اقدامی نیازمند تخصیص اعتباری از سوی مسئولان است، اما متاسفانه کشور ما برای اقداماتی همچون مدیریت پسماند ارزشی قائل نبود؛ چرا که در نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای معضل بزرگی همچون پسماند هیچ اعتباری در نظر نگرفته اند و این مشکل می‌تواند با کم توجهی مسئولان کشوری ادامه داشته باشد.
حسین آخانی فعال محیط زیست و استاد دانشگاه تهران نیز در رابطه با میزان مصرف پلاستیک در ایران اظهار کرد: براساس اطلاعات موجود تا سال ۲۰۵۰ میلادی، میزان پلاستیک‌های موجود در اقیانوس‌ها حتی از وزن کل ماهی‌های کره زمین بیشتر خواهد شد. وزن پلاستیک‌های دریا‌های جهان از وزن ۷.۵ میلیارد انسان ساکن کره زمین بیشتر شده است.
وی افزود: کشور ایران ازجمله کشور‌هایی است که افراط در استفاده از پلاستیک باعث شده در رده یکی از آلوده‌ترین کشور‌های جهان قرار بگیرد. دلایلی مانند کاستی‌های فرهنگی و آموزشی، لوکس‌گرایی جاهلانه، نبود قانون مناسب و ارزان بودن محصولات پتروشیمی مردم را به استفاده افراطی از پلاستیک عادت داده و این وضع غم‌انگیز را سبب شده‌اند، به‌طوری که تک‌تک ما هر روز شاهد پلاستیک‌های رها شده در سواحل و داخل دریاها، کنار جاده‌ها، رودخانه‌ها، سدها، اطراف شهر‌ها و روستاها، عمق جنگل‌ها و مراتع و حتی مرتفع‌ترین قله‌های کوهستانی هستیم.
آخانی گفت: فقیرترین کشور‌های جهان جریمه‌های سنگینی برای استفاده از پلاستیک وضع کرده‌اند.
وی بیان کرد: چرا مأموران وزارت بهداشت به مدیران صد‌ها رستوران و متولیان برگزاری اعیاد و جشن‌هایی که غذا و مایعات داغ را در ظروف پلاستیکی به مردم عرضه می‌کنند، کاری ندارند؛ درحالی‌که آن‌ها خوب می‌دانند که خطر استفاده از این ظروف از آلودگی میکروبی به‌مراتب بیشتر است. بسیاری از کشور‌های جهان دریافته‌اند که نه‌تن‌ها استفاده از پلاستیک برای اقتصاد ملی آن‌ها زیانبار است بلکه با زشت کردن طبیعت خود، مهمترین منبع درآمدی گردشگری را نیز از دست می‌دهند.
زمانی که زباله در طبیعت انباشته شود علاوه بر نامناسب بودن چهره طبیعت می‌تواند حیات وحش و یا تنوع زیستی را به خطر می‌اندزد. زندگی ماهی‌های دریا، روباه‌های دشت‌ها، عقاب‌های بالای کوه‌ها و... همه با وجود انباشت زباله‌ها به خطر بیافتد. مگر می‌شود انسانی پا به مکانی بگذارد و خطایی نکند این آسیب به زمین نه تنها طبیعت را به صدا درآورده بلکه خود زمین نیز از دست کار‌های بی فکر انسان به ستوه آمده است.
برای این که نسل‌های آینده از کوه، دشت، حیات وحش، آب و دریا نیز بهره‌مند شود باید دست از مطالبه گری بیش از اندازه زمین بر داریم.
انتهای پیام/