داوودی رییس اداره جنگل کاری، پارک‌ها و ذخیره‌های جنگی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران- ساری گفت: احتمال اینکه این جنگل‌ها دوباره به دلایلی بر اثر عوامل طبیعی مثل: فوران آتشفشان، سیل، آفت، بیماری، یخبندان و عوامل غیر طبیعی تغییر کاربری دهند، وجود دارد.
وی افزود: کشور‌هایی مثل جمهوری آذربایجان و گرجستان مرکزی برای نگهداری از این بذر‌ها رو ندارند.
رییس اداره جنگل کاری، پارک‌ها و ذخیره‌های جنگی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران- ساری گفت: با توجه به ظرفیت جنگل‌های هیرکانی ایران در سسلسله جبال البرز و شرایط آب و هوایی مناسب محققان کشورمان توانستن بزرگترین و تنها مرکز بانک بذر قدیمی فسیل زنده جهان را در کشورمان راه اندازی کنند.
راه اندازی مرکز بانک بذر خزری در مازندران
ناصری رییس مرکز بانک بذر خزری با بیان اینکه ایران برای جلوگیری از این حوادث طبیعی احتمالی مرکز بانک بذر خزری را در محمودآباد راه اندازی کرده است،گفت: در این مرکز ۱۶۰ هکتاری بذر ۱۵۰ گونه‌ی درختان جنگل‌های شمال کشور نگهداری می‌شود.
ناصری گفت: در این باغ بذر از اوایل پاییز تا پایان زمستان با روش جدیدی بذر گیری از درختان بلوط، افرا، شیردار، داغدان، نمندار، شمشاد و سرخدار سه استان شمالی گیلان، مازندران و گلستان انجام می‌شود.
ورود سالانه ۱۵۰ گونه بذر خزری در آزمایشگاه
بذر‌های جنگل‌های سه استان شمالی پس از چیدن برای تعیین کیفیت به آزمایشگاه بانک بذر وارد می‌شود.
رضایی متخصص جمع آوری بذر‌های جنگلی در این مرکز گفت: روش جمع آوری بذر جنگلی با ابزار مخصوص صخره نوردی را از محققان دانمارکی که به این مرکز آمده بودند فرا گرفتند.
وی با بیان اینکه در گذشته جمع آوری بذر با قطع شاخ و برگ درختان جنگلی بوسیله تبر و یا با بستن کفشک به پا بوده است و به درخت متحمل فشار زیادی می‌شد افزود: در این روش به شاخه و تنه درختان ۴۰ میلیون ساله خزری آسیبی وارد نمی‌شود و بقای درختان و جان فرد حفظ می‌شود.
وی گفت: بذر‌های جنگلی شامل سرو ، کاج، نمدار ،سرخدار ، افرا پلت و شمشاد جمع آوری می‌شود.
خانم رضایی مسئول آزمایشگاه تجزیه بذر جنگل هیرکانی گفت: سالانه ۱۰۰ تا ۱۵۰ نمونه بذر جمع آوری شده گونه‌های در حال انقراض جنگل‌های ۴۰ میلیون ساله هیرکانی جهت تعیین کیفیت به تنها آزمایشگاه بانک بذر فسیل زنده جهان وارد می‌شود.
وی افزود: ویژگی‌های فیزیکی و فیزیولوژیک بذر جنگلی شمال مورد بررسی و کنترل قرار می‌کیرد و نتیجه حاصله به واحد‌های تولید نهال ابلاغ می‌شود.
ناصری گفت:حدود ۲۰ تن بذر در این مرکز سالانه ذخیره و یک تن بذر معادل سه میلیون اصله نهال جنگلی در سطح عرصه‌های منابع طبیعی استان‌های شمالی پس از تکثیر کاشته می‌شود.
وی افزود: سالانه یک تن بذر جنگلی شمال جمع آوری شده در این مرکز به ارزش حدود ۱۰۰ میلیون تومان برای تکثیر و تولید نهال به بخش خصوصی فروخته می‌شود.
احیای جنگل‌های شمال با تولید نهال در نهالستان‌های بخش خصوصی
واحد‌های اجرایی که همان تولید کننده‌های نهال هستند بذر گونه‌های بومی جنگل‌های شمال را در ۳۰ نهالستان پرورش می‌دهند و سپس برای احیای جنگل در عرصه منابع طبیعی می‌کارند.
شفیعی زاده تولید کننده نهال‌های جنگلی در آمل گفت:هفته جنگلداری نهالکاری که در ماه اسفندماه است که به بخش خصوصی تولید می‌کنند به ادارات و بخش‌های خصوصی دیگر شامل سمن خریداری می‌کنند و در عرصه‌های منابع طبیعی کاشته می‌شود.
وی افزود:در این نهالستان گونه‌های جنگل‌های شمال که بر اثر حوادث طبیعی و غیر طبیعی تخریب و در حال انقراض هستند پرورش داده می‌شود.
شفیعی زاده گفت: عمده گونه‌های جنگلی پرورش داده شده در این نهالستان شامل داغداغان، نمدار، سرخدار، انجیلی، بلوط، راش، ممرز و شمشاد است.
قابلیت نگهداری بذر‌های خزری تا نیم قرن
رضایی مسئول انبار ذخیره سازی بانک بذر خزری گفت: نمونه‌های مقاوم‌تر بذر درختان جنگلی در این مرکز خزری ۵۰ تا ۱۰۰ سال قابل نگهداری است.
وی افزود: زمانی که دچار بحران شویم و بذر نباشد این بذر‌ها توزیع می‌شود و یا زمانی گونه‌های جنگلی در حال انقراض باشد ،بذر به صورت فریز در مدت طولانی نگهداری می‌شود و سپس در عرصه‌های جنگلی کاشته و احیا می‌شود.
فراهم شدن زمینه تحقیقات دانشجوی بر دانشجویان دکتری
تنها بانک بذر فسیل زنده جهان زمینه تحقیق و پژوهش ۱۰ دانشجوی کارشناسی ارشد و دکتری را فراهم کرده است.
دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرس با بیان اینکه در این مرکز کار‌های تحقیقاتی جمع آوری بذر انجام می‌دهم گفت: این مرکز تقریبا تمام جنگل‌های هیرکانی را پوشش می‌دهد و در مساحت کم تمامی گونه‌های جنگلی در این مرکز یافت می‌شود.
دانشجوی دکتری رشته اکولوژی علوم جنگل دانشگاه تربیت مدرس نیز گفت: از کارشناسی تا دکتر توانستند در این آزمایشگاه این مرکز تحقیقات روی گونه‌های نادر مثل سرخدار و شمشاد انجام دهم.
وی افزود: برای زنده مانی شمارش و جمع آوری بذر و رویشگاه‌های مهمی که گونه‌های مهم از نظر ژ نتیکی و تنوع زیستی بالایی دارد به دانشجویان برای پایان نامه دانشگاهی معرفی می‌کند.
بانک بذر خزری پشتیبان جنگل کشور‌های جمهوری آذربایجان و گرجستان
جنگل کشور‌هایی که همانند ایران جمهوری آذربایجان و گرجستان در عرض جغرافیایی ۳۷ درجه قرار دارند اگر دچار حوادث طبیعی شوند بانک بذر خزری می‌تواند پشتیبانی برای احیای جنگل هایشان باشد.
محققان منابع طبیعی مرکز بذر جنگل هیرکانی تصمیم دارند تا ۵ سال آینده بذر ۲۰ گونه جدید دیگر از قدیمی‌ترین فسیل زنده جهان در سه استان شمالی را جمع آوری کنند و به تولید انبوه برسانند.
گزارش از آتنا رستمی آله خیلی
انتهای پیام/آ