قائم مقام جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی ایران در این گفت‌وگو به مقایسه وضعیت زنان قبل و بعد از انقلاب اسلامی پرداخت و به نقش زنان در روند پیروزی انقلاب اسلامی اشاره کرد.
گروه احزاب و تشکل‌هایگروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، نعیمه مونسی_ فاطمه نصرالهی: انقلاب اسلامی ایران اتفاق نادری بود که موجب شد زنان همگان با مردان در عرصه‌های مختلف حضور یابند. اتفاقی در طول این سالها بارها مورد هجمه مغرضان قرار گرفت اما همگان می‌دانند که آزادی و امنیتی که زنان ایران پس از انقلاب اسلام به دست آوردند، در هیچ کجای دنیا نمونه ندارد. در همین راستا به سراغ زهره الهیان بانوی پزشک ایرانی که در سیاست هم دستی دارد رفتیم و با او به گفت‌وگو پرداختیم.متن آن به شرح زیر است:
زنان در روند پیروزی انقلاب نقش مهم و بی بدیلی را ایفا کردند
باشگاه خبرنگاران: با عرض سلام و تشکر از وقتی که به ما اختصاص دادید، شما به عنوان یک بانوی پزشک فعالیت‌های گسترده‌ای را در حوزه سیاست هم داشتید، حضور زنان در انقلاب اسلامی را چطور دیدید؟
الهیان: در آستانه چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی هستیم. با گذشت ۴۰ سال از آن فرصتی پیش روی ما قرار داده شده است تا بتوانیم مروری بر دستاورد‌های انقلاب داشته باشیم. دستاورد‌های انقلاب در حوزه‌های مختلف، علم، فناوری اقتصاد، زنان، نظامی و دفاعی را در برمی‌گیرد بخشی از آن به دستاورد‌های حوزه زنان مربوط می‌شود.
زنان در روند پیروزی انقلاب نقش مهم و بی بدیلی را ایفا کردند به این معنا که شجاعت و جسارتی بی بدیلی را در زنان انقلابی و مومن مشاهده کردیم. این افراد به خیابان‌ها آمدند و نگذاشتند انقلاب فرسایشی شود و با تمام توان خودشان، فرزندانشان و همسرانشان را تشویق کردند تا انقلاب به پیروزی رسید.
عتاب امام(ره) با تقاضای عده‌ای برای محدود کردن فعالیت زنان
باشگاه خبرنگاران جوان: عدم فعالیت زنان به واسطه پیروزی انقلاب اسلامی مسئله‌ای که سالهاست مورد هجمه معاندان نظام قرار گرفته است، ارزیابی شما در این مسئله چیست و نظر امام (ره) نسبت به این مسئله از ابتدای انقلاب چه بود؟
الهیان: تفکری بعد از انقلاب در کشور وجود داشت که حضور زنان در ادارات و ارگان‌ها جایی ندارد، این یک نوع نگاه، سلیقه و یک نوع تفکر بود نسبت به حضور زنان در کشور وجود داشت، در همین راستا پس از پیروزی انقلاب اسلامی عده‌ای خدمت حضرت امام رفتند و این تقاضا را از ایشان داشتند که حالا که انقلاب پیروز شده است و زنان وظیفه خود را در پیروزی انقلاب انجام دادند وقت آن است که خانم‌ها به خانه‌ها بروند و مشغول امور همسر داری، تربیت فرزند و این‌ها باشند.
حضرت امام به شدت با این نگاه مخالفت کردند و در واقع به این طیف عتاب کردند که شما می‌خواهید جامعه را از ۵۰ درصد از ظرفیت خود محروم کنید. حضرت امام نگاهشان به زن انقلابی مسلمان این بود که این جمعیت ۵۰ درصدی می‌تواند نقش ویژه‌ای در پیش برد اهداف انقلاب در پیشرفت کشور و در مسیر توسعه و تعالی جامعه داشته باشد.
ایشان زنان را یک عنصر کلیدی در جامعه می‌دانستند و به همین دلیل بیان فرمودند که زن باید در مقدرات اساسی مملکت دخالت کند. مشابه و معادل این جمله را در فرمایشات مقام معظم رهبری در نشست راهبردی زن و خانواده شاهدیم که تاکید دارند که موضوع زنان درخانواده باید اولویت درجه یک کشور باشد.
امام (ره) در ابتدای انقلاب یک زن را به فرماندهی سپاه سه استان مرزی منصوب کردند
این نگاه حضرت امام و مقام معظم رهبری است که با این رویکرد فضای جدی در کشور برای حضور زنان باز شد، از همان ابتدا حضرت امام به صحبت و شعار اکتفا نکردند بلکه در عمل اقداماتی انجام دادند که این اقدامات پیامی برای آینده در باب ضرورت مشارکت و حضور زنان در امور کلان کشور داشت برای مثال از همان ابتدای انقلاب شاهد هستیم که حضرت امام خانم مرضیه دباغ را که یک مبارز انقلابی به عنوان همراهان خود قبل از انقلاب قرار دادند و به سمت فرماندهی سپاه سه استان کشور منصوب کردند،
من فکر می‌کنم این حرکت امام یک پیام جدی داشت، در واقع ایشان به آیندگان می‌خواستند بگویند که خانم‌ها باید در مقدرات اساسی مملکت دخالت داشته باشند، شما ارگان سپاه را به عنوان یک ارگان نظامی در نظر بگیرید که در آن زمان سه استان مرزی کشور در آن شرایط دائم دچار چالش و تنش بودند اما حضرت امام یک خانم را برای اولین به سمت فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منصوب کردند.
توجه امام به زنان در نامه تاریخی خود به گورباچف
باشگاه خبرنگاران جوان: آیا موارد دیگری هم برای این توجه و تاکید امام نسبت به حضور زنان در این مسئله به خاطر دارید؟
الهیان: بله، زمانی که حضرت امام می‌خواستند نامه تاریخی خود را به گورباچف برسانند، هیئتی را مامور این کار کردند که در آن شرایط بسیار حساس و تاریخی این مسئله انجام شود.
در آن برهه نگاه سیاستمداران جهان به تیمی معطوف شده بود که قرار بود از طرف امام به کشور شوروی آن زمان بروند. حضرت امام (ره) در آن تیم خانم مرضیه دباغ را مامور کردند که حضور داشته باشند و به نمایندگی از حضرت امام (ره) برای تقدیم آن نامه به شخص گورباچف بروند. این موارد از مصادیقی است که در عملکرد حضرت امام مشاهده میکنیم و همین نگاه باعث شد که فضای مناسبی برای توانمند سازی زنان ایجاد شود.
پیش از انقلاب اعتمادی برای فرستادن دخترانشان به مدرسه و دانشگاه نبود
باشگاه خبرنگاران جوان: خانم الهیان آماری از پیشرفت زنان در جمهوری اسلامی دارید که نشان دهد انقلاب اسلامی ایران نه تنها مانع فعالیت زنان در عرصه سیاسی نشده است بلکه آن را ارتقا نیز بخشیده است؟
الهیان: در حوزه سواد آموزی و تحصیلات عالی و تکمیلی با آمار و ارقام می‌توانیم بگوییم که یک پیشرفت شگرفی در بحث زنان در طول این چهل سال پس از انقلاب داشته‌ایم. در اوایل انقلاب طبق آماری که وجود دارد، تفاوت بین سواد آموزی آقایان و خانم‌ها خیلی زیاد بود.
خانواده‌ها معمولا اعتماد نمی‌کردند که دخترانشان را به مدارس یا دانشگاه‌ها بفرستند، چون شرایط و فضای قبل از انقلاب و نگرانی‌هایی که خانواده‌ها داشتند باعث می‌شد که برخی از خانواده‌ها با تحصیلات فرزند دخترشان موافقت نکنند لذا بعد از انقلاب ما مشاهده میکنیم که نرخ با سوادی که از ۴۷% که قبل از انقلاب بوده است درسرشماری سال ۱۳۹۰ به ۹۳% برسد، یعنی تقریبا به دو برابر افزایش پیدا کرد.
در این افزایش ما می‌بینیم که تفاوت تحصیلاتی میان دختر‌ها و پسر‌ها بسیار کم شده است یعنی قبلا ۲۳%فاصله و تفاوت در بین پسر‌ها و دختران بوده است اما بعد از انقلاب این فاصله از ۲۳.۸% به ۷%رسیده است این هم یک دستاوردی است که در بحث سواد آموزی مبنای همه پیشرفت‌ها و جهش‌ها برای زنان است چراکه همین که یک دختر بتواند وارد فضای تحصیل و آموزس شود در سایر توانمندی‌های او تاثیرات خود را خواهد داشت.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی تبعیض تحصیلاتی میان زنان و مردان برداشته شد
در تحصیلات دانشگاهی هم این تفاوت در قبل از انقلاب بسیار بالا بود یعنی در قبل از انقلاب اختلاف تحصیلات عالیه مردان و زنان حدود ۳۹.۵% بود که بعد از انقلاب در همان سرشماری سال ۱۳۹۰ حدود ۲%- و نزدیک به صفر رسید، البته این آماری که من می‌گویم ۲%- به معنای تبعیض مثبت به نفع زنان است، به معنی اینکه در یک برهه‌ای تعداد صندلی‌های دانشگاه را خانم‌ها بیشتر از آقایان پر کرده‌اند و این مسئله نشان‌دهنده این است که این تبعیض بعد از انقلاب اسلامی برداشته شد.
در بحث دستاورد‌های علمی هم جمعیت دارای تحصیلات عالیه اعم از خانم و آقا در قبل از انقلاب ۳۱۰ هزار نفر بود، اما در سرشماری سال ۱۳۹۰ این میزان به به ۵۴۷۴۰۰ رسیده است که این از پیشرفت‌های علمی است که نمادش را درعرصه‌های مختلف شاهد هستیم، ما در تولید علم رتبه پانزدهم جهان را داریم و زنان در این تولید علم نقش مهمی را ایفا می‌کنند درنتیجه ما شاهد هستیم که ۳۴% اعضا هیئت علمی دانشگاه‌های کشورمان را خانم‌ها تشکیل می‌دهند.
بر اساس آمارهای جهانی%۷۰ کادر کنونی سلامت در ایران را خانم‌ها تشکیل می‌دادند
در حوزه سلامت که حوزه تخصصی بنده هم محسوب می‌شود، نقش خانم‌ها بسیار پررنگ‌تر است. طبق آماری که چند سال پیش در زمانی که در مجلس بودیم UNFPA ارائه داد ۷۰% کادر سلامت را در ایران خانم‌ها تشکیل می‌دادند و احتمالا آمار الان شاید بیش از این خواهد بود، یا درحوزه آموزش و پرورش اکثریت کادر را خانم‌ها تشکیل می‌دهند، این فضایی است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی برای خانم‌ها فراهم شد. همچنین در حوزه فرهنگ و هنر حدود ۴۰۰۰ نفر هنرمند و شاعر از بین خانم‌ها داریم، افراد فرهیخته‌ای که تلاش می‌کنند در جنبه‌های هنری و بحث شعر و ادبیات فاخر انقلاب اسلامی فعالیت می‌کنند.
در مراکز آموزش عالی هم آمار قابل توجهی داریم، افزایش ۱۱ برابری پذیرفته شدگان زن در مراکز آموزش عالی نسبت به پس از انقلاب از جمله آمارهایی است که منبع برخی از آن‌ها مثل یونسکو و دیگر مراکز بین الملل معتبر است.
آمار مرگ و میر مادران در حین زایمان قبل و بعد از انقلاب قابل مقایسه نیست
به طور مثال این مرکز چندین بار ایران را به عنوان یکی از موفق‌ترین کشوردر مبارزه با بی سوادی اعلام کرده است یا سازمان جهانی بهداشت در آمار مربوط به مرگ و میر مادران در حین زایمان اعلام کرده است که قبل از انقلاب ۲۰۰ مادر در ۱۰۰۰۰۰ مادر فوت میکردند، اما بعد از انقلاب این میزان به ۲۰ در ۱۰۰۰۰۰ هزار نفر رسیده است. این یک دستاورد بزرگ در حوزه سلامت زنان است، چرا که زنان محور خانواده و سلامت زن تضمین کننده سلامت خانواده است
باشگاه خبرنگاران: برخی از فعالان حوزه زن معتقدند که انقلاب اسلامی حقوق اجتماعی زنان را بهبود بخشید، اما حقوق سیاسی زنان پس از انقلاب افول داشته است، ارزیابی شما نسبت به چنین اظهاراتی چیست؟
الهیان: در اینگونه اظهارات باید تعریف خود را از مشارکت سیاسی به روشنی بیان کنیم، مشارکت سیاسی به لایحه‌های مختلف کلان مدیریتی برمی‌گردد. یکی از نمادهای حضور زنان در عرصه‌های انقلابی را در ۲۲ بهمن‌ها می‌بینیم یا در مواقعی که خانم‌ها هم به موقع به صحنه آمدند مانند راهپیمایی نهم دی ماه بعد از آن شرایط فتنه ۸۸ شاهد حضورشان بودیم.
در سطح بالای سیاسی نگاه زمامداران کشورمان این است که زنان باید در مقدرات اساسی مملکت دخالت کنند، قطعا ظرفیت خانم‌ها بعد از چهل سال با این توانمندی‌هایی که آمار و ارقامش را در تحصیلات عالی و سطوح بالای تخصص دیدیم، بیشتر شده است.
امروز در کشور ما خانم‌هایی وجود دارند که این توان را دارند که مشارکت جدی در حوزه‌های کلان مدیریتی داشته باشند، در نتیجه نظام انقلاب باید شرایط را برای حضور این دسته از خانم‌ها در مجلس و پست‌های مهم کشوری فراهم کنیم.
انتقاد از نگاه مردسالارانه برخی مسئولان در استفاده از ظرفیت زنان
باشگاه خبرنگاران: حرف شما را قبول داریم اما فکر نمی‌کنید شاید در این برهه زنان کوتاهی کردند و مصداق این مسئله اینکه چرا با وجودی که چهل سال از انقلاب می‌گذرد، ما به تعداد انگشتان دست وزیر زن نداشتیم؟
الهیان: اگر ما دیدمان را از دید جنسیتی برداریم و سمت شایسته سالاری برویم، قطعا شرایط مطلوب تری خواهیم داشت، به هر حال ما اکنون خانم‌هایی را داریم که در سطوح بالا تجربه‌های بالای مدیریتی موفقی را در کارنامه خود دارند. این ظرفیتی است که اکنون آماده است و می‌تواند در پیشبرد اهداف کشور این ظرفیت به کار گرفته شود، اما متاسفانه بعضا می‌بینیم که برخی از مسئولین با نگاهی تنگ نظرانه و احیانا مرد سالارانه به این قضیه نگاه می‌کنند در حالی که این نگاه با رویکرد حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری متفاوت است.
متاسفانه برخی مسئولان با یک نگاه سلیقه‌ای جایگاه‌ها را صرفا به آقایان اختصاص می‌دهند و بعضا هم پست‌ها را به خانواده و اقوام می‌دهند، این نوع نگاه شایسته سالارانه‌ای نیست و می‌تواند یک آفت برای کشور باشد.
باشگاه خبرنگاران جوان: شاید حساسیت برخی آقایان در این مسئله توجه به این مسئله است که نقش زنان در خانواده هم نقش کلیدی است و نباید کمرنگ شود؟
الهیان: در تمام این مباحث برای حضور خانم‌ها در سطوح کلان مدیریتی، سطوح میانی مدیریتی، در عرصه علم، در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی ما همواره باید این نکته را باید مد نظر داشته باشیم که هیچ کدام از این جایگاه‌ها نباید به آن نقش اصلی زن که مادر بودن است و اینکه زن محور خانواده است لطمه‌ای بزند و خانواده اولویت درجه یک برای خانم‌ها باشد.
علاوه بر اینکه زن و خانواده اولویت درجه یک کشور برای مسئولان باید باشد، برای خود خانم‌ها هم باید این موضوع صدق کند و خانم‌هایی که امروزه مشغول فعالیت‌های علمی، مشارکت سیاسی و این‌ها هستند، این نکته را نباید فراموش کنند که به واسطه وقتی که در خارج از خانه، خانواده آن‌ها یا احیانا آسیبی به تربیت فرزندان آن‌ها وارد شود، همه این‌ها باید با هم و خیلی هنرمندانه توسط خانم‌ها مدیریت شود و این امکان هست لذا بحمدالله خانم‌های توان مندی را ما داشتیم که در هر دو عرصه موفق بودند، با یک مدیریت صحیح می‌شود این‌ها را در کنار هم داشت.
قبل از انقلاب نگاه ابزاری و منفعت طلبانه به زنان وجود داشت/ اشرف پهلوی نماد عینی زن ایرانی در دولت پهلوی بود
باشگاه خبرنگاران:در یک آسیب شناسی وضعیت زنان پیش از انقلاب و بعد از آن را چطوری ارزیابی می‌کنید؟ با توجه به مطالعاتی که در این حوزه داشتید، فکر می‌کنید چقدر ما در این چهل سال توانستهایم حضور زنان را در عرصه‌های مختلف پررنگ کنیم؟
الهیان: من به شخصه در آمارهایی که به چشمم می‌خورد شرایط امروز زن مسلمان ایرانی را با قبل از انقلاب اصلا قابل قیاس نمی‌دانم، قبل از انقلاب نگاه ابزاری و متأسفانه یک نگاه منفعت طلبانه به زن داشتند، به عنوان مثال می‌بینیم نماد زن ایرانی اشرف است، یک خانم فاسد و بی پروا که اگر زندگی او را یک مروری داشته باشیم می‌بینیم که اصلا وجود او یک فاجعه‌ای برای زن ایرانی بود، کسی که به هرحال وفور ارتباطات خارج از خانواده را داشت و در مافیای مواد مخدر دست داشت.
خاطرات وی را اگر مرور کنیم می‌بینیم که نگاه زن در واقع یک نگاه غیراخلاقی، دون شأن و کرامت زنان بود و این فرهنگ را همین خانم‌ها انتقال می‌دادند و قاعدتا این‌ها الگوی چهره‌های شاخص زن قبل از انقلاب بودند یا در خاطرات زمان شاه، وقتی زندگی معشوقه‌های شاه را می‌ببینیم شاهد نگاه جنسی و ابزاری به زنان هستیم که در شأن و جایگاه زن ایرانی نبود.قبل از انقلاب در هر برنامه‌ریزی که برای زنان انجام می‌شد، شأن و کرامت زن متأسفانه لحاظ نمی‌شد و بارها برنامه‌های خاصی به اجرا درمی‌آمد که هدف آنان تنها برای خوشامد سیاستمداران غربی بود.
شاه بدون اجازه سفارت انگلیس و آمریکا آب هم نمی‌خورد/ زن ایرانی در دولت پهلوی تابع سیاست‌های کلان غربی‌ها بود/ دشمنان درصدد ناامیدی جوانان و به ویژه دختران در جامعه هستند
باشگاه خبرنگاران جوان: این برنامه‌هایی که از آن سخن می‌گوید تنها در عرصه زنان بود یا اینکه در وجهه‌های دیگر هم نمود عینی داشت؟
الهیان: پیش از انقلاب اسلامی، غربی‌ها معمولا نسخه برنامه‌های کلانی که در کشور اجرا می‌شد را در دست داشتند، کما اینکه می‌بینیم شاه از انتخاب وزیر خودش ناتوان بود و نمی‌توانست بدون اجازه مثلا سفارت انگلیس و آمریکا تصمیم بگیرد که چه کسی وزیر او باشد.
در حوزه اصلاحات سیاسی هم شاه تنها نسخه‌های سیاست مداران غربی را اجرا درمی‌آورد که مصادیق آن از زمان رضاخان شاهد هستیم برای مثال طرح کشف حجاب زنان ایرانی از زمان پهلوی اول تا پهلوی دوم ادامه داشت و ما نماد زن ایرانی را در آن جشن‌های ۲۵۰۰ ساله می‌بینیم که عکس‌هایش موجود است که زنان با چه نماد و الگو و شاخص‌هایی در جامعه ایرانی آن روز مطرح بودند.
این‌ها را باید با آمار و ارقام عرض کرد یک بخش از آمار را من برایتان گفتم، اما برای مثال در حوزه بهداشت و درمان به طور کلی رشد ۴۰۰ درصدی شاخص‌های بهداشتی درمانی را پس از انقلاب را داشتیم که از این رشد ۴۰۰ درصدی بخش مهمی از آن مربوط به حوزه زنان است.
بیان این آمار، ارقام و دستاورد‌ها که در آستانه ۴۰ سالگی انقلاب اسلامی هستیم بسیار اهمیت دارد از این باب که یک روحیه امید و نشاط می‌تواند به جامعه بدهد. ما متأسفانه در زمان حال با نسل جوانی مواجه هستیم که با بمباران ناامیدی در فضای مجازی و حقیقی جامعه نوعی نا امیدی از شرایط موجود را دارند که بعضا می‌بینیم در شبکه‌های اجتماعی این بحث مطرح می‌شود که قبل از انقلاب در حوزه مثلا سلامت بهتر از شرایط فعلی بود در صورتی که ما می‌بینیم آمار و ارقام مراکز معتبر جهانی چیز دیگری می‌گوید و یک تفاوت فاحشی را ما داریم
اگر این موارد با آمار و ارقام مطرح شود قطعا این روحیه امید و نشاط به جوانان ما برمی‌گردد و مانع از این مسئله می‌شود که فضای افسرده و بدون نشاط در کشور حاکم شود، کاری که دشمن دارد با جوانان ما می‌کند و از جمله برنامه‌های دشمنان ناامید کردن جوانان ایرانی است.
دشمنان با انواع ابزار‌های تخصصی، رسانهای و جنگ روانی تلاش می‌کنند که جوان ایرانی و به خصوص دختر ایرانی را نسبت به آینده خود ناامید کند و با نوعی سیاه نمایی این جوان و دختر ایرانی آینده مبهم و تاریکی را در جلوی خودش ببیند و همین کافی است که این جوان امیدش را از دست بدهد و فعالیت و پویایی و نشاط را از دست بدهد و تبدیل به یک عنصر افسرده و ناکارآمد در جامعه شود لذا باید با بیان این آمار و تحلیلش مانع این افسردگی در سطح اجتماع شویم.
باشگاه خبرنگاران: در برهه فعلی شاهد ضعف در حجاب، توجه به فرهنگ خانواده هستیم، قبول دارید در این زمینه فرهنگسازی لازم و مطلوب انجام نشده است؟
الهیان: به نکته مهمی اشاره کردید که معمولا این مورد فراموش می‌شود. این مطلب از جمله موضوعاتی است که باید دائما بر آن تأکید داشته باشیم و از جمله این مسائل اینکه همه دستاورد‌هایی که خانم‌های ما در طول این ۴۰ سال بدست آورده‌اند همچون پیشرفت‌ها در سطح فعالیت اجتماعی، علمی، اقتصادی، ورزش و هنری و سایر حوزه‌ها همه به واسطه حفظ ارزش‌ها و حفظ حجاب بوده است، آن هم به این دلیل که یک مصونیتی در سطح اجتماع مطرح بوده است که خانم‌ها توانسته‌اند در یک محیط سالم به این نقطه از رشد و تعالی برسند.
در مسئله حجاب هم شاهد هستیم که اکنون نوک حمله دشمنان و اتاق‌های فکر صهیونیستی به سمت حجاب زن مسلمان ایرانی است، در حالی که حجاب مهمترین عامل برای پیشرفت زن در کشورمان بوده است چرا که زن توانسته است در یک محیط سالم به واسطه همین حجابی که دارد از بسیاری از آسیب‌هایی که در سطح جوامع معمول است،مصونیت پیدا کند.
این نکته نیز از جمله مسائلی است که متأسفانه به آن توجه نمی‌کنند و بعضا می‌بینیم به این نقطه ارزش‌مدارانه زن مسلمان ایرانی حمله می‌شود و به نوعی تلاش می‌شود که این حجاب را عامل عدم پیشرفت زن بدانند در صورتی که به همان دلایلی که عرض کردم همین حجاب باعث شده است که زن بتواند در جامعه از یک مصونیت نسبی برخوردار شود و بتواند با فراغ خاطر به فعالیت علمی و اجتماعی سیاسی خودش ادامه بدهد.
من همواره چه در زمانی که در مجلس بودم و چه در برهه فعلی که در سطح رسانه‌ها مصاحبه‌هایی را انجام می‌دهم گفته‌ام که متأسفانه مقوله فرهنگ در بین دولت‌ها همواره مظلوم واقع شده است و در این مسئله بین دولت اصولگرا یا اصلاح طلب تفاوتی نبوده است.
معمولا دولتمردان برای این مسئله برنامه‌ای جدی ندارند و متاسفانه از این مسئله غافلند که باید بحث پیشرفت را در یک بستره مناسب فرهنگی بینند و نه اینکه صرفا شاخصه‌های اقتصادی و علمی و امثالهم را برای ارائه گزارش کار دیده شود.
مقوله فرهنگ از جمله موارد غیرمحسوس و غیرملموس است خیلی به آن توجه نمی‌شود و در اولویت قرار نمی‌گیرد و بخشی از این آسیب‌های اجتماعی که اکنون متوجه زنان و همچنین مردان است، از مورد غفلت قرار دادن بحث فرهنگ ناشی می‌شود.
باشگاه خبرنگاران جوان: از منظر شما اگر فرهنگسازی مناسبی در این زمینه صورت بگیرد، چه تاثیراتی در آینده جامعه خواهد داشت؟
الهیان: قطعا همین طور است و باید در زمینه فرهنگسازی انجام شود چراکه دختران جامعه مادران آینده ما هستند و اگر قرار باشد تغییر و تحولی در جامعه صورت بگیرد، این تغییر باید از خانواده‌ها شروع شود، بسیاری از درس‌گفتارهای علوم اجتماعی و حتی گزاره‌های علوم دینی‌مان اهمیت بحث خانواده را بارها مطرح می‌کنند و تأکید دارند به اینکه اگر قرار است اصلاحی در جامعه صورت بگیرد باید از خانواده شروع شود.
خانواده واحد بنیادین جامعه است و اگر قرار است خانواده‌های ما اصلاح شود مادرانمان باید توانمند شوند تا افزایش آگاهی و بینش داشته باشیم و بتوانیم خانواده‌ها را متحول کنیم. اگر از همین امروز مسئولان برای جامعه زنان به ویژه دختران برنامه داشته باشند قطعا جامعه آینده ما از بسیاری از آفات مصون خواهند ماند؛ مسئله‌ای که آن طور که باید و شاید اهمیتش درک نمی‌شود.
باشگاه خبرنگاران: یکی از مسائلی که این روز‌ها بسیار بر روی آن هجمه می‌شو، ورود زنان به ورزشگاه‌هاست، نظر جنابعالی در این حوزه چیست و با توجه به اولویت‌های مهمی که در حوزه زنان با آن روبرو هستیم به نظرتان تأکید کردن بر روی این مسئله ضرورتی دارد؟
الهیان: من اکنون نمی‌خواهم به موضوع ورود خانم‌ها به ورزشگاه ورود کنم، لذاچرا مسئولین و نمایندگان مجلس از بین همه مشکلات جامعه زنان می‌آیند یک مسئله حاشیه‌ای را تبدیل می‌کنند و به مسئله مرگ و زندگی زنان ایرانی تبدیلش می‌کنند.
شما کلیپ‌هایی که در فضای مجازی پخش می‌شد ببینید یک خانم گریه می‌کند و می‌گوید من تنها آرزویم این است که وارد ورزشگاه شوم این ظلم مضاعف به یک زن ایرانی است که آنقدر برای او ادراک سازی و ذهن سازی کرده باشند که همه زندگی و مطالبه خودش را در ورود به ورزشگاه ببیند یعنی سایر مشکلات جامعه زنان فراموش شود.
در حوزه زنان با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو هستیم برای مثال مشکلات معیشتی زنان جامعه و زنان سرپرست خانوار در کنار آسیب‌های اجتماعی زنان همچون افزایش مصرف دخانیات در بین زنان از جمله مسائلی است که مشکلات بسیاری را به همراه دارد و آمار‌ها در این زمینه معنادار است.
با مطرح شدن چنین مطالبات حاشیه‌ای در واقع اشتغال زنان، تحصیلاتشان و ازدواج دختران این‌ها به فراموشی سپرده می‌شود و تنها به یک موضوع حاشیه‌ای و جزیی که چند درصد از جامعه زنان ما مطالبه آن را دارند، توجه می‌شود.
اخیرا نمایندگان مجلس فعلی طرحی را افزایش سن ازدواج فعلی را مطرح کرده‌اند که این بسیار جای تأمل و سوال دارد. در جامعه‌ای که ما ۹ میلیون جوانی داریم که در سن ازدواج هستند و بخشی از آن‌ها به خصوص دختر‌ها در حال از دست دادن فرصت ازدواج هستند، در کنار اینکه دولت و مجلس شرایط تسهیل ازدواج را برای آن‌ها فراهم نمی‌کند ، صحبت کردن از افزایش سن ازدواج جای تعجب دارد.
نمایندگان مجلس ما به جای اینکه به فکر جوانان باشد، به دنبال طرحی برای ازدواج نکردن جوانان زیر ۱۸ سال می‌روند، آن هم در شرایطی که فضاسازی رسانهای وقت مجلس را برای چنین موضوع می‌گیرد در صورتی که مشکل جامعه ما چیز دیگری است، این معنای به انحراف رفتن در این موضوعات است که علامت سوال جدی را جلوی ذهن مردم فراهم می‌کند.
متأسفانه من می‌بینم که در بعضی از شبکه‌های اجتماعی شاید آن دختر و پسر دانشجو باور کرده است که این مشکل معضل فعلی جامعه است و شروع می‌کنند به دعوا و بحث که این طرح معایب و مزیتش چیست در صورتی که باید این دانشجو را متوجه کرد که مشکل فعلی شما چیز دیگری است از نماینده خود مشکل اصلی را مطالبه کنید.
انتقاد از کم بودن حضور زنان در مسئولیت‌های سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری‌های کلان
باشگاه خبرنگاران: قطعا در برخی حوزه‌ها موفق و در برخی حوزه‌ها ضعیف عمل کردیم؛ نقاط ضعف و قوت را در این زمینه چطور دیدید؟ قبول دارید که خود زنان هم در این عرصه ضعیف عمل کرده‌اند؟
الهیان: نقاط ضعف را در صحبت‌هایم اشاره کردم مثلا همین کم بودن حضور بانوان در مسئولیت‌های سیاست‌گذاری و تصمیم گیری‌ها یکی از ضعف‌ها است که باید به آن پرداخته شود.
وجه تمایز شاخص زن مسلمان ایرانی را در آگاهی و بینش اوست
باشگاه خبرنگاران جوان: تمایز زن ایرانی با دیگر زنان سایر نقاط جهان چیست که اینطور مورد هجمه دشمنان قرار می‌گیرد؟
الهیان: وجه تمایز شاخص زن مسلمان ایرانی را در آگاهی و بینش او می‌بینم، به این نحو که ما در طول سالیان گذشته چه برنامه‌ریزی‌هایی را در اتاق‌های فکر صهیونیست بین‌الملل و خارج از کشور برای استحاله فرهنگی زن مسلمان نسبت به آن حجم برنامه‌ریزی که آن‌ها داشتند، اجرا کرده‌اند.
در طول یکی دو سال اخیر شاهد اوج هجمه‌ها علیه حجاب زن مسلمان ایرانی بودیم، برنامه‌ریزی‌های متعددی شد که حتی عده‌ای حقوق بگیر و جیره و مواجب بگیر سرویس‌های اطلاعاتی کشور‌های دیگر مثل انگلیس بودند مأموریت داشتند حالا امثال خانم‌هایی مثل مسیح علی‌نژاد و برخی از NGOهایی که آنجا مشغول فعالیت هستند با مبالغ هنگفتی شارژ می‌شدند برای اینکه بر روی این مقوله برنامه‌ریزی کنند و مورد هجمه قرار دهند و انتظارشان این بود که یک اتفاق جدیدی در جامعه بیفتد، ولی ما شاهد بودیم که آن اتفاقی که آن‌ها مدنظرشان بود نیفتاد و در پروژه‌شان شکست خوردند.
هرچند یک تحرکاتی داشتند بعضا می‌دیدیم یک دختری روی یک سکویی می‌ایستد و یک روسری را به چوب می‌گیرد، ولی عموم جامعه با بی تفاوتی از کنار این نوع حرکت‌ها عبور کرده‌اند و این نشان دهنده رشد آگاهی و بینش زن مسلمان انقلابی است هرچند که در کنارش غفلت مسئولین را هم می‌بینیم اگر مسئولین برنامه ریزی جدی داشتند این میزان از توفیقی که آن‌ها در برنامه خودشان علیه زن در ایران داشتند، را هم پیدا نمی‌کردند.
باشگاه خبرنگاران جوان: شما متولد سال ۱۳۴۷ در کرمانشاه هستید، یکم از زندگی خودتان برای ما بگویید در سال ۵۷، ۹ سال داشتید در کجا فعالیت داشتید؟ فعالیت‌های شما در حوزه زنان از چه زمانی شروع شد؟
الهیان: آن موقع همان طور که شما فرمودید من در دوران دبستان و کودکی بودم و زمزمه‌های انقلاب و پیام‌های مکرر امام که می‌رسید یک علامت سوال بزرگ در ذهن ما بود و اخبار و تغییر و تحولات را دنبال می‌کردیم.
می‌خواستیم به عنوان یک نوجوان سردربیاوریم که چه اتفاقی می‌افتد و مردم در پس این شعار‌ها چه مطالبه‌ای دارند و همین دنبال کردن فرمایشات حضرت امام و شعار‌های مردم ما را به این حقیقت می‌رساند که در واقع یک تغییر بزرگ اجتماعی در حین وقوع است.
در آن شرایط هرچه پیش می‌رفتیم سوال‌های جدیدتری در ذهن ما بود که خوشبختانه آن بلوغ جامعه در آن برهه و سال‌های قبل از انقلاب و بعد از آن جهش داشت که ما مواجه با فرهنگ کشورمان روبه‌رو بودیم، اجتماعاتی با یک جامعه‌ای که حتی کودک و نوجوان آن هم از یک بینش و آگاهی بسیار بالایی برخوردار بود.
بر فرض بنده نوعی که مثلا ۹ سال داشتم آنقدر تحولات برایم مهم بود که آن را رصد و دنبال می‌کردم بعضا تحلیل داشتم با دیگران بحث می‌کردم این برکت انقلاب اسلامی بود و آن فرهنگی که حضرت امام (ره) به جامعه تزریق کردند و جامعه یک باره دچار جهش و بلوغی در عرصه اجتماعی شد که سطح آگاهی و بینش آحاد جامعه را بالا می‌برد.
بعد‌ها که دیگر در طول مسیر انقلاب می‌توان گفت که به برکت و لطف حضور امام راه و مسیر خود را پیدا کردیم، وارد دانشگاه شدیم و فعالیت سیاسی را از همین دانشگاه در قالب تشکل‌های اسلامی دانشگاه شروع شد، فضای دانشجویی یک باره فضای باز را در پیش روی انسان قرار می‌دهد که به حمدالله خیلی کمک کرد که ما بتوانیم یک ظرفیتی را برای بروز و ظهور سیاسی و اجتماعی را پیدا کنیم و اعلام موضع و فعالیت و برنامه ریزی که یک تمرینی بود برای ورود به فضای سیاسی کلان‌تر مثل مجلس که پایه‌های آن فعالیت سیاسی از همان دوران دانشجویی آغاز شد.
باشگاه خبرنگاران جوان: با توجه به اینکه شما یکی از زنان فعال در مجلس بودید فضای مجلس فعلی و شورای شهر را چطور دیدید؟ برای مجلس آینده تصمیم ندارید که کاندیدا شوید از دیگر زنان فعال چطور خبری از آنان برای حضور در عرصه سیاسی ندارید؟
الهیان: بحث مجلس و شرایط سال آینده که در پیش داریم بسیار مهم است و در واقع نیاز است یک ارزیابی نسبت به مجلس فعلی شود تا بتوانیم مردم را هوشیار و آگاه کنیم که انتخاب درستی داشته باشند و بتوانند از انتخاب افرادی ناکارآمد و افرادی که عدم صلاحیت دارند به وسیله آرای مردم پیشگیری کنند.
ما به عنوان خانم‌هایی که در عرصه سیاست بوده و هستیم وظیفه داریم این آگاهی بخشی را به مردم داشته باشیم و وظیفه داریم تلاش کنیم افراد توانمند و اصلح را برای حضور در این عرصه و راستا ترغیب کنیم و امیدوار هستیم به وظیفه خود عمل کنیم تا در مجلس آینده عناصر فعال، پویا، جوان، بانشاط، متخصص، متعهد، انقلابی و افرادی که به واقع دغدغه‌مند هستند نسبت به مسائل زنان نه به صورت شعاری و حاشیه سازی که ان شاءالله به کمک اصحاب رسانه می‌توانیم این آگاهی بخشی را به مردم داشته باشیم.
باشگاه خبرنگاران جوان: چرا بانوان کارآفرین به جامعه معرفی نمی‌شوند تا از آنان برای سمت‌های سیاسی استفاده شود؟
الهیان: ما ظرفیت‌های خیلی خوبی در بحث‌های کارآفرینی و اشتغال بانوان داریم خانم‌هایی که خودجوش آمدند به صحنه و فعالیت‌های بزرگی داشته‌اند بنده به سهم خودم در دوران مجلس فراکسیون سازمان‌های مردم نهاد را تأسیس کردم که بخش مهمی از این فراکسیون همین کارآفرین‌ها که بخش مهمی از آن خانم‌ها بودند که در آن زمان ما این ظرفیت‌ها را شناسایی کردیم و ارتباط گرفتیم و اعتقاد بنده این است که باید از این‌ها حمایت شود و به جامعه و دخترامان معرفی شوند.
بر طبق آمار مرکز پژوهش‌های مجلس فعالترین زن مجلس بودم
باشگاه خبرنگاران جوان: آماری دارید که در حوزه نمایندگی‌تان در مجلس چقدر در حوزه زنان موثر بودید و به خودتان چه نمره‌ای می‌دهید؟
الهیان: من نمی‌توانم به خودم نمره بدهم مردم باید نظر بدهند، ولی مرکز پژوهش‌های مجلس در آخر دوره مجلس هشتم گزارشی را منتشر کرد که با یکسری آمار و ارقام بنده را به عنوان فعالترین زن مجلس هشتم معرفی کردند، ولی نظر اصلی را مردم باید بدهند.
باشگاه خبرنگاران جوان: در جشنواره فجر ۴۰ سالگی انقلاب از بازیگری به نام خانم معتمدآریا تجلیل می‌شود که بعد از اظهاراتشان عملا خلاف آرمان‌های جمهوری اسلامی صحبت می‌کنند، چرا باید از ایشان تقدیر شود؟ ما نماد دیگر یا بازیگر‌های دیگری در این عرصه نداشتیم؟
الهیان: جشنواره فلیم فجر همواره نقد‌ها و انتقاد‌هایی را از سوی هنرمندان و طیف‌های انقلابی داشته و دارد و همین خانم‌هایی که آنجا معرفی می‌شوند که با اصل نظام، انقلاب و فرهنگ و آرمان‌های ایران اسلامی زاویه دارند این یک سوال بزرگ برای جشنواره فیلم فجر است که همین انتقاد‌ها باعث می‌شود که جشنواره عمار به وجود می‌آید و طیف انقلابی به صحنه می‌آیند تا بتوانند آن آرمان‌ها و ایده‌های انقلابی خودشان را پیاده کنند.
باشگاه خبرنگاران: خانم دکتر این را نفرمودید که بالاخره خودتان قصد دارید کاندید مجلس شوید؟
الهیان: من از همان دوره اول هم که وارد مجلس شدم ایده‌ام این بود که اگر ما در برهه زمانی خاص وظیفه داشته باشیم که به یک عرصه‌ای ورود پیدا کنیم باید وارد شویم، اما اگر نه نباید این کار را کنیم ما می‌بینیم که چهره‌های جوان‌تر، مقبول‌تر و اصلح از بین جوان‌های انقلابی، مومن و معتقد که هستند.
خانم‌های توانمند اگر این‌ها حضور و آمادگی برای ورود به مجلس دارند چه بهتر که این‌ها به صحنه بیایند و ما به آن‌ها مشاوره بدهیم در هر صورت ما در هر شرایطی که هستیم مخصوصا در شرایط حساس فعلی نظام باید به وظیفه‌مان عمل کنیم و درست تشخیص دهیم که در هر مرحله‌ای چه باید بکنیم.
باشگاه خبرنگاران جوان: یکی از نمایندگان زن مجلس گفته که در مجلس فعلی هیچ لایحه‌ای را در حوزه زنان به مجلس نبردیم دلیل چنین اظهاراتی را چه می‌دانید؟ ضعف در نمایندگان زن مجلس ما است یا حوزه سیاسی کشورمان برای زنان ساخته نشده است؟
الهیان: یکی دو تا طرح مدنظر ما بود، لایحه را که دولت می‌دهد که متأسفانه در مجلس رأی نیاورد یکی بحث تشکیل کمیسیون زنان و خانواده در مجلس بود که می‌توانست بسیاری از مشکلات حوزه زنان در بحث قانون گذاری و نظارت را حل کند که موافقت نشد و بحث بعدی مرخصی خانواده بود که آن هم می‌توانست در مقوله فرزندآوری و تلفیق اشتغال زنان و مدیریت خانواده و فرزندآوری زن کمک کند که آن هم رد شد.
البته استدلالشان این بود که در شورای عالی انقلاب فرهنگی یکسری احکامی تصویب شده که نیاز نیست مجلس ورود پیدا کند، ولی همان احکام هم عملا ضمانت اجرایی نداشت و انجام نشد و موضوعات دیگری بود که مثلا تابعیت زن ایرانی که با همسر خارجی ازدواج می‌کند که نشد و اکون در مجلس روی آن کار می‌کنند. بحث امنیت زنان بود ما کاری را شروع کردیم، ولی چون مجلس به پایان رسید نیمه کاره ماند و آن هم بحث مهمی در حوزه زنان بود.
باشگاه خبرنگاران: کمی از فعالیت‌های خود در جبهه نیرو‌های مردمی انقلاب بگویید. اکنون مشغول به چه کاری هستید؟
الهیان: الان من عضو فرهنگستان علوم پزشکی هستم در گروه آینده نگری سلامت فرهنگستان فعالیت‌های مطالعاتی و تحقیقاتی در حوزه آینده پژوهی سلامت داریم و حوزه نظریه پردازی در حوزه سلامت که بیشتر زمینه مطالعاتی و تحقیقاتی دارد البته پزشک بیمارستان بقیة الله و نجمیه مشغول هستم.
در جبهه مردمی نیرو‌های انقلاب هم که عرصه فعالیت سیاسی است که با رأی مجمع جبهه من به عنوان شورای مرکزی انتخاب شدم و جبهه مردمی هم دغدغه ترویج گفتمان انقلاب اسلامی را دارد و فعالیت‌های خود را ادامه می‌دهد در جمعیت رهپویان به عنوان قائم مقام جمعیت رهپویان به لطف دوستان انتخاب شدم.
انتهای پیام/