علیرضا ثمودی عضو هیات علمی دانشگاه و کارشناس مسائل اتحادیه اروپا در گفتوگو با خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به تاخیر‌های متعدد اروپا در روند اجرای SPV اظهار کرد: اگرچه هنوز وضعیت این سازو کار مشخص نیست، اما آنچه از گفته مقامات اروپایی از جمله فدریکا موگرینی و دیگر مقامات اروپایی بر می‌آید، این است که این توافق سعی دارد تجارت مشروع با ایران را تداوم بخشد. البته به این دلیل که اتحادیه اروپا برای اولین بار چنین رویکردی را در پیش گرفته و قرار است بر خلاف آمریکا اقدامی را انجام دهد، کمی سخت به نظر می‌رسد؛ بنابر این باید صبر کرد تا این ساز و کار به طور رسمی ثبت شود و سپس در این باره اظهار نظر کرد، چرا که اتحادیه اروپا کماکان در حال رایزنی و مذاکره با آمریکا بوده تا بتواند موافقت کاخ سفید را در این باره کسب کند.
وی ادامه داد: بحث‌هایی با محوریت ونزوئلا بین آمریکا و اروپا مطرح شده و در ذیل این صحبت‌ها به موضوع ایران هم اشاره شده تا بلکه تهران بتواند همچنان تداوم تعاملات خود را با اتحادیه اروپا داشته باشد. حال اینکه به راستی این سازوکار صرفا قرار است در راستای مسائل حقوق بشری نظیر اقلام دارویی و مواد غذایی در جریان باشد، موضوعی است که هنوز مشخص نیست.
وی همچنین در پاسخ به این سوال که «با توجه به وقت کشی اتحادیه اروپا آیا کماکان میتوان به اجرایی شدن SPV چشم امید داشت؟» گفت: اروپایی‌ها برخلاف آمریکا معتقدند که باید با ایران تعامل داشت چراکه اگر با ایران نتوانند به توافق برسند، این امر دامان امنیت اقتصادی اروپا را نیز خواهد گرفت. ناگفته نماند که قبل از خروج ترامپ از برجام هم اروپایی‌ها خیلی تلاش می‌کردند که در زمینه موشکی یک سری امتیازات را از ایران بگیرند تا ترامپ را راضی کنند که در توافق بماند.
ثمودی افزود: اگرچه که حوزه‌های اختلاف در میان ایران و اروپا صرفا به بحث هسته‌ای ایران محدود نمی‌شود، اما باید پذیرفت که مهمترین حوزه اختلاف همین موضوع بوده است. اگرچه که اتهامات مطرح شده توسط اروپا نظیر اینکه ایران در کشور‌های اروپایی دست به اقدامات تروریستی زده، نقض حقوق بشر از سوی تهران و یا بحث‌های موشکی ایران یکی قطعا حوزه‌های اختلافی جدی بین ایران و اروپا خواهند بود، اما اروپایی‌ها تلاش می‌کنند یک نوع تفکیک را بین مباحث هسته‌ای و سایر مباحث ایجاد کنند و این ساز و کار را راه اندازی کنند تا به تهران حسن نیت خود را نشان دهند؛ و از آن طرف هم تلاش می‌کنند تا از طریق اعمال فشار بر ایران یا اعمال تحریم‌هایی در حوزه حقوق بشر یا موشک‌های بالستیک ایران، آمریکا را راضی نگه دارند.
کارشناس مسائل اتحادیه اروپا با اشاره به برخی اظهار نظر‌ها مبنی بر اینکه راه اندازی SPV به پس از کنفرانس ورشو موکول خواهد شد، گفت: این موضوع حدس درستی بوده، اما باید این را در نظر داشت که پس از نشست ورشو نیز بلافاصله کنفرانس امنیتی مونیخ بوده و پس از آن هم مباحث مرتبط با FATF درباره جمهوری اسلامی ایران در نشست‌هایی مطرح خواهد شد، لذا نمی‌توان این موضوعات را چندان مرتبط دانست. ایران هم از ابتدا تلاش داشت تا بگوید صرفا در موضوع هسته‌ای قرار است با اروپا مذاکره کند و نه موضوعات دیگر.
عضو هیات علمی دانشگاه با اشاره به موضع منفی اتحادیه اروپا درباره صنایع موشکی ایران تصریح کرد: با توجه به اینکه اروپا ادعا می کند بحث موشکی ایران می‌تواند مناطق جنوبی اروپا را مورد هدف قرار دهد، به طور طبیعی اگر چالش هسته‌ای به سرانجام برسد چالش دیگر اتحادیه اروپا و ایران، موضوع صنایع موشکی ایران خواهد بود. اما اینکه اروپا دارد در زمین آمریکا بازی می‌کند یا مثل هم هستند و تفاوتی ندارند را میتوان کمی ساده‌انگاری دانست.
ثمودی تصریح کرد: با توجه به اینکه یکی از مسائل درخشان در کارنامه ۳۰ ساله اتحادیه اروپا همین موضوع موشکی ایران است لذا اتحادیه اروپا از جمله شخص موگرینی نمی خواهد اقدامی را انجام دهد که موجبات نارضایتی ایران را فراهم آورد. همچنین اروپا نمی‌خواهد که در شرایط کنونی بحث برجام به خطر بیافتد، چون تصورشان این است که اگر منطقه دچار ناامنی بشود، پیامد‌های امنیتی آن در درجه اول متوجه اروپاست و این امر باعث می‌شود که اروپا نقش خودش را در نظام بین‌الملل تثبیت کند.
وی افزود: با توجه به انچه گفته شد، اتحادیه اروپا خیلی موافق این نیست که در سطح عالی در نشست ورشو شرکت کند اگرچه احتمالا وزیر خارجه انگلستان شرکت خواهد کرد و کشور‌های دیگر اروپایی هم در سطح معاون وزیر و یا مقامات کم‌اهمیت‌تر در این نشست حضور پیدا می‌کنند، چون بحث کلی خاورمیانه است و تمرکز زیادی بر موضوع ایران انجام خواهد شد.
ثمودی در پایان تاکید کرد: اگر چه معتقدیم که اروپا در روند SPV تعلل نشان داده اما این ساز و کار قطعا به نفع ایران است چرا که می‌تواند تحریم‌های آمریکا را دور بزند. ناگفته نماند که زمانی که تحریم‌های شورای امنیت آغاز شد، بیشترین تحریمی که ایران را هدف قرار داد تحریم‌های اروپایی بود. دلیل تاخیر های چند روزه هم می‌تواند این موضوع باشد که این سازوکار قرار است به همراه یک بیانیه طرح شود و این بیانیه احتمالا بحث‌های موشکی و بحث‌های ایران را در منطقه را پررنگ جلوه گر خواهد کرد و در کنار این بیانیه سازوکار مالی را هم ایجاد خواهدشد. این مصداق همان صحبتی است که ما همچنان در اروپا در حوزه‌های دیگر چالش خواهیم داشت و اینگونه نیست که تصور کنیم روابط ایران و اتحادیه اروپا روابطی عادی مانند دیگران خواهد شد.
انتهای پیام/