در این گزارش، نگاهی کوتاه به نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری افغانستان که قرار است در 29 سرطان/ تیر سال آینده برگزار شود می اندازیم.
محمد اشرف غنی
محمد اشرف غنی رئیس جمهور کنونی افغانستان است که روز با شعار «دولت سازی» در انتخابات دور بعد ثبت نام کرد. وی امرالله صالح را به عنوان معاون اول و سرور دانش را به عنوان معاون دوم معرفی کرده است.
اشرف غنی در این دور انتخابات به امید کسب آرای اقوام ازبک «ثریا دلیل» را به عنوان نماینده ویژه در تیم انتخاباتی خود تعیین کرده است.
محمد اشرف غنی متولد سال 1328 ه.ش در ولایت لوگر است. او از پشتون‌های قبیله احمدزی است که پس از رسیدن به ارگ ریاست جمهوری، نام قوم خود را حذف کرد.
غنی، هرچند تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در کابل خوانده اما برای تحصیلات دانشگاه به لبنان رفت و در دانشگاه آمریکایی بیروت به تحصیلات خود ادامه داد و در همانجا با رولا غنی همسر کنونی اش آشنا شد و ازدواج کرد. اشرف غنی دو مدرک دکتری افتخار دیگری را نیز به دست آورده است. یک مدرک افتخاری را در سال 2007 از دانشگاه سکرانتن آمریکا و مدرک دیگری را در سال 2008 از دانشگاه گیلف کانادا به دست آورد.
آقای غنی، در سال 2002 به عنوان مشاور ویژه نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در امور افغانستان آغاز به کار کرد.
با شکل گیری حکومت جدید در سال 2002، به عنوان مشاور ارشد حامد کرزی، وزیر مالیه و رئیس اداره هماهنگ کننده کمک‌های بین المللی در افغانستان فعالیت داشت و البته از سال 2002 تا 2004 وزیر مالیه بود.
نخستین بار، وی در سال 2009 در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرد و با کسب سه درصد آرا، پس از حامد کرزی، عبدالله و رمضان بشر دوست قرار گرفت.
محمد اشرف غنی در دور دوم حکومت حامد کرزی، مسئولیت برنامه انتقال مسئولیت‌های امنیتی از نیروهای خارجی به نیروهای امنیتی افغان را به عهده گرفت و سرانجام در سال 2014 میلادی بار دیگر خود را در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرد.
در انتخابات ریاست جمهوری سال 2014، اشرف غنی، جنرال عبدالرشید دوستم از قوم ترک تباران را به عنوان معاون اول و سرور دانش را از قوم هزاره‌ها به عنوان دوم خود تعیین کرد.
در دور اول انتخابات ریاست جمهوری، اشرف غنی با عبدالله شدیدا به رقابت‌های انتخاباتی پرداخت که در دور اول، هیچ کدام آنها نتوانستند 50 درصد آرا را به دست آورند و سرانجام انتخابات به دور دوم کشیده شد. پس از آن نیز به دلیل تقلبات گسترده در انتخابات، عبدالله نتیجه انتخابات را نپذیرفت و سرانجام، حکومت وحدت ملی شکل گرفت. محمد اشرف غنی به عنوان رئیس جمهور و عبدالله عبدالله نیز به عنوان رئیس اجرائی حکومت وحدت ملی تعیین شدند.
محمد حنیف اتمر
محمد حنیف اتمر با معاونت اول یونس قانونی و معاونت دوم محمد محقق، نامزد انتخابات ریاست جمهوری سال پیش رو است.
محمد حنیف اتمر متولد 1347 از ولایت لغمان است. آقای اتمر در آغاز حکومت وحدت ملی، پس از تشکیل ریاست اجرایی، در نخستین فرمان، اولین مقام حکومتی بود که به حیث مشاور امنیت ملی حکومت آغاز به کار کرد.
اتمر، تحصیلات عالی خود را در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در رشته مطالعات و توسعه روستایی و روابط بین الملل از دانشگاه بریتانیا به دست آورده است.
وی در جریان جنگ‌های داخلی افغانستان در موسسه‌های بین‌المللی از جمله، به عنوان مشاور با موسسه‌های خیریه افغانی در پاکستان و افغانستان همکاری نمود و در سال 1373 در کمیته ناروی برای افغانستان به عنوان مدیر عمومی برنامه‌ها کار نمود.
بعد از سقوط رژیم طالبان و شکل گیری دولت تازه به افغانستان بازگشت و به عنوان وزیر در وزارتخانه های انکشاف دهات، معارف و امور داخله وارد کابینه افغانستان گردید.
در آخرین روزهای حکومت حامد کرزی، موضوع توافقنامه امنیتی میان کابل ـ واشنگتن یکی از جنجالی ترین موضوعات در افغانستان بود و این موضوع در دومین روز حکومت وحدت ملی توسط حنیف اتمر به عنوان مشاور امنیت ملی امضا شد.
اتمر پس از استعفای خود از وزارت امور داخله در سال 1389، با شماری از شخصیت‌های سیاسی، اقدام به تاسیس حزب حق و عدالت نمود. حزب حق و عدالت به رهبری وی، در انتخابات سال 2014 از حامیان اصلی اشرف غنی بود.
وی در جریان تاسیس حزب حق و عدالت، موضع گیری خود را در نقش اپوزیسیون اعلام کرده بود و پس از کناره‌گیری از قدرت در زمان حکومت آقای کرزی، کمتر در رسانه‌ها حاضر می شد و کمتر به انتقاد علیه حکومت کرزی می‌پرداخت. به همین دلیل، همکاران و نزدیکان او، اتمر را شخصیت آرام و ثابت عنوان می‌کردند.
عبدالله عبدالله
عبدالله عبدالله با معاونت اول عنایت‌الله بابر فرهمند و معاونت دوم اسدالله سعادتی، نامزد انتخابات ریاست جمهوری سال 1398 است.
عبدالله عبدالله متولد سال 1338 ه.ش در ولایت کابل است. آقای عبدالله مکتب خود را در کابل به پایان رسانیده و تحصیلات عالی خود را از دانشگاه طبی کابل به دست آورده است.
عبدالله ازدواج کرده و سه دختر و یک پسر دارد. او به زبان‌های دری، پشتو و انگلیسی صحبت می‌کند و به زبان‌های عربی و فرانسوی نیز تسلط دارد.
وی در جریان فراگیری تحصیلات عالی به دلیل آنکه وضعیت داخلی افغانستان متشنج شد، به پاکستان مهاجرت کرد و در آنجا مصروف فعالیت‌های فرهنگی و سیاسی گردید.
هنگامی که جهاد مردم افغانستان علیه ارتش سرخ شوروی آغاز گردید، عبدالله جهت پیوستن به صفوف مجاهدین، در سال 1364 وارد ولایت پنجشیر شد و در کنار احمدشاه مسعود قهرمان ملی افغانستان در جهاد افغانستان سهم گرفت.
پس از پیروزی، عبدالله در سال 1371، به عنوان سخنگوی وزارت دفاع ملی مشغول شد و در سال 1375 به حیث معین وزارت امور خارجه کار نمود و در سال 1377 به عنوان وزیر امور خارجه این کشور گماشته شد.
با تشکیل حکومت موقت در سال 1381 تا سال 1385 همچنان به عنوان وزیر امور خارجه در دولت کرزی ایفای وظیفه کرد.
عبدالله در سال 1388 با هدف آوردن «تغییر و امید» در وضعیت سیاسی و سرنوشت مردم افغانستان به عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری، عملا وارد کارزارهای انتخاباتی گردید. اما در دور دوم این انتخابات حاضر نشد که وارد رقابت با حامد کرزی شود.
پس از انتخابات سال 1388، عبدالله حرکت سیاسی ائتلاف «تغییر و امید» را به ائتلاف ملی افغانستان مبدل کرد که این ائتلاف نقش اپوزیسیون را علیه حکومت حامد کرزی بازی می‌کرد.
عبدالله بار دیگر در میزان/ مهر سال 1392، نامزدی خود را برای احراز کرسی ریاست جمهوری اعلام کرد و وارد انتخابات ریاست جمهوری شد. در رقابتی که میان آقای عبدالله و اشرف غنی جریان داشت، هیچ کدام نتوانستند، 50 درصد آرا به دست آورند و انتخابات به دور دوم رفت و دور دوم انتخابات چالش ها فراگیر شد؛ این چالش ها سرانجام، منجر به امضای توافقنامه میان عبدالله و غنی گردید تا قدرت 50-50 تقسیم و بر اساس آن حکومت وحدت ملی تشکیل گردید.
رحمت الله نبیل
رحمت الله نبیل با معاونت اول مراد علی مراد و معاونت دوم مسعوده جلال نامزد انتخابات ریاست جمهوری سال آینده است.
نبیل متولد سال 1347 در ولایت میدان وردک است. نبیل تحصیلات عالی خود را در رشته انجنیری ساختمانی به دست آورده است.
وی در سال 1383 به عنوان معاون روابط داخلی شورای امنیت ملی فعالیت می کرد و پس از آن، به عنوان رئیس محافظت رئیس جمهوری (PPS) به فعالیت مشغول شد.
رحمت الله نبیل در سال 1389، از سوی حامد کرزی رئیس جمهوری پیشین افغانستان به عنوان رئیس عمومی امنیت ملی معرفی گردید که توانست اعتماد مجلس نمایندگان را به دست آورد. وی از سال 1389 تا سال 1392 به عنوان رئیس عمومی امنیت ملی ایفای وظیفه کرده است.
گلبدین حکمتیار
گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی است. او با معاونت اول هادی وزین و معاونت دوم احسان نقیب، نامزد انتخابات ریاست جمهوری شده است.
گلبدین حکمتیار متولد سال 1326 در ولایت قندوز است. وی برای دوره کوتاهی رشته مهندسی را در دانشگاه کابل تعقیب نمود ولی قبل از تکمیل تحصیل به اثر فعالیت‌های سیاسی از آنجا اخراج گردید. او در آن زمان به قتل سیدال سخندان که دانشجو در دانشگاه کابل و طرفدار مایوئیسم بود متهم شده بود.
حکمتیار از سال 1351 تا 1352، زندانی بود و پس از کودتای محمد داودخان به پاکستان فرار کرد. پس از کودتای هفتم ثور/ اردیبهشت، وی با حمایت حکومت پاکستان، حملات چریکی را علیه دولت افغانستان به رهبری حزب دموکراتیک خلق آغاز کرد.
گلبدین حکمتیار، نخست عضو حزب جمعیت اسلامی به رهبری برهان الدین ربانی بود ولی در سال 1358، از جمعیت جدا و حزب دیگری را به نام «حزب اسلامی» تاسیس و رهبری آن را به عهده گرفت.
حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار، با داشتن نوعی مرکزیت گرایی و رهبری کاریزماتیک در میان احزاب جهادی افغانستان طرفداران بیشتری دارد.
با تشکیل حکومت موقت در سال 1380، حکمتیار به نظام سیاسی افغانستان نپیوست و عملا حملات مسلحانه را علیه نیروهای خارجی و دولت کرزی ادامه داد.
سرانجام با تشکیل حکومت وحدت ملی به ریاست محمد اشرف غنی، حکمتیار توافقنامه صلح را امضا نموده و اکنون در نظام سیاسی افغانستان مدغم شده است.
احمد ولی مسعود
احمد ولی مسعود با معاونت اول خانم فریده مومند و معاونت دوم عبدالطیف نظری خود را نامزد انتخابات ریاست جمهوری سال آینده کرده است.
احمد ولی مسعود رئیس بنیاد شهید احمدشاه مسعود و رئیس جریان وفاق ملی است. او قبل از تشکیل حکومت موقت، سفیر افغانستان در بریتانیا بود.
در طول هجده سال گذشته، مسعود سمت دولتی را عهده دار نبوده است و همواره در پی انتقاد از کارکرد حکومت‌های این سال‌ها بوده است.
نورالحق علومی
نورالحق علومی با معاونت اول بشیر بیژن و معاونت دوم نعیم غیور، نامزد انتخابات ریاست جمهوری سال 1398 است.
علومی، متولد سال 1320 از ولایت قندهار در جنوب افغانستان است. وی از اعضای برجسته حزب دموکراتیک خلق افغانستان بود که در آن زمان به عنوان والی ولایت قندهار کار می‌نمود.
وی تحصیلات عالی خود را در رشته نظامی از دانشگاه نظامی کابل به پایان رسانیده است.
نورالحق علومی در سال 2003 میلادی، حزب متحد ملی افغانستان را تاسیس کرد و به نمایندگی از مردم قندهار، به مجلس نمایندگان راه یافت.
در دوره حکومت وحدت ملی، علومی مدتی به عنوان وزیر امور داخله ایفای وظیفه نموده است.
فرامرز تمنا
فرامرز تمنا با معاونت اول قیاس سعیدی و معاونت دوم امین رشادت، نامزد انتخابات ریاست جمهوری سال 1398 است. وی با یک تیم دانشگاهی، وارد کارزارهای انتخاباتی شده است.
تمنا، متولد ولایت هرات است. او دارای دو سند دکترا است. از دانشگاه تهران ایران در رشته‌های روابط بین الملل و از دانشگاه جواهر لعل نهروی هندوستان در رشته مطالعات بین المللی دو سند دکترای خود را به دست آورده است.
وی 10 سال تجربه تدریس در دانشگاه‌های مختلف افغانستان را دارد و همچنین چندین سال به عنوان رئیس مطالعات استراتژیک وزارت امور خارجه کار نموده است.
عبداللطیف پدرام
عبدالطیف پدرام با معاونت اول احسان الله حیدری و معاونت دوم صادق وردک، نامزد انتخابات ریاست جمهوری سال 1398 است.
پدرام متولد سال 1342 در ولایت بدخشان است. تحصیلات ابتدایی را در ولایت بدخشان تمام کرده و پس از آن در رشته زبان فارسی، وارد دانشگاه کابل شد.
در زمان حاکمیت طالبان، وی حزب کنگره ملی افغانستان را در خارج از کشور تاسیس کرد و در سال 2001، این حزب به افغانستان انتقال داده شد.
پدرام، برای نخستین بار در سال 2004، نامزد انتخابات ریاست جمهوری بود و در سال 2009 نیز، دومین بار کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری گردید.
وی در مجموع فعالیت‌های سیاسی خود، همواره بر تغییر نظام سیاسی تاکید داشت و تلاش می کرد تا نظام فدرالی را در افغانستان پیاده کند.
زلمی رسول
زلمی رسول با معاونت اول عبدالجبار تقوا و معاونت دوم غلام علی وحدت، نامزد انتخابات آینده ریاست جمهوری افغانستان شده است.
رسول، مکتب ابتدایی را در کابل و تحصیلات عالی خود را در سطح دکترا از دانشگاه فرانسه به دست آورده است.
وی در زمان حکومت حامد کرزی، در سال 2002 مشاور امنیت ملی افغانستان بود و در کنار آن، در زمینه هماهنگ سازی فعالیت‌های امنیتی و سیاست خارجی افغانستان نقش ایفا می‌کرد و در سال 2010، از سوی حامد کرزی به عنوان وزیر امور خارجه تعیین شد.
زلمی رسول در انتخابات ریاست جمهوری سال 2014 میلادی، خود را کاندید انتخابات ریاست جمهوری کرد اما نتوانست آرای لازم را به دست آورد.
شیدا محمد ابدالی
شیدا محمد ابدالی با معاونت اول عبدالبصير سالنگى و معاونت دوم ذولفقار امید وارد رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری سال 1398 شده است.
وی سفیر پیشین افغانستان در هند بود و نزدیک به شش سال در این سمت باقی ماند و با نزدیک شدن انتخابات ریاست جمهوری از سمتش استعفا کرد.
محمد شهاب حکیمی
محمد شهاب حکیمی با معاونت اول نورالحبیب حصیر و معاونت دوم عبدالعلی سرابی، نامزد انتخابات ریاست جمهوری شده است.
آقای حکیمی پیش از این رئیس نهاد مبارزه افغان‌ها علیه ماین (ACBL)، استاد دانشگاه کابل و عضو کمیته رهبری اداره هماهنگی کمک‌های بشری و انکشافی برای افغان‌ها (ACBAR) بوده است
حکیم تورسن
حکیم تورسن با معاونت اول نادرشاه احمدزی و معاونت دوم شفیع قیصاری، نامزد انتخابات ریاست جمهوری سال 1398 است.
سید نورالله جلیلی
نورالله جلیلی با معاونت اول خلیل رومان و معاونت دوم چراغ علی چراغ، نامزد انتخابات ریاست جمهوری سال آینده شده است.
عنایت الله حفیظ
عنایت الله حفیظی با معاونت اول جنت خان فهیم و معاونت دوم عبدالجمیل شیرانی، نامزد انتخابات ریاست جمهوری سال 1398 شده است.
ابراهیم الکوزی
ابراهیم الکوزی با معاونت اول خدیجه غزنوی و معاونت دوم سید سامع کیانی نامزد انتخابات ریاست جمهوری پیشرو شده است.
نورالرحمان لیوال
نورالرحمان لیوال نیز با معاونت اول داکتر عبدالهادی ذوالحکمت و معاونت دوم یحی ویار برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرده است.
کمیسیون انتخابات افغانستان تصریح کرد که «ضیاالحق حافظی»، «غلام‌فاروق نجرابی» و «الیاس الیاسی» نیز از نامزدان انتخابات ریاست جمهوری هستند اما اطلاعاتی از آنها در رسانه‌ها منتشر نشده است.
در حال حاضر، تیم «دولت سازی» به رهبری اشرف غنی، «صلح و اعتدال» به رهبری حنیف اتمر و « ثبات و همگرایی» به رهبری عبدالله از تیم‌های انتخاباتی مطرح انتخابات ریاست جمهوری آینده افانستان محسوب می‌شوند.
انتظار می‌رود که نامزدانی که تیم های انتخاباتی ضعیفی نامزد انتخابات ریاست جمهوری افغانستان شدند در رقابت‌های انتخاباتی به نفع یکی از سه تیم قدرتمند انتخاباتی کنار بروند.
انتهای پیام/