به گزارش خبرنگار حوزه میراث و گردشگری گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، انتقال غیرقانونی اموال فرهنگی و سودجویی برخی افراد از طریق قاچاق میراث فرهنگی کشور‌ها در سال‌های اخیر در مرکز توجه برخی از سازمان‌های جهانی مرتبط با حفاظت از میراث ملی و جهانی قرار گرفته است.
لزوم حفاظت از میراث فرهنگی و جلوگیری از انتقال غیرقانونی اموال برای کشور‌هایی با پشتوانه غنی مانند ایران اهمیت خاصی دارد، زیرا این کشور‌ها همواره در مرکز توجه قاچاقچیان فرهنگی هستند و به نظر می‌رسد که تهیه لیستی از اموال فرهنگی کشور که در موزه‌ها و مجموعه‌های جهان قرار گرفته‌اند، می‌تواند تا حدودی به حفاظت هر چه بهتر میراث فرهنگی کشور‌ها کمک کند. این در صورتی است که برخی از کارشناسان معتقد هستند اگرچه تهیه لیستی از اموال فرهنگی که در سایر کشور‌های جهان از آن‌ها نگهداری می‌شود جلوی انتقال غیرقانونی اموال فرهنگی را نمی‌گیرد، اما اشیا و آثار باستانی در معرض خطر را طبقه‌بندی می‌کند و آن‌ها را از فروش و صادرات غیر قانونی محافظت می‌کند.
محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در بهمن ماه سال ۱۳۹۵ و در مراسم رونمایی از آثار استردادی ایران از سه کشور جهان از تهیه لیست قرمز اشیای تاریخی ایران در موزه‌های جهان خبر داد و گفت: این لیست با همکاری ایکوم جهانی و سازمان میراث فرهنگی ایران تهیه می‌شود تا در برابر مالکیت اشیاء تاریخی ایران در تمام موزه‌های جهان حفاظت کند.
وی مهر ماه سال جاری در یک مصاحبه گفت: تعداد زیادی از آثار و اشیای تاریخی ایران در زیرزمین‌ها و انبار‌های موزه‌های دنیا وجود دارد و باید به تدریج پیگیر این آثار باشیم.
طالبیان بابیان اینکه فاز نخست تهیه «لیست قرمز آثار تاریخی» انجام شده و آیین‌نامه‌هایی برای موزه‌های ایران و ایکوم درنظر گرفته شده است، افزود:این طرح در ۳ فاز تبیین شده بود که فاز نخست آن به زبان فرانسوی تهیه شده است.
با وجود تأکید معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بر لزوم تهیه لیست قرمز اشیایی تاریخی ایران در موزه‌های جهان، محمدرضا کارگر مدیرکل موزه‌ها و اموال منقول تاریخی که پیش از این از اعلام آمادگی برخی افراد به شرط تأمین هزینه‌ها برای سفر به کشور‌های دیگر و انجام رایزنی‌های لازم خبر داده بود، در روز‌های اخیر گفته که تهیه لیست قرمز آثار تاریخی و انجام کار‌های مقدماتی آن متحمل هزینه‌های زیادی است که شرایط آن برای تهیه چنین لیستی در حال حاضر فراهم نیست. البته خیلی هم نمی‌تواند کمک کننده باشد اگر اعتباری وجود داشته باشد در جا‌های دیگر هزینه خواهد شد که در اولویت است.
وی افزود: نمی‌توان گفت که یکی از کارکرد‌های این فهرست برگرداندن اشیا از خارج از کشور باشد، چون پروسه برگرداندن اشیا متفاوت است. باید در وهله اول ثابت شود که این شیء غیر قانونی از کشور خارج شده است و پس از آن اقدامات حقوقی انجام گیرد.
کارگر گفت:اثبات این مسائل نیاز به شواهد زیادی دارد و معمولا موزه‌ها محل اشیای سرقت شده از کشور‌های دیگر نیستند.
در این خصوص با چند نفر از فعالان موزه‌داری کشور گفتگو کردیم تا نظر آن‌ها را در خصوص ضرورت تهیه لیست قرمز اشیای تاریخی ایران در موزه‌های جهان جویا شویم.
پریسا بیضایی مدیر موزه فرش ضمن محترم دانستن نظر مدیرکل موزه‌ها و اموال منقول تاریخی در خصوص تهیه لیست قرمز اشیای تاریخی ایران در موزه‌های جهان گفت:به نظر می‌رسد حتما ما باید بدانیم که چه اشیایی در کل دنیا داریم. این امر حداقل به ما کمک می‌کند که اطلاعاتمان را در زمینه اشیای تاریخی ایران که در موزه‌های جهان قرار گرفته‌اند، تکمیل کنیم.
وی بیان کرد:آگاهی از وجود آثار تاریخی ایران در موزه‌های جهان به ما کمک می‌کند که با این موزه‌ها تعامل و همکاری خوبی داشته باشیم یعنی هدف از تهیه لیست اشیای تاریخی کشورمان که در موزه‌های جهان قرار دارند صرفا برگرداندن این اشیا به کشور نیست. امروزه دنیا،دنیای اطلاعات است و دانستن خیلی بهتر از ندانستن است.
مهدی کارخانی، مدیر موزه نقاشی پشت شیشه در این خصوص گفت:قطعا تهیه لیست اشیای تاریخی کشورمان که در موزه‌های جهان قرار دارند؛ لازم و خوب است، اما قاعدتا سازمان میراث فرهنگی باید این کار را انجام بدهد، زیرا اشیای تاریخی هر کشوری جزو میراث فرهنگی آن کشور است و قاعدتا داشتن لیست آن‌ها و شناختن این میراث برای سازمان متولی این امور واجب است.
مدیر موزه نقاشی پشت شیشه بیان کرد:شناختن اشیای تاریخی کشور در موزه‌های جهان باید به یک خواسته عمومی تبدیل شود، وسازمان میراث فرهنگی باید لیست این اشیا را فراهم و حتی تلاش کند که این آثار با استفاده از شیوه‌های قانونی به کشورمان برگردند. به نظر من لیستی از اشیای تاریخی ایران که در مجموعه‌های خصوصی قرار گرفته‌اند نیز باید تهیه شود.
انتهای پیام/