شعر یکی از حوزه‌های فرهنگ است که قدمتی به درازای زبان و ادبیات فارسی دارد و رگه‌هایی از آن را می‌توان حتی در دوران ایران پیش از اسلام هم مشاهده کرد. در اینجا قصد داریم به بررسی شعر پس از انقلاب بپردازیم؛ از همین رو با جلیل صفربیگی، رباعی سرا درباره این موضوع گفتگو کردیم.
جلیل صفربیگی شاعر، در گفتگو با خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به اینکه می‌توانیم شعر پس از انقلاب را از نظر محتوا شعر انقلاب بنامیم، گفت: انقلاب اسلامی یک واقعه عظیم سیاسی اجتماعی بود که در سال ۵۷ اتفاق افتاد و بر بسیاری از موضوعات از جمله شعر تاثیر گذاشت. البته پیش از انقلاب هم شعر انقلابی داشتیم؛ شاعران ما در آن دوران شعر‌هایی گفتند که درباره مبارزه با حکومت شاهنشاهی بود و محتوایی سیاسی و اجتماعی علیه هیئت حاکم در آن دوران داشت.
وی افزود: پس از انقلاب اسلامی هم شاهد وقوع جنگ تحمیلی بودیم. شعر‌هایی که درباره جنگ تحمیلی سروده شد را هم می‌توان در کنار شعر انقلاب بررسی کرد. طبیعی است با وقوع جنگ مضامینی مثل ایثار، از خودگذشتگی و دفاع از میهن به شعر راه پیدا کرد. این نوع شعر حضور ملموسی در شعر پس از انقلاب اسلامی داشت. به دلیل سبقه دینی و مذهبی که در انقلاب اسلامی وجود دارد، شاعران به شعر‌هایی با این موضوعات توجه بیشتری کردند و شعر‌هایی با محتوای مذهبی و دینی تولید شد.
این شاعر با اشاره به اینکه شعر پس از انقلاب در حوزه قالب شعری هم تغییرات داشت، گفت: قالب‌های شعری مانند رباعی و دوبیتی در شعر پس از انقلاب اسلامی احیا شد. شاعران انقلابی در این قالب‌های شعری بیشتر سرودند و به نوعی قالب‌های رباعی و دوبیتی را دوباره زنده کردند. قالب‌های مثنوی و غزل هم در این دوران همچنان پس از انقلاب اسلامی جریان داشت.
وی ادامه داد: تولید کتاب‌هایی درباره انقلاب اسلامی به طور خاص سبب شد شعر انقلاب هویت و شناسنامه پیدا کندy تا حدی که اکنون با گذشت چهار دهه از وقوع انقلاب اسلامی می‌توان درباره شعر انقلاب بحث کرد و به آسیب شناسی آن پرداخت و مشخصه‌های سبکی شعر انقلاب را از آثار شاعران استخراج کرد. متاسفانه شعر انقلاب و مولفه‌های آن به درستی و کامل معرفی نشده است. جا دارد منتقدان ادبی شعر انقلاب را نقد و آسیب شناسی کنند.
صفربیگی با اشاره به تفاوت‌های میان شعر و شاعر انقلابی اظهار کرد: باید به یک نکته توجه کنیم؛ شعر انقلاب را نباید با شاعر انقلابی اشتباه گرفت. باید به شاعران فقط نگاه نکرد؛ بلکه با نگاه به شعر بدون توجه به شاعر آن درباره اینکه شعری انقلابی است یا نه قضاوت کرد.
وی با اشاره به گستردگی محتوایی شعر انقلاب ادامه داد: شعر انقلاب محتوای گسترده‌ای دارد؛ یکی از حوزه‌های شعر انقلاب شعر آیینی است. در این حوزه شاعرانی هستند که شعر دینی و آیینی نگفتند، اما شعر آن‌ها شعر آیینی است. برای مثال می‌توان به شعر اعتراض اشاره کرد. من این نوع شعر را شعر آیینی می‌دانم.
این شاعر تصریح کرد: به این دلیل که منتقدان ادبی هنوز شعر انقلاب را به درستی آسیب شناسی نکردند و بدان نپرداخته اند به درستی نمی‌توان بین شعر انقلاب و شاعر انقلابی تفکیک قائل شد و چشم انداز روشنی برای شعر انقلاب ترسیم کرد. آسیب شناسی و بررسی شعر انقلاب در این میان ضروری است.
انتهای پیام/