پایگاه اینترنتی القدس العربی نوشت" اصطکاک و اختلاف دیدگاه‌های احمد الطیب شیخ الازهر و دولتمردان مصر درباره چهار موضوع؛ جنجال گسترده‌ای در این کشور ایجاد کرده است تا جایی که عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور این کشور یک بار در برنامه زنده تلویزیونی گفت: «ای فاضل ارجمند ما را خسته و رنجور کردی.»
اختلاف دیدگاه‌های دولت مصر و شیخ الازهر بر سر چهار موضوع نمایان می‌شود:
۱- موضع مخالف
به رغم این که احمد الطیب شیخ الازهر در مراسم سوم ژوئیه سال ۲۰۱۳ به همراه چهارده شخصیت دیگر حضور داشت زمانی که عبدالفتاح السیسی وزیر دفاع آن زمان مصر (رئیس جمهور کنونی) بیانیه عزل و برکناری محمد مرسی نخستین رئیس جمهور منتخب برآمده از آراء مردم از سمتش را قرائت کرد، ولی او (الطیب) با سرکوب تحصن میدان رابعه با توسل به زور و خشونت موافق نبود.
الطیب پنج سال پیش و در روز سرکوب تحصن میدان رابعه و برعکس همه نهاد‌های دولتی؛ این اقدام (سرکوب) را تقبیح و همه طرف‌ها را به خویشتنداری و جلوگیری از خونریزی دعوت کرد.
وی در یک بیانیه و نطق تلویزیونی اعلام کرد هیچ اطلاعی از سرکوب تجمع میدان رابعه نداشته است و صبح همان روز از طریق رسانه‌ها فهمیده است. شیخ الازهر از همه خواست از درگیر کردن الازهر در تنش‌های سیاسی پرهیز کنند.
الطیب در خصوص کشته شدن شماری از معترضان در میدان رابعه در پی سرکوب تجمع مردمی از سوی ارتش مصر ابراز تاسف و اندوه کرد و به خانواده‌های قربانیان تسلیت گفت و تاکید کرد توسل به خشونت هرگز نمی‌تواند جایگزین راه حل‌های مسالمت آمیز شود.
بعد از این بیانیه بود که الطیب به زادگاهش در شهر القرنه در استان الاقصر در جنوب مصر رفت و در آن زمان برخی گفتند که وی ترجیح داده است پس از سرکوب تحصن میدان رابعه در کنج خلوتی به دور از قاهره باشد.
هرچند که برخی دیگر معتقدند این یک سفر عادی و معمولی است که شیخ الازهر به هر شهری می‌رود تا با مردم و مریدان خود دیدار کند و این سفر (به زادگاهش) با سرکوب تحصن میدان رابعه همزمان شده بود.
۲- نبرد‌ها و انتقاد‌ها
السیسی از زمان تصدی قدرت در سال ۲۰۱۴ در همه مناسبت‌ها و محفل‌ها از ضرورت اصلاح و نوسازی خطابه دینی سخن گفت و علمای الازهر را مسئول مقابله با افراط گرایی و طایفه گرایی دانست.
وی در اوایل ژانویه سال ۲۰۱۵ بود که در سخنانی به مناسب میلاد پیامبر اسلام (ص) خواستار یک انقلاب دینی برای رهایی از متون و افکار و اندیشه‌هایی شد که در طول صد‌ها سال مقدس و تکریم می‌شد.
وی در ادامه روی سخنش را متوجه علمای الازهر کرد و گفت: «این سخن را اینجا در الازهر و در حضور علما و روحانیون می‌گویم والله قسم من نزد خداوند در خصوص آن چه که اکنون می‌گویم از شما نزد خداوند اعتراض خواهم کرد. ما به یک انقلاب دینی نیاز داریم.»
دعوت السیسی با استقبال گرم و شدید نخبگان فرهنگی و رسانه‌ای مواجه شد که در آن به الازهر و فارغ التحصیلان آن تاخت و آنان را به افراط گرایی و زیاده روی متهم کرد.
ولی الازهر چندین بار با تاکید بر حفظ اصول و مبانی میراث اسلامی با مخدوش کردن این اصول مخالفت کرد و شیخ الازهر نیز از این موضع الازهر جانبداری کرد و البته این حمایت نیز نتوانست الازهر را از سیل حملات و انتقادات نجات دهد.
۳- سرزنش و مذمت علنی
السیسی ژانویه ۲۰۱۷ خواستار تصویب قانونی شد که موارد طلاق شفاهی را سر و سامان می‌دهد به خصوص بعد از آن که مصر رتبه نخست جهانی را در زمینه موارد طلاق به خود اختصاص داد و گفت: نرخ طلاق در مصر بسیار بالا و زیاد است و در سال ۹۰۰ هزار مورد ازدواج در مصر است که ۴۰ درصد آنان در ۵ سال نخست به طلاق کشیده می‌شود.
وی روی سخنش را متوجه شیخ الازهر کرد و گفت: جناب شیخ آیا ما به قانونی نیاز داریم که طلاق را به جای طلاق شفاهی ساماندهی کند تا این که مجاز باشد و به مردم فرصت بدهیم تجدید نظر درونی داشته باشند و این سخنان را قبل از جمله معروفش که‌ای شیخ مرا خسته کردی ایراد کرد.
پس از پیشنهادی که السیسی داد الازهر اعلام کرد هیئت کبار العلما وابسته به الازهر از لحاظ قانونی این موضوع را بررسی خواهد کرد و کمیته رسیدگی به امور دینی در پارلمان مصر اعلام کرد قصد دارد چندین پیش نویس قانون اساسی را که پیشنهاد رئیس جمهور را لبیک می‌گوید تدوین و ارائه کند.
هیئت کبارالعلما در الازهر در بیانیه‌ای به درست بودن طلاق شفاهی تاکید و اعلام کرد به شرط حضور شاهد یا مستند سازی آن نیازی نیست.
این هیئت وقتی که دید رای آن مخالف رای السیسی است که پیشتر در خصوص این موضوع اعلام شده بود در بیانیه‌ای افزود درمان درست و صحیح این پدیده نظارت بر جوانان و حمایت از آنان در مقابل انواع مواد مخدر و فرهنگ سازی آنان از طریق رسانه‌های مختلف است.
در پی این بیانیه و موضع الازهر بود که رسانه‌های دولتی و خصوصی و برنامه‌های تلویزیونی حمله به شیخ الطیب را در دستور کار قرار دادند و این حملات به تدریج به تهدید وی از طریق عزل او از طریق پیش نویس قانونی در پارلمان برای تجدید ساختار الازهر تغییر یافت.
۴- ضدیت علیه یکدیگر
تازه‌ترین مورد از اختلافات بین الازهر و دولت مصر در پخش زنده تلویزیونی مراسم جشن میلاد پیامیر (ص) در اواخر نوامبر گذشته نمایان شد و انگار این برنامه جنگ لفظی بین السیسی و الطیب است.
الطیب در سخنانش از سنت نبوی حمایت و تاکید کرد سنت نبوی سه چهارم دین است و از کسانی که به سنت نبوی حمله می‌کنند انتقاد کرد. السیسی پس از آن گفت: امیدوارم کسی تصور نکند سخن من توهین به شخصی یا کسی است.
السیسی در ادامه افزود مشکل در جهان اسلام ما اکنون در پیروی از سنت نبوی یا عدم پیروی آن نیست.
وی این سوال را مطرح کرد که چه کسی بیشتر به اسلام بدی و توهین می‌کند کسی که ترک به سنت نبوی و اکتفا صرفا به قرآن می‌کند یا کسی که فهم و درک اشتباه و افراط شدیدی دارد؟
جابر عصفور وزیر پیشین فرهنگ مصر نیز به الطیب تاخت و اواخر نوامبر ۲۰۱۸ تصویری از شیخ الازهر بر روی مجله دولتی (روز الیوسف) با عبارت «فقیهی که ما را عذاب داد و این‌ها نبرد‌های واقعی تو است جناب شیخ» درج شد.
الازهر در طول پنج سال گذشته از حملات دایمی در امان نبوده است انتقاد‌هایی که در آن الطیب و نقش الازهر مورد انتقاد قرار گرفته است و این به رغم برخی گفته‌های رسمی است مبنی بر این که دو طرف (دولت و الازهر) ارتباط خوبی دارند.
انتهای پیام/