به گزارش خبرنگار
گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از
مشهد ،
زعفران به دلیل اینکه محصول خاصی به شمار می‌رود و دارای ویژگی‌های منحصر بفرد رنگ، طعم، بو و مزه است تا کنون هیچ جایگزین طبیعی و مصنوعی نتوانسته جای آن را در صنایع غذایی و نوشیدنی ها، دارویی، آرایشی و بهداشتی و اسانس‌ها و رنگ‌ها بگیرد و این‌ها تنها بخشی از عوامل متعدد ارزش زعفران است.
ایران در تولید زعفران و صادرات آن به صورت فله و غیرفرآوری شده در دنیا همچنان پیشتاز است، اما نشان زعفران ایرانی در دنیا نیاز به رشد و ارتقا دارد.
زنگ‌های خطر جایگزینی برای نشان زعفران ایران مدتهاست که به صدا در آمده و از بزرگترین دلیل‌های آن را می‌توان بازار دلالی ، قاچاق وعدم زیر ساخت نظارتی و صادرات به صورت فله و غیر فرآوری شده دانست، چرا که زعفران فله‌ی ایران در کشور‌هایی نظیر اسپانیا فرآوری می‌شود و به نام آن کشور در بسته بندی‌های زیبا و مدرن در دنیا به فروش می‌رسد.
آیا ایران تامین کننده خوبی برای زعفران دنیا نیست ؟
غلامرضا میری نائب رئیس شورای ملی زعفران می‌گوید: از سال ۱۳۸۷ طرح جامع زعفران را از صفر تا صد انجام دادیم و تمامی دغدغه‌ها در این طرح جامع از جمله تولید ارگانیک، مکانیزاسیون، صنایع تبدیلی، مدیریت بازار، فرآوری دیده شده است.
وی می‌افزاید: طرح جامع زعفران در کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی و سپس در جلسه مجلس نمایندگان شورای اسلامی به تصویب و تائید رسید، اما با گذشت ده سال پیگیری هیچ بودجه‌ای دریافت نکرده ایم.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران خراسان رضوی اظهار می‌دارد: اگر بگوئیم صادرات زعفران به صورت فله ای است ، واژه‌ای نامناسب را بیان کردیم، زیرا آن دسته از زعفرانی که از طریق مبادی قانونی صادر می‌شود در بسته بندی‌های ۵۰۰ گرم به بالا و دارای برند ایرانی و شناسه‌ی کیفیت iso۳۳۳۲ اروپا است.
وی ادامه می‌دهد: بیشتر تقاضای زعفران ما به صورت غیرفرآوری شده است، زیرا تنها ۲۰ درصد مصرف زعفران در دنیا به صورت خانگی و بسته بندی است و ۸۰ درصد آن برای مصرف در صنایع به کار می‌رود.
رئیس اتحادیه فروشندگان زعفران خراسان رضوی تصریح می‌کند: برخی تولید کنند‌های مواد غذایی در دنیا که امکان خرید از ایران را به صورت مستقیم ندارند نیز به کشور‌هایی که زعفران ما به آنجا صادر شده مراجعه می‌کنند؛ همانطور که ما برای چای، قهوه و ادویه جات در ایران این عمل را انجام می‌دهیم.
میری می‌افزاید: اگر زیر ساخت‌ها را به سمت صنایع تبدیلی بکشانیم، آنگاه تولیدات زعفران در بسته‌های متفاوت مصرفی غذایی، دارویی، بهداشتی و آرایشی را می توان صادر کرد، که نه تنها در حال حاضر توان این کار را نداریم بلکه دوباره همان زعفران را به شکل فرآوری شده را در انواع مصارف به صورت غیر مستقیم وارد می‌کنیم.
نائب رئیس شورای ملی زعفران می‌گوید: کشور‌های خریدار به دنبال سهولت در تجارت از طریق بانک‌های بین المللی هستند و این در حالی است که ما در این زمینه محدود هستیم و هر روز با بخشنامه‌های متفاوت راه را برای صادرات قانونی بیشتر می‌بندیم.
وی اظهار می‌دارد: در حال حاضر بخش عمده‌ای از زعفران ایران از طریق قاچاق صادر می‌شود، یک کیلو زعفران در یک ماه شش میلیون نوسان دارد و این فقط به خاطر دلالی شدن بازار زعفران در ایران است.
رئیس اتحادیه فروشندگان زعفران خراسان رضوی می‌افزاید: بازار‌های کنونی خریدار زعفران در دنیا به دلیل عملکرد‌های سلیقه‌ای درایران در حال از دست رفتن است؛ نرخ پایه زعفران ۱۴۵۰ دلار در دنیا به فروش می‌رسد که ما به دلیل مشکلات موجود بین ۵۰۰ تا هزار دلار می‌فروشیم و این نشان می‌دهد که حمایت‌های دولتی برای حمایت از صادر کنندگان وجود ندارد.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران خراسان رضوی تصریح می‌کند: هند و چین با ۴۰ تن واردات زعفران در سال از بزرگترین وارد کنندگان زعفران ایران محسوب می‌شوند، اما به دلیل نبود زیر ساخت‌ها این زعفران به صورت قاچاق و از مبادی غیر قانونی به این کشور‌ها صادر می‌شود؛ حتی افغانستان نیز نقش مهمی در قاچاق زعفران ایران دارد، افغانستانی ها زعفران ایران را به صورت فله ای خرید می‌کنند و بصورت قاچاق به هنگ کنگ و ویتنام ارسال و از آنجا کولبر‌ها هستند که این زعفران را به چین بدون تعرفه می برند.
ارتقای برند زعفران ایران در گرو پیشرفت صنایع تبدیلی
علی رسولیان مدیر کل هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی می‌گوید: شرکت‌های خراسانی زعفران در فرآوری زعفران پیشرو هستند و در حال حاضر زعفران ایران با برند‌های ایرانی در حال عرضه به کشور‌های کانادا، روسیه، اروپا و آمریکا است.
وی می‌افزاید: تا کنون در کشور ۲۰۵ پروانه‌ی بهره برداری برای فرآوری زعفران صادر شده که بیش از ۶۰ درصد از این پروانه‌ها متعلق به خراسان رضوی است و این نشان می‌دهد که این استان نقش قابل توجهی را در تولید و صادرات زعفران ایران در دنیا ایفا می‌کند.
رسولیان اظهار می‌دارد: یکی از دلایل صادرات زعفران به صورت غیر فرآوری شده را می‌توان تعرفه‌های وارداتی کشور مقصد بیان کرد و دیگر اینکه ما نتوانسته ایم از فرآوری زعفران در جهت صنایع تبدیلی استفاده کنیم .
مدیر کل هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی می‌گوید: اگر استفاده از زعفران را در تکنولوژی و صنایع تقویت کنیم، خود به خود جایگاه برند زعفران ایران ارتقا خواهد یافت که این مهم نیاز به حمایت وهدایت دولت را برای ما نمایان‌تر می‌کند.
وی ادامه می‌دهد: دولت نیز حمایت‌های خود را بهبود بخشیده است به طوری که امسال ۲۰۰ میلیارد تومان در سطح ملی به بخش زعفران از اعتبارات دولتی روستایی برای حمایت از طرح‌های زعفران تخصیص داده شده است.
تبدیل زعفران به یک دغدغه ملی
محسن مرادی دانشیار گروه مدیریت دانشگاه امام رضا (ع) می‌گوید: تجربه در طرح‌های ملی نشان داده که اگر یک مسئله تبدیل به یک دغدغه ملی و در سطح کشور بیان شود، با همراهی و همکاری مسئولان و مردم می‌توان به راه حل آن دست یافت، اما لازمه‌ی آن دستیابی به یک برنامه‌ی مدون است که در آن تمام ابعاد و افراد مرتبط با زعفران دیده شده باشند.
وی می‌افزاید: مسئله زعفران یک نگاه برنامه محور و مدون را می‌طلبد و با راهکار‌های فصلی و کوتاه مدت قابل حل نیست.
مرادی تصریح می‌کند: این برنامه می‌تواند با ماموریت توسعه‌ی برند زعفران ایرانی در بازار‌های جهانی تمام روند از تولید تا فروش و رسیدن زعفران به دست مصرف کننده نهایی را مدیریت کند.
وی ادامه می‌دهد: ما باید بسته بندی و فرآوری زعفران را در بازار ایران به بهترین حالت ممکن و بالاترین کیفیت برسانیم، چرا که خرید زعفران ایران در سفر زائران خارجی و گردشگران به عنوان سوغات، نوعی صادرات ناملموس به شمار می‌آید که اگر با استاندارد‌های روز دنیا مطابق نباشد سبب کاهش ارزش ویژه‌ی برند زعفران ایران خواهد شد.
دیر یا زود در دنیا به تنهایی تولید زعفران یک مزیت رقابتی محسوب نخواهد شد، بلکه روش‌های فرآوری و استفاده از آن در صنایع تبدیلی است که کشور‌ها را از یکدیگر متمایز می‌سازد.
اگر کشور‌های دیگر در تولید زعفران از ما پیشی بگیرند، زعفران ایران محکوم به شکست خواهد بود. عزم ملی و یک برنامه‌ی همه جانبه در همراهی ارتقای برند زعفران ایران می‌تواند، سود همه جانبه را برای مردم رقم بزند.
انتهای پیام//آ. ف
گزارشگر آریا فکور