عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه اینترنتی رای الیوم که از لندن به روز می‌شود در تازه‌ترین یادداشت خود نوشت پس از بی اثر شدن نقش اتحادیه عرب و تبدیل این نهاد به ویرانه‌هایی که گذشته‌های بسیار دور را به یاد می‌آورد، اکنون اختلافات و چند دستگی میان کشور‌های خلیج فارس ضربه‌ای کشنده بر پیکر شورای همکاری خلیج فارس وارد می‌کند تا احتمالا آن را هم به سرنوشت اتحادیه عرب یا شاید بدتر از آن دچار کند.
نویسنده می‌افزاید: در لابلای نشست شورای همکاری که در ریاض به کار خود پایان داد به دنبال تحولی جدید بودیم که قابل نوشتن باشد، اما همه چیز، تکرار خسته کننده عباراتی بود که در بیانیه‌های سابق به آن اشاره شده بود، غیر از دو موضوع، نخست، دعوت شیخ صباح الاحمد، امیر کویت به توقف حملات تبلیغاتی که نقش بزرگی در مسموم کردن فضای کشور‌های خلیج فارس و کاشتن بذر فتنه داشتند. دوم، غیبت شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر و اقدام تعمدی او در فرستادن سید سلطان المریخی، وزیر مشاور در امور خارجه کشورش به عنوان رئیس هیئت قطری در اجلاس، که اهانتی تعمدی به این گونه نشست‌ها و کشور میزبان یعنی عربستان سعودی بود.
بعید نیست این موضع گیریِ «شبیه به تحریم» از سوی قطر مقدمه‌ای برای خروج این کشور از سازمان همکاری باشد، سازمانی که به انسجام و صلابت خود در مقایسه با سایر سازمان‌های منطقه‌ای عرب طی سی سال گذشته افتخار می‌کرد، اما اکنون سیطره عربستان و اقدام این کشور در تحریم و به حاشیه راندن قطر باعث شده است دوحه از سازمان کشور‌های صادر کننده نفت ”اوپک“ خارج شود.
وقتی قطر به صورت تعمدی یک وزیر مشاور و نه حتی وزیر خارجه اش، شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی از اعضای خاندان حاکم را برای شرکت در کنفرانس ریاض می‌فرستد، می‌توان مطمئن بود در نشست آینده در شهر ابوظبی، پایتخت امارات که میزبان چهلمین اجلاس شورای همکاری خواهد بود یک کنسول و نه حتی سفیر خود را برای شرکت در آن خواهد فرستاد، زیرا حجم اختلافات بین این دو کشور به مراتب بیش از قطر و عربستان است. البته اگر دوحه تا آن زمان در شورای همکاری باقی بماند و از او برای حضور دعوت شود.
شیخ خالد بن احمد، وزیر خارجه بحرین در گفتگو با روزنامه الشرق الاوسط که دو روز قبل از برگزاری اجلاس منتشر شد، گفت: «قطر همه پل‌های بازگشت به شورای همکاری را خراب کرده است و باید توافق و سازوکار جدیدی منعقد و قطر زیر ذره بین قرار داده شود و حضور یا عدم حضور این کشور در نشست‌ها فرقی ندارد“. همه این‌ها پیامی آشکار به امیر قطر هستند مبنی بر این که کسی منتظر او نیست و به نظر می‌رسد او بلافاصله این پیام را دریافت و تصمیم گرفت با کاهش سطح نمایندگی و فرستادن وزیر مشاور در امور خارجه به آن پاسخ دهد.
در ادامه این گزارش آمده است: اگر امارات از قطر برای حضور در چهلمین نشست شورای همکاری دعوت رسمی کند، بسیار غافلگیر خواهیم شد؛ مگر این که معجزه‌ای رخ دهد و اختلافات کنونی بین کشور‌های خلیج فارس حل و فصل شود. هرچند ما در دوران معجزات زندگی نمی‌کنیم و به نظر می‌رسد طلاق قطر از سایر اعضا قطعی است؛ البته خیلی بیشتر غافلگیر خواهیم شد اگر قطر تا آن زمان عضو این شورا باقی بماند.
سردبیر رای الیوم افزود: شیخ صباح الاحمد که تقریبا بیش از چهل سال یعنی در دوران قبل از نخست وزیری تا وقتی که امیر کویت شد، سردمدار دیپلماسی این کشور بوده است به هدف زد و خواستار توقف تبلیغات رسانه‌ای بین قطر و کشور‌های تحریم کننده اش شد. سخن شیخ صباح حاوی حکمت و نظر صحیح است ولی به نظر ما هیچ پاسخی در پی نخواهد داشت. جنگ تبلیغاتی علیه رسانه‌های قدیمی یا شبکه‌های اجتماعی در سخت‌ترین روز‌های خود به سر می‌برد و همه خطوط قرمز را رد کرده و در حال ورود به عرصه ریختن آبروی افراد است. این اقدامی بود که در کشور‌های خلیج فارس اشتباهی بزرگ و خروج از ارزش‌ها و اخلاقیات به شمار می‌رفت. خطرناک‌تر این که بذر تفرقه را فقط بین آن‌ها پراکنده نکرد بلکه بین آن‌ها با ۳۰۰ میلیون عرب فاصله انداخت و بدتر از آن، برخی آشکارا به سوی دشمن صهیونیست متمایل شدند.
بحران سوریه به اتحادیه عرب و نقش آفرینی آن پایان داد. بحران کنونی خلیج فارس هم ممکن است به شورای همکاری پایان دهد-اگر همین حالا این اتفاق نیفتاده باشد- و هرچه در بیانیه پایانی نشست ریاض درباره تقویت تمایل به حفظ صلابت این سازمان منطقه‌ای که مورد احترام سایر عرب‌ها بود آمده است، در حد آرزومندی و کپی برداری از بیانیه کنفرانس‌های گذشته است.
انتهای پیام/