وی بیان کرد: اصول اخلاق حرفه‌ای یکی از معضلات جدی در حوزه مشاوره و روان‌درمان است؛ در واقع اصول اخلاقی در مشاوره و روان‌درمانی پایه و اساس همه فعالیت‌های این حوزه را تشکیل می‌دهد؛ افرادی که به آموزه‌های دینی توجه دارند به درستی به این موضوع واقف هستند که در این آموزه‌ها به مباحثی مانند تکریم مراجع، برخورداری از تجربه کافی، فعال بودن، خردورزی، عدالت‌ورزی، رازداری، محبت و دوستی، برقراری ارتباط نیکو، ساده گویی، حفظ آبروی مراجع و همدلی با مراجعان توجهی ویژه شده است.
در ادامه مراسم سیمین حسینیان استاد تمام دانشگاه الزهرا درباره ضرورت گنجاندن درس اخلاق در دوره دکترای رشته مشاوره اظهار کرد: اکنون رشته مشاوره در دوره دکتری درس اخلاق را ندارد اما در گذشته این درس جزء دروس اختیاری رشته مشاوره در دوره دکتری بوده است؛ در دوره کارشناسی ارشد مشاوره درس اخلاق در گذشته اختیاری بود ولی اکنون در این دوره اصلا هیچ درس اختیاری نداریم؛ در برنامه جدید سال 95 اخلاق مشاوره درسی پایه محسوب می‌شود ولی هیچ پیش نیازی برای آن تعریف نشده است؛ ما امیدواریم درس اخلاق در رشته‌های روانشناسی و مشاوره، نخست درسی اختیاری سپس اجباری شود.
در ادامه مراسم شهاب‌الدین صدر رئیس همایش در باره حقوق ویژه بیماران خاص در دنیا اظهار کرد: بیماران خاص در سراسر دنیا حقوقی ویژه دارند البته در کنار مباحث حقوقی این بیماران موضوعات اخلاقی هم مطرح می‌شود.
وی بیان کرد: در سال 88 اصلاحیه حقوق بیماران در کشور بیان شد؛ فردی که قصد دارد طبابت باید تقوای الهی را پیشه کند، در کار خودش حاذق باشد، حق امانت را به درستی ادا کند و با مراجعان برخوردی خوش داشته باشد؛ بیماران روانی نیاز به اطلاع‌رسانی بهتر در باره بیماری‌هایشان دارند؛ همه بیماران حق توقف درمان را دارند و از این قاعده تنها افراد روان‌پریش مستثنی هستند.
در ادامه مراسم محمدعلی مظاهری استاد دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی در باره شرایط خاص بیماران بیان کرد: شرایط خاص بیماران حقوق ویژه‌ای را برای آنها نسبت به دیگران ایجاد می‌کند.
وی افزود: ضرورت تدوین منشور حقوق بیماران روانی در کشور به شدت احساس می‌شود؛ در این منشور برخی موارد باید حذف و پاره‌ای از گزینه‌ها اضافه شود.
این استاد دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی تأکید کرد: اخلاق حرفه‌ای در حوزه روانشناسی مورد توجه جدی است، متأسفانه امروزه آمار اختلالات روحی و روانی رو به افزایش است به گونه‌ای که 25 درصد جمعیت جهان از این اختلالات به نحوی رنج می‌برند.
مظاهری تصریح کرد: هر سال 10 تا 20 میلیون نفر تصمیم به خودکشی می‌گیرند که از این میان یک میلیون نفر به خودکشی اقدام می‌کنند، طبق گفته سازمان بهداشت جهانی تا سال 2030 میلادی افسردگی در کشورهای توسعه یافته رتبه نخست بیماری‌ها را به خود اختصاص می‌دهد.
وی گفت: در اصول اخلاق حرفه‌ای، اصول عمومی و خاص مطرح می‌شود.
در ادامه مراسم صدر اظهار کرد: روانشناس و مشاور باید اصل وظیفه‌شناسی و مسئولیت‌پذیری را به درستی رعایت کند، بین بیمارانش تبعیض نگذارد، به عقاید بیماران توجه کند و کاری را انجام ندهد که به بیمار آسیب وارد شود.
در ادامه مراسم مظاهری بیان کرد: امروزه بسیاری از مصاحبه‌ها نشان داده است که بیشتر مراجعان به روان‌درمانگران اعتماد دارند البته توجه به این موضوع حائز اهمیت است که روان‌درمانگران تا چه حد می‌توانند وارد حوزه شخصی مراجعان خود شوند.
وی افزود: روانشناسان همواره با بحث اخلاق حرفه‌ای درگیر بودند، آسیب‌پذیری در رابطه بین روان‌درمانگر و مراجعه وجود دارد، بحث اخلاق حرفه‌ای از اتاق درمان شروع نمی‌شود بنابر این انتظار از افراد که فقط در اتاق درمان اخلاق حرفه‌ای را رعایت کنند، امری نابجاست.
این استاد دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی تأکید کرد: روانشناسان حتی در زندگی خصوصی خود باید شئونات را به درستی رعایت کنند بنابر این رفتار مشاور یا روانشناس در موقعیت‌های گوناگون باید حرفه‌ای باشد.
مظاهری تصریح کرد: ما نیازمند تولید نظام‌نامه‌های تخصصی در حوزه‌های گوناگون هستیم همانطور که در گذشته همه صنوف مانند نانوایان فتوت‌نامه داشتند.
وی گفت: انجمن روانشناسی آمریکا بحث اخلاق حرفه‌ای در مشاوره و روان‌درمانی را از سال 1953 میلادی در مباحث خود داشته است ولی ما متأسفانه این موضوع را نداشتیم؛ ما سالهاست تقاضا داریم که انتخاب روانشناسان و مشاوران در کشور تحت قانون خاصی انجام شود.
استاد دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی اظهار کرد: سازمان نظام روانشناسی از اواسط دهه 80 در کشور فعالیت خود را آغاز کرد، گذراندن امتحانات اجباری از اصول اخلاق حرفه‌ای برای دریافت مجوز کار روانشناسان باید امری مهم تلقی شود.
مظاهری بیان کرد: حوزه پزشکی محرم‌ترین حوزه را تشکیل می‌دهد، پزشک با بدن بیمار محرم است ولی با خلوت روان‌شناختی او محرمیت ندارد.
در ادامه مراسم صدر در باره حوزه‌های سلامت اظهار کرد: سلامت کامل جسمی و روانی، رفاه و ابعاد معنوی و روحانی سه حوزه اصلی سلامت را تشکیل می‌دهند.
وی در باره تفکیک بین روان‌درمانی و روانکاوی با روانپزشکی بیان کرد: این ادعا مطرح می‌شود که حالات روحی و روانی از جنس ماده نیستند اما روانپزشکان با مواد شیمیایی (داروها) بر آنها اثر می‌گذارند.
در ادامه مراسم حسینیان اظهار کرد: در سال 1953 میلادی نخستین نظام‌نامه اخلاقی در انجمن روانشناسی آمریکا تدوین و در سال 2018 میلادی آخرین تغییرات آن ابلاغ شد؛ نخستین نظام‌نامه مشاوران هم در سال 1961 میلادی تدوین و در سال 2014 میلادی آخرین تغییرات آن ابلاغ شد.
وی بیان کرد: اصولی مانند خودمختاری، عدالت، نیکوکاری، آسیب نرساندن به مراجع حتی به شکل سهوی و وفاداری در همه نظام‌نامه‌ها به درستی رعایت می‌شود.
استاد تمام دانشگاه الزهرا افزود: نظام‌نامه‌های اخلاقی فواید و محدودیت‌های خاص خود را دارند؛ هر نظام‌نامه‌ای که ابلاغ می‌شود به تبعِ آن مسئولیت‌پذیری افراد هم بالا می‌رود؛ نظام‌نامه‌های اخلاقی با توجه به محدودیت‌هایی که دارند، نمی‌توانند برای همه مسائل و مشکلات راه حل بدهند؛ این نظام‌نامه‌ها با توجه به تغییرات سریع نیاز به تجدیدنظر دارند؛ در تدوین و ابلاغ نظام‌نامه‌های اخلاقی نظر همه اعضای هیئت علمی انجمن‌ها دخیل است.
حسینیان حساسیت اخلاقی را مرحله‌ای مهم در مراحل تصمیم‌گیری اخلاقی دانست و تأکید کرد: متأسفانه هنوز حساسیت اخلاقی به وجود نیامده است، فردی که در حوزه روانشناسی و مشاوره فعالیت می‌کند نباید تنها به فکر موقعیت اجتماعی خودش باشد، دلسوزی واقعی و تعهد برای بشریت زیربنای حساسیت اخلاقی است.
وی تصریح کرد: نظام‌نامه‌های اخلاقی در حوزه‌های فرهنگی و ساختاری با هم تفاوت‌هایی دارند، مهمترین شباهت این نظام‌نامه‌ها این است که همگی آنها از طرف انجمن‌های علمی مطرح می‌شوند.
استاد تمام دانشگاه الزهرا در باره دلایل وابستگی مراجعان به مشاوران گفت: مراجعان اغلب خصوصی‌ترین مسائل و مشکلاتشان را با مشاوران خود در میان می‌گذارند بنابر این به دلیل ماهیت خود رشته روانشناسی و مشاوره و اینکه برخی مراجعان خیلی تنها هستند اغلب ما شاهد وابستگی مراجعان به مشاورانشان هستیم.
حسینیان اظهار کرد: افراد پیش از اینکه در حوزه روانشناسی و مشاوره فعالیت کنند باید نیازهای خودشان را به درستی بشناسند و تعارضات خود را بدانند؛ داشتن دانش، مهارت و پشتکار در حوزه روانشناسی و مشاوره بسیار مهم است.
در ادامه مراسم بهروز بیرَشک دبیر علمی همایش در باره اخلاق حرفه‌ای اظهار کرد: اخلاق حرفه‌ای شاخه‌ای از اخلاق کاربردی است که پرداختن به آن بسیار اهمیت دارد، اخلاق حرفه‌ای آموزش‌پذیر نیست و باید در جامعه نهادینه شده باشد.
وی بیان کرد: روان‌درمانگران باید در حوزه روانشناسی و مشاوره بی‌طرف بوده، سوء‌گیری نداشته و برای مراجعان خود اهمیت قائل باشند، روان‌درمانگر پیش از اینکه در حوزه روانشناسی و مشاوره فعالیت کند باید نخست خودش به خودشناسی رسیده باشد، روان‌درمانگران باید به کرامات انسانی و خیر مطلق مراجعانشان توجه ویژه داشته باشند.
در ادامه مراسم ربابه نوری استاد دانشگاه خوارزمی در باره جدی بودن بحث روان‌درمانی و مشاوره اظهار کرد: روان‌درمانی و مشاوره امری بسیار جدی است، در این حوزه گفتن واقعیات در پاره‌ای از موارد امری بسیار سخت است، در دهه 70 میلادی از روانشناسان پرسیده شده بود که آیا در مواردی مانند مرگ یکی از نزدیکان شخص باید واقعیت به او گفته شود یا خیر، نود درصد روانشناسان پاسخ داده بودند که باید واقعیت گفته نشود اما در دهه 90 و سال 2000 میلادی نود درصد روانشناسان بیان کردند که بهتر است واقعیت گفته شود زیرا با نگفتن واقعیت شأن فرد پایین آورده می‌شود همچنین زمانی که واقعیت گفته نمی‌شود ما دروغ و کتمان را وارد حرفه روانشناسی و مشاوره می‌کنیم و به زندگی فرد آسیب می‌زنیم.
نوری یادآوری کرد: گفتن واقعیت بسیار مهم است اما مهمتر از آن چگونه بیان کردن آن است، متأسفانه امروزه بسیاری از روانشناسان و مشاوران تصور می‌کنند که صلاح افراد را بهتر از خود آنان می‌دانند، روان‌درمانی و مشاوره بر اساس اخلاص، صداقت و بیان صادقانه پایه‌گذاری شده است.
انتهای پیام/