آلودگی آب‌های زیر زمینی مازندران، سمفونی تلخ و دراماتیک

به گزارش خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، آب مایه حیات است،به جرات می‌توان گفت: آب مهم ترین، چالش برانگیزترین و پرهزینه‌ترین موضوعی است که در یکی دو دهه گذشته همواره به حیات مردم و دولت آسیب زده است.

سال به سال بر جمعیت کشور افزوده و نیاز به غذا بیشتر و بیشتر شد، به دنبال آن مساحت اراضی تحت آبیاری برای تامین غذا در کشور فزونی یافت و با نبود آب سطحی به مقدار کافی، سیاست استفاده از منابع آب و خاک نیز به کلی دگرگون شد.

در کنار استفاده بی رویه از آب موجود در زمین‌های کشاورزی مازندران، پدیده شوم خشکسالی نیز به کاهش شدید آب‌های سطحی دامن زد و بدینگونه بهره گیری از اولین و آسان‌ترین گزینه پیش رو یعنی آب‌های زیرزمینی افزایش یافت.

اما اتفاق تلخی که قابل پیش بینی هم بود، رخ داد و اکنون نه تنها سطح آب در سفره‌های زیرزمینی استان افت کرده است، بلکه عوامل مختلفی موجب تغییر کیفیت منابع آب زیرزمینی و آلودگی شدید آن شده است.

 آب‌های زیر زمینی مازندران هم آلوده شده اند

ابتدا باید دانست منابع با ارزش آب زیرزمینی چگونه پدید می‌آید؟ هنگامیکه آب باران از طریق فضا‌های خالی موجود در سطح زمین به داخل خاک نفوذ می‌کند و با لایه‌های غیر قابل نفوذ برخورد نماید، ذخایر آب زیرزمینی را پدید می‌آورد.

آلودگی آب‌های زیرزمینی در اثر نفوذ آلودگی از سطح زمین و یا اطراف منبع آن صورت می‌گیرد و اقدامات انسانی در این اتفاق مهمترین نقش را دارد.

یکی از منابع آلودگی سموم کشاورزی و آفت کش‌هایی هستند که برای کنترل آفات و افزایش میزان تولید استفاده می‌شود و با توجه به اینکه بیشتر مناطق دشتی مازندران تحت کشت فشرده برنج قرار دارد این عامل خود یکی از منابع آلودگی آب‌های زیر زمینی به شمار می‌رود.

هادی نیک اختر مدیر امور منابع آب شهرستان‌های قائمشهر، سوادکوه، سیمرغ، جویبار و شرق بابل و بابلسر گفت: سطح آب زیرزمینی در مازندران بالاست و استحصال آب از چاه‌های کشاورزی آلوده به سموم و کود‌های شیمیایی، ریخته شدن فاضلاب‌های صنعتی و خانگی به آب رودخانه‌ها و نفوذ شیرابه‌های ناشی از انباشت زباله در کنار رودخانه‌ها آلودگی سفره‌های آب زیرزمینی را رقم زده است.

وی افزود: یکی از مشکلات اساسی در مازندران زباله است و دفن غیر اصولی آن موجب نفوذ شیرابه به آب‌های زیرزمینی و انواع آلاینده‌های آلی و معدنی، فلزات سنگین و آلاینده‌های شیمیایی خطرناک شده است.

پیامد‌های آلودگی آب‌های زیرزمینی چیست؟

آب‌های آلوده‌ای که برای مصارفی از قبیل: شرب، کشاورزی، دامداری و ... استفاده می‌شوند، یقینا منجر به تولید محصولات سالم نمی‌شود و مصرف همین محصولات است که به مرور، انواع بیماری‌ها از جمله سرطان، اختلالات گوارشی، خونی، پوستی و انواع سرطان را به بار می‌آورد.

یکی از تلخ‌ترین پیامد‌های وجود آلودگی آب‌های زیرزمینی و تغییرات وارد شده به ترکیبات شیمیایی آن، نابودی اکوسیستم است که به تدریج به تنوع جانوری و گیاهی زیستگاه‌های منطقه آسیب شدید وارد می‌کند.

حسینعلی ابراهیمی کارنامی مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران پیرامون دفع زباله و مشکلات آن در مازندران گفت: دفن غیراصولی روزانه ۳ هزار تن زباله تهدیدی جدی برای مردم و محیط زیست این استان قلمداد می‌شود و ورود فلزات سنگین موجود در زباله‌ها و فاضلاب‌های تخلیه شده در زمین که اغلب خاصیت سمی دارند، آلودگی‌های شدید شیمیایی و میکروبی در آب‌های زیرزمینی تولید می‌کند و در بسیاری از مواقع دیگر از آب‌های زیرزمینی نمی‌توان در مصارف عمومی استفاده کرد و تصفیه آن، هزینه‌های گزافی را به دولت تحمیل می‌کند.

وی افزود: دفن غیراصولی باعث انتقال آلودگی شده و جمع آوری نکردن شیرابه‌ها و نفوذ آن به لایه‌های زیرین خاک و آب‌های زیرزمینی، موجب ورود مواد سمی و خطرناک به آب و خاک می‌شود.

برای پیشگیری از آلودگی آب‌های زیر زمینی چه باید کرد؟

مازندران کماکان درگیر مشکلات زباله است و ابتدا باید برای بزرگترین تهدید منابع آبی زیرزمینی استان یعنی زباله راهی پیدا کرد و برای رفع این مشکل تدبیری هوشمندانه اتخاذ کرد.

حسینعلی ابراهیمی کارنامی مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران گفت: اگر تصمیمی بر دفن زباله گرفته شد، برای این کار باید زمین‌ها عایق کاری و لایه گذاری شوند تا شیرابه زباله‌ها به عمق زمین و آب‌های زیرزمینی نفوذ نکند و با روش‌های مناسب، شیرابه و گاز‌هایی که از زباله متصاعد می‌شود مهار شوند.

وی افزود: حجم گسترده زباله در مازندران نوعی تهدید است که می‌توان با احداث کارخانه کمپوست آن را به یک فرصت تبدیل کرد، اما نکته حائز اهمیت فرهنگ سازی در تفکیک از مبدا و در خانه‌ها است.

ابراهیمی با بیان اینکه باید برای مدیریت پسماند در استان‌های شمالی اعتبار لازم تامین گردد گفت: البته تنها تامین اعتبار مشکل را به طور کامل حل نمی‌کند بلکه بخش زیادی از این مشکل، مدیریتی است و فرآیند بررسی و اعلام نظر در مجموعه وزارت کشور طولانی است و بعضا موجب عدم نتیجه‌گیری در زمان مناسب می‌شود که امید است دولت به این بخش نیز توجه کند تا بتوان با استفاده از فناوری‌های نوین، فرآیند دفن زباله را از از حالت سنتی خارج کرد.

گزارش از حامد گلی

انتهای پیام/ف