حجت‌الاسلام و المسلمین رضا غلامی رئیس مرکز پژوهش‌های صدرا و رئیس کارگروه فرهنگ و تربیت دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری، در نشست تخصصی فرهنگ و انقلاب اسلامی، رویش‌ها و دستاورد‌ها گفت: انقلاب اسلامی اهداف مهمی را در عرصه فرهنگی برای خود ترسیم کرده است. اینکه از فرهنگ منحط غربی آزاد شود و زیست مردم ایران مومنانه و دین مدارانه‌تر شود و عیوب و ضعف‌های فرهنگی عمومی مردم ما در زندگی موفق چه از حیث مادی و چه معنوی تقویت شود. این‌ها همه اهدافی است که انقلاب اسلامی برای فرهنگ خود در نظر دارد.
وی افزود: ممکن است بعضی با نگاه‌های کاریکاتوری بگویند نه تنها انقلاب اسلامی به اهداف خود در عرصه فرهنگی نزدیک نشده بلکه دور هم شده است؛ اما آنچه مهم است شواهد و مستندات علمی و دقیق است. در سال گذشته مطالعات میدانی فراوانی با هذف سنجش نفوذ دینداری در بین مردم ایران انجام شده است. دوستانی که با نتایج میدانی این سنجش مطالعات میدانی آشنایی دارند، تایید می‌کنند که انقلاب اسلامی نه تنها پسرفت نداشته، بلکه رشد کرده است. مطالعات میدانی پیشرفت در زمینه رونق محافل دینی، گرایش جوان‌ها به مظاهر مذهبی، افزایش گرایش جوان‌ها به ایثار، فداکاری، ارتقای فرهنگ عمومی و کاهش کج رفتاری ها را نشان می‌دهد.
مدیر مرکز پژوهش‌های صدرا با اشاره به اینکه تحقیقات جامعه شناسی و مغرضانه هم نشان می‌دهد انقلاب اسلامی به اهداف خود رسیده است؛ اظهار داشت: شرایط انقلاب اسلامی در ۴ دهه گذشته شرایط عادی نبوده است. می بینیم که چه جنگ تمام عیاری را غرب در برایر انقلاب اسلامی به راه انداخته است. غربی‌ها در جنگ فرهنگی اهداف مشخصی داشته و هنوز هم دارند. ابایی ندارندو به صراحت بیان می کنند که هدفشان سرنگونی انقلاب اسلامی است. چرا که انقلاب اسلامی حیات غرب سکولار را به هم ریخته است. در شرایطی که روشنفکران ما در ایران از مرگ دین سخن به میان می‌آورند، دیدم نویسنده گاردین در مقاله‌ای نوشته است در سال ۱۹۶۱ لویی گاگارین به فضا رفت و گفت خدایی وجود ندارد، اما وقتی به امروز می‌رسیم می‌بینیم این دین است که مهره‌ها را جا به جا می‌کند. این روندی است که غرب ندانم کار را شگفت زده می‌کند. البته نباید انکار کنیم در جنگ فرهنگی عظیمی که راه افتاده است، صدماتی خوردیم. طبیعتاً در هر جنگی کشته و زخمی وجود دارد اما غرب نه تنها به هدف خود نرسیده؛ بلکه به اهداف میانی خود هم دست پیدا نکرده است.
حجت‌الاسلام و المسلمین غلامی با اشاره به اینکه ما یک زمانی مشغول این بودیم که مخاطبانمان را با خطوط اصلی دین آشنا کنیم، اما الان بحث علوم انسانی به میان می‌آید بیان کرد: جریان انقلاب اسلامی به جایی رسیده است که بحث علوم انسانی اسلامی را مطرح می‌کند. پرتیراژ‌ترین کتاب‌های چند دهه اخیر مربوط به ناشران انقلاب اسلامی است. در زمینه رسانه‌ای و فضای مجازی هم رشد بچه‌های انقلاب اسلامی قابل انکار نیست. مهمترین دلیلی که انقلاب اسلامی توانسته است در برابر این هجمه سنگین و گسترده به توفیقات گسترده‌ای برسد، چنگ زدن به ریسمان الهی است. جریان معارض انقلاب اسلامی در این چهل سال حماقت‌های زیادی کردند و مرتکب خودزنی شدند. ماه هاست جنگ اقتصادی به راه افتاده است، اما این به معنای پایان یافتن جنگ فرهنگی نیست. حتما پایه های، جنگ اقتصادی در اتمسفر فرهنگی قرار دارد.
در ادامه، حسین رضی، معاون پژوهش، برنامه ریزی و نظارت سازمان صدا و سیما در نشست تخصصی فرهنگ و انقلاب اسلامی، رویش‌ها و دستاورد‌ها در خصوص پیشرفت‌های سازمان صدا و سیما در چهل ساله اخیر گفت: اگر معاونت سیما را به عنوان حوزه اصلی در نظر بگیریم، چند نکته برجسته را می‌توان مطرح کرد که یکی از آنها حفظ مرجعیت رسانه ملی در جنگ نرم و رسانه‌ای است. وقتی می‌گوییم به طور میانگین ۸۰ درصد مردم بیننده برنامه‌های سبما هستند، بدین معناست که ۸۰ درصد مردم با تلویزیون جمهوری اسلامی قهر نیستند. ممکن است برخی یک برنامه را ببینند؛ اما اینکه کماکان مردم تلویزیون جمهوری اسلامی را می‌بینند آمار دقیقی است.
وی با اشاره به اینکه در ایام مناسبتی مثل نوروز و مناسبت‌های فرهنگی آمار بیننده‌های سیما افزایش می‌یابد، بیان کرد: اخبار صدا و سیما هنوز بین ۷۰ تا ۷۵ درصد مخاطب میان مردم دارد. در حوزه خبر وقتی پای صحت و دقت به میان می‌آید، صدا و سیما مطرح است. از سال ۸۵ تا ۹۶ روند سنجی کردیم؛ به طور میانگین توجه به صدا و سیما میان مردم ۸۰ درصد است. کار صدا و سیما در زمینه پخش فیلم و سریال علیرغم اینکه می‌توان به موضوعات آن انتقاد کرد، قابل دفاع است. راه اندازی شبکه‌های استانی هم از دستاورد های بزرگ بود. مجموعا ۳۳ شبکه رادیویی و تلویزیونی داریم که همه این‌ها در ایجاد همبستگی فرهنگ بومی در کشور نقش موثری دارند. با رویکرد جدیدی که در عرصه کودک و نوجوان در دو سال گذشته داریم، استفاده از انیمیشن‌های خارجی در شبکه‌های کودک و نوجوان خیلی کم شده است. شبکه‌های رادیویی هم از یک شبکه در سال ۵۷ به ۲۰ شبکه رسیده اند.
رضی اظهار کرد: اگر در قانون اساسی بازنگری شود، این آمادگی در سازمان صداوسیما وجود دارد که رادیو و تلویزیون خصوصی داشته باشم. الان شبکه محوری را در دست کار داریم. اگر قانون ساری و جاری شود، شبکه‌ها را گسترش خواهیم داد. طرح‌هایی داریم که هر شبکه متناسب با هدف و ماموریت خود خبرش را تنظیم می‌کند.
فرزاد جهان بین، استاد دانشگاه شاهد هم در نشست تخصصی فرهنگ و انقلاب اسلامی، رویش‌ها و دستاورد‌ها با اشاره به به آمار‌هایی که در زمینه میزان دینداری مردم در پژوهش‌های مختلف گرفته شده است، اظهار داشت: پژوهش‌هایی که در سال های مختلف در زمینه محک دینداری مردم انجام شد، در دو بخش دینداری دینی و سیاسی بود. در بخش دینداری شخصی به مناسک فردی مثل قرائت قرآن، حجاب، مناسک جمعی و علقه‌های دینی توجه شد. در زمینه مسائل اعتقادی وضعیت خوبی داریم اما خب در اعمال ممکن است کاستی‌هایی باشد و شکافی بین اعتقاد و اعمال مردم وجود داشته باشد.
وی افزود: جمهوری اسلامی ایران سبب شده دینداری مردم افزایش پیدا کند؛ اگر وضعیت زمان قبل از انقلاب ادامه پیدا می‌کرد دینداری در جامعه باقی نمی‌ماند.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه در یکی از پژوهش‌هایی که در زمینه محک دینداری مردم انجام شد، ۹۸.۷ درصد مردم به وجود خداوند معتقد بودند، بیان کرد: اکثر مردم پیامبر را پیامبر الهی می‌دانند. همچنین اکثر مردم به امامان شیعه، نبوت و معاد اعتقاد دارند. در پژوهش دیگری متوجه شدیم میزان کسانی که در جامعه روزه می‌گیرند، نسبت به کسانی که اصلا روزه نمی‌گیرند، بیشتر است.
سپس موسی نجفی استاد دانشگاه، با اشاره به اینکه وقتی از تمدن بحث می‌شود بعضی‌ها حواسشان به سمت ابزار آلات و تکنولوژی می‌رود گفت: آنچه به نظرم درباره تمدن آمد و خودم هضمش کردم، تمدن نسبتی با فرهنگ دارد. فرهنگ را مقوله‌ای ذهنی و معنوی حساب کنید که می‌خواهد ظهور اجتماعی پیدا کند. وقتی فرهنگ با نهاد‌های جدید ظهور می‌کند، به یک تمدن تبدیل می‌شود. فرهنگ عبودیت هم در مسجد تبلور پیدا می‌کند؛ منتها این مناره‌ها و گنبد تمدن است.
وی افزود: سطح تشیع در ایران از لبنان و عراق بیشتر است؛ علتی که سبب شد ایران از نظر سطح تشیع و ابعاد مختلفش از کشور‌های دیگر برتر باشد، قدرت تمدنی صفویه بود. انقلاب اسلامی ما هم بعد ضدسلطنتی و اثباتی دارد؛ ما همانطور که نسبت به تاریخ اسلام و تمدن اسلامی نگاهی مثبت داریم، نقد‌هایی هم به آن داریم. دوره فعلی ما دوران تثبیت انقلاب اسلامی است.
وی اظهار کرد: البته نسبت به تمدن اسلامی دوره‌های قبل جلوتر هستیم. از نظر سیاسی، متکامل تر، دینی‌تر و مردمی‌تر از صفویه هستیم. صفویه پس از ۱۰۰ سال به جلوه‌های تمدنی تبدیل شدند، اما انقلاب اسلامی هنوز فرصت لازم را برای رسیدن به این نقطه دارد. صفویه با عتمانی‌ها در مواجهه بودند و ما با فرهنگ غرب رو به رو هستیم. باید کارگزاران ما سیاستشان با دیانتشان برابر شود. هجمه‌های غرب تمام عیار شده است. تهاجم فرهنگی غرب به ایران در دوره رضاخان هم بود، اما الان این تهاجم به تهاجم تمدنی تبدیل شده است.
انتظاری جامعه شناس، با اشاره به اینکه وضعیت دانشگاه‌ها در حوزه فرهنگ بسیار نگران کننده است، تصریح کرد: برخی دانشجویان با حالتی غیرطبیعی سر کلاس حاضر می‌شوند. آنچه هم که در فضای مجازی می‌بینیم نماینده جامعه نیست؛ تیپ‌های خاصی در این فضا به هتاکی و فحاشی می‌پردازند و همه چیز را زیر سوال می‌برند. ما به تحلیل آمار هایمان در زمینه فرهنگ و مبانی تئوریک در این زمینه نیاز داریم. مسئله ما پیش از انقلاب گرایش به فرهنگ غرب در سطوح مختلف جامعه بود. در ابتدا روشنفکران ما به تمدن غرب گرایش داشتند، برخی می‌خواستند شبیه غرب شویم. یک بیماری به اسم بدل گرایی در ما بروز کرد. در دینداری هم دچار بدل گرایی شدیم و این مسئله را حتی در آموزش و معماری مدارس هم می‌بینیم. بیماری بدل گرایی در جامعه ما به مرضی در جامعه تبدیل می‌شود که از جامعه خود برای درمان استمداد می‌طلبد. تقابل با بیماری بدل گرایی در زمینه‌هایی ایجاد می‌شود که گسل فرهنگی در آن دوران شکل می‌گیرد. همین گسل باعث بروز انقلاب اسلامی می‌شود و راه درمان این بدل گرایی بازگشت به خود است. انقلاب اسلامی به عنوان آخرین انقلاب ملی است که با رویکرد فراملی رخ می‌دهد. بیماری بدل گرایی همچنان در جامعه ما وجود دارد و باید درمان این بیماری را در دستور کار قرار دهیم.
انتهای پیام/