به گزارش خبرنگار گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ نانو فناوری، چالش ها و فرصت‌ها موضوع گفت‌وگوی ویژه خبری یکشنبه 22 مهرماه بود که با حضور سعید سرکار دبیر ستاد توسعه فناوری نانو و سعید ذکایی عضو هیئت مدیره انجمن پلاستیک و پلیمر ایران برگزار شد.
سعید سرکار دبیر ستاد توسعه فناوری نانو در ابتدای برنامه در تعریف نانو فناوری گفت: نانو یک مقیاس است، یعنی همانطور که یک میلیمتر معادل یک هزارم متر و نانو متر به معنای یک میلیاردم متر است؛ بنابراین هر محصولی که چیدمان مولکول های آن اتم ها بوده و در فاصله بسیار کم در کنار هم قرار داشته باشند، نانو متر خوانده می‌شوند.
وی افزود: خواص مواد در محدوده یک تا صد نانومتر با حالت توده آنها کاملا متفاوت است و ما از این خواص می‌توانیم در بهبود و ارتقای کارآیی محصولات استفاده کرده و همینطور محصولات جدیدی را با چیدمان مولکولی و مهندسی به بازار عرضه کنیم.
دبیر ستاد توسعه فناوری نانو در مورد اینکه نانو فناوری چه استفاده هایی دارد، بیان کرد: کمیت و کیفیت مقالات در واقع نشان دهنده شاخص توسعه علمی کشور است. تا یک بنیه علمی خوب نداشته باشیم و تا مرز دانش علمی نانو حرکت نکنیم ، قطعا در توسعه فناوری نمی توانیم موفق باشیم. خوشبختانه در این عرصه متخصصان و دانشمندان خیلی خوب ظاهر شدند. اینکه گفته می‌شود ایران در زمینه نانو رتبه چهارم دنیا را دارد، ظرفیت توسعه فناوری و نوآوری ایران را نشان می‌دهد.
سرکار در ادامه تصریح کرد: اگر در مرز دانش حرکت نکنیم، تبدیل به یک ماشین کپی خواهیم شد، اما اگر در محدوده دانش به پیش برویم می توانیم منشا بروز و ظهور فناوری‌های نوین مبتنی بر خلاقیت و ابتکار متخصصان ایرانی باشد. کشور ما در حال حاضر در زمینه کمیت و کیفیت علم نانو رتبه چهارم را دارد و این چیزی است که در پایگاه های بین‌المللی ثابت شده است.
وی تاکید کرد: اخیرا مقاله ای در دانشگاه جورجیا آمریکا منتشر شده که در آن، کشورها از نظر بروز و ظهور نانو تکنولوژی بررسی شده‌اند که چه کشورهایی در مرز دانش نانوفناوری حرکت می‌کنند. در این زمینه چین رتبه اول، آمریکا دوم، کره جنوبی و هند به ترتیب در رتبه‌های سوم و چهارم قرار دارند. در این مقاله ایران در رتبه پنجم است. ناگفته نماند که این اطلاعات تا سال 2015 را نشان می دهد و ظرف این دو سال ایران توانست رتبه چهارم را کسب کند و کره جنوبی در رده بعد از ما قرار گرفته است.
دبیر ستاد توسعه فناوری نانو افزود: هیچ کشور اروپایی در عرصه تولیدِ باکیفیت، از ایران جلوتر نیست و سه کشور دیگر از جمله کشورهای پرجمعیت محسوب می‌شوند. ما زیرساخت ها و زیست بوم لازم را برای تبدیل فناوری به محصول را ایجاد کرده و به دستاوردهای شگرفی رسیده‌ایم. فناوری نانو فناوری نوظهوری است که گفته می‌شود در تمام شئونات زندگی بشر وارد خواهد شد.
سعید ذکایی عضو هیئت مدیره انجمن ملی صنایع پلاستیک و پلیمر ایران در خصوص ورود نانو فناوری به صنعت پلاستیک گفت: در صنعت خودرو به عنوان یکی از پرکاربردترین صنایع به کارگیری پلاستیک برای اینکه بتوان از این تکنولوژی نو بهره برد باید بستر لازم را برای آن ایجاد کرد. وقتی در صنعت نوآوری و تولید محصول جدید وجود ندارد، طبیعتا رویکرد مثبتی برای استفاده از تکنولوژی جدید اتفاق نمی‌افتد.
ذکایی در پاسخ به علت نبود زیرساخت های لازم برای بهره وری از تکنولوژی جدید تصریح کرد: صنعت و نوآوری مانند آبی است که اگر در جریان نبوده و به اقیانوس یا دریا متصل نباشد، تبدیل به مرداب می‌شود. وقتی خودروسازی هم ایزوله می‌شود، همین اتفاق برای آن رخ می‌دهد. وقتی فضا برای رقابت باز باشد و شرکت‌های خارجی ورود یابند، سبب توسعه خواهد شد.
وی در ادامه اظهار کرد: وقتی در صنعت خودرو نوآوری نداشته باشیم، منجر به ارزان سازی پروژه‌ها خواهد شد. ما در چند مورد در زمینه نانو فناوری موفقیت‌هایی داشته‌ایم. جدیدا در دنیای خودرو قطعات پلاستیکی را جایگزین قطعات فلزی می‌کنند، پلاستیک‌هایی که باید حاوی الکتریسته باشند. در اینجا تکنولوژی نانو می‌تواند در بحث هدایت پذیری پلاستیک‌ها موثر باشد که در نهایت باعث سبک شدن خودروها و کاهش مصرف سوخت می‌شود.
عضو هیئت مدیره انجمن ملی صنایع پلاستیک ایران تاکید کرد: وقتی در کشور ما سوخت ارزان است، پس دغدغه‌ای برای سبک سازی وجود ندارد. اینها در واقع موانع به کارگیری نانو تکنولوژی در صنعت خودرو محسوب می‌شوند. در زمینه صنایع دیگر مثلا صنایع غذایی استفاده از پلاستیک باعث می‌شود که مواد غذایی دیرتر فاسد شده و ماندگاری بیشتری داشته باشد، در چنین صنایعی است که سرعت نفوذ فناوری نانو نمود می یابد.
سرکار در ادامه گفت: ما در ایران بیش از آنکه صنعت داشته باشیم، کارخانه داریم. بین این دو تفاوت‌های بسیاری وجود دارد، صنعت یک موجود زنده و پویاست، ولی کارخانه ایستاست و چون یک موجود مرده است اصلا نیازی به تکنولوژی ندارد.
وی تاکید کرد: ما زمانی می توانیم در کشور صنعت داشته باشیم که خودمان بتوانیم سازنده ماشین آلات صنعتی بوده و به آنها تکنولوژی عرضه کنیم. خوراک صنعت برای رشد تکنولوژی است که در کشور ظرفیت و کشش آن را نداریم. در حالی که در بخش خصوصی از این تکنولوژی استقبال خوبی می‌شود، امروز در بخش دولتی رقابت پذیری مرده است. ما در کشور بیشتر شاهد ارزان کردن بودیم و نه بهبود کیفیت.
دبیر ستاد توسعه فناوری نانو گفت: در حال حاضر در صنعت خودرو حدود 30 تکنولوژی وجود دارد که آماده ورود به عرصه خودرو هستند. پلیمرهایی که مقاومت بالا و وزن کمتر و در برخی موارد ارزانتر هستند. نانو تکنولوژی می تواند به سه فاز تقسیم شود؛ فاز اول این است که ما توانمندی ساخت مواد نانو را داشته باشیم که خوشبختانه بیش از 90 درصد این توانمندی را داریم. فاز دوم رسوخ فناوری نانو در صنایع موجود برای ارتقا کیفیت و کارآیی محصولات است و فاز سوم نانو تکنولوژی هوشمند است که از این فاز هم غافل نیستیم.
وی اظهار کرد: ظرفیت بسیار خوبی در کشور ما وجود دارد، فناوری‌ها تبدیل به محصول می‌شود. اقتصاد نانو سال گذشته حدود 1400 میلیارد تومان بوده است و 65 میلیون دلار صادرات داشتیم. یکی از زمینه‌هایی که می‌تواند کشش بازار را ایجاد کند این است که ظرفیت کشش تکنولوژی در کشور باشد. برخی از تکنولوژی‌هایی که در کشور توسعه می‌دهیم، در کشور خواهان ندارد در حالی که در کشورهای توسعه یافته به خوبی این فناوری‌ها را شکار می‌کنند.
سرکار افزود: در حال حاضر ما تلاش می‌کنیم ماشین‌های صنعتی حوزه نانو در ایران را طراحی کرده و بسازیم. زمینه دیگری که ما باید روی آن تلاش کنیم و متاسفانه در کشور روی آن تاکیدی نمی‌شود، تدوین استانداردهای الزامی و اجباری است که اگر این استانداردها متناسب با ظرفیت‌های بومی کشور تدوین شود، کشش تکنولوژی ایجاد می‌شود.
دبیر ستاد توسعه فناوری نانو ادامه داد: اگر استانداردها اجباری شود، کشش بازار ایجاد می‌شود. مثلا شیشه دوجداره پس از ورود به بازار تبدیل به یک استاندارد الزامی شد که برمبنای آن در تمام ساختمان‌ها باید از آن برای پنجره‌های استفاده می‌شد که سبب ایجاد کشش بازار و توسعه صنعت و اشتغال شد.
سعید سرکار دبیر ستاد توسعه فناوری نانو با اشاره به اینکه ورود محصولات تقلبی به بازار موجب ایجاد صدمه به محصولات نانو می‌شود افزود: با کمک و پیگیری سازمان استاندارد، نانو نماد را به تصویب رسانده ایم تا محصولات تایید شده برچسب نانو داشته باشند.
وی ادامه داد: عرصه تأیید دارو سخت ترین عرصه است و سخت‌تر از آن دارو‌های مبتنی بر نانو بوده که برای درمان سرطان به کار می‌رود.
سرکار با اشاره به اینکه بازار ما سالانه ۱۰۰ درصد رشد را در ۶ سال اخیر تجربه کرده، گفت: شرکت‌های ما باید به بازار‌های بین المللی وصل شوند تا زنده و سرپا بمانند.
ذکایی عضو هیأت مدیره انجمن ملی صنایع پلاستیک و پلیمر ایران با اشاره به اینکه نقش حکمرانان در کشور ایجاد افق و آینده روشن برای جامعه است، تصریح کرد: جامعه، مردم و صنعتگران باید به سمت افق روشن حرکت کنند، تا بتوانیم افق‌های بزرگ تری را برای کشور ایجاد کنیم، اما گا‌ها تصمیمات خلق الساعه‌ای از سوی دولتمردان اتخاذ می‌شود که خلاف حرکت مبتنی بر علم و صنعت است، بخش خصوصی در تصمیم گیری‌ها مشارکت ندارد.
وی با بیان اینکه صادرات با قوانین کنونی بسیار سخت‌تر شده، اظهار کرد: ما در حوزه زیرساخت‌های مبتنی بر دانش ضعف اساسی داریم، متاسفانه بخش خصوصی نقشی بر روی قوانین و تصمیم گیری‌ها و هماهنگی‌ها ندارد.
علیرضا رخشا مدیر عامل شرکت فعال در حوزه آب و نانو فناوری در ادامه برنامه طی گفت‌وگوی زنده تلفنی با اشاره به اینکه در حوزه آب از تکنولوژی نانو برای کاهش هزینه‌های سرمایه گذاری و عملیاتی استفاده می‌شود خاطرنشان کرد: رسوخ این تکنولوژی و توسعه آن در ایران مشکل است و سرمایه گذاری در این بخش وجود ندارد و برای وزارت نیرو سرمایه گذاری در حوزه آب تا به این حد وجود ندارد.
وی با اشاره به اینکه با استفاده از تکنولوژی نانو هزینه های سرمایه گذاری و عملیاتی را کاهش داده ایم گفت: در حوزه تصفیه آب آشامیدنی تکنولوژی ها را توسعه داده ایم، لذا با کمک و حمایت ستاد نانو و معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری این تکنولوژی ها را توانستیم به وزارت نیرو رسوخ دهیم.
مدیرعامل شرکت فعال در حوزه آب و نانو فناوری با اشاره به سه محور تکنولوژی ،اقتصاد و حاکمیت در بحث آب عنوان کرد: در بحث تکنولوژی تلاش کرده‌ایم تا ارتقا در این حوزه صورت بگیرد لذا، در بخش تصفیه آب و تصفیه پساب حرفی برای گفتن داريم، اما در حوزه اقتصادی آب وضعیت اینگونه نیست.
ذکایی با اشاره به اینکه در بخش صنایع تکمیلی بیش از یک میلیون نفر اشتغال ایجاد کرده ایم تا بستری در راستای توسعه باشد تا بتوانیم محصولات نوآورانه را وارد بازار کنیم گفت: در کشور تعداد زیادی فارغ التحصیل دانشگاهی داریم که بیکار هستند، لذا باید به این سرمایه های ملی توجه کنیم.
وی با اشاره به اینکه باید تبادلات بین کشور را با سایر کشورهایی که علاقمند به صادرات ما هستند تسهیل کنیم افزود: متاسفانه با قوانین کنونی صادرات سخت شده است .
مهناز قمی مدیرعامل شرکت تولید کننده نانو دارو با اشاره به اینکه صنعت داروسازی باید خود را به علم جدید برساند گفت : علم جدید در تمام دنیا در حال رشد است و در سازمان غذا و دارو کمیته ای به نام کمیته فناوری غذا و دارو تشکیل شده که متخصصان داخلی در آن حضور دارند و پرونده‌های نانو به این کمیته ارسال می‌شود تا مورد بررسی قرار بگیرد.
وی با اشاره به اینکه پنج دارو در صف تحقیق و توسعه قرار دارند ادامه داد :سلامت دارو باید تضمین شده باشد، لذا در یکی دو سال آینده شاهد شکوفایی این صنعت در کشور خواهیم بود.
انتهای پیام/