به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بیرجند ، نیاز مبرم کودکان به بازی کردن باعث می شود تا سوار بر بازی های کودکانه غرق در رویا و آرزوهای خود شوند و مدام از احساسات واقعی خود می گویند، گویی به منبع انرژی پایان ناپذیری وصل شده اند. برهمین مبنا بازی بهترین روش انتقال مفاهیم به کودکان است و نباید آنرا عامل وقت گذرانی وکاری بیهوده دانست چرا که به وسیله بازی می توان به رشد فکری آن ها کمک کرد.
از اینرو والدین کودک باید به محتوی بازی های فرزندانشان توجه داشته باشند و در این میان چه خوب است بازی های محلی و بومی همچون هفت سنگ، مچ اندزی، طناب کشی، عمو زنجیرباف، لی لی که بیشتر ما با آن ها خاطره داریم و برگرفته از هویت گذشتگان ماست زیرا می دانیم جنب و جوشی که در این بازی ها وجود دارد غیر قابل توصیف است.
بازی های بومی و محلی حامل هویت ، فرهنگ وسنت مردمان هر منطقه است که از تنوع ، جذابیت و شور بالایی برخورداربوده و نسل به نسل انتقال داده شده و امروزه ما وارث آن هستیم.
از ویژگی هایی که بازی های بومی و محلی دارد این است که افراد را آماده می کند تا با فعالیت جمعی آشنا شوند و شخصیت خود را پرورش دهند. امروزه برای اینکه این بازی ها همچنان علاقه مندان خود را از دست ندهد برای برخی از آن ها قوانین جدیدی توسط فدراسیون وضع می شود که هیجان بازی ها را دو چندان می کند و افراد می توانند با شرکت در جشنواره های بازی های بومی و محلی شرکت کرده وتوانایی های جسمی خود را محک زنند.
استان خراسان جنوبی همانند سایر استان های کشور دارای فرهنگی غنی است که در این میان بازی های بومی و محلی جلوه گر آن است. به هنگام برپایی چشنواره های بازی های بومی ومحلی بسیاری از افراد در آن شرکت می کنند که این نشان از آمادگی جسمانی و علاقه مردم به اینگونه بازی ها است شاید یکی از دلایل آن پیچیدگی های زندگی شهری است و اینکه مردم با انجام این بازی ها دوباره می خواهند به فرهنگ اصیل خود بازگردند و ساعاتی را به دوران گذشته سفر کنند.
علیزاده مسئول ساماندهی بازی های بومی و محلی استان خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بیرجند گفت: امروزه جوانان حوصله بازی کردن آن هم از نوع بومی و محلی را ندارند اما یک میان سال حاضر است با دوستانش ساعت ها به این تفریح ها نظیر قطار بازی، کلاه کودی و استقو پرونک و غیره بپردازد و از انجام دادن آن خسته نمی شود.
علیزاده از نحوه بازی های بومی و محلی برای ما گفت: قطار بازی متشکل از یک جدول با دو یاسه مربع داخل هم است که هریک از اضلاع آن بوسیله ی یک نقطه در وسط به خطوط میانی جدول وصل می شود. از هسته میوه های هسته دارو یا سنگ می توان به عنوان مهره استفاده کرد.نفرات بازی می توانند به صورت انفرادی یا بای ک نیروی کمکی بازی کنند. با تر یا خشک کردن مشخص میشود چه کسی شروع کننده این بازی است.
هربازیکن 9 مهره دارد که به ترتیب در نقاط میچیند و طوری باید بچیند که 3 مهره حریف در یک ردیف قرار نگیرد. با هر ردیف شدن یک مهره از حریف مقابل کم می شود واین امر تا دو مهره ای شدن حریف ادامه پیدا می کند تا برنده بازی مشخص شود.
دهقانزاده بیان کرد: کلاه کودی یا کلاه اندازبازی متشکل از یک دایره به قطر 2 الی 4 متراست که یک عدد کلاه دروسط آن قرار می گیرد وتعداد بازیکنان معمولا بین 5 تا 7 نفر است. البته می شود با تعداد بیشتر هم بازی کرد.
مسئول ساماندهی بازی های بومی و محلی استان خراسان جنوبی در خصوص شیوه این بازی اظهار نمود: یک نفر به عنوان نگهبان در وسط دایره می ایستد و باشروع بازی سایر بازیکنان به کلاه نزدیک میشوند و به آن ضربه می زنند تا از محدوده ی دایره خارج گردد و در این حین آنها نباید توسط بازیکن نگهبان کلاه لمس شوند یا ضربه بخورند.
وی افزود: چنانچه هرکدام از بازیکن ها لمس شود باید به عنوان نگهبان در وسط دایره بایستد و بازیکن نگهبان به مهاجمان می پیوندد. در صورتی که بازیکنان کلاه را بدون لمس پرت کردند نگهبان باید دنبال کلاه برود و آن را به داخل برگرداند دراین حین مهاجمان باید در داخل دایره قرار بگیرند تا نگهبان همچنان به نگهبانی ادامه بدهد.
دهقانزاده در خصوص بازی استقو پرونک یا استخوان مهتاب بیان کرد: این بازی در شب های مهتابی بازی می شود و اعضا آن به دو گروه 4 تا 6 نفره تقسیم می شوند.بدین گونه که افراد پشت یک خط قرار می گیرند. یک تیم پرتابگر و یک تیم پیداکننده انتخاب می شوند.
باشروع بازی تیم پرتاب گر تکه استخوان دوسره ی کوچکی که به عنوان نشانه هست به سمت مقابل پرتاب میکنند و اعضای تیم مقابل باید دقت کنند که نشانه در کجا فرودمی آید بعد از اعلام شروع باید درزمان معین این نشانه را پیدا کنند و بدون جلب توجه به پشت خط شروع بیاورد و درصورتی که تیم پرتاب کننده متوجه شوند چه کسی نشانه را پیدا کرده نباید بگذارند به خط شروع برسد وتیم مقابل هم باید بصورت ماهرانه ای باعث سردر گمی تیم پرتابگر شوند تا نفهمند چه کسی نشانه را پیدا کرده است. در صورت رسیدن نفر پیدا کننده به خط شروع امتیاز به تیم پیدا کننده داده می شود و مجدد بازی ادامه می یابد و در صورت گرفتار شدن نفر نشانه امتیاز به تیم پرتابگر داده شده و جای دو تیم عوض می شود.
علی آبادی دبیر هئیت ورزش های روستایی و بازی های بومی و محلی خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بیرجند گفت: امسال سه جشنواره بازی های بومی و محلی در سطح استان برگزار شد و تا پایان سال ۱۱ جشنواره دیگر در سطح استان و شهرستان برگزار خواهد شد.
وی افزود: در استان خراسان جنوبی بیش از ۱۰۰ بازی بومی و محلی وجود دارد که گذشته بسیارمورد استقبال بوده است و برای اینکه این بازی ها برای کودکان امروز جذاب شود بایستی آنرا به حالت رقابتی درآورد.
علی آبادی بیان کرد: تا کنون در رقابت های بازی های بومی و محلی شرق کشور اول بوده ایم.
با یکی از ورزشکاران بازی های بومی و محلی گفت و گو کردیم. وی گفت: حدود 4 سال است که در جشنواره های بازی های بومی و محلی به همراه پدرش شرکت می کند.
وی با بیان اینکه از8 سالگی پدرم مرا با خود به مسابقات طناب کشی می برد و این باعث شد که کم کم به این بازی علاقه مند شوم افزود: همیشه به همراه پدر تمرین می کنم و او مشوق بسیار خوبی برای من است.
این نوجوان ورزشکار می گوید: اگر چه بازی های رایانه ای را دوست دارم اما سعی می کنم در کنار این ورزش از آن به درستی استفاده کنم و ساعات بازی با موبایل و کامپیوتر را محدود کرده ام زیرا بازی زیاد با آنها هم برایم خسته کننده است و هم به چشمانم آسیب می رساند.
امروزه بازی های رایانه ای جایگاه ویژه ای در بین کودکان و نوجوانان دارند و به یكی از پرسودترین صنایع برای تولیدكنندگان تبدیل شده اما مشکل از آنجایی شروع می شود که برخی از آنها به لحاظ محتوایی متناسب با فرهنگ جامعه ی ما نمی باشند و باعث کم تحرکی و حتی تاثیر مخرب بعضی از این بازی ها بر روحیه کودکان و نوجوانان می شود.
حسینی فر کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی در خصوص بازی های رایانه ای در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بیرجند؛گفت: امروزه کودکان و نوجوانان بسیار به بازی های رایانه ای وابسته شده اند و دیگر شوق و ذوق دودیدن بازی های بومی و محلی را ندارند.
وی با اشاره به اینکه بازی های رایانه ای مزیت هایی دارد افزود: این نوع بازی ها برای هماهنگ کردن حرکات دست ، چشم وایجاد خلاقیت مناسب است و همچنین امکان کشف کردن را به بچه ها می دهد اما نکته مهم اینجا است که بازی های رایانه ای باید در حد متعارف و در کنار بازی های محلی باشد.
این روانشناس بیان کرد: پدر و مادر ها باید به نوع و زمان بازی کردن فرزندان خود توجه داشته باشند بدین معنا که اگر کودک بازی های ترسناک را مدام تجربه کند امکان وابستگی شدید او به خانواده وجود دارد و از طرفی اگر بخواهد بصورت تمام وقت سرگرم بازی های رایانه ای باشد ممکن است فردی پرخاشگر شود.
حسینی فر در خصوص عدم وابستگی کودکان به بازی های رایانه ای ادامه داد: باید دانست که هرکودک فرزند زمان خودش است و نباید از دنیا عقب بماند بنابراین نمی توان بچه ها را به طور کامل از استفاده و یا بازی کردن با کامپیوتر منع کرد اما می توان آن را محدود و برای ساعات حذف شده بازی های فکری و حرکتی، کلاس های ورزشی و حتی انجام بازی های بومی و محلی را جایگزین کرد.
بطور کلی می توان گفت: بازی های بومی و محلی بهانه خوبی برای پر کردن اوقات فراغت و دست کشیدن از فضای مجازی و بازی های رایانه ای که امروزه ذهن بیشتر کودکان و نوجوانان را به خود مشغول و مجذوب نموده است.
با توجه اثرات سوء بسیاری از بازی های رایانه ای بر روحیات و خلقیات کودکان و نوجوانان می توان دست به دامان بازی هایی شد که درآن نه اثری از خشونت پیدا است و نه با فرهنگ ما بیگانه است بلکه تماما برخواسته شده از فرهنگ غنی مردمان همین مرز و بوم است .
از این رو با توجه به کارنامه درخشان استان خراسان جنوبی در سطح بازی های بومی و محلی شاید بتوان گفت در کنار برگزاری جشنواره ها که همه ساله در استان برگزار می شود مدارس نیز می تواند با انجام برنامه ریزی و هماهنگی، به نوبه خود سهم بسیار زیادی در حفظ و انتقال این میراث گران مایه به نسل های آینده داشته باشند بدین گونه که در کنار ورزش هایی چون فوتبال، بسکتبال، والیبال و غیره بازی های بومی و محلی را نیز به دانش آموزان آموزش دهند و آنها را استعداد یابی کنند.
گزارش از اکبرابادی
انتهای پیام/س