سیگار الکترونیکی شرایطی شبیه به استفاده از سیگار‌های رایج حاوی تنباکو را ایجاد کند. سیگار‌های الکترونیکی در اشکال مختلف در دسترس هستند، اما بدون در نظر گرفتن طراحی و ظاهر، این دستگاه‌ها به روشی مشابه عمل می‌کنند و از اجزا مشابهی ساخته شده اند.
بیشتر بخوانید: تاثیر مصرف سیگار الکترونیکی در افزایش ریسک مرگ نوزاد
سیگار الکترونیکی چگونه کار می‌کند؟
بیشتر سیگار‌های الکترونیکی از چهار بخش تشکیل شده اند، شامل:
- یک کارتریج یا مخزن که مایعی حاوی مقادیر مختلف از نیکوتین، طعم دهنده‌ها و مواد شیمیایی دیگر را نگهداری می‌کند
- یک المنت گرمایشی (تبخیر کننده)
- یک منبع نیرو (به طور معمول باتری)
- قطعه دهانی که فرد برای استنشاق استفاده می‌کند
در بسیاری از سیگار‌های الکترونیکی، پک زدن موجب فعال شدن بخش گرمایشی که از باتری نیرو می‌گیرد، شده که مایع درون کارتریج را به بخار تبدیل می‌کند. پس از آن، فرد آئروسول یا بخار حاصل را استنشاق می‌کند.
محبوبیت سیگار‌های الکترونیکی بین نوجوانان
سیگار‌های الکترونیکی بین نوجوانان و جوانان محبوب هستند. دسترسی راحت، تبلیغات جذاب، طعم‌های مختلف مایع، و باور به این که سیگار‌های الکترونیکی نسبت به سیگار عادی کم خطرتر هستند، به افزایش محبوبیت این دستگاه‌ها بین افراد این گروه سنی کمک کرده است.
افزون بر اثرات سلامت ناشناخته، شواهد اولیه نشان داده اند که استفاده از سیگار الکترونیکی ممکن است مسیر پیش روی نوجوانان برای استفاده از محصولات دیگر حاوی تنباکو، از جمله سیگار را هموار کند که به عنوان یکی از عوامل ابتلا به بیماری‌های مختلف و مرگ زودرس شناخته می‌شود. نتایج یک مطالعه نشان داد دانش آموزان سال نهم که از سیگار الکترونیکی استفاده می‌کردند، احتمال بیشتری داشت طی یک سال بعد استفاده از سیگار و دیگر محصولات حاوی تنباکو را آغاز کنند.
مطالعه‌ای دیگر از این نتایج پشتیبانی کرده و نشان داد دانش آموزان دبیرستانی که از سیگار الکترونیکی استفاده می‌کردند، نسبت به آن‌هایی که این کار را انجام نمی‌دادند، هفت برابر احتمال بیشتری داشت شش ماه بعد به پرسش استفاده از سیگار معمولی پاسخ مثبت بدهند. این در شرایطی بود که عکس این شرایط صادق نبود و دانش آموزانی که از سیگار استفاده می‌کردند، احتمال نداشت تا استفاده از سیگار الکترونیکی را گزارش کنند.
همانند مطالعه پیشین، این نتایج نشان می‌دهند نوجوانانی که از سیگار الکترونیکی استفاده می‌کنند در معرض خطر بیشتری برای استفاده از سیگار در آینده قرار دارند.
مطالعه‌ای دیگر نیز ارتباط بین سیگار الکترونیکی و استفاده از سیگار معمولی در آینده را نشان داده است. این مطالعه نشان داد که استفاده از سیگار الکترونیکی ممکن است هرچه بیشتر نوجوانان و جوانان را به استفاده از سیگار معمولی تشویق کند.
افزون بر این، مطالعه‌ای با حضور بزرگسالان سیگاری در اروپا نشان داد آن‌هایی که از سیگار الکترونیکی استفاده می‌کردند، نسبت به آن‌هایی که تنها از سیگار معمولی استفاده می‌کردند، احتمال کمتری داشت سیگار کشیدن را کنار بگذارند. همچنین، افرادی که از سیگار الکترونیکی استفاده می‌کردند، در مقایسه با افرادی که این کار را انجام نمی‌دادند، سیگار بیشتری می‌کشیدند.
در مطالعه‌ای دیگر با حضور ۸۰۰ شرکت کننده که گفته بودند برای کمک به ترک سیگار معمولی از سیگار الکترونیکی استفاده می‌کنند، تنها ۹ درصد این افراد یک سال بعد ترک سیگار را گزارش کردند. با این وجود، به انجام مطالعات بیشتر برای درک بهتر این که استفاده از سیگار الکترونیکی به استفاده منظم از سیگار و محصولات حاوی تنباکو منجر می‌شود، نیاز است.
تاثیر سیگار الکترونیکی بر مغز
نیکوتین موجود در مایع سیگار الکترونیکی به راحتی از ریه‌ها جذب جریان خون می‌شود. با ورود به جریان خون، نیکوتین غدد آدرنال را تحریک می‌کند تا هورمون اپی‌نفرین (آدرنالین) ترشح کنند.
اپی‌نفرین سیستم عصبی مرکزی را تحریک می‌کند و فشار خون، نرخ تنفس، و ضربان قلب را افزایش می‌دهد. همانند بیشتر مواد اعتیادآور، نیکوتین مدار‌های پاداش مغز را فعال می‌کند و همچنین سطوح یک پیام رسان شیمیایی در مغز به نام دوپامین را افزایش می‌دهد که رفتار‌های پاداش دهنده را تقویت می‌کند. رضایت و لذت ناشی از تعامل نیکوتین با مدار پاداش، برخی افراد را به استفاده دوباره از نیکوتین به رغم خطراتی که برای سلامت انسان دارد، تشویق می‌کند.
اثرات سلامت سیگار‌های الکترونیکی چه هستند؟ آیا آنها امن‌تر از سیگار معمولی هستند؟
برخی پژوهش‌ها نشان داده اند در صورت جایگزینی سیگار با سیگار الکترونیکی به طور کامل، نمونه الکتریکی می‌تواند کمتر مضر باشد. اما نیکوتین در هر شکلی یک ماده مخدر به شدت اعتیادآور محسوب می‌شود. سیگار الکترونیکی با فعال کردن سیستم پاداش مغز، افرادی که از آن استفاده می‌کنند را در معرض خطر اعتیاد به مواد مخدر دیگر قرار می‌دهد.
همچنین، استفاده از سیگار‌های الکترونیکی ریه‌ها را در معرض مواد شیمیایی مختلف، از جمله آن‌هایی که به مایع مورد استفاده در این دستگاه‌ها افزوده می‌شود و دیگر مواد شیمیایی تولید شده طی فرآیند گرمایش و تبخیر قرار می‌دهند.
مطالعه‌ای که به بررسی برخی سیگار‌های الکترونیکی پرداخت، نشان داد که بخار آنها حاوی مواد سرطان‌زا و مواد شیمیایی سمی شناخته شده و همچنین نانوذرات فلزی سمی ناشی از خود دستگاه است. این مطالعه نشان داد که مایع مورد استفاده در سیگار‌های الکترونیکی در برخی برند‌ها حاوی سطوح بالایی از نیکل و کروم بوده و همچنین حاوی سطوح کم کادمیوم هستند. کادمیوم یک فلز سمی که در دود سیگار نیز یافت می‌شود و می‌تواند موجب مشکلات و بیماری‌های تنفسی شود. پژوهش‌های بیشتری در زمینه پیامد‌های سلامت مواجهه مداوم با این مواد شیمیایی باید صورت بگیرد.
آثار سلامت سیگار الکترونیکی بر نوجوانان
دوره نوجوانی مقطعی حساس برای رشد مغز محسوب می‌شود. افراد جوان که از محصولات نیکوتین به هر شکلی، از جمله سیگار الکترونیکی، استفاده می‌کنند، در معرض خطر آثاری بلند مدت قرار دارند، زیرا نیکوتین بر رشد سیستم پاداش مغز اثر می‌گذارد و تداوم استفاده از سیگار الکترونیکی می‌تواند نه تنها اعتیاد به نیکوتین را موجب شود، بلکه می‌تواند مواد مخدر دیگر مانند کوکائین و مت‌آمفتامین را هرچه بیشتر برای مغز در حال رشد یک نوجوان جذاب و لذت بخش سازد.
همچنین، نیکوتین بر رشد مدار‌های مغز که توجه و یادگیری را کنترل می‌کنند، اثر می‌گذارد. از خطرات دیگر می‌توان به اختلالات خلق و خو و مشکلات دائمی در کنترل انگیزه‌های ناگهانی اشاره کرد.
آیا سیگار الکترونیکی می‌تواند به ترک سیگار کمک کند؟
برخی افراد بر این باورند که سیگار الکترونیکی ممکن است به کاهش هوس نیکوتین در افرادی که قصد ترک سیگار را دارند، کمک می‌کند. با این وجود، سیگار الکترونیکی به عنوان یک ابزار کمکی مورد تایید مراکزی مانند سازمان غذا و داروی آمریکا نیست و هیچ شواهد علمی قطعی در زمینه اثربخشی این دستگاه‌ها برای ترک سیگار وجود ندارد.
سیگار‌های الکترونیکی به طور کامل و از جنبه‌های مختلف در مطالعات علمی ارزیابی نشده اند. در حال حاضر، داده‌های کافی درباره ایمنی سیگار الکترونیکی، آثار سلامت آن در مقایسه با سیگار معمولی، و این که در ترک سیگار مفید هستند یا خیر وجود ندارند.
منبع: عصر ایران
انتهای پیام/