به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، بازی های بومی و محلی نیز همچون دیگر آداب و رسوم کهن، پیشین و یادگار اجداد و نیاکان ما به دست فراموشی سپرده شده اند که عواملی همچون رشد تکنولوژی و فضای مجازی، شرایط تغییر زندگی (آپارتمان نشینی)، تعداد کم فرزندان در خانواده، کمبود امنیت در محله ها و کوچه ها، ایجاد و تشکیل خانه های بازی و الکترونیکی، شهر بازی های کودک در فضای سر پوشیده و عوامل دیگر بر این امر موثر بوده است. خوشبختانه بعضی بازی ها هنوز در بعضی خانواده ها و یا دورهمی ها استفاده می گردد. به منظور آشنایی بیشتر و شناساندن هرچه بیشتر بازی های بومی و محلی شادگان و هندیجان، دو شهرستان استان خوزستان با کارشناسان مربوطه گفت وگویی داشتیم.
آشنایی با بازی های بومی و محلی هندیجان
بندر هندیجان، شهری تاریخی با قدمت بیش از 3000 سال در جنوب شرقی استان خوزستان قرار گرفته است. دارای بازی های بومی و محلی متعددی از جمله ملابرس، بردار و بدو، سایه مهتو، کربلا بازی، پیتو، چوکلی، شالیکو، بل بگروس و پشکل گاله است که جهت شرح و شیوه ی 2 مورد از بازی های فوق با زینب موسوی، مربی فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهرستان هندیجان گفتگویی داشتیم.
بازی محلی بردار و بدو
زینب موسوی، مربی فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهرستان هندیجان در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز،گفت: همان طور که از اسم این بازی بر می آید، یک بازی پرهیجان و جذاب است که با تقسیم بازیکن ها به دو گروه آغاز می شود و هر کس سریع تر و چابک تر باشد برنده است . در این بازی علاوه بر سرعت و دقت، باید از غافل گیری حریف هم استفاده کرد . برای انجام این بازی فقط به یک شی مثل توپ نیاز هست.
وی افزود: این بازی به این ترتیب انجام می شود که یک نقطه مرکزی در میدان بازی درنظر گرفته می شود، شی انتخابی را در آن نقطه قرار می دهند، از هر گروه یک نفر به صورت کمی خمیده در کنار توپ قرار می گیرد و یک دست برای برداشتن توپ و دست دیگر برای زدن حریف آماده می شود، یک دو سه که اعلام شد، هر کدام باید سعی کند توپ را بقاپد و از خط مشخص شده عبور کند و به سمت گروه خود بدود ،اگر توانست بدون برخورد دست حریف به بدنش توپ را به گروه خود برساند برنده است. به همین منوال تمام اعضا دو گروه ، دو به دو در مقابل هم قرار می گیرند و فرصت برداشتن توپ و فرار دارند تا در نهایت گروه برنده مشخص شود.
موسوی بیان کرد: این بازی به امکانات خاصی نیاز ندارد و در کوچه، حیاط مدرسه، میدان فوتبال و حتی سالن قابل اجراست.
بازی محلی کربلا بازی
مربی فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهرستان هندیجان اظهار کرد: کربلا بازی، یک بازی جذاب شبیه پر یا پوچ است که البته می توان گفت جذابیت این بازی از پر یا پوچ هم بیشتر است. چرا که هیجان پرش هم در آن وجود دارد.
وی ادامه داد: این بازی هم با یار کشی دو سرگروه آغاز می شود و نحوه انجام آن به این ترتیب است که تمام افراد دو گروه در کنار خط آغاز بازی بر روی زمین می نشینند و پاهایشان را کشیده می کنند. سرگروهی که گل را در دست دارد باید آن را بین پاهای یکی از افراد گروهش پنهان کند، البته سرگروه گروه مقابل نباید به این پنهان کردن نگاه کند و بعد از اینکه سرگروه گروه اول گل را پنهان کرد، اعلام می کند و سرگروه گروه دوم وارد عمل می شود و همچون بازی پر یا پوچ باید حدس بزند گل در نزد چه کسی قرار دارد.
مربی فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهرستان هندیجان افزود: اگر درست حدس زد و گل را یافت و آن را بدست آورد بازی را به همان ترتیب با گروه خود ادامه می دهد اما اگر اشتباه تشخیص داد و نتوانست گل را پیدا کند ، گل در نزد سرگروه گروه اول می ماند و فردی که گل در زیر پایش پنهان شده بوده باید بایستد و به سمت جلو (خط پایان ) جفت پا بپرد ودر جایی که پرید بر روی زمین بنیشند . هر گروهی بتواند افراد خود را زود تر به خط پایان برساند برنده است.
آشنایی با بازی های بومی و محلی شادگان
شهرستان شادگان در فاصله 120 کیلومتری اهواز واقع شده است و دارای آب و هوای گرم و بیابانی است. این شهرستان در زمینه شعر عربی در خوزستان مشهور بوده و مردمش عمدتا عرب هستند.
به منظور آشنایی با تعدادی از بازی های رایج در این شهرستان با صغری آلبوغبیش، مربی فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شادگان گفتگویی داشتیم.
صغری آلبوغبیش، مربی فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شادگان در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، گفت: بازی حدس بزن و کامل کن، بازی برای گروه سنی ج-د است که وسایل و تجهیزات مورد نیاز آن وایت برد و ماژیک بوده که نیاز به 10 نفر بازیکن دارد.
وی افزود: قوانین و مقررات این بازی بدین صورت است که در مدت معین باید جواب سوالات داده شود، هدف این بازی افزایش تمرکز و ایجاد گستردگی دامنه لغات بازیکنان است.
آلبوغبیش بیان کرد: بازی حدس بزن و کامل کن بدین صورت است که مربی کلمه ای که چند نشانه از آن جا افتاده است را بر روی تابلو می نویسد و از اعضا می خواهد تا کلمه را کامل کند.
بازی محلی لال بازی
مربی فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شادگان اظهار کرد: بازی لال بازی، برای گروه سنی ج-د است که نیاز به 20 نفر بازیکن دارد. قوانین و مقررات این بازی بدین صورت است که شرکت کننده ها نباید صحبت کنند و اشارات باید قابل درک باشد.
وی ادامه داد: بازی لال بازی، بدین صورت است که مربی یک کلمه را به یکی از اعضا نشان می دهد. عضو باید حرکاتی را به صورت نمایشی و پانتومیم بدون استفاده از گفتار برای اعضای دیگر اجرا کند، به طوری که اعضا کلمه را حدس بزند.
بازی محلی بادکنک های کتاب خوان
مربی فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شادگان افزود: بازی بادکنک های کتاب خوان، برای گروه سنی ج-د است که وسایل و تجهیزات مورد نیاز آن بادکنک و کاغذ بوده و نیاز به 10 نفر بازیکن دارد.
وی بیان داشت: قوانین و مقررات این بازی بدین صورت است که قفسه کتابخانه نباید به هم ریخته شود، بادکنک ها در عرض 10 ثانیه ترکانده شود و 2تا 3 دقیقه فرصت برای پیدا کردن کتاب مورد نظر است.
صغری آلبوغبیش افزود: بازی بادکنک کتاب خوان، بدین صورت است که مربی نام چند کتاب را در چند بادکنک باد شده قرار می دهد و به طور همزمان از اعضا می خواهد که بادکنک هایی که در اختیار دارند، در مدت زمان معین بترکاند و بعد از خارج شدن نام هر کتاب جای آن را در قفسه ها پیدا کند و کمی از آن را برای اعضای دیگر قصه گویی کند.
بازی محلی هفت سنگ
مربی فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شادگان ادامه داد: بازی هفت سنگ برای گروه سنی ب-ج است و نیاز به 7 عدد چوب یک اندازه و یک عدد توپ کوچک داشته و تعداد بازیکنان مورد نیاز 10 نفر است.
وی گفت: از قوانین و مقررات وضع شده برای این بازی این است که در عرض 30 ثانیه بازیکن توپ را پرتاب و مهره ها روی هم بچیند. مهره ها به ترتیب باید چیده شود.
آلبوغبیش در پایان اذعان کرد: هدف این بازی افزایش تمرکز حواس، هدف گیری، سرعت عمل و دقت افزایی بازیکنان است. روش این بازی بدین صورت است که 7 مهره هم اندازه به 2 رنگ سیاه و سفید روی هم چیده می شوند. توپ به فاصله 3 متر دست بازیکنان قرار می گیرد. بازیکن 30 ثانیه فرصت دارد توپ را به مهره بزند و مهره ها راروی و یکی در میان سیاه و سفید بچیند.
بازی های بومی و محلی با استفاده از امکانات کم و ابزار و وسایل در دسترس بچه های قدیم را مشغول و در بیشتر آن ها تحرک و شادی را برای آن ها به ارمغان داشت. خصوصا این که قدرت خلاقیت زیادی را به آن ها می داد. هسته ای خرما و یا یک تکه استخوان، شال و تکه های چوب می توانست تا ساعت ها بچه ها را سرگرم کند و با تحرک و جنب و جوشی که در حین بازی داشتند، اشتهای کافی برای غذاخوردن پیدا می کردند، اما متاسفانه امروزه کودکان شادی و کودکی را تجربه نمی کنند و یک جا نشسته و یا سرگرم تماشای تلویزیون و یا بازی های رایانه ای شده اند و باعث شده که سلامتی روحی و جسمی آن ها به خطر بیفتد. همچنین بچه ها در گذشته از همان سن کودکی وارد رابطه و تعامل اجتماعی می شدند، ولی امروزه بیشتر کودکان منزوی و افسرده شده اند.
گزارش از مهتاب محمدحسینی
انتهای پیام/ح