حقایقی عجیب و جالب درباره ی تجزیه جسد انسان بعد از مرگ

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان؛ مرگ، جسد و قبرستان! با شنیدن این کلمات حتما تصاویر ناخوشایندی جلوی چشم هایتان ظاهر می‌شود. جسد‌هایی که بوی متعفنی دارند و حشرات به آن‌ها هجوم برده اند و اسکلت‌های ترسناکی که در خاک خفته اند. این تصاویر ناخوشایند پای ثابت بسیاری از فیلم‌های ترسناک یا حتی کابوس‌های شبانه‌ی ما هستند. اما افسانه‌های زیادی درباره‌ی جسد انسان و روند تجزیه‌ی آن وجود دارد که بعضاً واقعیت ندارند. اما حقیقتاً تا تجزیه‌ی کامل چه بر جسد انسان می‌گذرد؟ با حقایقی عجیب و جالب درباره‌ی تجزیه جسد انسان بعد از مرگ همراه باشید.

۱- فرآیند تجزیه تقریبا بلافاصله بعد از مرگ شروع می‌شود

حدود چهار دقیقه بعد از آخرین نفسی که می‌کشیم، به دلیل کمبود اکسیژن در بدن، سلسله اتفاقاتی در مقیاس میکروسکوپیک شروع به رخ دادن می‌کند: سطح کربن دی اکسید و اسیدیته در جریان خون بالا می‌رود و ضایعات سمی انباشته می‌شوند و همین مسأله باعث سمی شدن سلول‌ها می‌شود. بعد از آن، آنزیم‌های درون سلول‌ها شروع به فرسودن آن‌ها می‌کنند. این فرآیند از اندام‌هایی مثل کبد و مغز شروع می‌شود که بیشترین آنزیم و آب را درون خود دارند.

بیشتر بخوانید: روح انسان پس از مرگ کجاست و چه حالی دارد؟

یکی از اولین نشانه‌های مشهود مرگ، کدر شدن چشم‌ها است، چون دیگر به قرنیه‌ها مایعات و اکسیژنی نمی‌رسد. این فرآیند می‌تواند ۱۰ دقیقه بعد از مرگ شروع شود.

۲- فرآیند تجزیه پنج مرحله دارد

مرحله‌ی اول «اتولیز یا خود هضمی سلولی» نام دارد: سلول‌ها به دلیل فعالیت آنزیم‌ها متلاشی می‌شوند و مایعات درون آن‌ها به بیرون تراوش می‌کند. روی پوست تاول‌هایی مملوء از مایعات به وجود می‌آید که در اثر آن لایه‌های بزرگی از بدن به راحتی جدا می‌شود.

در همین حین، باکتری‌های ناهوازی (موجوداتی که بدون اکسیژن زنده و فعال هستند) ساکن روده‌ها شروع به تجزیه‌ی سلول‌ها می‌کنند و از اینجا مرحله‌ی دوم یعنی «باد کردن» شروع می‌شود. با شروع فعالیت این میکروب ها، درون روده گاز‌هایی انباشته شده و حجم بافت‌های اطراف زیاد می‌شود. این گاز‌ها در واکنش با هموگلوبین (نوعی پروتئین موجود در گلبول‌های قرمز خون) ماده‌ی سبز رنگی درون رگ‌ها تولید می‌کنند و پوست ابتدا به رنگ سبز و بعد سیاه در می‌آید.

مرحله‌ی سوم «تجزیه‌ی فعال» نام دارد که در اثر آن بافت‌ها شروع به آب پس دادن می‌کنند و این مایعات از حفره‌های بدن مثل دهان، بینی و ... به بیرون تراوش می‌کنند. توده‌های بافت‌های بدن با فعالیت کرم‌های مگس و باکتری‌ها از بین می‌روند.

مرحله‌ی چهارم یعنی «تجزیه‌ی پیشرفته» زمانی رخ می‌دهد که با فعالیت حشرات، بیشتر بافت‌های نرم از بین رفته اند، باقیمانده‌ی پوست خشک و سفت شده و اسکلت بدن آشکار شده است. وقتی دیگر چیزی برای تغذیه‌ی کرم‌های مگس باقی نمانده باشد، نوبت به حشرات دیگری مثل سوسک‌ها می‌رسد. این حشرات قادرند بافت‌های نرمی که سفتی بیشتری دارند مثل تاندون ها، رباط‌ها و حتی غضروف‌ها را تجزیه کنند.

مرحله‌ی آخر «تجزیه‌ی استخوانی» است. عوامل مختلفی منجر به تجزیه یا تکه تکه شدن استخوان‌ها می‌شود. برای مثال، خاک اسیدی ۷۰ درصد مواد تشکیل دهنده‌ی استخوان‌ها را از بین می‌برد. عوامل فیزیکی هم می‌توانند باعث تجزیه‌ی استخوان‌ها شوند مثل هجوم جانوران لاشخور یا فرسودگی تدریجی بر اثر قرار گرفتن درون جریان آب.

مدت زمان هر یک از مراحل فوق به عواملی مثل دما، شرایط دفن و وجود میکروب ها، حشرات و جانوران لاشخور بستگی دارد. به ویژه میزان دما تأثیر زیادی در مرحله‌ی تجزیه‌ی فعال دارد، چون مگس‌ها در ماه‌های گرم تخم گذاری می‌کنند، بنابراین در دما‌های پایین‌تر روند تجزیه کندتر است. طی اولین سال استخوان‌ها به تدریج بی رنگ می‌شوند و ممکن است روی سطح آن‌ها خزه رشد کند. شکاف‌های بزرگ بعد از گذشت حدود یک دهه به وجود می‌آیند.

۳- جسد‌ها آنقدر‌ها هم بدبو نیستند

تصور عمومی این است که جسد‌ها همیشه بوی متعفنی دارند، اما اغلب اینطور نیست.

در مرحله‌ی باد کردن، گاز‌های بدبویی تولید می‌شوند، اما با تداوم فرآیند تجزیه، این بو‌ها کمتر می‌شوند. بوی بد یک جسد در تابستان، بعد از ده روز یا کمتر از بین می‌رود.

ترکیبی از گاز‌ها باعث به وجود آمدن بوی متعفن اجساد می‌شوند. با تجزیه‌ی بعضی اسید‌های آمینه توسط باکتری‌ها گاز‌های سمی و مضری تولید می‌شوند که می‌توانند از طریق پوست جذب شوند یا جای اکسیژن را بگیرند. به همین دلیل این مسأله می‌تواند سلامت کسانی که در فضا‌های بسته با اجساد در حال تجزیه سر و کار دارند به خطر بیندازد.

۴- باکتری‌ها می‌توانند به تعیین دقیق‌تر زمان مرگ کمک کنند

حشره شناسان قانونی (شاخه‌ای از علم جرم شناسی و پزشکی قانونی) از حشرات برای تخمین زمان مرگ استفاده می‌کنند، اما سرنخ‌های بیولوژیک احتمالی دیگری هم وجود دارد. دانشمندان حوزه‌ی پزشکی قانونی در حال تحقیق بر روی تأثیر باکتری‌ها بر روی روند تجزیه‌ی اجساد هستند.

بعضی محققان با بررسی نکروبیوم یا همان اجتماع باکتری‌ها و قارچ‌های یافت شده درون یک جسد تلاش دارند متوجه شوند که آیا تغییرات نکروبیوم و اینکه کدام گونه از باکتری‌ها و دیگر میکروب‌ها در هر یک از مراحل فرآیند تجزیه حضور دارند، می‌تواند به تخمین زمان مرگ کمک کند یا خیر. بعضی از این میکروب‌ها از جمعیت میکروبی ساکن بدن انسان و بعضی از آن‌ها از خاک محل دفن جسد هستند یا از طریق مگس ها، دیگر حشرات و جانوران لاشخور به جسد منتقل می‌شوند.

۵- بدون وجود حشرات یا باکتری‌ها فرآیند تجزیه کند می‌شود

در سال ۱۹۷۷ در یکی از قبرستان‌های ایالت تنسی امریکا بر روی تابوت شکسته‌ی ویلیام شای، سرهنگی که در سال ۱۸۶۴ از دنیا رفته بود، جسد بدون سر مردی را پیدا کردند که لباس رسمی به تن داشت. پزشک قانونی در بررسی هایش متوجه شد جسد در مراحل اولیه‌ی تجزیه باقی مانده و گوشت آن هنوز صورتی رنگ بود، به همین دلیل پزشک ابتدا زمان مرگ را حداکثر یک سال قبل تخمین زد. اما نکته‌ی عجیب آن بود که لباس‌های جسد از مد افتاده بودند و جنس کفش هایش از موادی قدیمی بود. سر جسد بعد‌ها درون تابوت پیدا شد و آثار روش‌های قدیمی دندان پزشکی بر روی دندان‌های آن پیدا بود. تمامی این موارد پزشک قانونی را به این نتیجه رساند که این جسد همان سرهنگ درگذشته، ویلیام شای بود. قبر دزد‌ها جسد او را با عجله و شدت از تابوتش بیرون کشیده بودند. این جسد ۱۱۳ ساله به خوبی حفظ شده بود، چون آن را با شیمیایی مومیایی کرده بودند و تابوت چدنی آن کاملا بسته بود، در نتیجه حشرات و میکروب‌ها راه نفوذی به درون تابوت نداشتند و روند تجزیه در مراحل اولیه باقی مانده بود.

۶- شرایط محیطی هم می‌تواند روی روند تجزیه تأثیر بگذارد

بعضی شرایط محیطی به حفظ جسد و ایجاد یک مومیایی طبیعی کمک می‌کنند.

در سال ۱۹۹۹ در کوهستان آند کشور آرژانتین جسد یک دختر نوجوان اینکایی کشف شد که گویی به خواب رفته بود. این دختر برای پیشکشی به خدایان آنجا رها شده بود و ۵۰۰ سال از مرگش می‌گذشت، اما موها، پوست و لباس هایش تقریبا سالم باقی مانده بود. ارتفاع زیاد، دمای پایین و کمبود اکسیژن منجر به حفظ شدن جسد او شده بود.

در نمونه‌ای دیگر، در سال ۱۹۹۱ در یکی از دهکده‌های کوهستان آلپ مومیای طبیعی مردی کشف شد که ۵۳۰۰ سال قبل از دنیا رفته بود و در مجموع تقریبا سالم باقی مانده بود. اگرچه توده‌های یخ، آب بدنش را از بین برده بودند، اما پوست، دیگر بافت ها، اندام‌ها و استخوان هایش به خوبی حفظ شده بودند.

۷- ویروس‌های بیماری زا می‌توانند از فرآیند تجزیه در امان بمانند

بسیاری از ویروس‌های بیماری زا حتی بعد از مرگ انسان هم می‌توانند به حیات خود ادامه دهند. ویروس ابولا بعد از مرگ شخص مبتلا هم قابل سرایت است. این ویروس درون خون و دیگر مایعات بدن باقی می‌ماند. هر گونه تماس با پوست شکافته یا غشاء مخاطی (که بینی، دهان و دیگر حفره‌های بدن را می‌پوشاند) جسد برای انتقال آلودگی کافی است. به همین دلیل سازمان بهداشت جهانی توصیه می‌کند اجساد آلوده به این ویروس به سرعت و به شکلی ایمن درون تابوت دفن شوند و کسانی که با این اجساد سر و کار دارند از دستکش محافظ استفاده کنند. این ویروس تا یک هفته درون جسد پستانداران زنده می‌ماند.

نوروویروس (عامل آنفولانزای معده) هم به شکلی مشابه ابولا می‌تواند سرایت کند و ابتلا به آنفولانزا به واسطه‌ی تماس با مخاط آلوده‌ی جسد امری شدنی است. ویروس آبله هم تا یک قرن درون زخم‌های شخص مرده باقی می‌ماند، اما از طریق جسد به شخص زنده سرایت نمی‌کند.

منبع: روزیاتو

انتهای پیام/

۷ حقیقت عجیب و جالب درباره تجزیه جسد انسان بعد از مرگ