چنارها شاید امروز قدیمی‌ترین ساکنان تهران باشند، ساکنانی که این روزها یک به یک از این شهر کوچ می‌کنند و می‌روند. کسی امروز نمی‌داند که از ۶۰هزار درخت چنار ساکن تهران عمر چه تعدادی از آنها به سر رسیده و قطع شده‌اند و چه تعدادی هنوز در خیابان ولیعصر پا برجا مانده‌اند تا عابران از خنکای نسیمی که در شاخ و برگ‌های شان می‌وزد به وجد آیند.
«تنها 15 هزار و 866 اصله چنار باقی مانده است»؛ این آخرین آمار است که مسئولان از تعداد درختان چنار به جای مانده از خیابان ولیعصر در اسفندماه سال 96 ارائه داده‌اند. درختانی که شمارشان در منابع مختلف در آغازین روزهای زندگیشان در خیابان ولیعصر به 60 هزار اصله می‌رسیده و حالا نزدیک به 45 هزار اصله آن به دلایل مختلف نابود شده است. یکی از این دلایل مرگ ناگهانی تعدادی از آنها در اسفندماه سال گذشته بود. مرگی که آفت سرطان رنگی برای آنها رقم زد.
در آن زمان علی محمد مختاری، مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهرداری تهران اعلام کرده که «برخی از درختان خیابان ولیعصر به نوعی قارچ با عنوان «سرطان رنگی» گرفتار شده‌اند و طبق نظر کارشناسان به منظور جلوگیری از سرایت این نوع قارچ درختان مذکور باید با درختان سالم جایگزین و حتی خاک آن قسمت نیز تعویض شود.»
گرچه او تعداد دقیق درختانی که قرار بود قطع شوند را اعلام نکرد اما گفت: «در فاز اول پروژه احیاء درختان خیابان ولیعصر 400 تا 700 اصله درخت چنار جایگزین درختان آفت زده می‌شود» طرحی که فاز اول آن قرار بود تا پایان اسفندماه اجرایی و گونه‌های دیگری که به صورت سلیقه‌ای و توسط مناطق در این خیابان کاشته شده بود نیز به مرور با چنار جایگزین شود و تا پایان سال 97 پروژه احیاء درختان خیابان ولیعصر به صورت صددرصد به اجرا درآید.
گرچه از میزان اجرایی شدن این طرح تاکنون از سوی سازمان‌های زیر مجموعه شهرداری اطلاعی در دست نیست اما روز گذشته شهردار منطقه 3 شهرداری تهران از اجرای طرح ساماندهی و احیاء درختان چنار خیابان ولیعصر(عج) خبر داده است.
مصطفی سلیمی با اشاره به اجرای عملیات کنترلی ساماندهی و احیاء درختان چنار گفته است: «پایش مستمر درختان، نظافت عمومی و سله شکنی بستر پای درختان، تنظیم و مدیریت آبیاری، حذف تنه جوش و پاجوش درختان، تغذیه درختان جهت رفع کلروز و محلول‌پاشی از جمله اقداماتی است که در این راستا انجام شده است.»
بیشتربخوانید:شیوع آفت سرطان رنگی علت قطع درختان خیابان ولی عصر(عج) است
شهردار منطقه 3 ادامه داده است: «برای درختان چنار ضعیف خیابان ولیعصر (عج) حد فاصل ایستگاه پل همت تا ایستگاه میرداماد شرق از روش تیمار با قارچ‌کش رورال‌تی‌اس، تغذیه گیاه با کود 20.20.20 و آهن سکوسترون استفاده شد.» سلیمی خاطرنشان کرده است: «همچنین برای تنظیم و مدیریت آبیاری از روش کنترل و مهار فاضلاب سازمان جهت جلوگیری از خشک شدن تدریجی درختان چنار واقع در خیابان ولیعصر (وجود آلودگی و فلزات سنگین) استفاده شده است.»
کار احیای درختان چنار اگرچه از اسفندماه سال گذشته آغاز شده است اما کسی نمی‌داند که حال و روز نهال‌هایی که در آن روزها کاشته شده‌اند چطور است؟ چنارهایی که بسیاری از کارشناسان معتقد بودند که اگر در شرایط و وضعیت آن روزها در این خیابان کاشته شوند سرنوشتی بهتر از قطع شدن یا خشک شدنشان وجود نخواهد داشت.
حسین آخانی، عضو هیات علمی دانشکده زیست‌شناسی دانشگاه تهران پیشتر در این باره گفته بود: «چنارها و بخش عمده فضای سبز تهران که در امتداد خیابان‌ها و کوچه‌ها قرار گرفته به دلیل اینکه فضای رشد لازم برای آنها فراهم نیست در تنش قرار دارند. حال کاشتن چنارهای جوان‌تر در این فضا کار عاقلانه‌ای به نظر نمی‌رسد.»
او در این باره گفته: «فرض کنید پدر یک خانواده به اندازه کافی توانایی تامین مواد غذایی و بهداشت را برای فرزندانش ندارد و این فرزندان در اثر بیماری، فقر و گرسنگی بمیرند. به دنیا آوردن فرزندانی دیگر اما در این شرایط نمی‌تواند تصمیمی درست باشد چرا که تضمینی وجود ندارد تا فرزندان جدید در سالهای بعد به سرنوشت دیگران یعنی مرگ مواجه نشوند. پدر خوب باید ابتدا سعی کند تا شرایطی که باعث مرگ فرزندان شده است را رفع کند و از این ماجرا ابتدا فرزندان باقیمانده سود می‌برند چرا که در شرایط مطلوب در درجه اول آنها سلامتی خود را به دست خواهند آورد.»
او گفته است: «در شهرداری به دلیل فشارهای مختلف از سوی مدیران رفتارهای نمایشی بسیاری دیده‌ایم. مهمترین اقدامی که سازمان بوستان‌ها و فضای سبز تهران می‌توانند انجام دهند به جای جایگزین کردن چنارهای جدید در خیابان ولیعصر این است که حق خاک و آب طبیعی درختان را به آنها برگردانند. اگر این کار را انجام دهند طبیعی است که کاشت درختان جدید نیز می‌توانند شانس موفقیت بیشتری داشته باشند. اما اگر این حق طبیعی را به رسمیت نشناسند طبیعی است که کاشت درختان چنار جدید به بن بست می‌خورد و احتمال نتیجه بخش بودن آن زیاد نخواهد بود.»
تهران در آخرین روزهای سال 96 با چنارهای 78 ساله‌اش خداحافظی و سال 97 را با 400 یا 700 اصله چنار نوپا آغاز کرده است، چنارهایی که آن طور که کارشناسان معتقدند نمی‌توانند سال‌هایی زیادتر از همنوعان شان در تهران دوام آورند. شرایط زیست محیطی تهران در سالهای آینده شاید سخت‌تر از گذشته باشد و قطعا درختان چنار رنجورتر از گذشته خواهند بود. گزاره‌هایی که ردیف کردنشان در کنار هم سبب می‌شود این سوال مطرح شود که آیا درختان چنار می‌توانند باز هم مناسب‌ترین درختان برای تهران باشند؟
نگاه نو به فضای سبز شاید لازمه این روزهای کم آبی و شرایط محیط زیستی در تهران باشد. نگاهی که باید به اصلاح و بازسازی و احیای محیط‌های طبیعی شهر تهران بپردازد و اگر قرار باشد درختان چنار تهران احیا شوند باید با پژوهش همراه باشد. با این حال شهرداری منطقه 3 در راستای زندگی بهتر این چنارها در خیابان پر تردد ولیعصر در فاز دوم سعی در کاهش تنش‌ها در فضای رشد این درختان دارد.
منبع: ابتکار
انتهای پیام/