به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یاسوج یک باردیگر ماه محرم از راه رسید و حسینیه ها، تکایا، مساجد و... رنگ وبوی عزا داری وماتم به خود گرفته وسیاه پوش شده اند. شور حسینی در هر کوی و برزنی از ایران اسلامی مشاهده می شود.
در این میان موسیقی مذهبی و نوای عاشورایی جزو جدایی ناپذیر مراسم عزای سالارشهیدان است ،موضوعی که مختص ومحصول دیروز وامروز نیست وسالهاست که ایرانیان مسلمان بنابر اراداتی که به امام حسین دارند، هم نوا با موسیقی مذهبی مداحان درسوگ ومصیبت عظیم کربلا غرق درماتم واندوه می شوند.
البته همه این عشق وشور به زنده نگه داشتن واقع کربلا وآنچه بر امام حسین(ع) گذشت در طول عمر انقلاب اسلامی همواره مورد تاکید بوده ،چرا که درمتون شرعی ودینی ما همواره توصیه ودستورالعمل های زیادی درباره ضرورت عزاداری برای ائمه(ع) وبه خصوص امام حسین(ع) دیده می شود.
به همین دلیل ازهمان ابتدا بنیانگذار کبیر انقلاب این موضوع را مورد تاکید قرار داده ودراین باره بیان داشتند مجالس بزرگداشت سيد مظلومان و سرور آزادگان كه مجالس غلبه عقل بر جهل و عدل بر ظلم و امانت برخيانت و حكومت اسلامی بر حكومت طاغوت است هر چه با شكوهتر و فشرده تر برپا شود و بيرق های خونين عاشورا به علامت حلول روز انتقام مظلوم از ظالم هر چه بيشتر افراشته شود.
اما نکته مهم دراین مسئله کیفیت اقامه عزا برای سالارشهیدان است موضوعی که کانون وتمرکز اصلی آن به مداحان وهیئت های مذهبی بر می گردد،چرا که آنها با فعالیت وعملکرد خود نقش اصل را در زنده نگه داشتن نهضت حسینی به عنوان دلیل اصلی حفظ دین وفرهنگ ناب اسلامی بازی می کنند وهمین مسئله هم تکلیف سنگینی رابرعهده آنها می گذارد ومی طلبد که هم هیئت ها وهم مداحان با حساسیت بیشتری روی این موضوع تمرکز کنند.
بسياری از بزرگان و پژوهشگران دينی هم عقیده دارند که فرهنگ صحيح عزاداری سبب نگهبانی دين و روشن شدن حقايق دينی و نابودی بدعت هاو ترويج سنت ها می شود.
آنها تاكيد دارند كه در جهت تحقق اين مهم وظيفه مداحان و مرثيه سرايان و هيئت های عزاداری بيشتر از ساير افراد جامعه است و كسب جايگاه معنوی و تهذيب نفس توسط آنها اهميت خاصی دارد.
در واقع مداحان به عنوان نقطه ثقل هیئت های مذهبی در کنار خطیبان وگویندگان وظیفه دارند از اشعار ونواهایی استفاده کنند که بیانگر حقایق واقعه عاشورا وکربلا باشد تا بتواند تاثیرگذاری لازم را برجامعه وخصوصا نسل جوان داشته باشد، زیرا تجربه وشواهد موجود نشان داده نسل جوان ما تمایل وتوجه بیشتری نسبت به مداحان دارند وهمین جاست که دقیقا مشخص می شود یک نوای وموسیقی مذهبی تا چه میزان می تواند تعیین کننده باشد.
با همه این ها ، متاسفانه چندین سال است که شاهد شکل گیری بدعت وسبک جدیدی در بین مداحان هستیم وآنان با تقلید کورکورانه از خوانندگان پایه گذار فرهنگی غلط در این حوزه شده اند و زمینه تحریف وآسیب جدی را فراهم آورده اند.
موضوعی که اتفاقا مقام معظم رهبری هم نسبت به آن واکنش نشان دادند، ایشان دراین خصوص می فرمایند: من شنيده ام در مواردی از آهنگ های نامناسب استفاده می شود. مثلاً فلان خواننده طاغوتی يا غيرطاغوتی شعر عشقی را با آهنگی خوانده؛ حالاما بياييم در مجلس امام حسين (ع) و برای عشاق امام حسين، آيات والای معرفت را در اين آهنگ بريزيم و بنا كنيم آن را خواندن؛ اين خيلی بد است. خودتان آهنگ بسازيد. اين همه ذوق و اين همه هنر وجود دارد. يقيناً در جمع علاقه مندان به اين جريان كسانی هستند كه می توانند آهنگ های خوبِ مخصوص مداحی بسازند؛ آهنگ عزا، آهنگ شادی.
البته این اعتراض طی سالیان اخیر ازطرف مداحان برجسته ومطرح کشوری دیده می شود از جمله این افراد صادق آهنگران است.
اوپیش از این با بیان اینکه شاهد رونق گرفتن برخی از سبك های غربی و هيجان انگيز در مداحی ها و نوحه سرايی ها هستيم گفته بود برخی مداحان سعی می کنند با سبك های غربی و هيجان انگيز مداحی را به راه اندازند كه حاصل آن جز هيجان و شور مقطعی نيست و این موضوع یک آفت جدی است.
وی اضافه کرد: در مقتل خوانی و نوحه سرايی تنها هدف گريه و احساس عواطف است در حالی كه اگر محتوا و پيامی در اين سروده ها و بيان مطالب نباشد هيچ ثمری ندارد.
یک استاد دانشگاه که اتفاقا یکی از نوازندگان ساز و خواننده آواز سنتی است در تشریح این وضعیت با بیان اینکه موسیقی باید تعریف شود می گوید: موسیقی مذهبی درخت تنومند واصیلی که تعزیه،روضه و نوحه خوانی از شاخه های آن است.
وی با اشاره به اینکه موسیقی مذهبی در زندگی ما ریشه دارد اضافه کرد:موسیقی درکشورما به دلیل حضور خوانندگان زیرزمینی بی برنامه پیش می رود به همین دلیل هم مداحی کمتر فرصت پیشرفت و پویایی را پیدا می‌کند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: هدف مداحی، مدح یک واقعه با شکوه تاریخی است تا مردم به تفکر و تامل به این واقعه بپردازند و با حزنی که در مدح وجود دارد همراه شوند.
وی ادامه داد: مداحان در این راه باید هدف خود را پیدا کنند و بفهمند مسئولیت آنها فقط تولید هیجان نیست؛ تقلید کورکورانه آنها از ملودی‌های دیگر باعث می‌شود که مداحی از یک هنر مستقل و پویا تهی شود و در واقع مداحی به آنچه در کوچه و بازار اتفاق می‌افتد به عنوان موسیقی مصرفی وابسته شده است .
دراین میان استان کهگیلویه وبویراحمد به عنوان یک استان سراسر شیعه که از دیرباز تاکنون همواره حدیث عشق به سالارشهیدان را عمیق ومتفاوت به نمایش گذاشته ، دراین موضوع وضعیت به مراتب بهتری داشته وتاثیراین سبک در هیئت ها ومجالس عزاداری این استان کمرنگ بوده است.
کارشناس امور مبلغین سازمان تبلیغات اسلامی استان درباره تشریح وضعیت اعزام مبلغ وروحانیون گفت: درمحرم امسال 700 روحانی و مبلغ دینی به مناطق مختلف این استان اعزام شدند تا مردم را با معارف اهل بیت (ع) و امام حسین (ع) بیشتر آشنا کنند.
حجت‌الاسلام سید یاسین محمودی تبار تاکید کرد: آیین سوگواری امام حسین (ع) باید منطبق بر فرهنگ اسلامی و رهنمودهای بزرگان دین و معنویت باشد و از ورود بدعت‌ها به این آیین‌ها جلوگیری شود.
رئیس کانون مداحان استان نیز با بیان اینکه هزارو 218 هیئت مذهبی در شهرستان‌های مختلف این استان فعالیت می کنند گفت:یک هزار و 10 مداح در استان فعالیت می‌کنند که نقش مهمی در ترویج شعائر دینی و مذهبی بر عهده دارند.
وی درخصوص ساماندهی وآموزش وضعیت مداحان دراستان ابرازداشت:در این زمینه اقدام به برگزاری کلاس های آموزشی برای مداحان ومرثیه سران استان با حضور مداحان برجسته ومطرح کشوری کرده ایم که این اقدام مستمر قطعا در شناخت دقیق واقعه عظیم عاشورا و آنچه در کربلا گذشته موثر خواهد بود.
رواج ونهادینه شدن سبک موسیقی غربی وتقلید کورکورانه مداحان برای جذب جامعه در ایام محرم موضوعی نیست که بتوان به سادگی از کنارآن گذشت وباید تدبیر وتمهید ویژه ای دراین باره اندیشیده شود.
یک استاد دانشگاه و پژوهشگر و تاريخ شناس معتقد است باید برای مدیریت این وضعیت ابزارهای مناسب با شيوه های صحيح تبليغ بکارگرفته شود تا عوايد حاصل از انجام آنها مطلوب واثرگذار واقع شود.
علوی با بیان اینکه باید مردم برای مقابله با انحرافات و آسيب های عزاداری های سيدالشهدا حساس شوندافزود: جامعه علمی و دينی نیز نسبت به مداحی ها توجه نشان دهد و متون مقاتل روايی صحيح (روايت شده از بزرگان دين ) درباره عاشورا آموزش داده شود.
وی همچنین دقت و نظارت علمی برآثار شعرا و مرثيه سرايان را از ديگر راهکارهای موجود برای مقابله با انحرافات و بدعت های عاشورايی می داند و تاکيد می کند: نخبگان دينی از جمله علما و روحانيون متعهد بايد با يک برنامه ريزی دقيق وشايسته نسبت به شکل ومحتوای عزاداری نظر دهند وبا امکانات رسانه ای ، تبليغی وهنری درجهت تبيين ارزش ها ومعارف عظيم حماسه بزرگ عاشورا گام بردارند.
گزارش از یاسر سجاد پور
انتهای پیام/س