به گزارش خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، تحولات و اخبار سال گذشته در حوزه سیاست خارجی رخ داد که از مهم ترین آنها می توان به رویایی نهایی غرب و شرق در ادلب سوریه،به آتش کشیده شدن کنسولگری ایران در بصره، مطرح شدن استیضاح دونالد ترامپ در افکار عمومی آمریکا،نشست سه جانبه معاونان وزاری خارجه ایران، هند و افغانستان و اختلاف نظر در مورد سفر رئیس جمهور به نیویورک برای شرکت در نشست سالانه سازمان ملل،اشاره کرد. در این بسته خبری سعی در ارائه تحلیلی کوتاه در مورد مهم ترین رویدادهای هفته گذشته را داریم که در ادامه می خوانید.
یکی از مهم ترین رویدادهایی سال گذشته گذشته در صدر اخبار حوزه سیاست خارجی قرار داشت مربوط به رویارویی نهایی غرب و شرق در ادلب سوریه بود،زیرا پس از نشست تهران و مذاکره برای تعیین و تکلیف نهایی سرنوشت تروریست ها در این استان شمالی، شاهد موضع گیری های صریح تری از جانب کشورهای غربی بودیم به طوریکه آنها هر گونه حمله به ادلب را حمله به خود تفسیر کردند و در مورد هرگونه پیش روی ارتش سوریه برای انهدام آخرین مامن تروریست ها هشدار دادند. این موضوع به قدری به مرحله حساسی رسید که توطئه حمله شیمیایی در استان ادلب نیز قوت گرفت و بسیاری از کارشناسان اعلام کردند که غرب با حمله شیمیایی ساختگی مانند آنچه در دوما رخ داد می خواهد مانع نابودی گروه های تکفیری- تروریستی در سوریه شود. اما نکته قابل توجه همنوایی رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه با غرب در خصوص حمله به ادلب بود به طوریکه طی نشست تهران اعلام کرد، باید در ادلب سوریه آتش بس برقرار شود، اما این موضوع مورد موافقت دو طرف دیگر قرار نگرفت.
با توجه به این موضع گیری ، عده ای از بازی دو گانه ترکیه در خصوص تحولات سوریه خبر دادند و گفتند لحن اردوغان در نشست تهران ، صادقانه نبوده است و اردوغان هنوز باور نکرده که آتش بس همان کاری است که تروریست‌ها انتظار آن را دارند. همچنین مدعی شدند آمریکا درخصوص مسئله ادلب و سوریه با ترکیه هم مسیر و همگراست؛ اما از آنجا که آنکارا عضو اجلاس آستانه است اردوغان با لحنی آرام تر و لطیف تر ظاهر خواسته غربی ها را بیان کرد.خلاصه آنکه موضع گیری دو گانه یکی از اعضای نشست آستانه و اظهار و نظرهای طرف های غربی در خصوص حمله نهایی به ادلب آینده پیچیده ای را برای بحران سوریه رقم زده است.در این میان سناتور ریچارد بلک در مصاحبه‌ای اعلام کرد سرویس اطلاعاتی انگلستان (ام آی سیکس) قصد دارد با ترتیب دادن یک حمله شیمیایی جعلی در سوریه، آن را به گردن دولت سوریه بیندازد. وی همچنین مدعی شد تعدادی از حملات شیمیایی که قبلا در سوریه اتفاق افتاده، اقدامی جعلی از سوی انگلیسی‌ها بوده و با کمک نیرو‌های داوطلبی مانند کلاه سفید‌ها انجام شده است.بنابراین باید در روزهای آینده شاهد فتنه گری جدید غربی ها در ادلب سوریه باشیم.
انتشار خبری با این مضمون که کنسولگری ایران در بصره توسط عده‌ای از جوانان عراقی به آتش کشیده شده است ،به یکباره همه خبرنگاران را در تکاپو قرار داد تا اطلاع و صحت و سقم این ماجرا را از سخنگوی وزارت خارجه جویا شوند بنابراین بلافاصله بهرام قاسمی طی بیانیه ای اعلام کرد که خبر صحت دارد و عده ای از افراد تحریک شده به کنسولگری کشورمان در بصره هجوم برده اند و موجب خسارات مالی شده اند. این موضوع علاوه بر اینکه پای سفیر عراق را به وزارت خارجه باز کرد موجب شد تا هر کسی از نقطه نظر خود به تحلیل این رویداد بپردازد.برای مثال برخی کارشناسان علت حادثه بصره را به مشکلات داخلی عراق نسبت دادند و گفتند به دلیل اینکه دولت کنونی عراق نتوانسته خواسته‌های مردم این کشور در حوزه اقتصادی برآورده کندآنها به این عمل غیر دیپلماتیک دست زده اند،اما گروهی دیگر مدعی شدند این اتفاق در راستای تضعیف روابط دو کشور صورت گرفته است و دشمنان می خواهد با سرمایه گذاری بر روابط اجتماعی مردم دو کشور زنجیره ارتباط تهران - بغداد را قطع کنند.
در این مورد برخی کارشناسان اظهار کردند،بحث جمع شدن تعدادی از مخالفان جمهوری اسلامی ایران در بصره از مدت‌ها قبل وجود داشته است،به طوریکه این بحران به واسطه برخی از کمبود‌ها و نارسایی‌ها در سطح اجتماعی بصره بوجود آمده ولی به طرز مشکوکی به تهران ارتباط داده می‌شود، برای مثال کمبود برق یا آب از سوی برخی مخالفان کشورمان به گردن ایران انداخته می‌شود و این موضوع از گذشته وجود داشته است. همچنین مدعی شدند نباید فراموش کرد که بصره همواره مرکزی برای گروه‌های تندورو مانند بعثی‌ها و عناصری که علاقه‌ی زیادی به ایران ندارند، بوده است.
دونالد ترامپ از جمله شخصیت هایی است که همواره بیشترین اخبار سیاست خارجی کشورمان را در یک سال گذشته به خود اختصاص داده‌است .طی سال گذشته آنچه بیش از همه در کنار نام دونالد ترامپ مطرح شد موضوع استیضاح وی از جانب کنگره آمریکا بود به طوریکه برخی کارشناسان گفتند با برگزاری انتخابات میان دوره ای کنگره و راهیابی نسبی دموکرات ها به مجلس سنا و نمایندگان این احتمال وجود دارد که دونالد ترامپ استیضاح شود و واتر گیتی جدید در کاخ سفید رخ بدهد. فساد اخلاقی و پرونده دخالت روسیه در انتخابات آمریکا دو موضوعی هستند که از دید کارشناسان درصد احتمال استیضاح دونالد ترامپ را بالا می برند. در نتیجه چشم افکار عمومی به دستان رابرت مولر بازپرس پرونده دخالت روسیه است تا دو نالد ترامپ پای میز استیضاح حاضر شود.
در این مورد نیز کارشناسان گفتند باید پرونده دخالت روسیه در انتخابات آمریکا به جاهای مهمی برسد، زیرا فشار اصلی بر رئیس جمهور آمریکا از این ناحیه است هر چند دموکرات ها با توجه به امکان جانشینی فرد تندوریی همچون مایک پنس به جای رئیس جمهور تا برگزاری دوباره انتخابات،تمایل چندانی به استیضاح ندارند.همچنین تاکید کردند استیضاح ترامپ به سادگی امکان پذیر نیست، زیرا در ساختار سیاسی ایالات متحده، بر خلاف خیلی از کشورها، حزب رقیب نمی‌تواند به هر دلیلی و به راحتی یک مقام دولتی را استیضاح کند.
یکی دیگر از مهم ترین رویدادهای خبری سال گذشته نشست سه جانبه سه کشور ایران ،هند و افغانستان بود به طوریکه سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه کشورمان سه شنبه 20 شهریورماه با انتشار پستی در صفحه شخصی خود از برگزاری اولین اجلاس سه جانبه معاونین وزرای خارجه ایران، افغانستان و هند، با محوریت همکاری‌های اقتصادی و مقابله با تروریسم و مواد مخدر، در کابل خبر داد. این نشست از عزم جدی کشورهای منطقه برای شبکه سازی اقتصادی خبر داد به خصوص اینکه با بازگشت دوباره تحریم ها ایران تلاش دارد تا جاییکه ممکن است مناسبات اقتصاد خود را به شرق دنیا منتقل کند و در عین حال از کاهش نقش دلار در مناسبات اقتصادی خود با همسایگان نیز استقبال می کند به طوری که در نشست آستانه نیز روسیه و ترکیه برای انجام مبادلات اقتصادی با پول ملی نظر مثبت خود را اعلام کردند،بنابراین می توان گفت سفر عباس عراقچی به شرق با هدف پل زدن به آنسوی اقیانوس هند صورت گرفته است.به طوری که معاون محمد جواد ظریف طی دیدار خود با عبدالله عبدالله رئیس اجرایی دولت افغانستان، ضمن تاکید بر تداوم همکاری‌های بانکی و گسترش همکاری‌های اقتصادی، گفت در حال حاضر مبادلات تجاری دو کشور به 3 میلیارد دلار می‌رسد.
از دید بسیاری از کارشناسان این سفر ریل گذاری برای مناسبات جدید منطقه ای تفسیر شد و گفتند ایران می خواهد در فضای بعد از خروج آمریکا از برجام و بازگشت دوباره تحریم از ظرفیت های منطقه‌ای کمال استفاده را ببرد و از موقعیت ژئوپلتیک خود به نحو احسن استفاده کند. هند به عنوان بزرگترین خریدار نفت ایران و امتناع از همراهی با آمریکا در تحریم ها می تواند میانبر خوبی برای تهران باشد تا بدون دغدغه همچنان به مراودات اقتصادی خود ادامه دهد علاوه بر این برخی تحلیلگران با تاکید بر نقش غیر قابل انکار کشور افغانستان در منطقه اظهار کردند نزدیکی رابطه دو همسایه در هر دو بعد اقتصادی و سیاسی حائز اهمیت است.
یکی دیگر از موضوعاتی که طی سال گذشته بیشترین توجهات را در حوزه سیاست خارجی به خود جلب کرد مربوط به سفرمهر ماه رئیس جمهور به نیویورک بود به طوری که برخی از منابع خبری اعلام کردند عده ای به رئیس جمهور توصیه می کنند در اجلاس امسال سازمان ملل شرکت نکند .مخالفان سفر رئیس جمهور خبر مربوط به اظهار نظر نیکی هیلی نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل را مورد استناد قرار داده بود چراکه هیلی مدعی شده بود حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان می تواند در نشست شورای امنیت به ریاست ترامپ شرکت کند این موضوع باعث شد مخالفان سفر روحانی را زمینه سازی برای دیدار دو رئیس جمهور تفسیر کنند . این خبری تا جاییکه پیش رفت که حتی عنوان شد وزبر امور خارجه کشورمان هم جزء مخالفان سفر به نیویورک است، اما روابط عمومی وزارت امور خارجه بلافاصله وجود هر گونه اختلاف نظری را بین وزیر امور خارجه و نهاد ریاست جمهوری در خصوص سفر امسال رئیس محترم جمهوری به نیویورک به منظور شرکت در هفتاد و سومین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد را بی اساس خواند و تکذیب کرد.
در این مورد برخی تحلیلگران معتقد هستند که اگر رئیس جمهور ایران امسال به نیویورک برود می تواند از تریبون سازمان ملل برای دفاع از ایران و تخریب دونالد ترامپ به عنوان یک رئیس جمهور بد عهد استفاده کند. در واقع سفر روحانی بعد از خروج رسمی آمریکا از توافق هسته ای به نیویورک نشان می دهد که ایران همچنان دنیا را منهای آمریکا می بیند و از هر فرصت دیپلماتیک بهره می برد، اما در مقابل هستند کارشناسانی که معتقدند اگر روحانی امسال به نیوریوک سفر کند مجبور به گزینش خواهد شد چراکه ترامپ امسال با دیپلماسی فعال تری دراین فستیوال سیاسی شرکت خواهد به طوری که در اظهارات خود چندین بار از تمایلش برای دیدار با روحانی خبر داده‌است تا از دوگانه موجود در داخل ایران کمال بهره را ببرد.
انتهای پیام/