در سال‌های نه چندان دور، بیشترین تفریح کودکان به بازی‌های سنتی و فیزیکی مهیج و شاد اختصاص داشت و امروزه اغلب آن‌ها در بند و زندانی بازی‌های اینترنتی فضای مجازی گرفتار شده‌اند.
اگر در سال‌های نه چندان دور، بیشترین تفریح کودکان در دوره کودکی به بازی‌های سنتی و فیزیکی مهیج و شاد اختصاص داشت، امروزه اغلب کودکان در بند و زندانی بازی‌های اینترنتی و رایانه‌ای فضای مجازی شده‌اند و بیشتر آن‌ها از درک لذت بازی‌ها و سرگرمی‌های نشاط آور دنیای واقعی محروم مانده‌اند.
نه دیگر از بازی‌های دسته جمعی با توپ پلاستیکی خبری هست و نه جایی برای بازی‌های کودکانه؛ هر چه که هست در قاب شیشه‌ای تلفن همراه یا رایانه‌ای خلاصه می‌شود که این روزها جای خود را در میان کودکان و نوجوانان باز کرده و از شادابی و سرزندگی خاص دوره کودکی جدا کرده است.
بسیاری از والدین فارغ از کنجکاوی و که بزرگترین خصیصه کودکان و نوجوانان است، آن‌ها را بدون هیچ قد و بندی در حضور در صفحات مجازی و فضاهای اینترنتی آزاد می‌گذارند و عواقب این بی‌توجه و مضرات حضور طولانی مدت فرزندانشان در نهایت دامن‌گیر خود کودکان و اجتماعی که با آن در ارتباط هستند می‌شود.
کودکانی منزوی، گوشه‌گیر و پرخاشگر نتیجه ارتباط بی حد و حصر با دنیای مجازی است و در صورت عدم برنامهریزی دقیق و نظارت محبت آمیز والدین اغلب کودکان دنای امروز که دنیای ارتباطات است نیز رفتاری این چنینی را در پیش خواهند گرفت.
بهناز عطاری روانشناس کودک معتقد است: حضور بیش از حد کودکان در فضای اینترنتی و بازی‌های رایانه‌ای به مرور زمان به ایجاد اضطراب و استرس، کاهش تعاملات مستقیم و رودررو و همچنین به کاهش اعتمادبه نفس آن‌ها منجر خواهد شد.
وی در ادامه تصریح کرد: سلامت روحی و روانی کودکان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و والدین به ویژه آن‌هایی که هر دوی پدر و مادر در بیرون از خانه مشغول به کار هستند، نباید ساعات تنهایی کودک خود را فراهم کردن حضور مستمر وی در فضای مجازی و صفحات اینترنتی پر کنند.
این روانشناس کودک همچنین اضافه کرد: جلوگیری از ارتباط کودکان با دنیای اینترنتی و دیجیتالی و حضور آن‌ها در چنین فضاهایی امری اجتناب ناپذیر است و والدین باید بادقت نظر خود، این مسئله را به طور آگاهانه مدیریت کرده و از حضور مستمر کودکان در صفحات اینترنتی خودداری کنند.
عطاری با اشاره به ضرورت نظارت آگاهانه و البته دوستانه والدین، بر نحوه عملکرد کودکان و نوجوانان خود تاکید کرد: با زبان دوستی و محبت آمیز با کودکان سخن گفتن و آگاه ساختن آن‌ها از عواقب کاهش تعاملات دنیای حقیقی و همچنین پرهیز از به کارگیری زبان اجبار بدون بیان دلایل آن، راه‌کارهای مناسبی است که می‌توان در چگونگی بود و نبود کودکان و نوجوانان در صفحات اینترنتی به آن اشاره کرد.
وی تصریح کرد: امروزه بسیاری از مدارس و فضاهای آموزشی به ارائه خدمات آموزشی در قالب خدمات هوشمند اقدام می‌کنند و ارتباط کودکان و نوجوانان با اینترنت و فضای مجازی امری گریز ناپذیر بوده و ورود اولیه و جستجوی دانش‌آموزان در این فضاها غیرقابل انکار است.
مدیریت حضور کودکان در دنیای واقعی و آموزش برقراری ارتباط و تعامل موثر با گروه همسالان آن‌ها و همچنین بیان مضرات حضور مستمر در صفحات اینترنتی، در گام نخست توسط والدین آن‌ها امکان پذیر است و در گام بعدی پدر و مادرهایی که در این خصوص دچار مشکل هستند باید با راهکارهایی که از مشاوران و روانشناسان متخصص و دلسوز دریافت می‌کنند، کودک یا نوجوان خود را آگاه کنند.
قوه تشخیص اینکه کودک مجاز به دنبال کردن چه صفحاتی است در توان خود او نبوده و این والدین و مربیان آموزشی و همینطور مشاوران کودک و نوجوان و برنامه ریزان این حوزه هستند که باید اقدامات خود را با پیشرفت تکنولوژی و همچنین با سطح فکری و نوع نگرش کودکان هماهنگ و همراه کنند.
استفاده از تکنولوژی موجود در جامعه کنونی اجتناب ناپذیر است و راه پیشرفت سایر افراد نیز در استفاده مناسب از آن هموار می‌شود و بر این اساس هیچ گاه نمی‌توان کودک را از حضور در صفحات اینترنتی و استفاده از اینترنتی منع کرد اما از آموزش نحوه مناسب و به هنگام استفاده از ابزارهای دیجیتالی نیز نباید غفلت کرد.
بستر ناامن صفحات اینترنتی آسیب‌های فراوانی را متوجه کودکان کنجکاو می‌کند و امنیت مورد نیاز تنها با آگاهی بخشی و آموزش به کودکان و نوجوانان تامین خواهد شد.
گزارش از فرزانه فراهانی
انتهای پیام/