به گزارش خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان،"یمن"، سرزمینی در جنوب غرب آسیا که نزدیک به چهارسال در آتش حرص و طمع ریاض می سوزد. بمباران های مداوم، لشکرکشی های پی در پی و شکل دادن به نیروهای نظامی مزدور از هفتاد و دو ملت، همه حول یک خواسته عربستان یعنی "زیاده طلبی و بلند پروازی‌های ژئوپلتیک "می چرخد. شاید اگر این بحران در جایی و توسط کشوری دیگر رخ می داد، جامعه جهانی واکنشی به مراتب فعال تر و پررنگ تر را از خود نشان می داد، اما سنگینی هیمنه دلارهای نفتی عربستان بر دوش سیاست مداران غربی باعث می شود تا نتوانند از سنگینی بار، سرشان را بالا بگیرند و آوار شدن رویای کودکان یمنی را به چشم خود ببیند.
علت این برخورد سرد را می توان اینطور مطرح کرد، سلاح هایی که هم جهت با خواسته های سعودی ها خواب کودکان یمنی را به کابوس تبدیل می کند ساخته دست همان کارگرانی هستند که در آرامش خیال صبح ها با مترو نیویورک و لندن خود را به محل کار می رسانند و برای گردش چرخ اقتصاد سوداگران جنگ، سلاح هایی را می سازند که سرانجام با دلارهای نفتی معاوضه می شود؛ بنابراین طبیعی است چشم آبی‌ها آنسوی آب میل چندانی برای اظهار نظرهای قاطعانه در این مورد نداشته باشند و تنها به محکومیت صرف اعتنا کنند.کشتارهای بی‌شمار زنان و کودکان، ایجاد مانع برای هر نوع کمک های بشر دو ستانه، شیوع انواع بیماری های مسری، سلب امکانات اولیه زندگی از خانواده های جنگ زده، تجاوزات متعدد به خاک یک کشور مستقل، دخالت آشکار برای تجزیه یک واحد سیاسی، استفاده از سلاح های نامتعارف و غیره همه این موارد تنها برای یک جنایت جنگی کافی است؛ از آنجایی که سعودی ها عطش سیری ناپذیری دارند، سعی کرده اند در این مورد هم از بی رحمی ها و رفتارهای متجاوزانه خود چیزی کم نگذارند. وقوع چنین بحران تلخی در جهان حداقل چندین نشست و مذاکره را می طلبید تا کشور متجاوز برای چند ماهم که شده از جنگ امتناع و آتش بس اعلام کند.
اما نه تنها چنین نشست ها و کنفرانس هایی در دستور کار شورای امنیت سازمان ملل نیست، بلکه اگر در یک جای دنیاهم قرار است بر روی این موضوع با جدیت بیشتری تمرکز شود عربستان سنگ اندازی می کند و مانع از آن می شود تا راز مرگ خاموش یک ملت آشکار شود. به راستی چرا بحران یمن این گونه در سکوت دوران بلوغ خود را طی می کند؟ چرا سعودی ها از هر گونه نشست و کنفرانسی برای موضوع یمن جلوگیری می کنند؟
از گذشته های دور؛ ریاض، یمن را به عنوان حیات خلوت خود می دانست و صنعا از جمله محل‌هایی در منطقه محسوب می شد که سعودی‌ها آن را جزء حوزه نفوذ خود قلمداد می کردند. به عقیده برخی تحلیل گران این ارتباط متقابل بین ریاض و صنعا از عوامل مختلفی همچون مولفه های امنیتی و اقتصادی نشات می گیرد. به لحاظ امنیتی باید گفت هر نوع تحرک و تغییر در یمن می تواند آنسوی مرزها سرزمین رمل ها را هم تحت تاثیر قرار دهد. هم چنین به لحاظ اقتصادی باید گفت علاوه بر وجود کارگران بی شمار یمنی در عربستان، فضای سیاسی این کشور هم از دلارهای آغشته به نفت ریاض در امان نبوده و سعودی‌ها همواره با سرمایه گذاری های گسترده مالی احزاب و چهره های برجسته یمن حمایت می کردند و همین موضوع دلبستگی خاصی در فضای سیاسی یمن نسبت به عربستان ایجاد کرده بود؛ به طوری که در یمن پیش از انقلاب، تمامی نیروهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی را می شد به دو دسته طرفدار و یا مخالف نفوذ عربستان تقسیم کرد.
وجود چنین پیش زمینه ای و ترس از تبدیل این کشور به میدان جنگی همگانی باعث شده عربستان یک بازی بسته قدرت را در یمن کلید بزند. هرچند کشورهایی همچون آمریکا ، فرانسه و امارات پا در رکاب ریاض وارد جنگ در یمن شدند، اما فرزندان سعودی به خوبی می دانند که هیچکدام از این دولت ها اهداف ژئوپلتیک خاصی را در یمن ندارند و تنها عربستان است که می خواهد قسمت های جنوبی این کشور را تحت سیطره خود درآورد و از حقارت ژئوپلتیکی در برابر همسایگان آزاد شود. همین موضوع را می توان یکی از دلایلی دانست که عربستان تلاش دارد تا جای ممکن موضوع یمن را مسکوت بگذراد، بنابراین بر خلاف آنچه در سوریه رخ داده بازی قدرت در یمن در شکل محدود آن در حال نمایش است و سعودی ها تمام تلاش خود را می کنند تا جلوی ورود هر بازیگر دیگری بر معادله یمن را بگیرند، بنابراین هر از چند گاهی با فرار رو به جلو و اتهام زنی علیه کشورهای همسایه از جمله ایران مانع تمرکز ویژه بر روی مسئله یمن می شوند.
پس از آنکه نگاه سرد و غیر متعهدانه جامعه جهانی بر رنج و عذاب مردم یمن سنگینی کرد ایران به عنوان راهبردی مستقل، جهانی سازی و دعوت جامعه جهانی برای حمایت از مردم یمن را در دستور کار خود قرار داد. بنابراین تهران با هدف جلوگیری از مرگ بیشتر کودکان و زنان یمنی و شکل گیری تنشی جدید در منطقه شرایط را برای تمرکز ویژه جامعه جهانی بر موضوع یمن مهیا کرد، در حالیکه ایران از ابتدای بحران صنعا بر حل سیاسی آن تاکید کرده و در همین راستا در سال ۲۰۱۵ طرح چهار ماده‌ای را برای حل بحران یمن به دبیرکل وقت سازمان ملل ارائه داد، طرحی که به گفته محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان هنوز معتبر است، اما عربستان به همراه متحدان محدودش همچنان بر طبل جنگ و راه‌حل نظامی در ارتباط با این بحران کوبیده و حتی با پیشنهادی که برای ایجاد آتش‌بس در این منطقه مطرح شد مخالفت کرد، چنانچه در همین راستا علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت در گفت‌وگو با شبکه خبری الجزیره تصریح کرد: در جریان مذاکرات فشرده با کشورهای اروپایی در ارتباط با موضوع یمن و با موافقت انصارالله مقرر شد که در ماه مبارک رمضان آتش‌بس در یمن برقرار شود، اما سعودی‌ها آن را قبول نکردند.
در نتیجه ماحصل بیانیه ها و گفت و گوهای ایران با کشورهای مختلف، دو دور نشست با کشورهای اروپایی در رم و مونیخ را به دنبال داشت که در آن رسیدگی به اوضاع وحشتناک مردم یمن و ایجاد مسیرهای ارتباطی برای ارسال کمک های بشر دو ستانه در دستور کار قرار گرفت. ایران به اضافه چهار کشور اروپایی یعنی فرانسه ،انگلیس، آلمان و ایتالیا نشست هایی را در رابطه با یمن برگزار کردند. در این مورد بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امورخارجه کشورمان اعلام کرد؛ با توجه به اوضاع بغرنج انسانی در یمن تلاش داشتیم نگاه کشورهای اروپایی را برای کمک به یافتن راهکاری انسانی برای مردم یمن جلب کنیم. او اظهار امیدواری کرد که بتوانند برای برداشته شدن محاصره و ارائه کمک‌های غذایی و بهداشتی و پزشکی راه‌حلی پیدا کنند.
علی ماجدی سفیر ایران در آلمان هم در اوایل اردیبهشت ماه سال جاری در مصاحبه با یکی از روزنامه های کشورمان، در رابطه با نشست های ایران در مورد بحران یمن یا کشورهای اروپایی، مذاکرات انجام شده را خوب توصیف کرده و گفت: در این گفت و گو ها ابتکار عمل دست ایران بود و ایران کاملا می‌دانست که چه می‌خواهد، می‌توانم بگویم که آن چهار کشور برنامه مشخصی را ارائه نکردند و ما دست برتر را داشتیم. آنها انتظار داشتند که ما حوثی‌ها را راضی کنیم تا پای میز مذاکره بیایند، این کاری بود که ما انجام داده بودیم.
همچنین حسین جابری انصاری که نمایندگی ایران در نشست دوم در رابطه با بحران یمن را بر عهده داشت، پس از دومین نشست کشورهای اروپا با ایران در رم ایتالیا، اظهار کرد: در خصوص روش ها و گام های مشخص اعتمادساز به عنوان قدم های اولیه لازم برای خروج از وضعیت کنونی، گفت وگوهای خوبی داشته و امیدواریم با پیگیری و اجرای این توافقات راهکارهای موثر و کاربردی در مسیر حل بحران یمن برداشته شود. علاوه بر این جابری انصاری از برگزاری دور سوم نشست ها در بروکسل مقر اتحادیه اروپا خبر داد که قرار بود پس از ماه مبارک رمضاندر نیمه دوم ژوئن برگزار شود.اما رمضان گذشت و بروکسل همچنان چشم انتظار نشست برای یمن است!
درست در بزنگاهی که انتظار می رفت میز مذاکرات بتواند دردی از هزاران درد یمنی ها را جبران کند، وقفه ای در روند برگزاری نشست ها رخ داد. تقریبا نزدیک به دو ماه است که ازماه مبارک رمضان می گذرد، اما هنوز خبری از فرود هواپیماها بر باند بروکسل نیست. اگر پازل ها را که کنار هم بگذاریم نقشه سبزی رنگی با یک شمشیر در میانه اش هویدا می شود و خبر از ردپای کشوری می دهد که تمایل چندانی برای ادامه مذاکرات نداشته است؛ کشوری به نام عربستان!
ریاض به هزار و یک دلیل نمی تواند تحمل کند در خصوص بحرانی تصمیم گیر شود که بیشترین هزینه را برایش متحمل شده است. فرضیه زد و بند سعودی ها با کشورهای اروپایی و سنگ اندازی برای حضور آنها در نشست هایی با موضوع یمن چندان دور از انتظار نیست؛ چراکه اگر این نشست ها ادامه پیدا می کرد ایران به یکی از طرف های اصلی داستان پر رنج یمن تبدیل می شد و این در حالی است که عربستان تاب تحمل چنین مسئله ای را ندارد، زیرا یکبار در سوریه تجربه تلخی داشته است، بنابراین تمام تلاش خود را به کار می بندد تا اگر هم نشست و مذاکره ای شکل می گیرد ایران صندلی برای نشستن نداشته باشد. دومین موضوعی که می توان در این رابطه به آن اشاره کرد مربوط به جلوگیری از درز هر گونه خبر و گزارش نسبت به اوضاع بحرانی یمن است. ریاض خوب می داند که اگر اتفاقات رخ داده در یمن مانند سوریه همه توجهات را به خود جلب کند این کشور در شن های داغ خاورمیانه گرفتار خواهد شد و راه نجاتی نخواهد داشت.
نکته بعدی که می توان مورد اشاره قرار داد فرسایشی شدن بحران یمن است، هر چند این موضوع به ضرر عربستان بوده و صرف هزینه هنگفتی می طلبد، اما مسیر تجزیه یمن را هموار می کند؛ درنتیجه عربستان سعودی تلاش دارد موضوع یمن بر روی میز مذاکره قرار نگیرد تا با طولانی و بغرنج شدن مسئله سرانجام صنعا تن به یک جدایی بدهد.
گزارش از: مریم پیک آذر
انتهای پیام/
لعنت به عربستان و آمریکا و فرانسه