به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از قم؛ مجید مطهری نژاد کارشناس آینده پژوهی عصر دوشنبه(15مرداد) در اولین پنل نشست تخصصی «مساله زیارت زیربنای آینده شهر قم» از سلسله نشست های عش آل محمد(ع) که به همت جهاددانشگاهی استان قم در موسسه طلوع مهر برگزار شد، اظهارکرد: بحث شهر و آینده باید از دو منظر مورد توجه واقع شود؛ در بحث اول باید به نگاه نظری توجه کرد و در بخش دوم به نگاه عملیاتی رسید.
وی افزود: می توان آینده شهر قم و گاهی شهر آینده قم را بررسی کرد؛ اگر به آینده شهر قم توجه کنیم می توانیم عناصری را به این شهر اضافه کنیم و مهیای تعریف نیازها و پاسخگویی به آنها شویم؛ در دیگر سوی می توان گفت که شهر آینده چه نوع شهری است و اگر بنا است که برای شهر قم، تعریفی از شهر آینده داشته باشیم می توانیم چنین تصوری را داشته باشیم؟
وی تصریح کرد: برداشت اصلی این است که ظرفیت زیارت حرم حضرت معصومه(س) به بهترین شکل استفاده شود؛ اگر قرار باشد که طبق آیه کریمه قرآن کریم در خصوص شکر نعمت به شهر قم نگاه کنیم باید به شهر آینده توجه کنیم و باید جایگاه زیارت را در آینده تمدنی خود تصویر کنیم و در آینده تمدنی خود نیز باید نگاه رصد گرایانه‌ای داشته باشیم و برنامه ریزی های خود را تغییر دهیم.
وی اظهارکرد: در پارادایم امروزی شهر آینده را همان نیومی می توان گفت که در عربستان در حال ساخت است؛ یک نگاه آینده نگاری تجدد نگار و مدرن را می توان ساخت ولی یک نگاه دیگر آن است که در نگاه به آینده یک پارادایم تمدنی و اسلامی را تعریف کنیم و شهر آینده ما تعریفی در این پارادایم حق مدار باشد.
مطهری نژاد اظهارکرد: عناصر دیگری نیز در این فضا بروز پیدا می کند و شهر، ماموریت بزرگ دیگری می یابد؛ وقتی در مشهد وارد می شویم از این مساله خرسند می شویم که متوسط حضور زائران در مشهد از دو روز گذشته است؛ وقتی در گذشته به افزایش حضور زائران توجه می شد راه دیگری برای حفظ و حضور بیشتر زائران درمشهد انجام شد یعنی امروزه مدعی می شوند که وقتی پدیده شاندیز و پارک های آبی در مشهد ایجاد شده است 1 روز به اقامت زائران اضافه شده است ولی هنوز مشخص نیست که این پروژه ها با چه هدفی ایجاد شده است.
مدیر سابق پژوهش های مسجد مقدس جمکران اظهارکرد: مشکل ما در شهرسازی این است که همیشه در همه پارادایم ها یک نماینده در برنامه ریزی استفاده می کنیم و این فضای تکثر و تشتت ما را دچار بهم ریختگی کرده است؛ امروزه همه ما در این شهر در حال گم شدن هستیم و نمی توانیم خود را پیدا کنیم؛ زمانی که همه عناصر این شهر به شکل مشتت شکل بگیرد فاصله های نسلی و اجتماعی را افزایش می دهد.
وی گفت: اگر بنا است در حوزه زیارت و با محوریت حضرت فاطمه معصومه(س) برنامه ریزی کنیم باید تعریف جدیدی برای شهر آینده داشته باشیم که مبتنی بر شهر حق مدار و پارادایم تمدنی باشد؛ ظرفیت های نماد سازی و شهر سازی و فضا سازی و رویدادسازی عظیمی در این عرصه وجود دارد.
وی اظهارکرد: باور داریم که شهر آینده قابلیت ایجاد و تعریف دارد و دست ما نیز در این عرصه خالی نیست؛ مشکل ما این بود که همیشه دچار یک عجله بزرگ بودیم؛ 150 سال به دنبال آن بودیم که راه تجدد را به شکل میانبر برویم ولی از این مساله غافل بودیم که این مساله نه مقدور و نه ضروری است. اگر نقش قم در مسیر تاریخی خود در گذشته و آینده خود در مسیر مهدویت را مرور کنیم ونقش زیارت را از این زاویه بازخوانی کنیم قطعا در این شهر نیاز نخواهیم داشت که همه چیز قرار دهیم که یک نیم روز به اقامت وی اضافه شود بلکه می توان با عناصر حقیقی به این هویت برسیم.
وی تصریح کرد: اگر بنا است که شهر مدرن آینده داشته باشیم به نیوم می رسیم؛ اگر نگاه حداقلی داشته باشیم به ایده واتیکان می رسیم؛ ولی اگر بنا باشد که شهر آینده را مبتنی بر پارادایم حق مدار تعریف کنیم شهر قم منزلی در مسیر سرزمین صالحان و ظهور خواهد بود؛ این منزلی که خود پیشرانی و زمینه‌سازی را جهت می دهد در قالب مهدویت نیز قابل تعریف است.
مطهری نژاد اظهارکرد: اگر به سمت شهر آینده در پارادایم حق مدار می رویم نباید به این فکر کنیم که باید از تکنولوژی ها دور شویم ولی این سوال واقع است که چراباید در همه عناصر شهری همه چیز غیر از آنچه خود ما هستیم، باشیم، در اینجا فاصله بین حکیمان و متخصصان مشخص می شود که حکمای ما امروزه کمتر به این سمت می روند که این مبانی را به فرم و فن و سازه مبدل کنند.
وی گفت: مسجد آقابزرگ با همه سازه های دیگر ایران تفاوت های جدی دارد که باید مزیت های این مسجد بررسی شود، یکی از عالمان بیان می کرد که این مسجد در زمان ملااحمد نراقی ساخته شده است و سیر زندگی انسان از عالم ذر و رحم و دنیا و عالم برزخ در این مسجد تصویر شده است و همه لایه های آن نیز قابل تبین بود یعنی در ساخت تمام سازه این مسجد این فضای مفهومی کاملا مشهود است.
وی اظهارکرد: کبوترخانه اطراف میبد از جمله همین ساخت و سازهای همراه با پیوست فرهنگی است؛ این کبوترها جلوی اصراف های بسیاری را می گرفتند و حتی کود سال آینده را نیز تامین می کردند؛ سرامیک سازی بالای کبوترخانه برای عدم حضور مار ایجاد شده بود، وقتی به پشت بام رفتیم مشاهده کردیم که آب باران زمستانی و بهاری در اختیار کبوتران قرار می گرفت، متاسفیم که چرا این همه از گذشته اندیشمندانه خود دور شده ایم.
مطهری نژاد تصریح کرد: اربعین را نباید تنها به عنوان یک پدیده اجتماعی و مذهبی و سیاسی بنگریم، باید لایه های تام شدن نور تا حزب الله هم الغالبون را در مسیر اربعین مورد نظر قرار دهیم ولی در خصوص شهر قم باید به مساله صالحیت به عنوان زیربنای برنامه ریزی دقت کنیم.
انتهای پیام/ت
برگزاری نشست تخصصی «مساله زیارت زیربنای آینده شهر قم»