غروب 5شنبه، دل شهر هم سوخت

به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان ، به گفته قدیمی‌ها مسجد جامع ، شناسنامه فاخر شهر است ؛ ساده، ولی پرطمطراق، بی تجمل، اما دل انگیز، بدون نقش و نگار‌های تصنعی، اما با صفا و خیال انگیز؛ تنها کافی بود روزی و روزگاری مانند شب قدر، یا روز فطر، و یا اولین روز نوروز گذرتان هرچند کوتاه به آن می‌افتاد.

مسجد جامع ساری در اسفند سال ۱۳۷۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید" یعنی در شناسنامه جدیدش، چند ماه دیگر می‌بایست برای تولد بیست سالگیش جشن برپا می‌شد ، اما فصل آخرعمر این ساحت مقدس، تنها دود و درد بود، حاصل تلفیق بی رحمانه آفتاب و جریان پر شتاب سیم‌های برق، جرقه‌ای لعنتی که در تناقضی عجیب، سایه سیاهی می‌افکند بر تمام خاطرات شیرین گذشته.

روز‌های روشن خداحافظ ...

مسجد جامع ساری با شبستان‌ها، پنجره‌های شیشه‌ای بزرگ، حوض آبی رنگ، صحن آجری مسجد، ایوان‌ها و سه محراب با فضایی آرام در دل آمد و شد شلوغ شهر در محله چناربن، جایی که بازار نرگسیه ساری آغاز می‌شد قرار گرفته بود.

گرچه در خصوص بنیان‌گذار این بنا اختلاف نظر وجود دارد، اما کارشناسان معتقدند که این بنا در دوران عباسیان احداث و بنای مسجد دو بار در دوران قاجار و پهلوی اول مورد بازسازی شده بود.

برخی معتقدند قبل از ورود اسلام این محل، پرستشگاه زرتشتیان بود و پس از اسلام آوردن مردم این دیار به مسجد تبدیل شده‌است روایتی که شاید چندان صحیح نباشد.

مسجد جامع شهرستان ساری، بنای قدیمی که ساخت آن به چند هزار سال پیش برمی گشت، روز ۵ شنبه ۲۱ تیرماه در آتش سوخت تا از آن یادگار کهن ویرانه‌ای بماند و بس.

قدر زر زرگر شناسد، قدر گوهر گوهری

قدم زدن در خیابان "انقلاب" که در پشت آن مسجد جامع بنا شده است، دیگر راحت نیست. بوی سوختگی تند، دیدن خاکستر‌هایی که با وزش باد بر تمام محل و اطراف پراکنده شده است، مردمی که در گروه‌های چند نفره عکس‌های شکار شده خود را به دوستان نشان می‌دهند و از عمق فاجعه برای هم تعریف می‌کنند، آمد و شد ماشین‌های پلاک قرمز که نشان از حضور مسئولی برای رصد اوضاع در آنجا دارد و ... یعنی خود را برای غمی بزرگ آماده کنید که شاید عزیزی را از دست داده اید.

حال و روز مردم، اهالی محل و کسبه‌ها تعریفی ندارد، همه آن‌ها با نگاه به گوشه گوشه‌های ویران شده عمارت، خاطرات خود را مرور می‌کنند. ناراحتی و اندوه به وضوح از چهره پیر و جوان، زن و مرد، و بزرگ و کوچک نمایان است.

خدایا بزرگیت رو شکر، همین دیروز پشت سر حاج آقا نماز خوندیم، نفسم نمی‌اومد، با حاج احمد نیم ساعت رو صحن نشستیم تا حالمون جا بیاد" این گفته همراه با بغض پیرمردی است که به گفته خودش عمری از خادمان مسجد بود.

دو جوان که تازه از در وارد می‌شوند، نگاهی با تاسف به سرای مسجد می‌اندازند و یکی از آن‌ها می‌گوید هر وقت وارد مسجد می‌شوم، انگار پدر بزرگم رو می‌بینم، چون همیشه وقتی بچه بودم با هم به اینجا می‌آمدیم.

دو خانم وقتی با اجساد کبوتر‌های مسجد مواجه می‌شوند، بی اختیار اشک می‌ریزند، که شاید یکی از تلخ‌ترین صحنه‌های این آتش سوزی، مشاهده جان دادن سخت و دردناک کبوتر‌ها بود.

آتش گرفتن مسجد جامع، یعنی سوختن تاریخ مازندران

آیت الله نورالله طبرسی امام جمعه ساری در خطبه‌های نماز جمعه مرکز مازندران گفت: مازندران مهد علویان و مرکز تشکیل حکومت تشیع بوده که متاسفانه مردمان این دیار شیعی پرور شاهد اتفاق و فاجعه ناگوار آتش سوزی مسجد جامع ساری و قدیمی‌ترین مسجد منطقه شمالی ایران بودند که بسیار جبران ناپذیر است.

وی با بیان اینکه مسئولان و مردم باید برای بازسازی بنای مسجد جامع ساری به طور همه جانبه بسیج شوند، افزود: متاسفانه علیرغم تلاش‌های نیرو‌های امدادی، تمام شبستان‌های مسجد جامع در آتش سوخت و نابود شد.

اتصال سیستم برق مسجد، دلیل آتش سوزی/ عمدی در کار نبود

محمد اسلامی استاندار مازندران با حضور در محل مسجد جامع ساری با اشاره به اطفای کامل حریق در مسجد جامع ساری، گفت: حریق به دلیل اتصالی سیستم برق و تجهیزات مسجد صورت گرفته است و عمدی در وقوع حریق وجود نداشته است.

او گفت: به دلیل اتصالی سیم برق که ریشه در شدت گرما و تابش نور خورشید به سیم‌های برق پشت بام مسجد، آتش سوزی رخ داده است.

وی با اشاره به اینکه این حادثه تلفات جانی در بر نداشت، افزود: امداد و اطفای حریق به شایستگی و با تمام توان بوده که حضور متعهدانه آتش‌نشانی و همه گروه‌های امدادی جای تقدیر دارد.

تشکیل ستاد احیای مسجدی که روزگاری میزبان مراسم احیا بود

محمد اسلامی استاندار مازندران در نشست بررسی بازسازی و بهسازی مسجد جامع ساری با بیان اینکه ستاد بازسازی و احیای مسجد جامع تشکیل شد، گفت: از محل منابع ملی، استانی، اوقاف و کمک‌های مردمی بازسازی مسجد انجام می‌شود و در ستاد بازسازی حساب بانکی افتتاح می‌شود تا کمک‌های مردمی جمع آوری شود.

وی افزود: به این جمع بندی رسیدیم که سازه جدید با ساختاری نو جایگزین سقف چوبی مسجد شود و نصب سیستم پیشرفته گرمایشی و سرمایشی و اطفای حریق برای مسجد و حوزه علمیه در دستور کار قرار گرفت.

اسلامی گفت: تشکیل ستاد بازسازی مسجد و بازسازی و بازآفرینی مسجد با همکاری شهرداری ساری از اقداماتی است که در حال انجام است.

استاندار مازندران افزود: هیئت امنای مسجد موظف شدند یک مدیر را تعیین کنند که در پی آن شرح وظایف هیئت امنا و مدیر مشخص شود و فرد مسئول در برابر اقدامات پاسخگو باشد.

وی گفت: با مدیریت معاون عمرانی استاندار مقرر شد، اماکن مشابه در استان شناسایی و بازنگری صورت گیرد تا ابلاغ‌های لازم به دست اندرکاران و متولیان برای مدیریت و رفع مشکلات موجود انجام گیرد و نارسایی‌های ایمنی نیز هر چه سریع‌تر برطرف شود.

احیای تاریخی‌ترین مسجد که شناسنامه شهر بود و مکانی برای راز و نیاز خالصانه با خدا، باید در اولویت قرار گیرد تا هم مردم به مراد دل خود برسند، و هم چهره زشت و آلوده‌ای که بر شهر نشسته هرچه زودتر زدوده شود.

از آنجاییکه بخش وسیعی از مسجد از بین رفت و احتمالا سازه‌ای جدید جای آن را خواهد گرفت، انتظار می‌رود دست اندرکاران و متولیان امر معماری سنتی و خاطره انگیز مساجد که یادآور اصالت تاریخی آن‌ها است را حفظ کنند.

نگاهی به سازه‌های مساجد و تکایای نوساخت شهر ساری نشان می‌دهد که توجه به ساخت این اماکن تاریخی بر اساس شکل قدیم آن‌ها وجود ندارد و نقشه برداری آن‌ها به شکل آپارتمان‌های مسکونی انجام می‌گیرد که بسیار آزار دهنده است.

انتهای پیام/ف

گزارش از حامد گلی