روش آخر درمان فرزند دار شدن استفاده از جنین اهدایی، تخمک یا اسپرم اهدایی و یا رحم جایگزین است، رحم اجاره‌ای یا مادر جایگزین روشی است که در آن زوجی که به روش معمول قادر به بچه‌دار شدن نیستند از رحم زن دیگری استتقاده مى كنند و جنین آن زوج در رحم آن زن رشد می‌کند.
منصوره موحدین استاد تمام و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و جنین شناس در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ اظهار کرد: تعدادی از افراد در ناباروری مشکلات رحمی دارند، می‌توان گفت جنین مانند میهمانی است که وارد جایگاهی می‌شود که به این جایگاه رحم می‌گویند و رحم حکم میزبان را برای جنین دارد؛ برای اینکه لانه گزینی صورت گیرد باید میزبان، میهمان را قبول کند که در این روش افرادی که مشکل ناباروری دارند، رحم، جنین را قبول نمی‌کند و آن را پس می‌زند.
این جنین شناس بیان کرد: در برخی افراد که نابارور هستند مشکل از جنین نیست بلکه میزبان آمادگی پذیرش آن را ندارد؛ این عدم پذیرش به علت‌های مختلفی در بدن فرد ایجاد می‌شود، یکی از علت‌های آن طبیعی شکل نگرفتن رحم در بدن فرد است، رحم از نظر آناتومی و فیزیولوژی می‌تواند با مشکل در دوران جنینی او شکل گرفته باشد و بدنش دیگر نتواند جنین را در بدن خود نگه دارد اما این مشکل بسیار شایع نیست.
بیشتر بخوانید: همه آنچه در مورد رحم اجاره‌ای و اهدای سلول جنسی باید بدانید
موحدین بیان کرد: یکی از اصلی‌ترین مشکلات رحمی سقط مکرر جنین است که در این شرایط رحم مادر شرایط طبیعی باروری را ندارد و زمانی که لانه گزینی صورت می‌گیرد رحم آن را پس می‌زند؛ سقط مکرر یعنی در هفته‌های اول و زیر 10 هفته جنین در رحم مادر نماند و سقط شود.
وی تشریح کرد: یکی دیگر از دلایل مشکلات رحمی، آناتومی داخل رحم است، همچنین از دیگر دلایل این مشکلات مسائل سیستم ایمنی بدن فرد است و زمانی این مشکلات در بدن فرد به وجود می‌آید رحم دیگر نمی‌تواند جنین را نگه دارد.
این جنین شناس ادامه داد: زمانی که رحم جنین را پس می‌زند پزشکان علت آن را در مرحله اول بررسی می‌کنند که آیا می‌توان با روش‌های مختلف آن را درمان کرد و روش‌های مختلف درمانی برای درمان آناتومی و سیستم ایمنی وجود دارد؛ اگر درمان جواب نداد بیمار کاندیداى این است که رحم جایگزین بگیرد.
موحدین افزود: در رحم جایگزین مشخص می‌شود که زوج نمی‌توانند بچه‌دار شوند، از آنها تخمک و اسپرم گرفته می‌شود؛ شرایط فردی که قرار است تخمک و اسپرم در رحم او جایگزین شود باید مناسب باشد و اینکه باید قبلاً به صورت طبیعی باردار و بچه سالمی داشته باشد و از نظر حقوقی می‌توان جنین در بدن او شکل گیرد.
وی بیان کرد: مادر رضاعی به مادری گفته می‌شود که به نوزاد شیر می‌دهد و به دلیل اینکه با شیر او تغذیه می‌کند و در بدن او شکل می‌گیرد به او مادر رضاعی می‌گویند؛ در رحم جایگزین، جنین از طریق خون رحم مادر رضاعی تغذیه کرده و رشد می‌کند.
این جنین شناس در پایان یادآور شد: در این روش جنین ژنتیک و بیولوژیک خود را از اسپرم و تخمک اولیه به ارث می‌برد و تنها صفات محیطی ( استرس، تغذیه و غیره ) را در دوران بارداری از رحم اجاره‌ای به ارث می‌برد.
بیشتر بخوانید: مراکز درمان ناباروری برروی توافقنانه های رحم جایگزین نظارت دارند
شیرین نیرومنش متخصص زنان و زایمان در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در خصوص رحم اجاره‌ای اظهار کرد: رحم اجاره‌ای زمانی انجام می‌شود که زوج از نظر تخمک و اسپرم مشکل نداشته باشد اما رحم خانم مشکل بارداری داشته باشد یعنی در سنی باشد که تخمدانی سالم باشد و بشود از آن تخمک سالم به دست آورد همچنین همسر او از نظر اسپرم مشکل نداشته باشد اسپرم سالمی داشته باشد و پزشک بتواند از اسپرم و تخمک جنین، اما رحم خانم مناسب برای کاشت جنین نباشد استفاده می‌شود.
این متخصص زنان و زایمان بیان کرد: سندرمی وجود دارد به نام سندرم راکیتانسکی، به این معنی که خانم رحم ندارد و محلی برای رشد جنین در بدن او وجود ندارد اما قادر به تخم‌گذاری است و تخمدان در بدن او وجود دارد بنابراین می‌توان تخمک و اسپرم را در رحم خانم دیگری رشد داد.
نیرومنش ادامه داد: در برخی از خانم ها چسبندگی رحم وجود دارد که باعث می شود فرد نتواند باردار شود که در این صورت نیاز به عمل جراحی یا کورتاژ دارد و چسبندگی در حفره رحم او به وجود می‌آید بنابراین در این صورت کاشت جنین در بدن او امکان پذیر نیست و باید تخمک و اسپرم این زوج را در رحم خانم دیگری کاشت.
وی تشریح کرد: در برخی از خانم ها دیده شده است که دچار توده رحمی و فیبروم‌های متعدد بزرگ رحمی هستند که در سابقه آنها مشکل سقط جنین وجود دارد در این صورت جنین در رحم آنها نمی‌تواند رشد کند و رحم فرد قابلیت نگهداری جنین را ندارد بنابراین در این شرایط توصیه می‌شود رحم اجاره ای استفاده کنند.
بیشتر بخوانید: احکام شرعی لقاح خارج از رحم و اسپرم اهدائی
این متخصص زنان و زایمان افزود: زمانی که تشخیص داده شد خانمی نمی‌تواند جنین را در رحم خود نگه دارد به مراکز ناباوری مراجعه مى كند و عمل IVF انجام می‌دهد؛ فرد جدیدی به او معرفی و در طی مراحل قانونی با داروهای تحریک کننده تخمک‌گذاری، تخمک متعددی در رحم او تشکیل می‌شود و در بخش IVF تخمک‌گذاری به اسم همسر او انجام خواهد شد.
نیرومنش گفت: جنین به رحم خانمی که از سلامت عمومی برخوردار است منتقل می‌شود و با کنترل دوران بارداری جنین در بدن او شکل خواهد گرفت.
حجت‌الاسلام والمسلین حمیدرضا رحمانی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در خصوص رحم اجاره‌ای اظهار کرد: رحم جایگزین از نظر شرعی مشکل ندارد اما نفس این کار نباید مقدمات حرام را فراهم کند؛ اگر نگاه حرامی انجام نشود و یا لمس حرامی در این بین اتفاق نیفتد این کار مشکلی ندارد.
رحمانی بیان کرد: انتقال جنین (رحم اجاره‌ای) کار ناپسندی نیست اما باید به انگیزه‌ها و هدف این کار نگاه کنیم، این که چرا این عمل صورت می‌گیرد؟، آیا فردی که نمی‌تواند بچه‌دار شود این کار را انجام می‌دهد؟، آیا خانمی به بهانه تنبلی و دوران سخت بارداری این کار را انجام می‌دهد؟، اگر فرد از نظر ناچاری این کار را انجام دهد مشکلی ندارد و کاری مناسب است؛ چرا که باعث ایجاد روحیه در آن خانواده شده و افراد آن خانواده خوشحال خواهند شد، اما اگر ناچار نباشد آن فرد دیگر لذت بارداری را نخواهد کشید و خود را از داشتن هورمون مادری محروم خواهد کرد.
کارشناس مسائل دینی ادامه داد: ما نباید به هیچ وجه این کار را رواج دهیم چرا که کاری ناپسند است و با جامعه اسلامی همخوانی ندارد اما اگر خانواده‌ای مجبور به انجام این کار بودند کاری پسندیده است؛ افرادی که هزینه زیادی در این راه صرف می‌کنند از نظر شرعی مشکلی ندارد اما بحث انصاف مطرح است و باید نگاه خود را از تک بعدی باید به چند بعدی منتقل کنیم.
وی افزود: اگر به این مسئله تک تک نگاه کنیم درست نیست و ترکیب خوبی ندارد، طبق نظریه گشتاسب «کل ماهیتی غیر از مجموعه اجزا دارد» به طور مثال اجزای آبگوشت مانند نخود، گوشت، لوبیا و آب به طور جداگانه کاربرد چندانی ندارد اما ترکیبی از آنها مفید است.
رحمانی در پایان یادآور شد: ابعاد اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی در این کار مهم است اما به این معنا نیست که از نظر شرعی کاری خلاف باشد؛ این کار بستگی به نفس فرد دارد و گرفتن هزینه‌های بالا اشکالی در این کار ایجاد نمی‌کند.
انتهای پیام/