البته روایات فراوانی است که مؤمن نسبت به گناه لاابالی نیست ممکن است در موقعیتی مرتکب گناه شود، ولی نسبت به گناه بی مبالات نیست. اگر کسی نسبت به گناه بی مبالات بود، نسبت به آبروی مردم بی مبالات است، غیبت می‌کند و این بسیار خطرناک است و در ایمانش باید تردید کند.
انسانی که نسبت به گناه بی مبالات نیست مواظب است گناه نکند، غیبت نکند مواظب چشم، گوش و قلبش است که گناه نکند، اما در موقعیتی که مرتکب گناه می‌شود به تعبیر قرآن و روایات «لمم» است. لمم یعنی آن گناهی که سریره و سرشت انسان نیست انسان دوست ندارد، ولی از دستش در می‌رود.
اگر گناه و لغزشی اتفاق افتاد تدارکش چیست؟ قرآن می‌فرماید متقین اینگونه هستند که اگر خطایی مرتکب شوند بلافاصله به دنبال هر غفلت و خطایی تذکری دارند و بدنبال آن تذکر استغفار می‌کنند. در سوره مبارکه آل عمران آمده است که خدای متعال می‌فرماید: «وَسَارِعُوا إِلَىٰ مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِینَ» (آل عمران/١٣٣) به سرعت به طرف بهشتی که خدا برای متقین آماده کرده حرکت کنید. خدا بهشت را آماده کرده و همه چیز آماده است.
متقین چه در گشایش و چه در سختی انفاق می‌کنند
قرآن در توضیح متقینی که خدا بهشت را برایشان آماده کرده است می‌فرماید: «الَّذِینَ یُنْفِقُونَ فِی السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْکاظِمِینَ الْغَیْظَ وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ وَاللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ» (آل عمران/۱۳۴) آن‌هایی که در راه خدا انفاق می‌کنند چه در گشایش باشند و چه در تنگی. منتظر نیستند از مال زیاد و بلا استفاده خود انفاق کنند، آن هنگام که در تنگی هستند از همان مال کم هم انفاق می‌کنند و آن هنگام که در گشایش هستند به اندازه وسعشان انفاق می‌کنند.
کمترین انفاق است که انسان به اندازه وسعش بدهد. همانگونه که خداوند در آیه سوره آل عمران فرمود: متقین آن‌هایی هستند که نداشته باشند انفاق می‌کنند زیاد هم داشته باشند انفاق می‌کنند.
کظم غیظ شرط عدالت است
قرآن در این آیه صفات متقین را بیان کرده است: اول: «وَالْکاظِمِینَ الْغَیْظَ» متقین در هنگام غضب خشم خود را فرو می‌خورند. ما دوستان اهل بیت یکی از مواردی که خیلی زمین می‌خوریم از غضبمان است که گاهی بیش از شهواتمان است.
وقتی عصبانی می‌شویم متوجه نیستیم که عصبانیت نابجا گناه است. متقین کسانی هستند که خشم خود را فرو می‌خورند. خیلی وقت‌ها آدم با یک فریاد می‌تواند مساله را حل کند بچه است با یک فریاد قصه حل می‌شود، ولی اگر فریاد نزنی یک ساعت باید با او کلنجار روی تا قانع شود متقین اینگونه هستند فریاد نمی‌زنند کظم غیظ می‌کنند. اصلا آدم کیست که به دیگران غضب کند مگر در مواقعی که وظیفه واجبش باشد.
دوم: «وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ». انسان باتقوا اول وقتی عصبانی می‌شود کظم غیظ می‌کند؛ اگر کظم غیظ نکرد نمی‌تواند عادلانه رفتار کند هر کاری که در غضب انجام شود از مرز عدالت انسان بیرون می‌رود. در خانه صحنه‌ای پیش می‌آید عصبانی می‌شود اگر کظم غیظ نکند رفتارش غیر عادلانه است.
در محل کار با رفیقش همینطور اول کظم غیظ می‌کند؛ کظم غیظ شرط عدالت است وقتی انسان کظم غیظ کرد غضب خود را فرو خورد محاسبه می‌کند حق با من است یا با رفیقم. اگر حق با رفیقش بود می‌تواند عادلانه تقاص کند. خدای متعال در این آیه می‌فرماید متقین کسانی هستند که وقتی هم حق با آن‌ها است عفو و گذشت می‌کنند. نسبت به همسر، همکار، فرزند، پدر، برادر، مادر عفو می‌کند.
بیشتر بخوانید:نشانه هاي ايمان كامل از منظر امام صادق(ع)
سوم: «وَاللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ» خدای متعال محسنین را دوست دارد. بعضی گفته اند مؤمن علاوه بر اینکه باید کظم غیظ و عفو کند، باید به کسی که به او ظلم کرده احسان کند. این بسیار سخت است.
از امام مجتبی علیه السلام شنیده اید کسی از شام آمده بود هر چه از دهانش آمد گفت. رفتند متعرض شوند حضرت فرمودند: صبر کنید. بعد که حرفهایش را زد عصبانیتش تمام شد، حضرت فرمود: اینجا غریب هستی خانه نداری برویم مهمان ما باش. او را بردند و پذیرایی کردند. آن شخص گفت: من تاکنون کسی را اندازه شما دشمن نمی‌دانستم، از این به بعد کسی را بیشتر از شما دوست ندارم.
این همان معنای «وَاللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ» است؛ بنابراین متقین کسانی هستند که کظم غیظ می‌کنند اگر فهمیدند حق با خودشان است عفو می‌کنند احسان هم می‌کنند با احسان طرف مقابل تربیت می‌شود. کسی که بدون علت داد می‌زند بیماری دارد شما اول باید کظم غیظ کنید بعد او را ببخشید و به او احسان کنید تا بیماری اش از بین برود و ادب شود آنوقت شما در ثواب آدم شدن او شریک می‌شوید.
گردآوری:تبیان
انتهای پیام/