قصه پرغصه خرمشهر از کجا شروع شد؟

به گزارش خبرنگار  حوزه دفاعی  امنیتی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ انقلاب اسلامی ایران دستاوردی بود که مردم بزرگترین نقش را در پیروزی آن داشتند. پس از پیروزی؛ انقلاب اسلامی ایران شاهد روز‌های سختی نظیر غائله‌های ضد انقلاب و حمله رژیم بعثی عراق بود، روز‌هایی که هم ناکامی و هم موفقیت‌ به همراه داشته، در حالی که موفقیت‌های آن بسیار بیشتر از ناکامی‌ها بوده، اما این موفقیت‌ها در برخی مواقع غم‌هایی نیز  به همراه خود داشت.

قصه پر غصه خرمشهر از کجا شروع شد

در روز ۴ آبان ۱۳۵۹ شهرستان خرمشهر در استان خوزستان پس از بیش از یک ماه مقاومت رزمندگان ایرانی و نیروهای محلی، به اشغال کامل ارتش بعثی عراق درآمد. نیمه شب سوم آبان بود که نیروهای ارتش بعثی با سازماندهی و تجهیز لشکرهای مستقر در جبهه خرمشهر و همچنین فراخوان نیروهای تازه‏‌نفس به این جبهه، هجومی وسیع و گسترده را به شهر آغاز کردند و پس از جنگی نابرابر، وارد خیابان‏‌های خرمشهر شدند. رزمندگان و مردم شهر در اطراف پل خرمشهر که حالا به نام خونین‌شهر شناخته می‌شد، تلاش بسیاری کردند تا از پیشروی نیروهای صدام جلوگیری کنند، اما سرانجام در غروب چهارم آبان، غرب خرمشهر به دست دشمن افتاد و تراژدی تلخ خونین‌شهر رقم خورد.

روزنامه کیهان فردای آن روز در گزارشی از منطقه نوشت: «آخرین گزارش‌های رسیده از جبهه جنوب حاکیست که اوضاع جنگ در خونین‌شهر بحرانی است و رزمندگان دلیر در این شهر در برابر تجاوز دشمن سرسختانه پایداری می‌کنند.

هر چند خرمشهر در چهارم آبان ۵۹ سقوط کرد و دشمن بعثی، در ادامه تجاوزات خود، علاوه بر غارت کامل شهر، حتی به منازل خرمشهر رحم نکرد و برخی از آن‌ها را با ۳۰۰ تن تی.‌ان.‌تی به طور کلی تخریب کرد اما مقاومت مردم و رزمندگان تا ۲۰ ماه بعد ادامه یافت.

خبرهای خوبی که همه منتظر شنیدن آن بودند

روز سوم خرداد سال ۶۱ یکی از روز‌های سخت، اما شاد برای مردم ایران است، روزی که خرمشهر اشغال شده توسط عراق با رشادت نیرو‌های سپاه  پاسداران، ارتش و بسیج به آغوش میهن بازگشت و یکی از وعده‌های خداوند توسط رزمندگان اسلام محقق شد که علاوه بر مردم خرمشهر در سراسر کشور موجب خوشحالی شد.

ایرانی‌ها که در طول جنگ 8 ساله با عراق همیشه خبرها را دنبال می‌کردند، این بار منتظر شنیدن خبر‌های خوب بودند تا پایان عملیات بیت‌المقدس با موفقیت اعلام شود و در پایان هم انتظارها به سر آمد و خبر آزادسازی خرمشهر از رسانه ملی پخش شد که موجب برپایی شور و حالی وصف‌ناشدنی در کشور گشت؛ به نحوی که غم و اندوه‌ تا مدتی جای خود را به شادی و نشاط داد.

ید واحده، دست خدا برای آزادسازی خرمشهر

آزادسازی خرمشهر مرهون فداکاری، پاسداران سپاه انقلاب اسلامی و نیرو‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران است، سپاه و ارتشی که با همت نیرو‌های انقلابی جوان همچون شهید علی صیاد شیرازی و محسن رضایی رهبری می‌شدند، البته پیش از آزادسازی خرمشهر فرمانده‌ای نظیر محمد جهان‌آرا نیز نقش بسیار عمده‌ای در آزادسازی این شهر داشت، اما شهادت اجازه دیدن آزادی شهرش را به او نداد. وی جایگاه ویژه ای در سازماندهی نیروها و انجام عملیات های مختلف داشت. با شروع جنگ دوشادوش مردم از شهر دفاع کرد. بعد از سقوط خرمشهر و عزل بنی صدر از فرماندهی کل قوا تمامی نیروها یک دل به دشمن یورش بردند. اولین گام آنها شکستن محاصره‌ آبادان بود. این پیروزی در مهر ۱۳۶۰ روی داد. به دنبال این پیروزی در روز هفتم مهر محمد جهان آرا و تعداد دیگری از فرماندهان راهی تهران شدند تا گزارش عملکرد شجاعانه نیروها را به رهبر انقلاب بدهند که به جای دیدار با امام امت به دیدار معبود شتافتند.

بیت‌المقدس نام عملیاتی است که منجر به آزادسازی خرمشهر از چنگال رژیم بعث شد، عملیاتی که هر زمان که نگاهی به مطالب یا خاطرات آن می‌اندازیم نام بسیاری از بزرگان جنگ را در زمره آن می‌بینیم. بزرگانی که تنها شهادت را، راه سعادت خود می‌دانستند. بزرگانی که از روز اول حمله رژیم بعث عراق با دست خالی مقابل دشمن ایستادند، دشمنی که با تمام ادوات نظامی خود و هم‌پیمان‌هایی که با گذشت زمان باعث نابودی این رژیم شدند به میدان آمده بود تا در یک هفته تهران را فتح کند، اما رویای ماندن در خرمشهر و اشغال کامل ایران به کابوسی بزرگ برای آنها تبدیل شد.

طی عملیات آزادسازی خرمشهر که در چهار مرحله اجرا شد، نیروهای مسلح ایران که شامل، ۱۳۵گردان متشکل از ۴۵ گردان ارتش، ۹۰گردان از سپاه و بسیج به علاوه نیروهای ژاندارمری، کمیته انقلاب اسلامی، شهربانی و جهاد سازندگی بودند، در برابر هفت لشکر دشمن به علاوه نیمی از ادوات، توپخانه، امکانات مهندسی و زرهی ارتش عراق قرار گرفتند، ضمن اینکه ارتش عراق با کمک عوارض طبیعی موجود در منطقه (رودخانه کارون، اروند، کرخه، هورالهویزه) به دفاع از موقعیت خود در این عملیات پرداخت.

رزمندگان اسلام در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ارتش جمهوری اسلامی، نیمه شب دهم اردیبهشت ماه سال ۶۱ با رمز "یا علی‌بن ابی‌طالب" عملیات آزاد سازی خرمشهر را شروع کرده و پس از گذر تمام سختی‌ها برای رسیدن به شهر خرمشهر؛ سرانجام ساعت ۲۲:۳۰ دقیقه یکم خرداد ماه ۶۱ عملیات آزادسازی را در نزدیکی شهر شروع کردند و دو روز طول کشید که در این مدت هر روز موفقیت‌هایی بدست می‌آمد.

نیروهای عمل‌کننده، سوم خردادماه از غرب، شرق، شمال و جنوب وارد خرمشهر شدند و نیرو‌های بعثی که ۲۴ ساعت در محاصره کامل قرار داشتند، چاره‌ای جز و فرار و تسلیم نداشتند. ساعت ۲ بعد از ظهر همان روز خرمشهر پس از ۵۷۸ روز که به اشغال رژیم بعث درآمده بود آزاد شد.

در عملیات آزادسازی خرمشهر تیپ‌ها و گردان‌های بسیاری حضور داشتند که هر کدام طبق برنامه‌های طراحی شده وظیفه حیاتی را بر عهده داشتند، تیپ‌های ارتش یک وظیفه و گردان‌های سپاه نیز وظیفه‌های خاص دیگری را بر عهده داشتند.

فرماندهی جوان که به کابوس صدام تبدیل شد

فرماندهان شهیدی همچون مسعود منفرد نیاکی از ارتش جمهوری اسلامی، حاج احمد متوسلیان و حسن باقری از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نقش عمده‌ای را در آزادسازی خرمشهر داشتند. حاج احمد متوسلیان با تیپ ۲۷ محمود رسول‌الله برای آزاد سازی خرمشهر از جبهه‌هایی آمده بود که به دلیل استراتژیک بودن، جنگ در آنها چندین برابر سخت‌تر بود، آن هم با گروهی که کمر به نابودی نظام بسته بودند. حاج احمد که موفق شده بود با همرزمان شهیدش همچون حاج ابراهیم همت غرب کشور را از وجود ضد انقلاب‌ پاکسازی کند، آمده بود تا خونین‌شهر را دوباره خرم کند.

علاوه بر فرماندهان با تجربه عملیات آزادسازی خرمشهر، جنگ تحمیلی فرماندهی جوان که تنها ۲۷ ساله بود را به خود دید که محوریت نیرو‌های سپاه پاسداران را بر عهده داشت؛ این شخص حسن باقری بود که با وجود جوانی تجربه بسیاری داشت.

شهید حسن باقری طراح عملیات آزادسازی خرمشهر (بیت‌المقدس) بود. در این عملیات قرار شد ۴۰ تا ۵۰ هزار نیرو از رودخانه کارون عبور کرده تا مواضع دشمن را به دست بگیرد، طرح این عملیات، ۲۰ شبانه‌روز با حضور فعال حسن باقری، علی صیاد شیرازی، غلامعلی رشید، محسن رضایی و یحیی رحیم‌صفوی بررسی شد، اما در نهایت طرح دیگری برای حمله به تصویب رسید.

نیرو‌های ایرانی بر خلاف پیش‌بینی‌های تحلیلگران نظامی و خود نیرو‌های بعثی و در کمال ناباوری؛ به جای عبور از رود کارون، دشوارترین مسیر را که از غرب و جاده شلمچه به شهر وارد می‌شد را انتخاب کردند و همین موضوع باعث شد نیرو‌های عراقی غافلگیر شوند و با وجود مقاومت ۳۵ روزه و تجهیزات و قوای کاملاً مسلح و جنگنده، به زانو درآمده و خونین‌شهر پس از ۵۷۵ روز اشغال و تلفات سنگین دشمن بعثی به آغوش ایران اسلامی بازگردد.

پس از بازپس‌گیری خرمشهر، نتایج این عملیات به نفع ایران رقم خورد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به بازگشت دشمن به مرز‌های بین‌المللی و تقویت روحیه نیرو‌های ایرانی و ترس در دشمن در کنار تلفات سنگین در ابعاد نیروی رزمی و اداوت اشاره کرد.

سوم خرداد هر سال برای مردم ایران اسلامی تداعی روز با شکوهی است که ۳۶ سال قبل اتفاق افتاد و اقتدار جمهوری اسلامی ایران را به جهانیان نشان داد، این موضوع باید درسی برای متجاوزگران باشد و آن را سرمشق خود قرار دهند که جمهوری اسلامی ایران در گذشته این چنین رژیم بعث را زمین‌گیر کرده است ،پس با گذشت زمان و افزایش قدرت نظامی ایران قطعا اجازه دخالت را به هیچ یک از این دشمن‌ها نخواهد داد.

انتهای پیام/