به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زاهدان،رمضان ماه قرآن، میهمانی خدا، عبادت و شوق اطاعت، شب‌های مناجات و دعا و ماه دل دادگی بنده به معبود از راه رسید و مردم سیستان و بلوچستان نیز همچون مردم دیگر مناطق کشور و جهان اسلام با انجام برنامه‌های ویژه مذهبی به میهمانی این ماه رفته‌اند.
مردم سیستان و بلوچستان همه ساله با آداب خاص خود وارد این میهمانی بی‌مانند می‌شوند و همانطور که رهبر معظم انقلاب به زیبایی این ماه را قطعه‌ای از بهشت نام دادند، به امید این که بر سر این سفره پرخیر و برکت الهی وارد بهشت شوند، قدر این ماه را می‌دانند.
مردم مناطق مختلف استان سیستان و بلوچستان در ماه مبارک رمضان، آداب و رسومی دارند که در اغلب موارد، این آداب و رسوم مانند سایر مناطق کشور برپا می‌شود اما برخی از این آداب خاص همین منطقه است؛ مردمان متدین این استان در روزهای آخر ماه شعبان با برپایی آیین‌های خاصی به پیشواز ضیافت الهی رمضان می‌روند.
تعمیر و غبارروبی مساجد، اهدای فرش به مکان‌های مذهبی، کمک به نیازمندان، تهیه اقلام خوراکی برای سفره‌های افطار و سحر و خیرات دادن از جمله برنامه‌های پیش از آغاز ماه مبارک رمضان در سیستان و بلوچستان است.
حجت السلام والمسلمین اسماعیل صادقی استاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زاهدان،گفت: سحر خوانی از سنت‌های مهم و ماندگار منطقه سیستان است که بر اساس برخی از روایات موجود، آیین سحرخوانی و رمضان‌خوانی بیش از یک هزار سال پیش یعنی از اوایل اسلام، نزد ساکنان سیستان مرسوم بوده و به ماه مهمانی خدا در این خطه از ایران جلوه‌ای زیبا بخشیده است.
حجت السلام والمسلمین اسماعیل صادقی افزود:مردمان منطقه سیستان از دیرباز به دلیل برخورداری از رصدخانه، با رصد ماه و ستاره‌ها به راحتی از حلول ماه مبارک رمضان مطلع می‌شدند. "ماه روزَه" عنوانی است که مردم سیستان در زبان محلی برای ماه رمضان استفاده می‌کنند؛ مردم سیستان با غبارروبی مساجد، نذر و حضور بر سر خاک اموات و پخت انواع نان محلی و کلوچه سنتی در روزهای آخر ماه شعبان، خود را برای این ماه آماده کرده‌اند، اکنون با فرا رسیدن ماه مبارک با آمادگی کامل به عبادت و راز ونیاز با خدا می‌پردازند.
وی ادامه داد: بیشتر روایت‌ها که در تاریخ ماندگار این خطه بر جای مانده، نشان دهنده آن است که رمضان‌خوانی در ایام نیمه ماه خدا برگزار می‌شود؛ در این منطقه با توجه به رشد تکنولوژی و وجود وسایل سمعی و بصری باز هم صدای ریش‌سفیدان سیستانی در سحرهای ماه مبارک شنیده می‌شود؛ در این آیین بزرگان منطقه یک ساعت قبل از اذان صبح بر بالای بلندترین منطقه روستا می‌روند و با ضربه زدن به دهلی خاص مردم را از خواب بیدار می‌کنند.
وی تصریح کرد :این افراد اشعار مذهبی و سروده‌های شاعران کشور از جمله "خواجه عبدالله انصاری" و "باباطاهر عریان" و ترانه‌های عامه سیستانی را با صدای بلند روی پشت بام خانه می‌خوانند؛ پس از آنکه مردم بیدار شدند با ذکر سروده‌ای خاص به استقبال اذان صبح می‌روند تا این‌که موقع اذان صبح آن را با صدایی بلند به مردم اعلام می‌کنند.
کارشناس مذهبی افزود: جوانان و نوجوانان شرکت‌کننده در این آیین پس از اجرای برنامه رمضان‌خوانی منتظر دریافت انعام از سوی صاحبخانه می‌مانند و مرسوم است جوانان با ایمان سیستانی با اجرای آیین رمضان‌خوانی هر شب غذاها و پول جمع‌آوری شده از مردم را میان نیازمندان و فقرا تقسیم می‌کنند.
حجت السلام والمسلمین اسماعیل صادقی ادامه داد: برپایی نشست‌های مذهبی، دعا و مراسم ذکر مصیبت اهل بیت(ع) و دوره‌های قرآن از دیگر مراسم مرسوم در بین مردمان منطقه سیستان به ویژه بانوان سیستانی است. از دیگر سنت‌های این خطه می‌توان به نذور پس از افطار اشاره کرد که مردمان در حد وسع، قوت خود را با دیگران تقسیم می‌کنند و روزه خود را باز می‌کنند.
وی ادامه داد:حضور دسته‌جمعی نمازگزاران در ماه مبارک رمضان در مساجد و برگزاری نمازهای یومیه به صورت جماعت جلوه دیگری به این مکان‌ها در مناطق شهری و روستایی سیستان و بلوچستان می‌بخشد؛ نمازگزاران پس از اقامه نماز به تشریح احکام و معارف اسلامی که توسط روحانی بومی یا اعزامی ارایه می‌شود، گوش فرا می‌دهند.
در روزهای پایانی این ماه هم مردم سیستان مراسم ویژه‌ای را برای استقبال از عید فطر، عید بزرگ مسلمانان دارند و در نقاط مختلف سیستان گاهی دیده می‌شود که مردم 3 روز به جشن و شادمانی این روز بزرگ دینی مشغول می‌شوند که این نشان‌دهنده جایگاهی عظیم معرفت دینی میان مردمان سیستانی است.
مولوی عبدالغنی دهانی مدیر امور روحانیون در مساجد اهل سنت سیستان وبلوچستان در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زاهدان، گفت: زنان و مردان بلوچ از نیمه دوم ماه شعبان خانه را غبارروبی کرده و زمینه برگزاری آداب و رسوم رایج این قوم در ماه رمضان را فراهم کرده و اینگونه خود را برای استقبال از ماه مبارک رمضان آماده می‌کنند.
مولوی دهانی افزود: بعد از نظافت مساجد توسط مردان بلوچ، زنان بلوچ به روشن کردن مشک و دود دادن مواد خوشبویی به نام "سوچکی و اوددار" که بیشتر از کشورهای حاشیه خلیج فارس یا پاکستان تهیه می‌شود، اقدام می‌کنند؛ سوچکی تکه‌های نازکی از یک درخت بسیار خوشبو است که معمولاً با مواد معطر دیگر آغشته شده و در ظروفی با طرح‌های محلی شیک در فروشگاه‌ها عرضه می‌شود.
وی ادامه داد: در بلوچستان نیز با آغاز ماه مبارک رمضان هر شب قبل از اذان صبح مراسم سحرخوانی اجرا می‌شود. همچنین ، خواندن نماز 20 رکعتی تراویح که هم اکنون در مساجد استان اقامه می‌شود، یکی از سنت‌هایی است که از دیرباز تاکنون در این منطقه رواج داشته و مردم اهل سنت سیستان و بلوچستان به آن پایبندند و آن را دارای فضائل زیادی می‌دانند.
همزمان با شب‌های قدر در دهه آخر ماه رمضان شخصی که معمولاً روحانی است به نمایندگی از همه مردم هر محله، در چادری که در گوشه‌ای از مسجد نصب شده مراسم اعتکاف را برگزار می‌کند و به صورت شبانه‌روزی به تلاوت قرآن و اقامه نماز و دعا و نیایش می‌پردازد و در نهایت شب قبل از عید از مسجد بیرون می آید. یک شب مانده به پایان ماه و اعتکاف، اهالی محل و نمازگذاران مبلغی پول را به عنوان هدیه به فرد معتکف تقدیم می‌کنند.
وی افزود:اغلب خانواده‌های استان در طول سال برای پر کردن سفره‌های خود از غذا‌های محلی استفاده می‌کنند که این کاربرد در ماه مبارک رمضان دوچندان می‌شود.
تهیه انواع غذا‌های محلی و سنتی در هر خانواده سیستانی و بلوچستانی برای افطار و سحر از وظایف زنان است که در این میان پکوره یکی از مهمترین غذا‌های باب طبع مردم این منطقه در ماه مبارک رمضان است.
این غذا با سبزیجات مختلف مانند پیاز و گشنیز تازه، سبزی‌های خرد شده تهیه می‌شود که از مهمترین نوع آن پکوره سیب زمینی و فلفلی است که هر بانوی بلوچ مطابق ذائقه خانواده خود آن را تهیه می‌کند.
گزارش از عاطفه گنجعلی بنجار
انتهای پیام/