طرح ساماندهی تجارت و مبادلات مرزی از اسفند سال گذشته کلید خورد اما به دلیل وجود برخی مشکلات، اهداف این طرح به نحو شایسته‌ای تأمین نشد.
با در نظر گرفتن بحران بیکاری در کشور و مشکلات و محرومیت هایی که گاهی در مناطق مرزی افزون تر از دیگر نقاط کشور بروز پیدا می کند، بیش از پیش به ضرورت برنامه ریزی مدون و هدفمند در ارتباط با تسهیل و ساماندهی روند تجارت و مبادلات اقتصادی در چنین محدوده‌هایی پی خواهیم برد.
در طول سالیان گذشته به دلیل بالاگرفتن ضریب بیکاری، پدیده کولبری نیز در برخی مناطق مرزی تشدید شد که با عنایت به برخی رخدادها و ضرورت حفظ شأن و جایگاه مرزنشینان، تدابیری در جهت ساماندهی کولبران اتخاذ شد که در قالب طرح پیله وری بروز پیدا کرد.
مقرر شد، طرح مذکور در بازارچه مرزی سیرانبند (بانه کردستان) اجرایی شود تا در سایه آن علاوه بر ساماندهی مبادلات مرزی، وضعیت مرزنشینان از حیث اشتغال و اقتصاد بهبود یابد، اما آنچنان که شواهد و قرائن نشان می‌دهد، بن بست ها و مشکلاتی در مسیر اجرای این طرح ایجاد شده و همین نارسایی ها، ضرورت بازبینی و اصلاح مذکور را اجتناب ناپذیر ساخته است.
البته از ابتدا برخی کارشناسان و مسئولان نسبت به موفقیت آمیز بودن این طرح، تردیدهایی داشتند و ابهامات موجود را نیز بصورت علنی ایراد کردند.
برای مثال، حسینعلی حاجی دلیگانی، نماینده مردم شاهین شهر در مجلس شورای اسلامی با اشاره به لزوم توجه به مشکلات مرزنشینان و بخصوص کولبران، اظهار کرد: عامل اصلی کولبری برخی از مرزنشینان به بیکاری و مشکلات متعاقب آن باز می‌گردد و تا زمانیکه در ارتباط با وضعیت معیشتی مرزنشینان چاره اندیشی نشود، طرح های مذکور موفقیت چندانی در پی نخواهد داشت.
محسن بیگدلی، نماینده مردم بانه در مجلس شورای اسلامی، موفقیت آمیز بودن طرح را قطعی تلقی نکرده بود و ضریب موفقیت آن را با توجه به آسیب هایِ احتمالی نهان و عیان آن، مستلزم اجرایی شدن آن بیان کرده بود تا در فرآیند عملیاتی شدن، مشخص شود در واقعیت امر،طرح اشاره شده تا چه میزانی در رفع مشکلات معیشتی کولبران ثمربخش خواهد بود.
با همه این اوصاف، طرح پیله وری بصورت رسمی در بازارچه سیرانبندِ بانه واقع در استان کردستان کلید خورد و مقرر شد با حذف دفترچه های کولبری و جایگزین سازی کارت های الکترونیکی پیله وری برای مرزنشینانی که در شعاع 20 کیلومتری مناطق مرزی سکونت دارند، ساز و کار مذکور عملیاتی شود.
برخورداری از تخفیف ویژه 500 هزار تومانی در ماه برای پیله ورانی که بصورت قانونی فرآیند ثبت نام را انجام داده بودند و ثبت نام آنها نیز مورد تایید مراجع ذی ربط همچون وزارت کشور و گمرک قرار گرفته بود؛ از نمونه مزایایی بود که برای پیله وران بازارچه سیرانبند در نظر گرفته شده بود، اما متاسفانه از زمان اجرایی شدن طرح مذکور،همچنان کالایی از مرز مذکور وارد نشده است.
این معضلی است که پیش از این، فلاحی، فرماندار بانه در گفت و گو با رسانه ها از احتمال آن به این صورت سخن گفته بود که از نواقص طرح پیله وری به این موضوع معطوف می شود که در صورتی که تاجری نباشد که کالایی را وارد کند، مرزنشینان برای یک یا حتی چندین ماه، فاقد در آمد خواهند بود که البته بنابر اظهارات فلاحی، مقرر بود مشکلات و آسیب های احتمالی این طرح احصاء و مورد بررسی قرار گیرد.
البته مشکل اصلی ساکنان بانه از زمانی آغاز شد که حکومت مرکزی عراق، تحت عنوان کنترل مرزها، به انسداد این محدوده های ترددی مبادرت ورزید.
این اقدام و عدم امکان واردات کالا باعث شد تا بسیاری از مغازه داران با مشکلات جدی مواجه شوند، زیرا اساسا کالایی وجود نداشت که نسبت به عرضه و توزیع آن اقدام کنند و باتوجه به حجم بالای خرید در ایام نوروز، عدم امکان و ورود کالا از مرز اشاره شده و انسداد آن از سوی دولت عراق، خسارات بسیاری به کسبه فعال در بانه تحمیل کرد.
البته آنچنان که مسئولان گمرک بانه همچون سعید سنجابی در رسانه ها بیان کرده‌اند، طرح مذکور از مزایای قابل توجهی برخوردار است که کاهش ریسک و خطرات واردات کالا از مرز سیرانبند و ارتقای امنیت کالاها از نمونه های آن به شمار می رود، البته در نقطه مقابل، برخی حصول این مزایا را زمانی قابل توجه و ملموس تلقی می‌کنند که امکان واردات کالا میسر شود و در صورت انسداد و مانع به تبع این توفیقات نیز حاصل نخواهد شد.
امید آن می رود با ورود دستگاه های ذی ربط و بخصوص وزارت امور خارجه و رایزنی با دولت عراق، بازگشایی مرز سیرانبند با تسریع زمانی محقق شود و بالتبع در صورت تحقق این امر خطیر، امیدواری ها به بازگشت حالت عادی و جان گرفتن تجارت و مبادلات اقتصادی افزایش خواهد یافت.
امید آن می ورد با نگاه ویژه به بازارچه های مرزی، شاهد دستاوردهای هر چه بیشتری در عرصه اقتصاد و توسعه صادرات کشور باشیم، چراکه در صورت تحقق این امر، امکان حمایت از کالای ایرانی به نحو مطلوب تری فراهم خواهد شد.
انتهای پیام/