هرچند نام سیاه‌گوش، به عنوان یکی از گربه‌سانان بومی کشورمان به گوش‌ها کاملا آشناست، اما عموما نه تنها توسط رسانه‌ها بلکه از سوی فعالان و کارشناسان حیات وحش و حتی مسئولان محیط زیست هم به اشتباه مورد استفاده قرار می‌گیرد. به گونه‌ای که به ویژه طی سال‌های گذشته تصویری که با شنیدن نام سیاه‌گوش به ذهنمان خطور می‌کند، گربه‌سانی است با پوستی نقش‌دار شبیه پلنگ و دمی بسیار کوتاه که به زبان انگلیسی لینکس (Lynx) نامیده می‌شود.
اما با جست‌وجوی نام سیاه‌گوش در دائره‌المعارف‌ها، با صاحبی دیگر برای این نام آشنا می‌شویم. صاحبی که از لحاظ ظاهری بیشتر برازنده نام سیاه‌گوش است. گربه‌سانی با پوستی بدون نقش و ساده و گوش‌هایی سیاه‌رنگ که به زبان انگلیسی کاراکال (Caracal) نامیده می‌شود. کاراکال از نام ترکی این حیوان یعنی کاراکولاک (کارا: سیاه و کولاک: گوش) گرفته شده است.
تصاویری از سیاه‌گوش (Caracal)
بدین ترتیب می‌توان اشتباهی رایج را اصلاح کرد و صاحب اصلی نام سیاه‌گوش را کاراکال دانست نه لینکس. اما نام فارسی لینکس، گربه‌سانی که گهگاه به اشتباه سیاه‌گوش نامیده می‌شود چیست؟
«وَشَق» نام فراموش‌شده این گربه‌سان زیباست که امروزه در زبان فارسی به ندرت مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما در زبان‌های عربی (الوَشَق) و ترکی (وَشَک) همچنان به عنوان تنها معادل برای لینکس به کار می‌رود.
وشق در «برهان قاطع» این گونه تعریف شده است: حیوانی است بسیار کوچکتر از پلنگ، در رنگ و شکل مثل آن و دنباله آن کمتر از شبری، و در تنکابن "پلنگ مول" نامند و در خواص مانند پلنگ.
تا گریزی از وشق هم از حریر/ زو پناه آری به سوی زمهریر
مولانا
وشق نیفه‌های شبستان فروز / چو خال شب افتاده بر روی روز
نظامی
هر دوش نیست قابل این نازنین وشق / هر گوش نیست لایق این طرفه گوشوار
محتشم کاشانی
کبکان وشق‌پوش ز بس لاله که خوردند / منقار همه گشت عقیقی به کمر بر
امیر معزی
هرچند واژه وشق به ندرت در مطالب تخصصی مرتبط با حیات وحش مورد استفاده قرار گرفته، اما خوشبختانه برخی دائره‌المعارف‌های به‌روز، وشق (لینکس) و سیاه‌گوش (کاراکال) را با جزئیات کامل و صحیح به مخاطب معرفی کرده‌اند.
منبع:تابناک
انتهای پیام/