به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یاسوج ؛ کهگیلویه وبویراحمد به عنوان یکی از استان های زاگرس نشین، یک میلیون و722 هزار هکتار عرصه جنگلی ومرتعی دارد. این استان رویشگاه 20 درصد درختان بلوط جنگل های زاگرس است،که این میزان با توجه به مساحت یک درصدی استان، در نوع خود یک شاهکار وامتیاز ویژه محسوب می شود، به گونه ای که شاهد پیدایش شمالی دیگر درجنوب ایران شده ایم. سالهاست این قلب تپنده زاگرس ، بخاطر دخالت عوامل زیست محیطی و انسانی حال و روز خوبی ندارد و بوی زندگی نمی دهد. مسئله ای که در سایه سیاست زدگی ها و سایر اخبار در استان رنگ باخته و به چشم نیامده است.
آتش سوزی به سریالی تکراری برای درختان این دیار تبدیل شده است وهرساله خصوصا درفصول گرم تر سال، شاهد این سناریوی تلخ هستیم.
به گفته فرمانده سابق یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد در سال 95،تعداد 75فقره آتش سوزی در جنگلهای، استان رخ داد که طی این آتش سوزی ها 950 هکتار از جنگلهای کهگیلویه وبویراحمد در آتش سوخت.
به گفته سرهنگ برزمند علت ۹۸ درصد آتش سوزی‌های این استان عامل انسانی بوده است.
البته این تراژدی اسفبار همانند سال های گذشته در سال 96 نیز تکرار شد، تا پایان آذر 96 ، 700 هکتار ازجنگل های استان در آتش سوخت.
مدیرکل منابع طبیعی کهگیلویه وبویراحمد گفت: از ابتدای سال 96 تا پایان آذرماه همان سال ، ۱۱۰ فقره آتش سوزی در جنگلها و مراتع استان رخ داد.
با همه این ها آنگونه که فرمانده سابق یگان حفاظت منابع طبیعی استان می گوید: افزایش مشارکت های مردمی ازطریق فرهنگ سازی، توانمندسازی جوامع محلی و سازمان های مردم نهاد از جمله مهمترین راهکارهای مقابله با آتش سوزی هاست.چرا که به گفته وی حفظ جنگل های بلوط کهگیلویه وبویراحمد باتوجه سخت گذربودن و کوهستانی بودن این عرصه ها نیازمند قرق بان بیشتری است.هرچند نباید منکر نقش تجهیزات وامکاناتی ازجمله بالگرد اطفای حریق درمناطق مستعد آتش سوزی شد،مسئله ای که بارها از زبان مدیرکل منابع طبیعی وفرماندهان یگان حفاظت نیز مطرح وتاکید شده است.
طی این سالها علاوه بر موضوع آتش سوزی، آفت پروانه جوانه خوار به معضلی جدی برای استان های زاگرس نشین تبدیل شده واین موضوع درحالی است ،که کهگیلویه وبویراحمد بیش از سایر استان های این حوزه تحت تاثیراین آفت قرار گرفته است.
کارشناس محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد در همین خصوص گفت 150هزار هکتار از جنگلهای استان مورد هجوم آفت "پروانه جوانه خوار" قرار گرفته است.
محمد حیدری تصریح کرد: بر اساس آخرین آمار، در استان‌های زاگرس نشین بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار از جنگلهای زاگرس به دلیل عواملی همچون آفات و بیماری زوال بلوط، خشکسالی، هجوم گردوغبار، آتش‌سوزی و چرای بی‌رویه دام دچار نابودی و خشکیدگی شده است.
حیدری با بیان اینکه وضعیت اقلیمی در رویشگاه‌های زاگرس و کمبود نزولات جوی موجب تشدید شیوع آفت جوانه خوار شده است ادامه داد: فعالیت آفت جوانه خوار بلوط از اواخر اسفند تا اواخر خرداد ادامه دارد و مبارزه با آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
وی بیان کرد: برای اجرای عملیات مبارزه با این آفت در استان‌های زاگرس نشین به۵۰۰ میلیون ریال اعتبار نیاز است که باید از محل اعتبارات ملی طرح صیانت از جنگلهای زاگرس هزینه شود.
سوسک بلوط خوار هم از دیگر مسائلی است که گریبانگیر درختان بلوط شده ،که ازجمله مهمترین آنها می توان به آفت سوسک بلوط خوار،پروانه جوانه خوار،بیماری زغال بلوط اشاره کرد.
آفت سوسک بلوط خوار از جمله بیماری هایی است، که طی سالیان اخیرموجب نابودی تعداد زیادی از درختان بلوط دراستان های زاگرس نشین خصوصا استان کهگیلویه وبویراحمد شده است.
گودرز باقری فرمعاون فنی اداره کل منابع طیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد گفت: آفت سوسک بلوط خوار حدود 10 هزار هکتار از جنگل های استان را به طور کامل خشک کرده است.
به گفته وی، خشکسالی و کم بارشی در سنوات گذشته مهم ترین عوامل ایجاد آفت سوسک بلوط خوار در درختان بلوط بوده است.
جواد رحیمیان رئیس اداره منابع طبیعی شهرستان بویراحمد هم با بیان اینکه آفت سوسک بلوط خوار در 120 هزار هکتار از جنگل های بلوط کهگیلویه و بویراحمد ریشه دوانده،گفت: کوچک شدن برگ ها، مجنون شدن درخت و خروج شیرابه از سوراخ های ایجاد شده در درخت و در نتیجه خشک شدن کامل درخت از علائم این آفت است.
به گفته این مسئول، 100 میلیارد ریال اعتبار برای پیشگیری و مقابله با این آفت خطرناک زیست محیطی مورد نیاز است.
بیماری زغال بلوط از دیگر بیماری های مشترکی درختان بلوط حوزه زاگرس است،تا جایی که به گواه کارشناسان شاهد شیوع 50درصدی آن درمیان درختان این منطقه هستیم.
یک عضو هیات مدیره انجمن مردم نهاد نهضت سبز زاگرس درهمین زمینه با اشاره به اینکه نیمی از درختان بلوط منطقه زاگرس به بیماری دچار هستند، گفت: بیماری «زغال بلوط» می‌تواند درختان زاگرس را از بین ببرد.
امید سجادیان با بیان اینکه بیماری «زغال بلوط» حدودا از سال ۹۰ گریبان درختان بلوط زاگرس را گرفته است، تصریح کرد: متاسفانه در حال حاضر این بیماری بسیار شیوع پیدا کرده است و می‌توان گفت که تقریبا ۵۰ درصد درختان بلوط زاگرس در نواحی ایلام، لرستان وکهگیلویه و بویراحمد به این بیماری دچار شده‌اند.
این عضو هیات مدیره «انجمن نهضت سبز زاگرس» با اشاره به اینکه این بیماری با توجه به گستردگی خود می‌تواند جنگلهای زاگرس را خشک کند، گفت: بنابر آنچه که کارشناسان می‌گویند علت بیماری درختان بلوط دخالت‌های انسان در محیط و عوامل طبیعی مانند خشکسالی است. خشکسالی و کمبود بارش سبب ضعف درختان بلوط شده است البته گرد و غبار نیز در به وجود آمدن این بیماری بی‌تقصیر نیست.
سجادیان ادامه داد: دستگاه‌های مسئول از جمله منابع طبیعی مدتی برای مقابله با این بیماری و حفظ درختان بلوط زاگرس اقداماتی انجام دادند ولی متاسفانه به دلیل مشکلات مربوط به بودجه و اینکه حل معضل بیماری درختان بلوط در اولویت نبود، اقدامات نصفه نیمه رها شد.
وی روش‌های شیمیایی را یکی از راهکارهای مقابله با بیماری «زغال بلوط» دانست و ادامه داد: روش شیمیایی ملاحظات خاص خود را دارد چرا که اگر اصولی و مطالعه شده نباشد می‌تواند گونه‌های طبیعی و جانوری منطقه را از بین ببرد.این عضو هیات مدیره «انجمن نهضت سبز زاگرس» گفت: روش دیگر مقابله با این بیماری قطع درختان آلوده است که این راهکار مدتی اجرا ولی متاسفانه رها شد.
همچنین امید نوری، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، در این‌باره بیان داشت :موضوع مرگ و میر درختان بلوط زاگرس مربوط به چند سال اخیر و به دلیل وجود گرد و غبار است. رسوب گرد و غبار روی برگ درختان، فتوسنتز درختان را دچار اختلال می‌کند و این سبب می‌شود که درخت ضعیف شود، همچنین انواع حشرات و بیماری‌ها به درختان ضعیف شده هجوم می‌برند و آنها را به سرعت نابود می‌کنند بنابراین آفات به عنوان عامل ثانویه و گرد و غبار به عنوان عامل اولیه درختان را نابود می‌کنند.
البته مسئله همین جا تمام نمی شود وجنگل خواری نیز به زنجیره عوامل نابود کننده جنگل ها پیوسته تا دایره این عوامل نابودی شکل گسترده تری به خود بگیرد. این مسئله که با انگیزه سودجویی افراد صورت می گیرد طی سالیان اخیردرسایه غفلت متولیان امر باعث نابودی تعداد زیادی از جنگل های کهگیلویه وبویراحمد شده است.
قطع 130 اصله درخت در کهگیلویه،واگذاری سؤال‌برانگیز قطعه‌ای از پرپشت‌ترین نقاط جنگلی شهر یاسوج در منطقه کهوا و خهکلون، قطع درختان بلوط در منطقه سیب مداب شهرستان بویراحمد باهدف توسعه گردشگری و جاده‌سازی طی همین مدت اخیر از جمله نمونه های جنگل خواری در این استان بوده است.
صحبت های اخیر معاون سیاسی وامنیتی استاندار در آیین کاشت نهال و جشن هفته منابع طبیعی در پارک الغدیر یاسوج نیز مهر تاییدی براین مدعاست .
نظری در این آیین با بیان اینکه گرایش به تخریب روزافزون جنگل ها دراستان نگران کننده است ،گفت: استفاده و بهره برداری‌های بی رویه ازعرصه‌های جنگلی و مرتعی یکی ازچالش‌های اساسی استان کهگیلویه وبویراحمد است.
جنگل خواری بیش از هرعامل دیگری در این سیر، نیاز ورود دستگاه قضاست تا این دستگاه درپرتو تصمیماتی با ضمانت اجرایی اجازه ندهد احدی سودای تاراج ونابودی جنگلها را درسربپروارند. موضوعی که طی سال های گذشته به لحاظ کارکردی دراین زمینه موثرتر ظاهر شد وآنگونه که مدیرکل منابع طبیعی استان می گوید درسایه همکاری وحمایت های دستگاه قضایی برای بسیاری ازسودجویان پرونده قضایی تشکیل وبا متخلفان نیز برخورد صورت گرفت.
همانگونه که اشاره شد بخشی ازعوامل نابوده کننده جنگل ها وطبیعت استان به مسائلی نظیر آفت های زیست محیطی ،خشکسالی و تغییرات اقلیمی بر می گردد، مسئله ای که با تامین اعتبارباید به طور ویژه در دستور کار مسئولان استانی وحتی کشوری قراربگیرد.بعد دیگر مسئله نیز متوجه عوامل انسانی است که در گزارش نیزبه آن اشاره شد ومشخص شد همه درنابودی این موهبت الهی مقصریم .
در مجموع با توجه به همه موارد ذکر شده باید بپذیریم علیرغم نقش واهمیت درختان بلوط درزندگی ومعیشت مردم استان وهمچنین ارزش اکولوژیک این درختان وسایر تاثیرگذاری های حیاتی این سرمایه خدادادی آنگونه که باید وشاید وظیفه خود را دربرابرآن ادا نکرده ایم وهمین امر هم سبب شده تا سالانه شاهد مرگ خاموش وتدریجی تعداد کثیری از درختان این دیار باشیم.بنابراین لازم است برای حفاظت از آن مسئولان خصوصا دربحث عوامل انسانی متوسل به تصمیمات با ضمانت اجرایی موثرتر وکاربردی ترشوند تا بیش از این شاهد نابودی طبیعت این خطه چهارفصل نباشیم.
گزارش از یاسر سجاد پور
انتهای پیام/س