امیر سرتیپ امیر حاتمی وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران در این کنفرانس با تشریح مهمترین چالش‌های امنیتی منطقه گفت: پیگیری سیاست قدرت و انحصارطلبی و رویکرد منفعت طلبانه به امنیت بین الملل، زمین حاصلخیزی را برای ایجاد و رشد تروریسم فراهم کرده است.
مشروح سخنرانی وزیر دفاع به شرح ذیل است:
سلام علیکم
عالیجنابان، خانم‌ها و آقایان
در ابتدا لازم می‌دانم از ژنرال سرگئی شایگو وزیر محترم دفاع فدراسیون روسیه به دلیل دعوت از اینجانب تقدیر و تشکر نمایم و خوشحالی خود را از اینکه در هفتمین کنفرانس امنیتی مسکو و در جمع شما حضور دارم، ابراز نمایم.
این کنفرانس با درک موثر از شرایط حساس بین المللی، تمرکز خود را بر مهمترین چالش امنیتی منطقه معطوف داشته است و به همین دلیل انتظار می‌رود تا نتایج و دستاورد‌های مثبتی برای امنیت بین الملل و منطقه به همراه داشته باشد.
ریاست محترم، حضار گرامی
روند‌های جهانی نشان می‌دهد که امروزساختار قدرت سیاسی، امنیتی، اقتصادی در نظام بین الملل در حال تغییرات است. این تغییرات متاثر از عصر ارتباطات و مبتنی بر ارزش‌های ژئوپلیتیکی در خلق موقعیت‌های جدید و ظهور بازیگران متفاوت جهانی است. پیامد‌های ناشی از این تحولات عمدتاً تحت تأثیر رقابت‌های فشرده و ایجاد تفاوت‌های بزرگ در مفهوم کشور‌های قدرتمند خواهد بود که مهمترین آن انتقال بخشی اساسی از قدرت جهانی از نیمکره غربی به نیمکره شرقی و در نتیجه تغییر ثقل قدرت جهانی از اقیانوس اطلس به شرق آسیا است و لذا برای اولین بار طی چهار قرن گذشته، تحولات بین‌المللی لزوما وابسته به اراده غرب نخواهد بود. بلکه یک اجتماعی از بازیگران متفاوت عرصۀ قدرت در مقیاس جهانی و منطقه‌ای در هدایت این تحولات نقش آفرینی میکنند.
موضوع مهم دیگر که باید بر آن تاکید کنم، ظهور منظومه‌های قدرتمند ژئوپلیتیکی در نواحی متراکم آسیایی است که ماهیت تحولات جهانی را در سطوح متعدد دچار تغییر خواهد کرد. منطقه غرب آسیا که به اشتباه و مبتنی بر دوره حاکمیت غرب بر جهان، خاور میانه نامیده می‌شود با توجه به ویژگی‌های ژئوپلتیکی و ژئواستراتژیک، یکی از کانون‌های اصلی تحول در سطح قاره‌ای و جهانی است.
یکی از نشانه‌های این تغییر، تحول در حوزه تمدن اسلامی و رشد و شکوفایی کشور‌های مسلمان خواهد بود و همین موضوع برخی بازیگران بویژه ایالات متحده را سخت نگران کرده است. آنان به خوبی درک میکنند که در صورت تحقق وحدت و پیوستگی در جهان اسلام، این نظام امنیتی به لحاظ ژئوپلتیکی یک نظام قوی در ساختار جدید خواهد بود. به همین دلیل تلاش زیادی دارند تا با اختلال در این منظومه، مانع تحقق نظام آسیایی توسعه و امنیت گردند، چرا که هرگونه انسجام و یکپارچگی امنیتی در این منطقه را در تضاد منافع وحفظ استحکام قدرت و اعتبار آمریکا در شکل دهی مجدد به قوانین حکمرانی خود در جهان می‌دانند و لذا عناصری از نظام را علیه عناصر دیگر ساماندهی میکنند.
خانم‌ها و آقایان
پیگیری سیاست قدرت و انحصار طلبی و رویکرد منفعت طلبانه به امنیت بین الملل، زمین حاصلخیزی را برای ایجاد و رشد تروریسم فراهم نموده است. به عبارتی شما شاهد سازماندهی بدترین کمپین ترور و کشتار انسانها در واشنگتن هستید. روندی که بر اساس تجربیات کسب شده در ۲۵ سال اخیر، میتوان حدس زد که به لحاظ ژئوپلتیکی برای ۲۵ سال آینده (۲۰۴۰) همچنان ستونی از بحرانها را پیش پای بشریت بوجود خواهد آورد. نقش بارز گروه‌های افراطی و تروریستی، چون القاعده و داعش در تحولات دو دهه اخیر و در خلق جنگهای بسیار پیچیده داخلی در نقاط مختلف جهان به ویژه دو کشور سوریه و عراق مبین همین حقیقت تلخ است.
به همین دلیل خشونت عریان، لجام گسیخته و بسیار وحشیانه تروریستهای داعشی در مقابله با گروه‌ها و کنشگران دیگر در این کشور‌ها و تقویت و رشد پایگاه سیاسی، اجتماعی و ایدئولوژیک این گروه در مناطقی از آسیا و افریقا و کشیده شدن تبعات آن به طول و عرض کره زمین، امروز به بحث اصلی در نظام ژئوپلیتیکی جهان مبدل شده است.
عوامل متعددی را میتوان در تشدید این روند دخیل دانست. ناکارآمدی و بازی ائتلاف ضدداعش به رهبری آمریکا در چارچوب سیاست هرج و مرج مدیریت شده و در نتیجه مدیریت داعش به جای مقابله با آن، اشغال سرزمین فلسطین و ادامه جنایات رژیم صهیونیستی و اعمال سیاست نژادپرستانه در سرزمین‌های اشغالی و تحقیر و تحریک احساسات جوانان مسلمان منطقه که با سیاست‌های ترامپ از جمله اعلام انتقال سفارت آمریکا به قدس اشغالی تشدید شده، سرکوب مطالبات مشروع مردمی از جمله در بحرین و سکوت جامعه بین الملل در قبال آن، فرافکنی امنیتی برخی کشور‌های منطقه در انتقال مشکلات داخلی برای انحراف خواسته‌های ملتهای خود به سمت دشمن تراشی خارجی با تمرکز بر ایران هراسی، تجاوز و نقض حاکمیت ملی سایر کشور‌ها مانند حمله نظامی عربستان سعودی به یمن و به خاک و خون کشیدن مردم مظلوم این سرزمین و در عین حال تایید و یا سکوت بسیاری از قدرت‌های بزرگ در قبال این جنایات و مضافا افزایش جایگاه و نفوذ تفکر و مبانی افراط گرایی‌های لجام گسیخته شامل ایدئولوژی تکفیری در کنار بحرانهای اقتصادی و مالی و فقر جهانی در نظام بین الملل، از عواملی هستند که چالش دامنه دار تروریسم را توجیه و با تشدید این روند، امنیت منطقه را با تهدید جدی روبه رو ساخته است.
آقای رئیس، حضار محترم
شکست و نابودی بنیاد‌های گروه تروریستی داعش اگرچه با تلاش و فداکاری نیروهای مسلح و ملت مبارز عراق و سوریه و حمایت همه جانبه ایران و روسیه در یک همکاری منسجم حاصل شد و تب تروریسم در غرب آسیا فروکش کرده و این منطقه از شرایط بحرانی دینامیک خارج شده است، اما هنوز با نابودی این تفکر فاصله داریم. شباهت‌های ساختاری و ایدئولوژیک این پدیده ناهنجار با موج جدید بنیادگرایی در جهان در بسیاری از ابعاد به صورت چشمگیری نشان از تحول و دگردیسی این تهدید جهانی دارد. این تحول را میتوان در سبک و شیوه نوین عملکرد و سیاست گذاری‌های رادیکال گروه تروریستی داعش نیز مشاهده کرد.
شکست کامل این گروه تروریستی نیازمند شناخت و شکست دادن تمامی ابعاد فکری، رفتاری و عملیاتی آن است. این نقش‌ها در قلمرو مجازی، عملیات ایذایی و انتحاری، گرگ‌های تنها و استقرار سرزمینی یا قلمرو سازی در جغرافیای دولت‌های آشوب زده بازنمایی و حفظ می‌شود و همه این فضا‌ها قابلیت تبدیل به فضای تهدید علیه کشور‌های منطقه و فرامنطقهای را دارا هستند.
علاوه بر آن، شکست داعش به مثابه شکست سیاست منطقه‌ای آمریکا است و لذا به ظن بسیار قوی باید انتظار داشت که این شکست آغاز یک دوره جدید از خصومت‌ها و تنش‌های منطقه‌ای برای پر کردن خلاء‌های کنونی و رقابت تثبیت حضور قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقهای در نقاط مواجه با بی ثباتی شود. به عبارتی تا زمانی که عوامل اصلی ایجاد داعش پابرجاست و در شرایطی که تسلیح کشور‌های متجاوز و آشوب ساز تحت قرارداد‌های ده‌ها میلیارد دلاری برخی کشور‌های منطقه با غرب و بویژه آمریکا استمرار داشته باشد و تا زمانی که دولت آمریکا منفعت طلبی را محور سیاست خارجی خود قرار داده و بر عدم مسئولیت پذیری در قبال سیاست‌های نابخردانه خود در صحنه بین الملل ادامه دهد که البته با روی کارآمدن دونالد ترامپ و تیم افراطی وی هیچ چشم انداز روشنی بر آن متصور نیست باید منتظر ماند که این خطر از جایی دیگر ظهور و بروز پیدا کند و شرایط سخت‌تر و پیچیده‌تر را برای منطقه رقم بزند.
ریاست محترم، خانم‌ها و آقایان
متاسفانه باید بگویم که با چنین شرایطی، منطقه ما با ثبات فاصله غم انگیزی دارد، چرا که نه کار گروه داعش به طور کامل تمام شده و نه تنش‌های منطقه‌ای عمیق بین بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقهای چشم انداز روشنی را فراروی تحقق امنیت منطقه قرار می‌دهد. بزرگترین مشکل منطقه برای استقرار امنیت و ایجاد ثبات دراز مدت این است که کشور‌های منطقه فهم مشترکی از درد‌های مشترک ندارند. برخی دولت‌های منطقه به جای پناه بردن به پیوند‌های درون منطقه‌ای و تکیه بر وحدت و امنیت بومی، با پناه بردن به قدرت‌های منفعت طلب، سعی در خریداری امنیت دارند. تا این درد درمان نشود، افق روشنی برای برقراری امنیت در منطقه نمی‌توان متصور شد.
جمهوری اسلامی ایران معتقد است که در روند بحرانهای نوظهور، افراط گرایی و تروریسم مهمترین چالشی است که جان میلیون‌ها انسان را برای آینده پیش رو در بالاترین سطح تهدید می‌کند و مقابله موثر با این تهدید مشترک و ایجاد ثبات و امنیت پایدار در منطقه، مستلزم اتخاذ سیاست دفاعی همکاری جویانه و پیگیری نظم امنیتی آسیایی مبتنی بر پیوند‌های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی درون منطقه‌ای است.
معتقدیم تهدیدات تروریسم در ابعاد مجازی، سایبر، عملیات ایذایی و انتحاری یا قلمرو سازی در جغرافیای دولت‌های آشوب زده، همکاری کشور‌های منطقه در عرصه اطلاعاتی و امنیتی را به ضرورتی حتمی تبدیل نموده است. تجربه همکاری میان کشور‌های سوریه، عراق، ایران و روسیه در مقابله با داعش که اخیراً ترکیه نیز به این روند پیوسته، میتواند به الگویی برای تسری آن به تمامی کشور‌های منطقه باشد.
جمهوری اسلامی ایران ضمن مخالفت با یکجانبه گرایی و سلطه طلبی‌های آمریکا وتاکید بر نقش مخرب و بیثبات کننده رژیم صهیونیستی در ایجاد و گسترش تفکر افراط گرایی و خشونت، هرگونه سیاست مداخله، تجاوز و تجزیه طلبی در خصوص کشور‌های منطقه را مغایر با اراده و منافع دولت و ملتهای منطقه می‌داند و با استقبال از نقش سازنده روسیه در منطقه، راهبرد امنیت سازی را در حفظ یکپارچگی و تمامیت ارضی کشور‌های منطقه موثر و مفید می‌داند و به جای موازنه سازی، مشارکت جویی را توصیه می‌کند.
جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر ابتکار عمل سیاسی مشترک در حل بحران سوریه، مخالف هرگونه تجاوز نظامی به سرزمین سایر کشور‌ها و ضرورت احترام به تمامیت ارضی و حاکمیت ملی آن‌ها بوده و آمادگی دارد تا با همراهی و همکاری منطقه‌ای به رنج و محنت مردم مظلوم منطقه همچون یمن پایان دهد.
ما توافق برجام را نمونه موفق یک همکاری جمعی بین المللی می‌دانیم که نتیجه تلاش و همکاری کلیه طرفین در چارچوب احترام متقابل به حقوق ملی و بین المللی و دستیابی به یک مفاهمه در حوزه امنیت منطقه‌ای و بین المللی می‌باشد. بدعهدی آمریکا و همراهی برخی شرکای غربی آن و بهانه جویی‌های آن‌ها در اجرای این توافق را عامل آسیب به فضای اعتماد در صحنه بین المللی تلقی کرده و با اعلام پایبندی جمهوری اسلامی ایران به تعهدات خود در این توافق همانند سایر تعهداتش، هشدار می‌دهم عوامل بر هم زننده این توافق مسئول عواقب سوء آن بر نظم و امنیت بین المللی خواهند بود.
جمهوری اسلامی ایران تقویت قدرت دفاعی و اقتدار دفاع بازدارنده به ویژه در حوزه موشکی را حق طبیعی خود در دفاع مشروع منطقه‌ای می‌داند و توسعه و تقویت آن را برای مقابله با تهدیدات متنوع و نوظهور ضروری می‌داند و با قاطعیت آن را پیگیری خواهد کرد.
در پایان ضمن تشکر مجدد از ژنرال سرگئی شایگو و همکاران و برگزارکنندگان این کنفرانس مهم و موثر امیدوارم که این مسیر نتایج مورد انتظار در تحقق امنیت منطقه‌ای را به همراه داشته باشد.
انتهای پیام/