قرآن نسخه شفابخشی است برای دنیایی که آتش جنگ ها در هر سوی آن افروخته است و در زیر بار مسابقه تسلیحاتی کمرش خم شده و مهمترین سرمایه های اقتصادی و انسانی خود را در پای غول جنگ و تسلیحات می‌ریزد و سرانجام قرآن نسخه شفابخشی است برای آنها که پرده‌های ظلمانی شهوات، آنها را از رسیدن به قرب پروردگار مانع شده است.
در سوره‌ی مبارکه ی «یونس» چنین می خوانیم: «قَدْ جاءَتْكُمْ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ شِفاءٌ لِما فِي الصُّدُور»[1]؛ اندرزى از سوى پروردگارتان و درمانى براى آنچه در سينه هاست (درمانى براى دلهاى شما) براى شما آمده است.
آب حیات
قرآن مجید، دارویی شفابخش و پُربرکت و آب حیاتی است که عطش تشنگان حق را فرو می نشاند و هر کس به قرآن تمسک جوید، در زندگیاش از انحرافات دور می شود.
امام علی(علیه السلام) می فرماید: «بر شما باد عمل کردن به قرآن که ریسمان محکم الهی و نور آشکار و درمانی سودمند است که تشنگی را فرو نشاند. نگهدارنده ی کسی است که به آن تمسک جوید و نجات دهندهی آن کس است که به آن چنگ آویزد، کجی ندارد تا راست شود و گرایش به باطل ندارد تا از آن بازگردانده شود و تکرار و شنیدن پیاپی آیات، کهنه‌اش نمیسازد و گوش از شنیدن آن خسته نمی شود».[2]
این تعبیر رسا و گویا که نظیر آن در سخنان پیامبر(صلی الله علیه و آله) و سایر گفته های امام علی(علیه السلام) و ائمه هدی (علیهم السلام) کم نیست، به خوبی ثابت میکند که قرآن نسخه‌ای است برای سامان بخشیدن به همه نابسامانی‌ها، بهبودی فرد و جامعه از انواع بیماری‌های اخلاقی و اجتماعی.[3]
آداب تلاوت قرآن
همه چیز نیاز به برنامه دارد، مخصوصاً بهره گیری از کتاب بزرگی همچون قرآن؛ به همین دلیل در خود قرآن برای تلاوت و بهره‌گیری از این آیات، آداب و شرایطی بیان شده است:
1- پاکیزگی ظاهری توأم با طهارت
نخست میفرماید: «لا يَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُون»[4]؛ و جز پاكان نمى توانند به آن دست زنند [دست يابند]. این تعبیر ممکن است هم اشاره به پاکیزگی ظاهری باشد که تماس گرفتن با خطوط قرآن باید توأم با طهارت و وضو باشد و هم اشاره به اینکه درک مفاهیم و محتوای این آیات تنها برای کسانی میسّر است که از رذائل اخلاقی پاک باشند، تا صفات زشتی که بر دیده حقیقت بین انسان پرده میافکند، آنها را از مشاهده‌ی جمال حق محروم نگرداند.
2- پناه بردن به خدا
به هنگام آغاز تلاوت قرآن باید از شیطان رجیم و رانده شده از درگاه حق، به خدا پناه برد؛ چنانکه در قرآن میخوانیم: «فَإِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجيم»[5]؛ هنگامى كه قرآن مى خوانى، از شرّ شيطان مطرود، به خدا پناه بر! این پناهبردن باید در اعماق روح و جان نفوذ کند، به گونه‌ای که انسان هنگام تلاوت قرآن از خوهای شیطانی جدا گشته و به صفات الهی نزدیک شود، تا موانع فهم کلام حق از محیط فکر او برخیزد و جمال دلارای حقیقت را بدرستی ببیند.
3- تلاوت با ترتیل
قرآن را باید به صورت ترتیل تلاوت کرد؛ یعنی شمرده و توأم با تفکّر: «وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتيلا»[6]؛ و قرآن را با دقّت و تأمّل بخوان.
امام صادق(علیه السلام) فرمود: «ترتیل آن است که آیات را با تأنّی و با صدای زیبا بخوانی و هنگامی که به آیه‌ای برخورد کردی که در آن سخن از آتش دوزخ است، به خدا پناه بر و هنگامی که به آیه‌ای رسیدی که در آن از بهشت سخن میگوید، از خدا بهشت را بطلب (خود را به اوصاف بهشتیان متّصف کن و از صفات دوزخیان بپرهیز)».[7]
4- تفکر و تدبر
علاوه بر ترتیل، به تدبر و تفکر در آیات قرآن نیز دستور داده شده است، تا آنجا که میفرماید: «أَ فَلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآن»[8]؛ آيا درباره قرآن نمى انديشند؟!
در حدیثی میخوانیم که اصحاب و یاران پیامبر(صلی الله علیه و آله)، قرآن را ده آيه ده آيه از پيامبر اکرم تعليم مى گرفتند و تا زمانى كه علم ده آيه را درست نمى آموختند و به آنها عمل نمى كردند، به ده آيه ديگر نمى پرداختند.[9]
5- ادب شنوندگان آیات
کسانی که آیات قرآن را می شنوند نیز وظیفه ای دارند، از جمله سکوت کردن همراه با اندیشه و تفکّر. پس در هنگام تلاوت قرآن، شنوندگان به احترام قرآن سکوت می کنند و گوش جان فرا می دهند و پیام خدا را می شنوند و در زندگی خود از آن الهام می گیرند.[10]
6- صوت زیبا
در روایات اسلامی دستورهایی درباره تلاوت قرآن با صدای خوب که از نظر روایی مسلّماً تأثیری روی مفاهیم آن می گذارد، وارد شده است. در حدیثی از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) می خوانیم که فرمود: «قرآن را با صدای زیبا زینت بخشید، چرا که صدای خوب بر زیبایی قرآن می افزاید».[11]
پی نوشت:
[1] . سوره یونس، آیه57.
[2] . نهج البلاغة (للصبحی صالح)، ص219.
[3] . یکصد موضوع اخلاقی در قرآن و حدیث، ص40.
[4] . سوره واقعه، آیه79.
[5] . سوره نحل، آیه98.
[6] . سوره مزمل، آیه4.
[7] . مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج10، ص569.
[8] . سورۀ نساء، آیۀ 82.
[9] . الحیاة، ترجمه احمد آرام، ج2، ص125.
[10] . یکصد موضوع اخلاقی در قرآن و حدیث، ص55.
[11] . همان، ص57.
منبع:تبیان
انتهای پیام/
سلامت معنوی بعد فراموش شده
شفابخش ترین داروی دنیا که نسبت به آن بی‌توجه هستیم!
شفابخش ترین داروی دنیا که نسبت به آن بی‌توجه هستیم!
قرآن دارویی شفابخش و آب حیاتی است که عطش تشنگان حق را فرو می نشاند و هر کس به قرآن تمسک جوید، در زندگیاش از انحرافات دور می شود.