به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ارومیه؛استان آذربایجان غربی یکی از مناطق کوهستانی کشور است که توپوگرافی متنوع و گسترده‌ای دارد. ساختار طبیعی استان، اکوسیستم‌های ویژه‌ای از ترکیب و پوشش گیاهان به وجود آورده است که اهم آن‌ها به شکل جنگل‌ها و مراتع خودنمایی می‌کنند.
این استان با وسعت ۳۷ هزار ۴۱۲ کیلومتر مربع بین ۴۴ درجه و ۳ دقیقه تا ۴۷ درجه و ۲۴ دقیقه طول شرقی و ۳۶ درجه و ۵ دقیقه تا ۳۹ درجه و ۴۶ دقیقه عرض شمالی، در شمال غرب ایران واقع شده است.
این استان از شمال به جمهوری خود مختار نخجوان و کشور ترکیه و از شرق به استان آذربایجان شرقی و از جنوب به استان کردستان و از غرب به کشور‌های ترکیه و عراق محدود می‌شود.
براساس تقسیمات کشوری، استان آذربایجان غربی دارای ۱۷ شهرستان، ۴۰ بخش، ۴۲ شهر، ۱۱۳ دهستان، ۴ هزار ۵۳۱ آبادی دارای سکنه است.
ارومیه نیز یکی از زیبا‌ترین شهرهای ایران و مرکز استان آذربایجان غربی است. شهرستان ارومیه در جلگه‌ای در کنار دریاچه لاجوردی ارومیه قرار دارد.
طبیعت سر سبزو زیبا، زنجیره کوه‌های سربه فلک کشیده زاگرس، رود‌های پر آب، آبشار‌های خروشان، غار‌ها و تالاب‌های بین المللی، چشمه‌های آب گرم و معدنی دشت‌های حاصل خیر، باغات و تاکستان‌های پر بار با تنوع اقلیمی که از قدیم الایام مورد توجه جوامع انسانی بوده، وجود ده‌ها اثر ما قبل تاریخی از جمله غار تمتان گویای این موضوع می‌باشد.
غنای تاریخی، فرهنگی و طبیعی این منطقه از دیرباز باعث جلب و جذب جهانگردان، سیاحان، پژوهشگران و باستان شناسان زیادی گردیده است. چنانکه بیش از یک هزار ۵۰۰ اثر فرهنگی، تاریخی، طبیعی، ناملموس و میراث معنوی و وجود دو اثر شاخص جهانی قره کلیسا و مجموعه جهانی تخت سلیمان تکاب گواهی بر غنای فرهنگی و تاریخی این دیار می‌باشد.
بدون تردید این منطقه یکی از بستر‌های شکل دهنده تمدن بشری بوده است، اطراف این شهر زیبا تا کیلومتر‌ها پوشیده از باغات انگور و سیب و کشت زار‌ها است.
گروهی معتقدند که نام باستانی این شهر و دریاچه‌ی آن "چی چیست"و "چی چیستا" است.
سریانیان آن را "اورمیا"، ارمنی ها"اورمی"، اعراب"ارمیه" و ایرانیان "ارومی"نوشته اند.
دریاچه ارومیه در شرق و دریاچه مارمیشو در غرب این شهر قرار دارد که هر ساله میزبان گردشگران داخلی و خارجی زیادی است.
این شهر به علت آب و هوای معتدل و داشتن مناظر زیبا، یکی از شهرهای گردشگری و زیبای ایران محسوب می‌شود.
آذربایجان غربی به دلیل فراوانی آثار باستانی مقصد مناسبی برای بازدید و سفر‌های نوروزی به شمار می‌آید، که همه ساله گردشگران زیادی را جذب کرده است.
غار سهولان یکی از مهمترین و کم نظیر‌ترین غار‌های طبیعی کشور و از شگفت‌انگیز‌ترین جلوه‌های طبیعت زیبای سرزمین آذربایجان غربی است که از دیرباز برای ساکنان منطقه شناخته شده بود. نام غار از روستایی بنام سهولان که در مجاورت آن است گرفته شده است. غار سهولان در ۱۵۵ کیلومتری جنوب شرقی ارومیه و ۴۶ کیلومتری جنوب غربی شهر زیبای مهاباد و در جنوب دریاچه ارومیه بر سر جاده برهان که متصل‌کننده شهرهای مهاباد و بوکان به صورت میانبر است.
این آبشار در شهرستان ارومیه، بخش سیلوانا، دهستان مرگور، روستای سوله دوکل واقع شده است. فاصله این منطقه تا مرکز ارومیه حدود ۵۰ کیلومتر هست. این آبشار یکی از سرشاخه‌های رودخانه باراندوزچای محسوب می‌شود. چشم انداز‌های کوهستانی، دریاچه دالامپر و آبشار سوله دکل از جمله جذابیت‌های این مسیر است. این آبشار در محدوده‌ای کوهستانی و سرسبز قرارگرفته و به صورت مکان تفرجی برای اهالی ارومیه و گردشگران بوم گردی و کوهنوردان است که عمدتاً در روز‌های تعطیل هزاران نفر را به دامن طبیعت می‌کشاند.
پیست اسکی خوشاکو در ۴۰ کیلومتری شهرستان ارومیه در منطقه راژان قرار دارد. این منطقه به دلیل برخورداری از کوه‌های با شیب مناسب، چشم‌انداز زیبا و تجهیزات ورزش‌های زمستانی، موقعیت ویژه‌ای جهت فعالیت علاقمندان به ورزش اسکی دارد همچنین به دلیل وجود پوشش گیاهی مناسب قابلیت ایجاد پیست اسکی روی چمن را نیز دارا می‌باشد. این پیست یکی از مناطق خوش آب و هوای کشور می‌باشد که بسیار مستعد و کم‌نظیر بوده و در فصل زمستان به دلیل موقعیت طبیعی و آب و هوایی همچنین بارش مناسب برف، شرایط منطقه به وجود آورده است و سالانه گردشگران و ورزشکاران زیادی را از سراسر کشور به خود جذب می‌نماید.
مجموعه جهانی تخت سلیمان با آثاری پررمز و راز دارای عجایب سحرآمیزی از زادگاه زرتشت بوده که بازدید از آن پنج دوره تاریخ تمدن بشری و ایرانی را به علاقمندان معرفی می‌کند.
این مجموعه تاریخی کم نظیر و آثار باستانی آن یکی از مهمترین و مشهورترین مراکز تاریخ و تمدن کشور ایران است، این آثار تاریخی که در کوهستان‌های غرب کشور و در محل بسیار مصفا و خوش آب و هوای تکاب قرار گرفته، در زمان‌های قدیم دارای موقعیت سوق الجیشی حساس بوده است.
بقایای مجموعه بر روی جبهه‌ای از سنگ در ۴۸ کیلومتری شمال شرق تکاب قرار گرفته و در میان انبوهی از آثار طبیعی و مصنوعی مانند دریاچه‌ها، آبگرم‌ها، قبور کهنسال و ابنیه تاریخی دیگر احاطه شده است.
قره کلیسا اولین کلیسای جهان است که بر مقبره طادی مقدس و سه هزار و ۵۰۰ نفر از پیروان این دین در زمان اشکانیان در چالدران بنا شده و از همین رو نهمین اثر کشور در ردیف آثار جهانی است.
در سال ۴۳ میلادی دو شخص به نام‌های تاتائوس و بارتقیموس برای ترویج آیین مسیحیت وارد شمال غربی ایران می‌شوند، در آن زمان اشکانیان در ایران حکومت می‌کردند و بسیاری از مردم زرتشتی بودند و بسیاری نیز به آیین مهر روی آورده بودند.
پس از دعوت شاگردان مسیح به این آیین در ایران سه هزار و پانصد نفر مسیحیت را می‌پذیرند که از جمله آنان سانتروک یا سنادوک پادشاه ارمنیان به همراه دخترش ساندوخت بودند، پس از مدتی کوتاه، پادشاه از ایمان به مسیح روی گردان می‌شود و دستور میدهد که تمام افرادی که به این دین روی آورده اند را بکشند و حتی ساندوک دخترش را نیز در این راستا از دم تیغ می‌گذراند.
بیش از دو قرن بعد در سال ۳۰۱ میلادی و در زمان حکمرانی تیرداد پادشاه اشکانی تبار ارمنستان آیین مسیحیت دین رسمی این کشور اعلام شده و به سبب مقدس بودن کلمه شهید نزد مسیحیان در سده‌های سه تا شش میلادی قره کلیسا با استفاده از سنگ‌های سفید و سیاه بنا شد.
در طول دوران مختلف به علت جنگ‌های فراوانی که در منطقه روی میدهد کلیسا دچار آسیب‌های فراوانی شده واز جمله پس از حمله چنگیز مغول در سال ۱۲۳۰ میلادی به این مناطق، بیشتر قسمت‌های کلیسا تخریب می‌شود، ولی بعد‌ها در زمان فرمانروایی هلاکو خان، کلیسا توسط خواجه نصیرالدین توسی دوباره بنا می‌شود.
این خانه در میدان امام حسین (معروف به میدان گول اوسته (سر گل))، امتداد خیابان مدنی ۲ قرار دارد. مصالح به کار رفته در این بنا از سنگ و آجر، خشت و چینه، سقف پوشش چوبی و اندود گچ و تخته پوش می‌باشد. پشت بام را با اندود کاه و گل عایق کاری کرده اند. ورودی بنا از جبهه شمالی به حیاط چهارگوش است.
خانه انصاری از خانه‌های قدیمی ارومیه است که بنای آن با توجه به فرم بنا و کتیبه‌های موجود در کاشی‌های تزئینی خانه بین سال‌های ۱۳۳۰ و ۱۳۳۴ احداث شده است که قدمت آن به اواخر دوره قاجار برمی‌گردد. این خانه در ابتدا متعلق به بابک جعفری بود که پس از مرگش به فرزند و همسر سیف‌الله‌خان انصاری رسید. به همین علت به خانه انصاری شهرت یافته است.
موزه ارومیه در خیابان شهید بهشتی شهر ارومیه قرار دارد و با توجه به غنای اشیای تاریخی نگهداری شده در آن، دومین گنجینه بزرگ تاریخی کشور به شمار می‌رود. این موزه در سال ۱۳۴۶ خورشیدی، با زیر بنای ۷۵۰ متر مربع در محوطه‌ای به وسعت ۲۰۰۰ متر مربع احداث شد و بعد‌ها به منظور حفظ و نگهداری آثار و اشیای منحصر به فرد و در راستای گسترش موزه، دو فضای نسبتاً بزرگ و یک گنجینه زیرزمینی به آن افزوده شد. این موزه دارای یک تالار بزرگ مخصوص اشیای باستانی و تاریخی متعلق به دوره‌های مختلف تاریخی و یک تالار کوچک است که به موزه مردم‌شناسی اختصاص دارد. در موزه ارومیه مجموعه‌ای از کتاب‌های نفیس خطی که اکثر آن‌ها قرآن و کتب دینی و اسلامی است، نگهداری می‌شود. همچنین در این موزه اشیایی از دوره‌های ماقبل تاریخ، تاریخی و اسلامی و نیز اشیایی مربوط به هنرهای ملی و تزئینی مردم‌شناسی، صنایع دستی و … به چشم می‌خورد.
روستای باغچه جوق در فاصله ۶ کیلومتری شهر ماکو و حدود ۲ کیلومتری از سمت غرب جاده اصلی بازرگان قرار دارد.
این روستا از غرب و جنوب به دامنه کوه چرکین و چشمه‌ای به نام کلیسه منتهی می‌شود. در بخش جنوب شرقی روستای باغچه جوق، ساختمان مجلل و تاریخی قصر باغچه جوق قرار دارد که مربوط به اواخر دوره قاجاریه است.
بانی آن تیمور تیموری معروف به اقبال السلطنه ماکوئی یکی از حکام مقتدر وقت و از سرداران مظفرالدین شاه است.
این قصر به علت ویژگی‌های ممتاز معماری و هنری در سال ۱۳۵۳ توسط دولت خریداری شد و بعد از انجام تعمیرات ضروری و رفع خطر از آن به علت علاقه مردم منطقه و جاذبه‌های قوی فرهنگی با موافقت سازمان میراث فرهنگی و تهیه مقدمات لازم، برای بازدید عموم آماده شد و عنوان کاخ موزه باغچه جوق ماکو موردبهره برداری قرار گرفت.
آرامگاه شمس تبریزی یکی از مکان‌های مهم گردشگری و زیارتی خوی در استان آذربایجان غربی‌است که محل مدفن شمس تبریزی شاعر صوفی و پارسی‌گوی می‌باشد و همه ساله علاقه‌مندان شمس تبریزی از خوی و دیگر شهرهای ایران و حتی کشور‌های همسایه در مراسمی بزرگداشت این شاعر ملی را گرامی می‌دارند و درایام تعطیلات گردشگران داخلی وخارجی زیادی از این مکان تاریخی ومذهبی بازدید می‌کنند.
تپه باستانی حسنلو به همراه مهمترین اثر مکشوفه آن یعنی جام "زرین حسنلو" با قدمتی بیش از هشت هزار سال قبل از میلاد مسیح در شهرستان نقده استان آذربایجان غربی واقع شده است که همه ساله میزبان گردشگران داخلی و خارجی است.
تپه باستانی حسنلو در میان جلگه‌ای سرسبز و خرم که به نام «سلدوز» معروف است در کنار دهکده‌ای به همین نام قراردارد، دهکده حسنلو را چند ده دیگر مانند نگینی در بر گرفته‌اند و تپه‌های باستانی زیادی پیرامون تپه حسنلو را فرا گرفته و گویا هنگام آبادی حسنلو و تمدن عظیمش تمدن‌های دیگری نیز با این تپه در تماس بوده و هم دوره تمدن حسنلو به وجود آمده‌اند.
قدمت ساخت این قلعه بر اساس کتیبه‌ای که از «روسای دوم»، یکی از پادشاهان اورارتویی کشف شده است بین سال‌های ۶۴۵ و ۶۸۵ قبل از میلاد است که سالانه گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند. این قلعه در بالای کوهی در کنار روستای بسطام قرار گرفته و دارای دیوار‌های مستحکم سنگی است که به دره پایین آن اشراف کامل دارد.
معماری هر بخش ازبازار ارومیه سبک و شکل خاص هنر اصیل ایرانی و ذوق هنرمندان دوره‌های مختلف است، ولی با وجود تنوع در شکل طاق‌ها و گنبد‌ها همگی از سادگی ویژه‌ای برخوردار است و نظر هر فرد هنردوست و آشنا با معماری اصیل ایرانی را جلب می‌کند.
این چشمه آب گرم در ۴۵ کیلومتری شهر ارومیه در روستایی به نام هفت آباد قرار دارد. از جاذبه های این مکان می توان به دامنه های بسیار زیبای دور اطراف آن اشاره کرد همچنین یک کوه آتشفشان غیرفعال در اطراف این چشمه قرار دارد که زیبایی های این مکان را دو چندان کرده است این مکان بسیار گردش پذیر است و اکثر مسافران که به ارومیه سفر می کنند حتما از این منطقه بازدید می کنند.
مسجد بی نظیر تاریخی جامع ارومیه که قدمت آن به دوران سلجوقیان می رسد در وسط بازار بزرگ و قدیمی ارومیه جاخوش کرده، صحن بزرگ و شبستان آجری وسیعی دارد که وسط آن با گنبد بلندی پوشیده شده است.
دریاچه ارومیه با وسعتی حدود ۴۸۱۰ کیلومتر مربع بزرگ‌ترین دریاچه کشور محسوب می‌شود. طول این دریاچه ۱۳۰ الی ۱۴۰ کیلومتر و عرض آن ۱۵ الی ۲۰ کیلومتر است و عمق متوسط آن ۶ الی ۱۵ متر است.
پارک ملی دریاچه ارومیه مجموعاً متشکل از ۱۰۲ جزیرهٔ بزرگ و کوچک است که به جز جزیره اسلامی (شاهی) بقیه جزایر به صورت مناطق محافظت شده، پارک ملی اعلام شده و در آن‌ها حیوانات وحشی رها شده‌اند.
پارک جنگلی شیخ تپه ارومیه یکی از مکان های گردشگری ارومیه است پارک جنگلی شیخ تپه در جنوب شرقی ارومیه بر ارتفاعات مشرف به شهر و در مجاورت تپه باستانی شیخ تپه قرار دارد. قدمت این تپه به دوره مادها پیش از رواج دین زرتشت برمی گردد.