مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یزد در گفتگو با خبرنگارگروه استان هایباشگاه خبرنگاران جوان از یزد گفت: سرزمینمان ایران علاوه بر برخورداری از تنوع اقلیم و آب و هوا در نقاط مختلف، در طول تاریخ میزبان ادیان متعددی نیز بوده و امروزه پیروانی از مذاهب مختلف را در خود دارد، به دلیل همین تنوع شاهد آداب و رسوم و بناهای مذهبی خاصی هستیم که نشانه های ادیان موجود در کشورمان هستند و گوشه ای از عقاید و باورهای پیروان آن ها را به تصویر می کشند. برخی از این نشانه ها و آثار، از گذشته های دور به جا مانده و امروز به یک یادگاری تاریخی و فرهنگی از سال‌های دور تبدیل شده اند.
فاطمه دانش یزدی افزود: زرتشتیان از جمله اقلیت های مذهبی هستند که مدت هاست در این مرز و بوم زندگی می کنند و بر اساس آیین خود، مراسم مذهبی مختلفی را برپا می دارند. پیروان این دین بناهای مخصوص به خودشان را هم دارند که آتشکده ها تنها یک نمونه از آن ها هستند و به نوعی شاخص ترین بنای دین زرتشت به شمار می روند. یزد از آن شهرهایی است که ردپای زرتشتیان و بناهایشان به وفور در آن دیده می شود و در نقاط مختلف آن آثاری از این دین به چشم می خورد.
وی ادامه داد: دخمه هایی هستند که کمی آن طرف تر از مرکز شهر یزد قرار دارند و سرنوشتشان با مفهوم مرگ در آمیخته است. این اثر کهن یکی از نشانه های آداب و رسوم کهن زرتشتی هاست که به مراسم تدفین مردگان آن ها مربوط می شود و البته امروزه منسوخ شده است.
پژوهشگر زرتشتی در گفتگو با خبرنگارگروه استان هایباشگاه خبرنگاران جوان از یزد گفت: دخمه زرتشتیان نام یکی از آثار دین زرتشت در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی یزد است که با نام برج خاموشان نیز شناخته می شود.
از آنجا که معادل دخمه در زبان انگلیسی Tower of silence به معنای برج سکوت است، دخمه های یزد با این نام نیز شهرت دارند و پارسيان هند كه از زرتشتيان ايران به شمار می روند به آن، دخمو می گویند.
مهربان پولادی افزود: این دخمه ها در حوالی منطقه صفاییه قرار گرفته و بر روی یک کوه رسوبی و کم ارتفاع به نام کوه دخمه خودنمایی می کنند. سده ها پیش این بنا به منظور برگزاری آیین تدفین مردگان ساخته شد و امروزه یکی از آثار شاخص زرتشتیان در ایران به شمار می رود.
وی ادامه داد: اگر چه دخمه های زرتشتیان در تهران، کرمان، سیرجان، اصفهان، تفت، اشکذر، اردکان و ... نیز وجود دارد؛ اما دخمه های شهر یزد به دلیل قرارگیری در پایتخت مذهبی زرتشتیان و نزدیکی به شهر و سایر بناهای تاریخی، از بازدیدکنندگان بیشتری برخوردارند. همین موقعیت ویژه باعث شده تا مورد توجه قرار گیرند و نامشان به همراه بناهای اطراف در سال ۱۳۷۷ با شماره ۲۰۹۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت برسد.
پولادی اظهار داشت: در گذشته، زرتشتیان بر اساس باورهای دینی خود اجساد مردگان خود را در دخمه می گذاشتند تا خوراک درندگان و پرندگان شوند و تنها استخوان هایشان باقی بماند. هیچ خبری از خاک سپاری نبود؛ چرا که آن ها مردار آدمی را ناپاک می دانستند و بر این باور بودند که اجساد، خاک را که عنصری مقدس است، آلوده می کند؛ بنابراین استخوان مردار نیز در همان دخمه و در میان یک چاه باقی می ماند.
این روش تدفین برای مدت طولانی رواج داشت تا اینکه در دوران پهلوی به کلی ممنوع شد و تمامی دخمه ها کم کم به آرامگاه تبدیل شدند.
انتهای پیام/ص
عکاس؛ سید حمزه توکلی