تأثیرات اجتماعی دربی پایتخت، واکنش هواداران و تأثیر آن بر فوتبال ایران مواردی هستند که امیر حاج رضایی، کارشناس فوتبال به بررسی آن‌ها پرداخته است.
جدا از بحث نتیجه، برگزاری دربی چه تأثیری در جامعه ایرانی دارد؟
فوتبال بر همه حوزه‌های اجتماعی تأثیرگذار است و می‌تواند عاملی برای برقراری صلح یا به وجود آمدن جنگ باشد. همچنین می‌تواند در سیاست تأثیرگذار باشد و به اقتصاد کمک کند، بنابراین به نوعی همه اقشار جامعه درگیر آن می‌شوند. وقتی جام جهانی فوتبال آغاز می‌شود بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی متضرر می‌شوند؛ در صنعت سینما هنگام برگزاری بازی‌های جام جهانی تعداد تماشاگران به شدت کاهش پیدا می‌کند. این فوتبال است که تأثیرات خود را بر جامعه می‌گذارد.
فوتبال بر جامعه ایرانی هم با فرهنگ و سنت‌هایی که داریم تأثیرگذار است. به این نکته توجه کنید که دربی برخلاف همه مسابقات پس از اتمام تازه شروع می‌شود؛ تیم برنده یک فصل یا بیشتر فرصت دارد تا تیم بازنده را به شکل‌های مختلف تحت فشار قرار دهد. دربی با یک بازی تمام نمی‌شود و درجامعه هم همین تأثیر را دارد. باور کنید بیشترین سؤالی که از من می‌شود این است که طرفدار قرمز هستم یا آبی! خیلی‌ها هم از حرف‌های من نتیجه‌گیری و من را طرفدار یکی از این دو تیم تلقی می‌کنند. واقعاً نمی‌دانم چطور باید ثابت کنم که طرفدار هیچ کدام نیستم.کری‌های هواداران تا مدت‌ها پس از پایان دربی ادامه دارد.
تأثیر نتیجه دربی برای تیم برنده بیشتر است و برای مدت زیادی هم اعضای آن تیم و هم هوادارانش را از حال و هوای معمولی خارج می‌کند. مردم زخم‌های خود را با پیروزی تیم محبوبشان التیام می‌بخشند و از موضع بالا با هواداران تیم بازنده برخورد می‌کنند.
تأثیرات اجتماعی دربی کاملاً مشهود است. یک بار در جمعی چند نفر می‌خواستند با من عکس بگیرند و از من هم خواستند عدد شش را نشان دهم. جوان‌تر‌ها از من می‌پرسند شش تایی شدن استقلال واقعیت دارد یا اینکه عدد چهار برای استقلالی‌ها چه مفهومی دارد؟ بعد از موفقیت‌های ملی، پیروزی در دربی برای هواداران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
به نظر می‌رسد ترس سرخابی‌ها دیگر از حمله، گلزنی و حتی شکست ریخته است و دیگر به نتیجه تساوی راضی نمی‌شوند. این مسئله را قبول دارید؟
یک دلیل دیگر هم این است که به عنوان مثال در طول یک فصل رئال و بارسا شاید نزدیک به شش بار به مصاف هم بروند (لالیگا، جام حذفی و لیگ قهرمانان) و ال کلاسیکو برگزار شود. برای تماشاگر هم عادی می‌شود. در صورتی که در ایران فقط سالی دو بار دربی برگزار می‌شود و درگذشته حتی تلاش‌هایی می‌شد که حتی المقدور پرسپولیس و استقلال اصلاً با هم روبه‌رو نشوند. خوشبختانه وضعیت تغییر کرده و اگر تعداد رویارویی دو تیم بیشتر شود حساسیت دربی قطعاً کاهش پیدا خواهد کرد.
تفاوت دربی تهران با دربی‌های مطرح جهان در چیست؟
در اکثر دربی‌ها عوامل بیرونی شرایط را حساس می‌کند. کمتر اتفاق می‌افتد که این حساسیت‌ها به خاطر مسائل ورزشی باشد. به طور مثال دربی اسکاتلند بین دو تیم سلتیک و گلاسکو رنجرز ابعاد مذهبی دارد، یک تیم پروتستان است و یک تیم کاتولیک. یا دربی میلان. ورزشگاه مشترک دو تیم دو اسم متفاوت دارد؛ سن‌سیرو برای آث میلان است و جوزپه مه آتزا برای اینتر میلان. دربی معروف اسپانیا یا همان ال کلاسیکو دربی بین شهری است و درون شهری نیست.
در ایدئولوژی فوتبال اسپانیا اینگونه است که بارسا را تیمی مردمی و رئال را تیمی متعلق به قدرت در پایتخت می‌دانند. در ایران نیز در دهه ۴۰ و ۵۰ همین مسائل وجود داشت؛ رقابت بین تاج و شاهین بود. تاج را یک ژنرال وابسته به رژیم اداره می‌کرد و خیلی‌ها معتقد بودند از قدرت سیاسی در فوتبال استفاده می‌کند در حالی که شاهین تیمی مظلوم به حساب می‌آمد. در واقع تفاوتی در ماهیت دربی‌ها وجود ندارد، اما از نظر فرم تفاوت‌هایی به چشم می‌خورد. خوشبختانه حساسیت دربی تهران چند سالی است کمتر شده و تابوی استفاده از داوران ایرانی شکسته شده است و قضاوت دربی برعهده داوران کشورمان گذاشته می‌شود.
انصافاً هم داوران ایرانی در این سال‌ها خوب قضاوت کرده‌اند. از طرفی در طول هفته ده‌ها مسابقه فوتبال را شاهد هستیم. فوتبال یک جنگ به تمام معناست.ای کاش یک مستندساز دوربینش را می‌آورد به هتل محل اقامت تیم‌ها، راهرو‌های منتهی به زمین چمن آزادی، در رختکن دو تیم و... تنش و اضطراب حاکم بر این رقابت را به تصویر می‌کشید.
دربی ۸۶ در حضور رئیس فیفا برگزار می‌شود. فکر می‌کنید حضور اینفانتینو در ورزشگاه آزادی به درخشش تیم‌ها در زمین کمک می‌کند؟
تأثیرات حضور اینفانتینو در جلسات خصوصی نمود پیدا می‌کند به این معنی که امیدواریم مسئولانی که روبه‌روی او در این جلسات می‌نشینند بتوانند موفقیت‌هایی به سود فوتبال ملی کسب کنند. در ورزشگاه نیز رفتار تماشاگران دو تیم و نظم و ترتیب برگزاری دربی قطعاً تأثیر مثبتی بر اینفانتینو می‌گذارد. به هر حال رئیس فیفا از جزئیات فوتبال همه کشور‌های عضو این نهاد از جمله ایران آگاهی دارد و می‌داند تیم ملی کشورمان نیز یکی از تیم‌های راه یافته به جام‌جهانی است. قطعاً واقعیت‌های فوتبال ما برای رئیس فیفا عیان می‌شود. حواسمان باید باشد که ورزشگاه جو ملتهبی نداشته باشد، هواداران اشیای محترقه پرتاب نکنند و مواردی از این دست باید رعایت شود.
در دربی روز پنج‌شنبه تیم‌ها باید دست از محافظه‌کاری بردارند و بازی خوبی ارائه دهند. ورزشگاه آزادی جو خاصی دارد که می‌تواند برای ما مثبت باشد؛ مثبت از این جهت که حضور صدهزار تماشاگر در این ورزشگاه هر خارجی را شگفت‌زده می‌کند. این فرصتی است که معلوم نیست دوباره چه زمانی نصیبمان شود. باید قدر این فرصت را بدانیم. هم باید در مذاکراتمان به نفع فوتبال ملی سود ببریم و هم در یکی دو ساعتی که اینفانتینو در ورزشگاه حضور دارد بتوانیم فرهنگ فوتبالی‌مان را به او نشان دهیم.
منبع:جوان
انتهای پیام/