به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان،هر ساله با فرا رسیدن عید نوروز سفرها و گردشگری ها در شهرها و روستاهای مختلف کشور آغاز می شود اما امسال شیوع ویروس کرونا امکان سفر را از گرفت و مردم را خانه نشین کرد.
ما سفر را تنها به این عنوان می شناسیم که خودمان در مکان های گردشگری حضور داشته باشیم اما شاید بد نباشد امسال برای نخستین بار به شکلی دیگر راهی سفر شویم .
استان قم با قرار گیری در جنوب استان تهران، شمال استان اصفهان، شرق استان مرکزی و غرب استان سمنان، به عنوان یکی از پل‌های ارتباطی مهم و ارزشمندی شناخته می‌شود که در ایام نوروز شاهد تردد هموطنان بسیاری از سراسر کشور در آن خواهیم بود.
همچنین این منطقه از ایران، به دلیل وجود عمارت‌ها و بنا‌های برجای مانده از دوران کهن، یکی از نواحی تاریخی کشور به شمار می‌آید و برخی از باستان‌شناسان و مورخان، این خطه را، یکی از کهن‌ترین مناطق سکونت بشر معرفی کرده‌اند.
در کنار جاذبه‌های گردشگری، مهم‌ترین دلیل حضور بازدیدکنندگان داخلی و خارجی، مسجد مقدس جمکران و حرم مطهر حضرت فاطمه‌ی معصومه (س) است که بهترین بهانه برای سفر در ایام نوروز به شمار می‌آید.
هنگام سفر به مکان‌های تاریخی و زیارتی، تهیه‌ی سوغاتی برای آشنایان و نزدیکان یکی از بهترین اعمالی است که گردشگران با شور و اشتیاق خاصی، حاضر به انجام آن هستند. استان قم را با سوهان معروف و لذیذش می‌شناسند.
سوغاتی با طعمی شیرین و بسیار مقوی که تقریبا در اکثر نقاط سطح شهر، می‌توان مغازه‌های فروش آن را مشاهده کرد.
خیابان‌های اطراف حرم از جمله مکان‌هایی به شمار می‌آید که مرغوب‌ترین نوع سوهان، توسط شعبه‌های کارخانه‌ی تولید این خوراکی دوست‌داشتنی، به فروش می‌رسد.
تقریبا مهم‌ترین مراکز خرید، در مرکز شهر و با فاصله‌ی کمی از حرم مطهر احداث شده و در حال عرضه‌ی اجناس خود به مشتریان هستند.
اگر به دنبال خرید پوشاک هستید، مجتمع خرید موسی بن جعفر (ع)، مجتمع تجاری الغدیر و مجمتع تجاری حجت، بهترین گزینه برای هدف شما محسوب می‌شوند. این مراکز تجاری در محدوده‌ی اطراف حرم قرار گرفته‌اند.
درصورتیکه که اجناسی با قیمتی بیشتر از این مراکز، مد نظر شما است، می‌توانید خیابان شهدا (صفائیه)، خیابان دور شهر، خیابان شهید صدوقی (زنبیل آباد) و خیابان محمد امین (ص) را برای خرید اجناس مورد خود انتخاب کنید.
جاذبه‌های گردشگری استان قم
استان قم که بسیاری از مورخان و باستان‌شناسان قدمت آن را به چندین هزار سال نسبت می‌دهند، در این استان سایت تاریخی وجود دارد که باستان شناسان با توجه به پیشینه‌ی تاریخی ایی که ازآن عنوان می کنند می توان این محدوده را نیز بسیار کهن دانست.
آثار و عماراتی تاریخی و کهن در این خطه از کشور حضور دارند که علاوه بر معماری صورت گرفته در آن‌ها، به دلیل قدمت، عظمت و شکوه، توجه بسیاری از باستان‌شناسان، کارشناسان معماری و تاریخی را به خود جلب کرده است.
بارگاه ملکوتی حضرت فاطمه‌ی معصومه (س) قم
این شهر که پس از شهر مقدس مشهد، به عنوان دومین پایگاه مذهبی ایران معرفی شده است، به دلیل حضور عمارات و بنا‌های مذهبی هر ساله شاهد حضور گردشگران و زائرین بیشماری از سراسر ایران و جهان است.
وجود بارگاه ملکوتی حضرت فاطمه‌ی معصومه (س) (آرامگاه دختر هفتمین امام و خواهر امام هشتم شیعیان) و مسجد مقدس جمکران یکی از مهم‌ترین علل اهمیت و سیل ورود مسافران به این شهر تاریخی به شمار می‌آید.
حرم مطهر حضرت فاطمه‌ی معصومه (س) در مرکز این شهر و در مجاورت خیابان‌های اراک، مطهری، شهدا (صفائیه)، ارم و آستانه قرار گرفته است.
قدمت این بارگاه مقدس به سال ۲۰۱ هجری قمری و مصادف با فوت این بانوی بزرگوار باز می‌گردد. طبق اسناد برجای‌مانده از پیشنیان، با گذشت زمان و طی چندین دوره‌ی زمانی مختلف، ساخت و ساز‌هایی در مدفن این بانوی گرامی انجام شده تا به صورت کنونی تبدیل شده است.
البته ساخت اصلی این عمارت معنوی از دوران حکومت پادشاهان صفوی و قاجار انجام شده است. از مهم‌ترین اشخاصی که در حرم مطهر دفن شده‌اند می‌توان به شاهان صفوی (شاه صفی، شاه عباس دوم، شاه سلیمان و شاه سلطان حسین دفن شده در رواق جنوبی)، شاهان قاجار (فتحعلی شاه و محمم شاه دفن شده در صحن عتیق) و چند تن از خاندان آن‌ها (مادر ناصرالدین شاه، معتمدالدوله حکمران اصفهان، مستوفی الممالک، قهرمان میرزا پسر عباس‌میرزا) اشاره کرد.
مسجد مقدس جمکران قم
طبق روایات مستند به نظر می‌رسد در قرن چهارم هجری قمری به دستور حضرت مهدی (عج)، این مکان در ۶ کیلومتری شهرستان قم و در نزدیکی روستایی به نام جمکران احداث شده است. این مکان مقدس سالانه پذیرای میلیون‌ها زائر و دلباخته‌ی اهل بیت (ع) بوده و در بین شیعیان از اهمیتی شگرف برخوردار است.
مقابر باغ گنبد سبز قم
مجموعه‌ی مقابر گنبد سبز قم، متشکل از سه آرامگاه متعلق به خواجه اصیل الدین، خواجه علی صفی و فرد دیگری که متاسفانه به دلیل از بین رفتن کتیبه‌ی سومین گنبد، ناشناس مانده است، در نظر گرفت. معمار و طراح این مجموعه‌ی تاریخی، آن را در قرن هشتم هجری و مجاورت یکدیگر احداث کرده است.
این عمارات تاریخی، در شرق شهرستان قم، خیابان انقلاب، مجاورت گلزار شهدا و در محلی که به دروازه‌ی کاشان معروف است، قرار گرفته‌اند.
برای بازدید از این عمارات ایران کهن، کافی است پس از طی کردن خیابان چهارمردان قم، به گلزار شهدا رفته و به درون باغ کوچکی که به باغ گنبد سبز شهرت یافته است، وارد شوید. اکنون می‌توانید از مقابر گنبد سبز بازدید کنید.
موزه‌ی آستانه‌ی مقدس حضرت معصومه (س) قم
موزه‌ی آستانه مقدسه، طبق اظهارات مورخان، یکی از قدیمی‌ترین موزه‌های کشور، به شمار می‌آید که در سال ۱۳۱۴ در بخش داخلی حرم تاسیس شد.
این مجموعه‌ی فرهنگی تاریخی، پاسدار آثار متعددی از ایران کهن است که می‌توان به قرآن‌های خطی از قرن دوم هجری، ظروف سفالی مربوط به هزاره‌ی اول و دوم پیش از میلاد مسیح، کاشی‌های زرین فام با طرح‌ها، تصاویر و کتیبه‌هایی مجلل و شگفت‌انگیز متعلق به قرن ۶ تا ۸ هجری، قالیچه‌های دستباف ابریشمی دوران حکومت پادشاهان صفوی و قاجار و بسیاری دیگر از آثار جالب و حیرت‌انگیز تاریخی، اشاره کرد.
موزه‌ی آستانه مقدسه در خیابان آستانه، مجاورت درب ورودی حرم مطهر، قرار گرفته است.
مسجد جامع قم
یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری استان قم که برای علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ ایران کهن جالب و قابل توجه است، مسجد جامع قم خواهد بود.
پیشینه‌ی این عمارت تاریخی، به طور دقیق مشخص نیست و اظهارات متفاوتی در این زمینه وجود دارد. برخی از مورخین آن را به سال ۲۶۵ هجری قمری و تعدادی دیگر احداث آن را به قرن هشتم هجری قمری نسبت می‌دهند.
این بنای ایران کهن در مرکز شهرستان قم، خیابان آذر، محله‌ی مسجد جامع و در نزدیکی دروازه ری، واقع شده است. برای رفتن و بازدید از این مکان زیبا و تحسین‌برانگیز می‌توان از خیابان آذر، بزرگراه عماریاسر (۵۵ متری عماریاسر) یا تونل غدیر، به محله‌ی مسجد جامع رفته و این مسجد را مشاهده کنید.
بازار قدیم قم (تیمچه بزرگ)
تیمچه بزرگ قم که به بازار قدیم قم معروف است، یکی از مجموعه‌های تاریخی ایران کهن محسوب می‌شود که مورخان و باستان‌شناسان قدمت معماری صورت گرفته در آن را به دوران حکومت پادشاهان قاجار نسبت می‌دهند.
گردشگران و بازدیدکنندگان، با قدم زدن در بازار قدیم، حال و هوایی مطبوع و خاطره‌انگیز را تجربه خواهند کرد که در نوع خود بسیار مطلوب و دوست‌داشتنی است. این مجموعه در مجاورت حرم حضرت معصومه (س) احداث شده است که می‌توان از آن به عنوان مکانی دل‌انگیز و زیبا یاد کرد.
استان قم مملو از جاذبه‌های گردشگری بیشماری است که هرکدام، از پیشنه‌ای به قدمت تاریخ برخوردارند. سفر به این خطه از کشور، سیاحتی است در دل تاریخ و زیارتی است به عمق معنویت که می‌توان عطر و بوی تمدن بشری را در نقطه نقطه‌ی آن‌ها استشمام کرد.
شهری برخاسته از ایران کهن، با نورانیتی بی‌مثال از وجود بانویی آسمانی که بهشتی پاک و سرایی امن را به بازدیدکنندگانش هدیه می‌دهد.
در ارائه‌ی این مقاله سعی شد تا اطلاعاتی جامع و مفید در مورد جاذبه‌های گردشگری و هر آنچه که در سفر به این مکان مورد نیاز است، در اختیار شما عزیزان قرار گیرد. امید است، به این مهم دست یابیم. منتظر نظرات گرم و سازنده‌ی شما عزیزان هستیم.
سوهان قم
سوهان گونه‌ای شیرینی ایرانی و به سخن دیگر، نوعی حلوا است که از جوانه گندم تهیه می‌شود.تاریخچه دقیق اولین سوهان در شهر قم به دوره قاجار نسبت داده می‌شود؛ حلوایی که در سال‌های ۱۲۸۹ تا ۱۲۹۰ هجری خورشیدی هنگامی‌که قرار بود صحن عقیق بارگاه حضرت معصومه در شهر مقدس قم افتتاح شود.
بزرگان قم اقدام به برگزاری مراسم باشکوهی جهت افتتاح به عمل آوردند و قرار بود ناصرالدین‌شاه خود برای افتتاح حاضر شود، ولی براساس مقتضیات زمان به‌خصوص مسائل امنیتی آن زمان، ناصرالدین‌شاه جانشینی (رئیس ایل قاجار) را به‌جای خود جهت مراسم افتتاح به قم فرستاد.
در هنگام برپایی مراسم با توجه به آداب و رسوم آن دوره هر یک از بزرگان شهر جهت احترام هدایایی را به نماینده شاه از قبیل صنایع‌دستی و … پیشکش کردند و در این بین یکی از بزرگان به نام ملاابراهیم شماعی جهت پیشکش حلوایی که به آن شکر افزوده شده بود، به رئیس ایل قاجار تقدیم کرد که ایشان پس از صرف ناهار این شیرینی را میل نمود که با ذائقه‌اش خوش آمد و با توجه به گفته‌ها، گفت که این شیرینی همانند سوهانی که آهن را می‌برد، غذای مرا برید و هضم کرد. وی درخواست کرد که از این شیرینی مطبوع برای شاه با خودخواهم برد.
به‌این‌ترتیب از آن زمان نام سوهان بر روی این حلوا گذاشته شد و پس از آن تولید و مصرف سوهان شروع شد؛ که در ابتدا مخصوص بزرگان و اشراف بود.
امروز در قم تنها یک نوع سوهان وجود ندارد، سوهان‌های متنوع در شکل‌ها و مزه‌های مختلف در مغازه‌های قم به فروش می‌رسد و هر فردی با هر ذائقه‌ای می‌تواند سوهانی باب میل خود را خریداری کند. ازجمله سوهان‌های متنوعی که در این شهر عرضه می‌شود می‌توان به سوهان‌عسلی، سوهان کنجدی، سوهان لقمه‌ای، سوهان تخته‌ای، سوهان بادامی، سوهان آجیلی، سوهان گزی، سوهان کره‌ای و انواع طعم‌ها و شکل‌ها اشاره کرد.
حلوا قم
حلوا یکی از خوراکی‌های سنتی ما ایرانی‌ها است و تقریبا در هر شهری می‌توان یک نوع حلوای محلی مخصوص به همان شهر را پیدا کرد. شهر قم هم حلوای سنتی مخصوص به خود را دارد. پخت بسیاری از حلواهای استان مرکزی در قم هم رایج است. حلواهای مختلفی در قم پخته می‌شود که از آن جمله می‌توان به حلوای کنجدی، شاه دانه و ارده اشاره کرد.
نان کسمه قم
کسمه از جمله شیرینی‌هایی است که در استان قم تهیه می‌شود. شیرینی لذیذ که معمولا مادربزرگ‌ها درون تنورهای خانگی طبخ می‌کردند.
امروزه نیز شیرینی‌پزان برخی از مناطق این استان، کسمه را درون تنور تهیه می‌کنند که بسیار لذیذ است. آن‌ها برای پخت آن از آرد، شیره یا شکر، زعفران، تخم‌مرغ و زردچوبه استفاده می‌کنند.
نان‌شیرینی محلی قم
نان‌شیرینی یکی از نان‌های پرطرفدار استان قم به‌شمار می‌آید. در ایام نوروز بازار طبخ و فروش آن داغ است. شیرینی‌پزی‌های استان قم، با استفاده از روغن، شیر، شکر، کنجد و زعفران این شیرینی را طبخ می‌کنند.
صنایع‌دستی قم
بسیاری از گردشگران ایرانی و خارجی با صنایع‌دستی قم آشنایی ندارند و به‌دلیل همین عدم شناخت، از صنایع‌دستی این شهر استقبال زیادی نمی‌شود.
ازجمله صنایع‌دستی قم می‌توانیم به قالی دستباف، خرمهره سازی، معرق‌کاری، مروار بافی و بسیاری از صنایع دیگر اشاره کرد.
خرمهره سازی قم
خرمهره یکی از معروف‌ترین صنایع‌دستی و سوغات شهر قم است که ساخت آن از گذشته‌های دور تا به امروز همچنان پابرجا است. خرمهره سنگ‌های آبی‌رنگ یا فیروزه‌ای هستند که بیشترین کاربرد آن‌ها برای دفع چشم‌زخم است، دلیل استفاده از رنگ آبی ملایم آرامش‌بخش بودن و علت دیگر این است که به اعتقاد گذشتگان دفع‌کننده‌ی انرژی‌های منفی است. ریشه‌ی ساخت خرمهره به ۵۰۰۰ قبل بازمی‌گردد و در دوران هخامنشیان و اشکانیان بسیار مورد استفاده بود.
همچنین در مصر هم از قدمت طولانی برخوردار است و شواهد نشان از آن دارد که این سنگ‌ها ابتدا در ایران تولیدشده و سپس توسط شاهزاده ایرانی به‌عنوان هدیه به مصر برده شد. خرمهره تنها در ایران کاربرد ندارد و در کشورهای خارجی همچون آلمان از این هنر استقبال شده است و خرمهره را به نام شهر قم می‌شناسند، به‌گونه‌ای که به آن تکنیک قم می‌گویند.
رد پای این هنر را تا ۶۰۰۰ سال پیش در کوره‌های مس در اطراف قم یافته‌اند. در حال حاضر تنها یک تولیدکننده خرمهره در جهان وجود دارد که در قم است. در نمایشگاه Expo ۲۰۰۰ هانوور آلمان با عنوان مروارید فیروزه‌ای ایران باستان ثبت شده است. این هنر در کتاب موزه نیویورک با عنوان Qom technique معرفی شده است.
معرق قم
یکی دیگر از صنایع‌دستی و سوغات قم تابلوهای معرق است؛ که هنرمندان حاذق به آفریدن آن مشغول هستند. در معرق‌کاری روی چوب طرح سنتی را ایجاد می‌کنند و توسط چکش، قلم و وسایل نجاری داخل آن را خالی می‌کنند، سپس جای خالی را با چوب‌های رنگی، فلزی، سنگی، سرامیکی و صدفی پر می‌کنند.
مروار بافی قم
مروار بافی یکی از هنرهایی است که در شهرهای دیگر ایران هم به چشم می‌خورد. مروار بافی نوعی بافت حصیر است که ترکه مورد استفاده در آن مروار است و در اطراف تهران، ملایر، کرج و ... به عمل می‌آید.
روش کار مروار بافان به این صورت است که مروار را پس از تمیز کردن در آب جوش می‌گذارند و سپس لایه‌ی رویی آن را می‌گیرند و به شکل سبد، ظروف، مبل و ... می‌بافند.
این هنر در شهر قم قدمت چندانی ندارد و یکی از صنایع‌دستی نوپا است.
نقاشی سنتی قم
هنرمندان زیادی در شهر قم مشغول خلق طرح‌های زیبایی بر چوب، شیشه، سفال، چرم و چینی هستند. این آثار هنری جلوه‌ی زیبایی دارند که می‌توان جلوه آن را در گوشه و کنار شهر قم دید.
طرح‌های موردعلاقه‌ی نقاشان قم اسلیمی، نقوش ختایی، منظره، شکارگاه، گل و جانوران مختلف هستند؛ که هر به بیننده‌ای را بر اساس سلیقه‌اش به خود جذب می‌کند.
در پایان باید گفت: با سفر به دیار قم و زیارت حرم حضرت معصومه (س) و مسجد جمکران می توان سری به مکان های دیدنی این استان زد.
انتهای پیام/ز