بیماری که فراموش شده است/ تعداد مبتلایان به جذام در سراسر جهان

به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ جذام یک بیماری با التهابی مزمن است که از نوعی باکتری به نام مایکوباکتریوم لپره ایجاد می‌شود؛ جذام در کنار وبا از وحشتناک‌ترین بیماری‌ها در طول تاریخ محسوب می شود.

طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت، جذام نوعی بیماری باکتریایی همراه با ضایعه‌های هیپوپیگمانته (قرمز رنگ بدون حس) است که درگیری اعصاب محیطی، از دست دادن حس و اسمیر پوستی مثبت از نظر باسیل‌های اسیدفاست، به صورت منفرد یا مجموعه‌ای از این تغییرات باشد.
از مهم‌ترین مشکلات جذام، آسیب‌های جدی پوستی و تاثیر منفی آن در سیستم عصبی است؛ در حقیقت پوست و اعصاب بیش از سایر نقاط بدن گرفتار این بیماری می‌شوند.

به عنوان مثال افراد معمولی هنگام تماس با یک جسم داغ به سرعت عکس العمل نشان می‌دهند، در حالی‌که افراد مبتلا به جذام، از آنجایی که عصب اعضای بدن در این بیماری از بین می‌رود، بیمار در برخورد با جسم داغ آسیب دیدگی و سوختگی را احساس نمی‌کند؛ علاوه بر این پوست هم قدرت ترمیم زخم‌های ایجاد شده را مانند گذشته ندارد.

از سوی دیگر رشد باکتری مولد این بیماری بسیار کند است و به سورت تدریجی با ایجاد اشکال در بافت پوست و سیستم عصبی، بافت پوست تخریب می‌شود؛ ظهور علائم آشکار این بیماری به طور متوسط دو تا ۵ سال طول می‌کشد و در برخی موارد حتی تا ۲۰ سال هم آشکار نمی‌شود.

این بیماری از طریق دستگاه تنفسی، دستگاه گوارش، پوست، از طریق رحم مادر به نوزاد، تماس با حیوانات و حشرات منتقل می شود؛ با این حال محتمل‌ترین راه برای انتقال این بیماری دستگاه تنفسی است.

بیماری جذام از نظر میزان آلودگی  به دو دسته خفیف (Paucibacillary) و شدید multibacillary) تقسیم می‌شود؛ تعداد باکتری مایکوباکتریوم لپره در نوع خفیف آن در بدن کمتر از یک میلیون است و بسیاری از موارد ابتلا به جذام از این نوع بوده است.
داپسون، مهم‌ترین داروی درمان جذام است که معمولا همراه با ریفامپین و کلوفازیمین خصوصا در موارد شدید این بیماری تجویز می‌شد. ریفامپین از دارو‌های اصلی در درمان سل بوده و کلوفازیمین یکی از انواع آنتی بیوتیک‌هاست.

آیا جذام از بین رفته است؟

طبق تعاریف سازمان جهانی بهداشت هنگامی که نرخ یک بیماری در یک کشور به یک مورد در ده هزار نفر برسد، آن بیماری حذف شده تلقی می‌ شود؛ طبق آمار وزارت بهداشت در ایران؛ تعداد موارد کشف شده جذام در سال ۱۳۷۰، ۱۹۱ مورد بوده که در سال ۱۳۸۶، با کاهشی هشتاد درصدی، این میزان به ۳۷ نفر کاهش یافته است.

در عرصه جهانی نیز این بیماری کاهش چشمگیری یافته است؛ بنا بر اعلام سازمان جهانی بهداشت طی ۲۰ سال گذشته بیش از ۱۴ میلیون نفر از این بیماری نجات یافته اند.

گرچه این بیماری همچنان در بعضی از کشور‌های آفریقا، آسیا و آمریکای لاتین وجود دارد؛ طبق آمار سال ۲۰۰۸ سازمان بهداشت جهانی، از هر ده هزار نفر در کشور‌های برزیل، آنگولا، کنگو، هند، جمهوری آفریقای مرکزی؛ ماداگاسکار، موزامبیک، نپال و تانزانیا بیش از یک نفر جذام داشته است؛ با این وجود مطالعات نشان می‌دهد این آمار‌ها در سال‌های اخیر کاهش زیادی داشته است.

تعداد افراد مبتلا به جذام در سراسر جهان در آغاز سال 2013 میلادی تنها حدود دویست هزار نفر بوده است.  

انتهای پیام/