داستان واردات گاز از ترکمنستان به پایان می‌رسد/ رویای صادرات گاز به اروپا از طریق مدیترانه محقق می‌شود

حمید حسینی سخنگوی اتحادیه فرآورده‌های نفت‌، گاز و پتروشیمی در گفتگو با خبرنگار اقتصاد و انرژی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: اگرچه در زمینه افزایش تولید نفت موفقیت‌های زیادی نداشته‌ایم اما توانسته‌ایم در حوزه گاز با تکمیل فازهای پارس جنوبی به افزایش برداشت ،دست پیدا کنیم.بطوریکه اکنون میزان برداشت از فازهای پارس جنوبی 725 میلیارد متر مکعب است.

وی با بیان اینکه سیاست کشور، از نگاه صادراتی به دور بوده‌ است، افزود: اولویت اول کشور، جایگزینی صادرات با مصرف فرآورده‌هاست،  بطوریکه گاز تولید شده تبدیل به وسیله‌ای به منظور استفاده در سیستم گرمایش خانه‌های مردم و سوخت صنایع  شده  است.

وی ادامه داد: همچنین به سمت حذف بنزین و تولید و استفاده از خودروهای گازسوز پیش رفته‌ایم، به همین منظور، در این زمینه  روزانه حدود 20 میلیون متر مکعب  گاز  تولید می‌کنیم. به عبارتی  گاز CNG را  جایگزین  بنزین کرده ایم.بنابراین  اولویت اول گازی کشور، مصرف داخلی است.

سخنگوی اتحادیه فرآورده‌های نفت‌، گاز و پتروشیمی گفت: تزریق گاز به چاه‌های نفت به منظور افزایش برداشت با ضریب بالا دومین اولویت کشور در زمینه گاز تولیدی است.

حسینی  در تشریح اولویت سوم کشور ،بیان کرد: تبدیل گاز به فرآورده و پایه‌گذاری صنعت بزرگی به نام پتروشیمی سومین اولویت کشور در این حوزه به شمار می‌رود.چراکه سالانه حدود 15 میلیارد متر مکعب گاز  به صنعت پتروشیمی تحویل داده می‌شود که بخشی از این میزان صرف  خوراک پتروشیمی شده و بخش دیگر نیز برای سوخت این صنعت مصرف می شود.

وی گفت: صادرات گاز اولویت چهارم را به خود اختصاص داده است .

قطع صادرات  فرآورده های نفتی از مهر ماه

حسینی با اشاره به تکمیل نبودن حلقه‌های اولیه در صنعت گازی کشور،افزود: هنوز در حوزه مصرف داخلی، گازرسانی برای تمام کشور محقق نشده است، به تازگی در حال گازرسانی به سیستان و بلوچستان و زابل هستیم، همچنین برای تامین نیاز بخشی از گاز  شمال کشور به واردات  از ترکمنستان روی آورده بودیم که  با افتتاح و بهره برداری از  خط دامغان_ نکا  داستان واردات گاز از ترکمنستان پایان می یابد.

وی  با بیان اینکه تزریق گاز به چاه‌ها  هم به اندازه کافی صورت نگرفته است، تصریح کرد: صنعت پتروشیمی در دو سال اخیر شرایط بهتری  پیدا کرده  است.علاوه بر این در زمینه جایگزینی فرآورده‌ها نیز موفق نبوده ایم.

حسینی بیان کرد:در بسیاری از فصول سال به ویژه تابستان‌ها ،نیاز نیروگاه‌ها از طریق گاز تامین می شود.همچنین  سال ها تا 100 میلیارد  لیتر فرآورده به پالایشگاه های کشور تحویل داده شده است. 

سخنگوی اتحادیه فرآورده‌های نفت‌، گاز و پتروشیمی تصریح کرد: از اواخر تابستان به علت قرار گرفتن فاز پارس جنوبی در وضع  اورهال(تعمیرات اساسی-بازآماد) مجبور به تحویل  فرآورده های تولیدی به نیروگاه‌های کشور شده و یا برای زمستان گاز ذخیره کرده ایم، از اینرو صادرات فرآورده‌های کشور، از مهرماه قطع شده است.به همین منظورصادرات  فرآورده های نفتیبه افغانستان و عراق  متوقف شد

حسینی افزود: با اینکه فرصت خوبی در منطقه برای کشور ایجاد شده، اما تا زمانی که ظرفیت های پارس جنوبی تکمیل نشود، نمی‌توانیم در زمینه صادرات حرف زیادی برای گفتن داشته باشیم. متأسفانه با اینکه دومین کشور دارنده ذخایر گازی و سومین تولیدکننده بزرگ گاز در دنیا هستیم، اما در رده کشورهای صادرکننده گاز حضور نداریم.

سخنگوی اتحادیه فرآورده‌های نفت‌، گاز و پتروشیمی ادامه داد: با اینکه الجزایر بسیار کوچکتر از ماست و یا تولیدات آذربایجان به نسبت ایران بسیار کم است، اما باید اذعان کرد که اولویت آنها صادرات گاز بوده و در کسب درآمدهای ارزی در مقایسه با ما بسیار موفق تر عمل کرده اند.

 بازار عراق راهی برای ورود به بازار گاز اروپا 

حسینی بیان کرد: در زمینه صادرات گاز، قرارداد خوبی با ترکیه منعقد کرده ایم و چندی پیش نیز قراردادی با عراق داشته‌ایم که در راستای اجرای آن از طریق خط بغداد 35 میلیون متر مکعب گاز به نیروگاه‌ها ارسال خواهد شد. همچنین از طریق خط  بصره 35 میلیون متر مکعب گاز  دیگر به این منطقه صادر خواهد شد.

وی افزود: عراقی‌ها برای دریافت گاز  از ایران به منظور تأمین  نیاز مصارف خانگی و صنایع علاقه شدیدی به کشور ما داشته و اکنون وارد فاز مذاکره شده‌اند.

سخنگوی اتحادیه فرآورده‌های نفت‌، گاز و پتروشیمی با اشاره به در دست داشتن  بازار عراق ،افزود:با به دست آوردن بازار افغانستان در آینده  و استفاده از عراق برای دسترسی به بازارهای کویت، اردن، سوریه و لبنان؛ به مدیترانه رسیده و از آنجا راه ورود به بازار اروپا برای ایران میسر خواهد شد.

حسینی ادامه داد:این موضوع به شدت موجب نگرانی عده بسیار زیادی شده است.حتی برخی به هنگام تحلیل بسیاری از وقایع رخ داده در سوریه ،موضوع را به دسترسی ایران به مدیترانه و در نهایت بازار اروپا ربط می دهند. این موضوع نشان می دهد که در ایران  پتانسیل ورود به بازار گاز اروپا وجود دارد.

حضور پررنگ ایران در دنیا با تولید  1200 میلیون متر مکعب گاز در روز 

وی بیان کرد: اکنون تولید گاز کشور 700 میلیون متر مکعب در روز است که طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده به 1200 میلیون متر مکعب در روز افزایش پیدا خواهد کرد. بنابراین با تحقق این هدف ، صادرات 200 تا 250 میلیون متر مکعب  گاز در روز یعنی به اندازه 10 فاز پارس جنوبی ممکن خواهد شد. ضمن اینکه در کنار آن، قرارداد عراق و ترکیه را نیز پوشش می‌دهیم.

سخنگوی اتحادیه فرآورده‌های نفت‌، گاز و پتروشیمی ادامه داد: همچنین به علت رسیدن به حجمی از گاز مازاد ،صادرات به عمان و افغانستان و سایر کشورها مرتفع خواهد شد.

حسینی با اشاره به دو مسیر موجود برای صادرات گاز در تشریح آنها گفت: یا باید به فکر صادرات گاز از طریق LNG باشیم و یا به عنوان خوراک به واحدهای پتروشیمی افتتاح شده تحویل داده و از این رو به دنبال صادرات نباشیم. اما اگر به فکر صادرات باشیم  باید بر تنوع سبد صادراتی خود بیافزاییم. چرا که همیشه نمی‌توانیم در همه بازارهای صادراتی گاز  بر انتقال گاز از طریق خط لوله تکیه کنیم. البته چندی گذشته نیز وزارت نفت صادرات گاز از طریق LNG را شروع کرده است.

وی بیان کرد: اگرچه قرارداد جدید فوق 500 هزار متر مکعب در روز بوده و چندان چشمگیر و بزرگ نیست، ولی قبل از این به علت نداشتن تکنولوژی ،منابع مالی و تجهیزات ؛پروژه ال ان جی متوقف شده بود. بنابراین اگرچه  قرارداد صادرات گاز به شکل  LNG توجیح اقتصادی ندارد ولی برای اینکه در بازار بزرگ گاز حرفی برای گفتن داشته باشیم، نباید خود را محدود به منطقه کنیم و باید به تنوع‌سازی سبد صادراتی خود اقدام کنیم.

سخنگوی اتحادیه فرآورده‌های نفت‌، گاز و پتروشیمی با بیان اینکه باید برای ورود به یک بازار جدید هزینه کرده و در ابتدا به فکر یادگیری و آشنا شدن با تکنولوژی جدید شویم، افزود: برخی سر و صدای زیادی مبنی بر قیمت این قرارداد به پا کرده اند، در حالیکه باید دانست بعد از یک مرحله مقدماتی هزینه‌بر، در ظرفیت‌های بعدی این موارد جبران می شود.

گاز قیمت جهانی ندارد

حسینی با بیان اینکه قرارداد منعقد شده  با ترکیه برای صادرات گاز ، نباید مانع همه کارهای توسعه‌ای ایران شده و در دیگر قراردادهای صادراتی گاز به عنوان  مبنا و ملاک قرار گیرد، افزود: برای مثال عراق حاضر به انعقاد قرارداد بلندمدت نشده و قرارداد آن با ما  مدتی 6 ساله دارد، چرا که معتقد است قیمت ارائه شده از جانب ایران منطقی نیست.

وی با بیان اینکه قیمت مطرح شده در بازار اروپا متفاوت با سایر قیمت‌هاست، افزود: ورود به بازار ترکیه در اصل به معنای ورود به قیمت‌های اروپاست، بنابراین باید اذعان کرد قیمت در خلیج‌فارس، هند و نقاط دیگر متفاوت از هم هستند.

سخنگوی اتحادیه فرآورده‌های نفت‌، گاز و پتروشیمی تصریح کرد: متاسفانه گاز همانند نفت قیمت جهانی ندارد و  از مباحثی چون قیمت نقطه‌ای و منطقه‌ای تبعیت می‌کند. به طور مثال گازی که در منطقه  آمریکا قیمتی معادل 3 دلار داشته و به اصطلاح  از ارزش پایینی برخوردار است در اروپا با قیمتی 3 برابری به فروش می رسد.

حسینی تأکید کرد: لذا قیاس قراردادها با قیمت مطرح شده در قرارداد ترکیه درست نیست و قطع به یقین کشور را از ورود به بازارهای صادراتی دیگر محروم خواهد کرد.

وی گفت: همین مشکل برای صنایع پتروشیمی کشور نیز به وجود آمده بود. سالها  وزارت نفت مدعی بود که چرا باید گاز را به پتروشیمی‌ها با قیمتی به میزان 8 سنت تحویل دهد در حالیکه می تواند به دنبال صادرات گاز با قیمت‌هایی بیشتر از آن و به میزان 25 سنت تا 30 سنت باشد.

سخنگوی اتحادیه فرآورده‌های نفت‌، گاز و پتروشیمی افزود: با این قبیل از نگاه ها که اداره کشور ممکن نخواهد بود،این کشور نیاز به کار و اشتغال دارد و گاز نباید تنها برای درآمدزایی مورد استفاده قرار بگیرد، بلکه باید موتور محرکه اقتصاد کشور باشد.

حسینی ادامه داد:علاوه بر این  آذربایجان،کردستان عراق و روسیه گاز خود را با  قیمتی پایین تر از قیمت ما می فروشند. بنابراین باید انعطاف داشته باشیم و بنا به شرایط هر بازار برای رقابت خود  قیمتی را مطرح کنیم. اینکه تنها یک قیمت ثابتی مطرح باشد درست نیست.

وی گفت:با افغانستان نیز باید به خاطر مسائل امنیتی  قیمت را طوری تعیین کنیم که در قبال فروش گاز به فکر تأمین امنیت برای کشور هم باشیم.

جلوگیری از سوختن فلر با صادرات گاز به شکل   LNG  

حسینی در تشریح قیمت LNG مطرح شده در قرارداد ایران با کشور نروژ گفت: قیمتLNG در دنیا معلوم است یک بی تی یو LNG که وارد مخزن می‌شود قیمتی به میزان 13دلار تا 14 دلار دارد، بنابراین 30 دوره نزدیک 30 سنت در مخزن خواهد بود. علاوه بر این هزینه سرمایه‌گذاری، حمل و تکنولوژی نیز به این موضوع اضافه می شود.

وی تصریح کرد: از این رو نمی توانیم با قیمتی که گاز را صادر می کنیم ، LNG را نیز به همان قیمت به فروش برسانیم. این موضوع نه تنها توجیح اقتصادی ندارد، بلکه هیچ‌کس حاضر به انعقاد قرارداد با ما نخواهد شد.

سخنگوی اتحادیه فرآورده‌های نفت‌، گاز و پتروشیمی بیان کرد:LNG گاز خاصی می‌خواهد که گاز فلر و متان از جمله آنهاست، و تبدیل این گازها به  LNG  هزینه بر خواهد بود.برخی به جای این موارد تخصصی تنها به قیاس قیمت‌ها می‌پردازند. ترکیه در شرایط خاصی به انعقاد قرارداد با ما اقدام کرد، اما بعدها با شکایت در دادگاه ،ایران  را مجبور به کاهش 20 تا 25 درصدی قیمت گاز صادراتی کرد.

وی گفت: فروش گاز به شکل LNG به شرکت نروژی تصمیم درستی بوده است، چرا که میزان گاز فلر کشور بسیار زیاد است. هم اکنون روزانه 40 میلیون لیتر متر مکعب فلر یعنی به اندازه 2 فاز پارس جنوبی در حال سوختن است که با فروش گاز به شکل LNG ضمن جلوگیری از هدررفت آن درآمدی نیز عاید کشور می شود.

حسینی بیان کرد: علاوه بر این شرکت ملی نفت اعلام کرده که گاز فلر را با قیمتی به میزان 1 تا 3 سنت به مناقصه خواهد گذاشت.

قابلیت جذب ظرفیت مازاد گاز ایران تا  200 میلیون متر مکعب به وسیله  کشورهای همسایه 

وی بیان کرد: اگر وزارت نفت در محیط کارشناسی و خارج از مباحث سیاسی به تعیین قیمت‌گذاری بپردازد، در راه رسیدن به چشم‌انداز افق 1404 موفق خواهیم بود.

سخنگوی اتحادیه فرآورده‌های نفت‌، گاز و پتروشیمی بیان کرد: نیاز ترکیه به گاز  بیش از 2 برابر میزان  فعلی خریداری شده از ایران است، عراق هم به شدت به علت قرارگرفتن در مرحله بازسازی و راه‌اندازی صنایع خود به فکر تأمین گاز خود است، چرا که به خاطر خسارات جنگی متحمل شده و به علت قرارداد منعقد کرده با کویت در حال صادرات گاز تولیدی خود به کویت بوده و  به گاز ایران نیاز دارد.

حسینی افزود: علاوه بر این بازار افغانستان هدف کوچکی نیست و این کشور علاقمند است تا LNG خود را به مرز کشور ما آورده و با احداث واحدی ،گاز ایران را بخرد.

وی تصریح کرد: در سبد انرژی دنیا ،سهم رو به افزایش تنها کالای فسیلی که  حتی انرژی‌های نو نیز آن را تهدید نمی‌کنند، گاز است.

سخنگوی اتحادیه فرآورده‌های نفت‌، گاز و پتروشیمی گفت: با توجه به افزایش مصرفی که آسیا، هند، چین، اندونزی و کشورهای جنوب شرقی آسیا دارند، قطع به یقین می‌توانیم در زمینه صادرات گاز حرف اول را بزنیم، ولی  امکان رقابت قیمت ما  با قیمت‌های آمریکا که در حال تولید شیل‌گاز است، جای سوال دارد، چرا که این محصول آمریکا در آینده رقیب بزرگی برای گاز ایران خواهد بود.

حسینی بیان کرد: به نظر می‌رسد شرایط کشور برای رقابت‌کردن مهیا نبوده و دست مسئولان اجرایی برای مذاکره کردن و ایجاد فضای رقابتی در این زمینه  باز نیست، اما کشورهای همسایه قابلیت جذب ظرفیت مازاد گاز ایران تا  200 میلیون متر مکعب را دارند.

 پاکستان  برای خرید گاز ایران حداکثر 7 سنت می پردازد

وی بیان کرد: در زمینه صادرات گاز به پاکستان و هندوستان مذاکرات بسیاری داشته‌ایم و چون مسئله روابط بین این دو کشور مطرح است، تعیین قیمت بحث‌برانگیز شده است.

سخنگوی اتحادیه فرآورده‌های نفت‌، گاز و پتروشیمی ادامه داد: حداکثر قیمتی که پاکستانی ها حاضر به خرید گاز از ما هستند،حدود  7 تا 7.5 سنت است که با قیمت در نظر گرفته شده در ذهن‌ما  و با آنچه به عراق و ترکیه فروخته‌ایم فاصله بسیاری دارد، لذا شورای امنیت ملی باید روی این مسئله تصمیم بگیرد، چرا که نتیجه‌گیری در این باره فراتر از یک تصمیم کارشناسی است و حضور در بازار هندوستان و پاکستان و روابط با آنها  بسیار مهم به شمار می رود.

حسینی تصریح کرد: اگر از تولید گاز کشور به بیش از 1200 میلیون متر مکعب در روز  اطمینان یابیم، قطع به یقین باید برای استفاده بهینه از آن  فکری کنیم.

وی گفت: در قرارداد کرسنت نیز باید با مذاکره و تجدیدنظر در قیمت ،آن را به مرحله اجرا دربیاوریم، همچنین می‌توانیم به سوآپ گاز به کشورهای همسایه و عربی که عمده مصرفشان در تابستان است مبادرت ورزیم. برای مثال عمده مصرف عراق در تابستان، تأمین  نیاز نیروگاههایش است.

حسینی تصریح کرد: باید با بهره گیری از ظرفیت سوآپ، خط لوله، LNG ، ترانزیت و ...  بر افزایش حضور خود در بازار صادراتی گاز دنیا  بیافزاییم.

وی درباره صادرات گاز به پاکستان گفت این کشور باید به اتمام احداث خط لوله از طرف خود اقدام کند، پاکستان مسئله مالی را در نافرجام ماندن این موضوع مطرح می‌کند و انتظار داشته که تأمین مالی این پروژه از جانب ایران صورت پذیرد، در حالی که ما در شرایطی نبوده ایم که  هزینه خط لوله را پرداخت کنیم.

حسینی بیان کرد: پاکستان در حالی از کمبود منابع مالی صحبت می کند که همزمان با قرارداد منعقد شده با ایران برای صادرات گاز اقدام به واردات LNG از قطر کرده است.این درحالیست که LNG به علت سختی های بسیار زیادیاز قبیل تأسیسات، واردات و ...  هزینه‌بر است.

سخنگوی اتحادیه فرآورده‌های نفت‌، گاز و پتروشیمی ادامه داد: پاکستان حتی در ایجاد کنسرسیوم برای پایان دادن به تکمیل خط لوله از جانب خود ناتوان بوده است  ولی از آنجایی که ارتش و شرکت‌های وابسته به آن حرف آخر را در این کشور  می‌زنند، اقدام به درگیر کردن این بخش در قرارداد مذکور کرده‌ایم تا شاید صادرات گاز به پاکستان امکان‌پذیر شود.به تازگی نیز ارتش پاکستان از ایران بازدید داشته و مذاکراتی در این باره انجام داده اند.

حسینی گفت: همچنین با تغییراتی که در این کشور انجام شده ،وزارت نفت می‌تواند طبق مفاد قرارداد منعقد شده ،علیه آنها اقدام کند. البته تحرکاتی انجام شده و به اجرای این پروژه  امیدواریم.

سخنگوی اتحادیه فرآورده‌های نفت‌، گاز و پتروشیمی در پایان گفت: از آنجایی که پاکستان کشور پرمصرفی است ،با اجرای قرارداد فوق نه تنها  منافع اقتصادی آنها تامین می شود بلکه ایران نیز بازار خو‌بی بدست می آورد.

گفتگو از پریسا مهریان و مصطفی بزرگ نسب

انتهای پیام/